Կեսոնի արդյունաբերական շրջան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կեսոնի արդյունաբերական շրջան
վարչատարածքային միավոր, industrial region, Ազատ տնտեսական գոտի Խմբագրել Wikidata
Ստեղծում2004 Խմբագրել Wikidata
McCune-Rei­schauer roma­ni­za­tionKaesŏng Kongŏp Chigu Խմբագրել Wikidata
Revised roma­ni­za­tionGaeseong Gongeop Jigu Խմբագրել Wikidata
ԵրկիրԿորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետություն Խմբագրել Wikidata
Վարչատարածքային միավորԿեսոն Խմբագրել Wikidata
Ժամային գոտիUTC+9 Խմբագրել Wikidata
Աշխարհագրական կոորդինատներ37°55′48″N 126°37′30″E Խմբագրել Wikidata
Մակերես66 կմ² Խմբագրել Wikidata
Քարտեզ

Կեսոնի արդյունաբերական շրջան (ԿԱՇ) կամ Կեսոնի արդյունաբերական գոտի (ԿԱԳ) Հյուսիսային Կորեայի (ԿԺԴՀ) հատուկ վարչական արդյունաբերական շրջան։ Ստեղծվել է 2002 թվականին Կեսոն քաղաքի մի մասից՝ ուղղակի կառավարմամբ։ 2016 թվականի փետրվարի 10-ին Հարավային Կորեայի կառավարությունը ժամանակավորապես փակել է այն, և Փակ Կըն Հյեի վարչակազմը հետ կանչեց ամբողջ անձնակազմը, չնայած Հարավային Կորեայի նախկին նախագահ Մուն ՋեԻնը 2017 թվականին հայտարարել է տարածաշրջանը «վերաբացելու և ընդլայնելու» իր ցանկության մասին[1]։

Դրա ամենաուշագրավ առանձնահատկությունը Կեսոն արդյունաբերական այիգն է, որը գործել է 2004 թվականին մինչև 2016 թվականներին՝ որպես Հարավային Կորեայի (ԿՀ) հետ տնտեսական համագործակցության մաս։ Պարկը գտնվում է Կորեայի ապառազմականացված գոտուց տասը կիլոմետր (վեց մղոն) հյուսիս, Սեուլից մեկ ժամ հեռավորության վրա, Հարավային Կորեայի հետ ուղիղ ճանապարհային և երկաթուղային կապով։ Պարկը թույլ է տվել Հարավկորեական ընկերություններին վարձել էժան կրթված, հմուտ աշխատուժ, որը տիրապետում է կորեերենին՝ միաժամանակ Հյուսիսային Կորեային ապահովելով արտարժույթի կարևոր աղբյուր[2]։

2013 թվականի դրությամբ Հարավկորեական 123 ընկերություններում աշխատել է մոտ 53 000 աշխատակից ԿԺԴՀ-ից և 800 աշխատակից Կորեայի Հանրապետությունից[3]։

Հյուսիսային և Հարավային Կորեաների միջև լարվածության ժամանակ հարավցիների մուտքը արդյունաբերական պարկը սահմանափակ է եղել[2]։ 2013 թվականի ապրիլի 3-ին, 2013 թվականի կորեական ճգնաժամի ժամանակ, Հյուսիսային Կորեան արգելափակել է Հարավային Կորեայի բոլոր քաղաքացիների մուտքը տարածաշրջան[3][4]։ 2013 թվականի ապրիլի 8-ին Հյուսիսային Կորեայի կառավարությունը Կասոնի արդյունաբերական այգուց դուրս է բերել բոլոր 53,000 հյուսիսկորեացի աշխատողներին, ինչը, ըստ էության, դադարեցրել է բոլոր գործողությունները։ 2013 թվականի օգոստոսի 15-ին երկու երկրները համաձայնվել են, որ արդյունաբերական պարկը պետք է վերաբացվի[5]։

