Jump to content

Մասնակից:RaffiNJ/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Միւռօնը անուշաբոյր իւղերու բաղադրութիւն մըն է որ կը գործածուի Հայաստանեայց Արաքելական Ս. Եկեղցւոյ մկրտութեան եւ օծման արարողութիւններու ատեն։

Պատմութիւն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախաքրիստոնեական շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Աստուածաշունչի Մովսէս մարքարէն Սինա լեռան վրայ Աստուծմէ ստացաւ ծաղիկներ եւ պատրաստեց առաջին Միւռօնը։ Այսուհետեւ Միւռօնը գործածուեցաւ օծելու թագաւորներ եւ մարգարէներ։ Միւռօնը մնաց Երուսաղէմի տաճարի մէջ մինչեւ Մարիամ Մագդաղենացին զայն գործածեց Յիսուսի ոտքերը օծելու աւագ երկուշաբթի օր։

Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Թադէոս արաքեալի կը պարտինք Միւռօնի Հայաստան մտցնելու արարքը։ Ան գործածեց Միւռօնը բուժելու համար Աբգար թագաւորը եւ զայն պահեց ծառի մը տակ։ Հետաքային տեսիլքի մէջ Սբ. Գրիգոր Լուսաւորիչ կը գիտնայ Միւռօնի պահուած տեղը եւ զայն կը գործածէ բուժելու Տրդատ թագաւորը։

20 եւ 21րդ դարեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայիս Միւռօնօրհնէքի արարողութիւններ կը կատարուին Ս. Էջմիածինի եւ Անթիլիասի Մայր տաճառներուն մէջ ընդհանրապէս 5-էն 7 տարին անգամ մը ի ձեռօք Վեհաբար հայրապետներուն։

Բաղադրութիւն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միւռօնի պատրաստութիւնը կ՚սկսի աշնան օր մը երբ ձիթաիւղով լեցուն կաթսան կը դրուի Կաթողիկոսանիստ եկեղեձւոյ մայր տաճառին մէջ։ Հոգեւորական դասը յատուկ թափորով եւ աղօթելով կ՚աւելցնէ բաղադրիչ նիւթերը։ Այս արարողութիւնը կը շարունակուի 40 օր։ Վերջին օրը Վեհաբար Հայրապետը նոր Միւռօնին կը խառնէ հին միւռօնը գործածելով Ս. Լուսաւորիչի աջը եւ կ՚օրհնէ զայն։ Կ՚աւելձուի նաեւ շատ փոքր մասնիկ մը Ս. Գրիգոր լուսաւորչի պատրաստած առաջին Միւռօնէն։

Միւռօնի գլխաւոր բաղադրիչ նիւթը ձիթապտուղի իւղն է. Անոր կողքին կան զանազան բաղադրութեան քանակի համաձայն 41 այլ նիւթեր։

Թիւ Հայերէն Անգլերէն Լատիներէն Բաղադրիչ տարր
1 Ձիթաիւղ Olive Oil Olivum
2 Դափնիի իւղ Laurel Oil Laurus Nobilis
3 Բալասանի իւղ Balsam Oil Balsamum Peruvianum
4 Բալասան Հրէաստանի Balm of Gilead Balsamum Judaicum
5 Մեխակ Cloves Caryophillus Aromatcus
6 Մշկընկոյզ Nutmeg Miristica Moschata
7 Խնհեղէք Sweet Flag Acorus Calamus
8 Հնդկական Նարդոս Jatamansi Oil Nardus Indicus
9 Հնդկապղպեղ Cubeb Piper Cubeba
10 Շամբալեղակ Fenugreek Foenum Graecum
11 Կասիա Cassia, Chinese Cinnamon Cinnamomum Aro Maticum
12 Կինեմոն Cinnamon Cinnamomum ZeyLanicum, Cinnamomum Verum
13 Խունկ, հայխունկ Frankicense Thus, Olibanum
14 Հիլ, Կարդամոն Cardamon Elettaria Cardamomum
15 Ստաղի, Ստորաքս Storax, Snowbell and Benzoin Styrax
16 Սորեակ Հլատ Citronella Grass Cymbopogon Nardus
17 Սանդալ Սպիտակ Sandalwood Santalum, Santalinus
18 Ծաղիկի եւ Յասմիկի ջուր Flower Water Aqua Floris Aurantiorum
19 Քրքում Saffron Crocus Sativus
20 Մարտակուշ Mandrake Root Mandragora
21 Դափնեկեռաս Cherry Laurel Laurocerasus Officinalis
22 Վաղմերուկ Lemon Grass Cymbopogon Citratus
23 Կիպարիս Galingale Cyperus Lungus, Cupressus
24 Ասարիոն, Նարդոս Wild Ginger Assaum, Asarum Europaeum
25 Վարդի ջուր Cabbage Rose Rosa Centifolia
26 Երիցուկ Camomile Chamaemeulm, Cammomilla
27 Մանուշակ Violet Voila Odorata
28 Նունուֆար, կոկոռ Water Lily Nymphea
29 Նարինջի ծաղիկ Orange Flowers Aurantia Flores
30 Սպիտակ Պղպեղ Peppercorn Piper Caryophillatum, Piper Nigrum
31 Կալասի տերեւ Wild Poppy Papaver
32 Մրտի տերեւ Myrtle Myrtus
33 Նարկիզ Daffodil Narcissus
34 Նումա Windflower, Wood Anemone Anemone
35 Լատէն Crystal Tea Plant Laudanum Liquidum, Ledum Groenlandicum
36 Կոճապղպեղ Ginger Amomum Zingiber
37 Մազտաքի Mastic, Masticate, Massein Masticha, Pistacia Lentiscus
38 Հալուէ Aloes Aloe
39 Ամպար Amber Ambarum Griseum
40 Մուշկ Musk, Musk Money Flower Moschus, Mimulus Moschatus
41 Մատուտակ Liquorice, Licorice Glycyrrhiza Glabra
42 Գինի Wine Vin, Vino, Vinum

Մատենագիտութիւն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Քրիստոնեայ Հայաստան», Հանրագիտարան, Երեւան, 2002
  2. «Հայկական Սովետական Հանրագիտարան», Երեւան
  3. «Եղծ Աղանդոց», Հայոգի Մատենաշար թիւ 7, Պէյրութ
  4. «Պատմութիւն Ագաթանգեղոսի», Հայոգի Մատենաշար Թիւ 3, Պէյրութ