Հայելին և կապիկը
 |
Ուշադրություն։ Այս հոդվածը «փակ» է, այսինքն այս հոդվածից (գրեթե) ոչ մի հոդվածի հղում չի կատարվում։ Դուք կարող եք օգնել՝ փնտրելով այն հոդվածները, որոնց հետ առնչություն ունի այս հոդվածը և տեղադրել այս հոդվածում հղումներ։ (օգտագործել հուշումներ։) |
| Հայելին և կապիկը ռուս.՝ Зеркало и Обезьяна | |
|---|---|
| Տեսակ | բանաստեղծություն և գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | առակ |
| Ձև | բանաստեղծություն |
| Հեղինակ | Իվան Կռիլով |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Հրատարակվել է | 1816 |
«Հայելին ու կապիկը» (ռուս.՝ «Зеркало и Обезьяна»), Իվան Կռիլովի առակը, որը գրվել է 1815 թվականից ոչ ուշ[1]։ 1816 թվականի հունվարի 2-ին գրողն այն կարդացել է Հանրային գրադարանի ժողովում[2]։ Առաջին անգամ տպագրվել է 1816 թվականին «Сын отечества» ամսագրում մեկ այլ վերնագրով՝ «Мартышка и зеркало» («Կապիկն ու հայելի»)[2]։ Վ. Գ. Բելինսկին այս առակը դասում է միաժամանակ երգիծական և բանաստեղծական ստեղծագործությունների շարքին[3]։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առակի սյուժեն կառուցված է կապիկի և արջի երկխոսության շուրջ։ Կապիկը, հայելու մեջ տեսնելով իր ծամածռությունները, իրեն չի ճանաչել։ Նա դատապարտում է «հրեշ, ցուցանքին» և չի հասկանում, որ հայելու մեջ ինքն է արտացոլվում[4]։ Կապիկը չի կարող իրեն կողքից նայել։ Իսկ արջը ոչ միայն կապիկի զրուցակիցն է, այլև բարոյականության ձայնը[4]։ Հեղինակը ամփոփում է.
|
- Քան թե թվես |
|
Հետազոտողները նշում են, որ Պյոտր Վյազեմսկին Կռիլովի 50-ամյակի տոնակատարությանը «На радость полувековую…» բանաստեղծության մեջ հղում է կատարում «Հայելին և կապիկը» առակի վերջին տողերին, որոնցում ասվում է, որ մի հերոս, որի արատը նկատվել է, ուշադրություն է հրավիրում նման արատով մեկ այլ հերոսի վրա[5][6]։
Թևավոր արտահայտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առակի տեքստից ծնվել է հետևյալ թևավոր արտահայտություն
Чем кумушек считать трудиться,
Не лучше ль на себя, кума, оборотиться?[4],
- Քան թե թվես ձերոնց զատ - զատ, լավ չէ՞ նայես, խելոք, վրադ։
ինչը նշանակում է, որ պետք է կողքից նայել ինքներդ ձեզ, ուշադրություն դարձնել Նախ ինքներդ ձեզ, իսկ հետո միայն ուրիշներին վրա[7]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Н. Л. Степанов. Хронологический указатель басен». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 17-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Степанов Н. Л. Комментарии: И. А. Крылов. Зеркало и Обезьяна // И. А. Крылов. Полное собрание сочинений. М.: Гос. изд-во худож. лит., 1945—1946. Т. 3. — С. 457—458.
- ↑ Белинский В. Г. Иван Андреевич Крылов / Взгляд на русскую литературу. Современник. М.: 1981. 502 с.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Крылов И. А. Зеркало и Обезьяна // И. А. Крылов. Полное собрание сочинений. М.: Гос. изд-во худож. лит., 1945—1946. Т. 3. — С. 109
- ↑ Ивинский Д. П. Из комментария к стихам кн. П. А. Вяземского на юбилей И. А. Крылова // Литературоведческий журнал. — 2019. — № 46. — С. 130—148
- ↑ Николюкин А. Н. Крыловское слово в устах русских писателей // Литературоведческий журнал. 2019. № 46. — С. 185—189
- ↑ «Костёр сатиры(к 250-летию И. А. Крылова)». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 17-ին.