2016 թվականի փետրվարի 10-ին Հարավային Կորեայի միավորման նախարարությունը հայտարարել է, որ արդյունաբերական պարկը «ժամանակավորապես» կփակվի, և ամբողջ անձնակազմը հետ կկանչվի՝ մասամբ բողոքելով Հյուսիսային Կորեայի շարունակական սադրանքների դեմ, ներառյալ արբանյակի արձակումը և ջրածնային ռումբի հայտարարված փորձարկումը 2016 թվականի հունվարին[6]։ Հաջորդ օրը Հյուսիսային Կորեան հայտարարել է այգու աշխատանքը դադարեցնելու մասին, ինչպես նաև հայտարարել է, որ վտարում է հարավկորեացի բոլոր աշխատողներին և ասել, որ կսառեցնի Հարավկորեական բոլոր ակտիվներն ու սարքավորումները համատեղ կառավարվող գործարանային այգում։ Բոլոր 280 հարավկորեացի աշխատողները, որոնք աշխատում էին Կեսոնում, լքել են այն՝ Հյուսիսի հայտարարությունից մի քանի ժամ անց։

Կեսոն Արդյունաբերական պարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շինարարությունը սկսվել է 2003 թվականի հունիսին, իսկ 2003 թվականի օգոստոսին Հյուսիսային և Հարավային Կորեաները վավերացրել են չորս հարկային և հաշվապահական պայմանագրեր՝ ներդրումներին աջակցելու համար։ Փորձնական շինարարությունն ավարտվել է 2004 թվականի հունիսին, իսկ արդյունաբերական պարկը բացվել է 2004 թվականի դեկտեմբերին[7]։

Նախնական փուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այգու կառուցման սկզբնական փուլում Հարավկորեական 15 ընկերություններ կառուցել են արտադրական հզորություններ։  Դրանցից երեքը սկսել են գործել 2005 թվականի մարտին։  Առաջին փուլի ծրագրերը նախատեսում էին 2006 թվականից 250 Հարավկորեական ընկերությունների մասնակցություն, իսկ մինչև 2007 թվականը նախագծում կզբաղվի 100,000 մարդ։

Նախատեսված եզրափակիչ փուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախատեսվում էր, որ 65 կմ2 մակերեսով այգու շինարարությունը, որտեղ զբաղված կլինի 700 000 մարդ, կավարտվի 2012 թվականին։ Ծրագիրը նաև նախատեսում էր ստեղծել օժանդակ գոտի արդյունաբերական գոտու մոտ մեկ երրորդով, որը նախատեսված է եղել կյանքի որակի ապահովման համար։ Մասնավորապես, դա նշանակել է ստեղծել բնակելի թաղամասեր, հիվանդանոցներ, առևտրի կենտրոններ և նույնիսկ թեմատիկ պարկ՝ զբոսաշրջիկներին գրավելու համար։

Կազմակերպություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կեսոն Արդյունաբերական պարկ ղըեկավարել է Հարավային Կորեայի հանձնաժողովը, որը 50 տարի վարձակալել է այն 2004 թվականին։ Փհենյանը վարձել է Hyundai Asan ընկերությանը, որը հարավկորեական Hyundai կոնգլոմերատի ստորաբաժանումն է, այդ հողը յուրացնելու համար[8]։ Ընկերությունները օգտվում են հյուսիսում առկա էժան աշխատուժից՝ Չինաստանի հետ մրցելու էժան ապրանքների արտադրության մեջ, ինչպիսիք են կոշիկները, հագուստը և ժամացույցները[8]։

2006 թվականին Կորեայի Բանկի ավագ տնտեսագետ Պարկ Սուկը կանխատեսել է, որ արդյունաբերական գոտին կարող է ստեղծել 725,000 աշխատատեղ և մինչև 2012 թվականը 500 միլիոն դոլար տարեկան աշխատավարձային եկամուտ բերել Հյուսիսային Կորեայի տնտեսությանը։ Հինգ տարի անց ևս 1,78 միլիարդ դոլար կստացվի տարեկան կորպորատիվ հարկերից, որոնք գանձվում են արդյունաբերական նախագծին մասնակցող Հարավկորեական ընկերություններից[9]։

