Մարմարե քարանձավ (Կոսովո)
| Մարմարե քարանձավ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | քարանձավ և բնության հուշարձան |
| Երկիր |  Կոսովո |
| Երկարություն | 1260 մետր |
| Հայտնաբերման տարի | 1966 |
 | |
 | |
Մարմարե քարանձավ (ալբ․՝ Shpella e Gadimës, նաև Shpella Mermerit, սերբ.՝ Мермерна пећина/Mermerna pećina), քարանձավ Կոսովոյի Հանրապետության Լիպլյան մունիցիպալիտետի Ներքին Գադիմե գյուղի (սերբ.՝ Доње Гадимље) մոտ։ Գտնվում է Ժագովացի լեռնաշղթայի արևմուտքում՝ Պրիշտինայից մոտ 20 կիլոմետր հարավ, Սկոպյեի ճանապարհի մոտ։ Քարանձավի մուտքերը գտնվում են Կլիսիր (ալբ․՝ Klysyr) գետի երկու ափերում՝ գետի հունից 6-10 մետր բարձրության վրա. երեքը գտնվում են աջ ափին, մեկը՝ ձախ[1]։
Քարանձավը ձևավորվել է մարմարում կարստային պրոցեսի արդյունքում, որը տեղի է ունենում հազվադեպ։ Մինչև հայտնաբերվելը այն ամբողջովին ծածկված է եղել ցեխով և կեղտով։ Քարանձավի բազմաթիվ ճյուղավորումներ դեռևս մաքրված չեն և չեն ուսումնասիրվել։ Հայտնի է, որ միջանցքների ընդհանուր երկարությունը կազմում է մոտավորապես 1260 մետր, իսկ դրանց մակերեսը 1350 մ² է[1]։ Նրա ամենացածր աստիճանում կա 25 մշտական լիճ[1], որոնց խորությունը հասնում է 10 մետրի։ Քարանձավի միջանցքներում հանդիպում են բազմաթիվ ստալակտիտներ և ստալագմիտներ։ Կան նաև մեծ, մինչև 30 սանտիմետր երկարությամբ արագոնիտե բյուրեղներ, որոնք ձգվում են բոլոր ուղղություններով[1]։
Քարանձավը բացվել է 1969 թվականին։ Տեղի բնակիչ Ահմեդը գտել է մուտքը, երբ քար էր հանում իր տան բակում[2][3]։ Նույն թվականին մուտքի շրջակա տարածքը՝ 56,26 հեկտար մակերեսով, ճանաչվել է բնության հուշարձան (IUCN վարկածով III կատեգորիայի)[1]։ 1976 թվականին քարանձավը սարքավորվել է և բացվել է զբոսաշրջիկների համար։ Գլխավոր մուտքում սարքվել է երկաթե մեծ դուռ[4], շների և այլ կենդանիների մուտքը քարայր արգելվում է[5]։
Պատկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Sabri AVDULLAHI et al. GADIME CAVE IN KOSOVO, ITS GEOTOURIST VALUES AND IMPACTS(անգլ.) // GeoJournal of Tourism and Geosites. — 2013. — Vol. 11. — С. 7-15. — ISSN 2065-0817.
- ↑ Schuman, Michael (2014 թ․ մայիսի 14). Serbia and Montenegro Nations in Transition. Infobase Publishing. էջ 137. ISBN 9781438122526. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 27-ին.
- ↑ Gadime Cave (Gadime e Ulët), Kosovo. National Geographic: Western Balkans Geotourism Map Guide. Archived 24 January 2014.
- ↑ Footsteps in Kosovo
- ↑ «Shpella e Mermert - Gadime Marble Cave». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 6-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 501 Must-visit Natural Wonders. Bounty Books. 2007. ISBN 978-0-7537-1591-8.
- «Mermerna pećina». Արխիվացված է օրիգինալից 2003 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 18-ին. (սերբ.)
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մարմարե քարանձավ (Կոսովո) կատեգորիայում։ |