Այգու տարածքում գործող ընկերություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքի առաջին ամբողջ տարվա ավարտին պարկում գործել է 11 հարավկորեական ընկերություն։ Մինչև 2006 թվականը բոլոր 15 սկզբնական ընկերությունները սկսել են իրենց արտադրությունը, ընկերությունների թվում են եղել՝ JCCOM, Yongin Electronics, TS Precision Machinery, JY Solutec, Magic Micro, Hosan Ace, Romanson, Munchang Co., Daewha Fuel Pump, Taesong Industrial, Bucheon Industrial, Samduk Trading, Shinwon, SJ Tech, and Sonoko Cuisine Ware[10]: 2016 թվականի փետրվարին, պարկն վերջին անգամ փակվելուց անմիջապես առաջ, այգում գործող հարավկորեական ընկերությունների թիվը հասել է 124-ի[11]։ Պարկում իրականացվող արտադրության տարբեր տեսակները բաժանվել են 71 տեքստիլ և կարի ֆիրմաների, քիմիական արտադրանք արտադրող ինը ընկերությունների, մետաղամշակման և մեքենաշինության 23 ընկերությունների, էլեկտրոնիկայի արտադրության 13 ընկերությունների և արտադրության այլ տեսակներով զբաղվող ութ ընկերությունների[12]։

Խոչընդոտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոտին բախվել է է մի շարք խոչընդոտների։ Առավել սուրներից են Հյուսիսի դեմ ԱՄՆ-ի տնտեսական պատժամիջոցները, որոնք արգելել են հիմնական տեխնոլոգիաների և ապրանքների ներմուծումը, ինչպիսիք են համակարգիչները[8]։

Աշխատավարձի և վարձակալության պայմանագրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

FamilyMart-ը արդյունաբերական տարածքում: Հյուսիսկորեացիներին արգելվում է օգտվել այդ խանութից, որը ստեղծվել է հարավկորեացի աշխատողների համար: Հարավկորեական արժույթը չի ընդունվում վճարման համար[13]:

2009 թվականին մայիսին Փհենյանը հայտարարել է, որ միակողմանիորեն դադարեցնում է արդյունաբերական պարկում աշխատավարձի և վարձակալության պայմանագրերը։ 2009 թվականի հունիսին պահանջել է ամսական 300 ԱՄՆ դոլարի աշխատավարձի բարձրացում իրենց 40,000 աշխատողների համար՝ ավելի վաղ ստացած 75 ԱՄՆ դոլարի դիմաց[14]։

2009 թվականի սեպտեմբերին Hyundai Group-ի խորհրդի նախագահի այցը Հյուսիսային Կորեա հանգեցրել է Հյուսիսի պահանջների բավարարմանը, որոնք նախատեսել են աշխատավարձի աննշան բարձրացում և հողի վարձավճարների փոփոխություններ[15]։

2012 թվականին աշխատավարձը գնահատվել է ամսական $ 160, ինչը կազմել է Հարավային Կորեայում նվազագույն աշխատավարձի մոտ մեկ հինգերորդը և Չինաստանում բնորոշ աշխատավարձի մոտ մեկ քառորդը[16]։

Հարկեր և մուտքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2012 թվականին միավորման գործերի նախարարությունը տեղեկացվել է, որ ներկայիս 123 ընկերություններից ութը ստացել են հարկերի հավաքագրման ծանուցումներ։ Ծանուցումներն արվել են Հյուսիսային Կորեայի միակողմանի որոշմամբ։ Ութ ընկերություններ տեղեկացվել են 170,208,077 իեն (160,000 ԱՄՆ դոլար) հարկեր վճարելու մասին ծանուցման մասին, ընկերություններից երկուսն արդեն վճարել են 20,000 ԱՄՆ դոլարի հարկեր Հյուսիսային Կորեային[17]։

Կենտրոնական հատուկ տնօրինության կողմից ենթաօրենսդրական ակտերում փոփոխություններ կատարելու միակողմանի որոշումները խախտում են Կեսոնի արդյունաբերական շրջանի օրենքը, որը պահանջում է, որ օրենքների ցանկացած վերանայում համաձայնեցվի Հյուսիսի և Հարավի միջև։

Առաջին անգամ, 2011 թվականին, KIR-ի ընկերությունները գրանցել են 56 միլիոն դոլարի միջին գործառնական շահույթ (56,241 ԱՄՆ դոլար)[17]։

Կանաչ բժիշկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանաչ բժիշկներ հասարակական կազմակերպությունը, որը հիմնադրվել է Բուսանում 2004 թվականի հունվարին, ստացել է կառավարության պաշտոնական թույլտվությունը տարածաշրջանում հիվանդանոց բացելու համար 2005 թվականին։ Այդ ժամանակից ի վեր նրանք բժշկական օգնություն են ցուցաբերել Կեսոնգի աշխատակիցներին մինչև համալիրի փակուը։ Այնտեղ աշխատող բժիշկները աշխատավարձ չեն ստացել[18]։

Չոնանի միջադեպը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականին մայիսի ROX Cheonan-ի խորտակումից և Հարավային Կորեայի պատասխան գործողություններից հետո, Հյուսիսային Կորեան խզել է հարաբերությունները Հարավային Կորեայի հետ և փակել է իր խորհրդատվական գրասենյակը[19]։ Այնուամենայնիվ, գոտում առկա գործունեությունը պահպանել է իր արտադրական գործունեությունը[20], իսկ Հարավային Կորեայի հետ տրանսպորտը և հեռախոսային հաղորդակցությունը գործել են սովորական ռեժիմով[21]։

2013 թվականի փակում և վերաբացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի ապրիլի 3-ին Հյուսիսային Կորեան սկսել է արգելել Հարավային Կորեայի աշխատակիցներին մուտք գործել Կեսոն արդյունաբերական շրջան։ Դա տեղի է ունեցել այն ժամանակ, երբ լարվածությունը սկսել է արագորեն սրվել Սեուլի և Փհենյանի միջև[22]։ Ապրիլի 8-ին Հյուսիսային Կորեան հետ է կանչել բոլոր 53,000 հյուսիսկորեացի աշխատողներին Կեսոնի արդյունաբերական համալիրից՝ ամբողջությամբ դադարեցնելով դրա գործունեությունը[3][23]։ Այնուամենայնիվ 406 հարավկորեացիներ մնացել են համալիրում դրա փակումից հետո[24]։

Ապրիլի 17-ին Հյուսիսային Կորեան արգելել էհարավկորեացի 10 գործարարներից բաղկացած պատվիրակությանը սնունդ և պարագաներ մատակարարել արդյունաբերական գոտում մնացած 200 հարավկորեացի անձնակազմին[25]։ 2013 թվականի ապրիլի 26-ին Հարավային Կորեան որոշել էհետ կանչել մնացած անձնակազմին[26], իսկ մայիսի 4-ին վերջին յոթ հարավկորեացիները լքել են Կեսոնի արդյունաբերական շրջանը, որն ամբողջությամբ փակվել է[27]։

Հուլիսի 4-ին երկու երկրները սկզբունքորեն համաձայնել են, որ Կեսոնը պետք է վերաբացվի, քանի որ երկուսի միջև լարվածությունը սկսել է թուլանալ[28]։ Բանակցությունների վել էփուլ անցկացվել է առանց կոնկրետ համաձայնության հասնելու՝ Հարավային Կորեայի պնդմամբ դրույթի վրա, որը թույլ չի տա Հյուսիսային Կորեային ապագայում կրկին փակել համալիրը[29]։ Օգոստոսի առաջին շաբաթվա ընթացքում Հյուսիսային Կորեան կրկնել է, որ համալիրի վերաբացումը բխում է երկու երկրների շահերից[5]։ Օգոստոսի 13-ին Հարավային Կորեան հայտարարել է, որ կսկսի ապահովագրական վճարումներ բաշխել համալիրի ձեռնարկություններին, բայց նաև ասել է, որ բաց է Կեսոնի համատեղ վերահսկողության հարցում նոր ձևակերպումների համար։ Այս քայլը, որը դիտվում է որպես տարածաշրջանը պաշտոնապես փակելու նախախնդիր՝ հարուցել է բանակցությունների յոթերորդ փուլը, որը Հարավային Կորեան որակում է որպես «վերջնական»[30]։ Համալիրի վերաբացման վերաբերյալ պաշտոնական պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել և ստորագրվել օգոստոսի 15-ին։ Համաձայնագիրը ներառել է դրույթներ, որոնք նախատեսված են ապագայում նմանատիպ անջատումներից խուսափելու համար։ Ստեղծվել է համատեղ հանձնաժողով՝ որոշելու, թե արդյոք փոխհատուցում կտրամադրվի փակման հետևանքով առաջացած տնտեսական վնասների համար[5][29]։

Սեպտեմբերի 13-ին, նախքան Կեսոնի արդյունաբերական շրջանի վերաբացումը, երկու կառավարությունները ենթահանձնաժողովի նիստ են անցկացրել՝ մուտքի, օրինականության, կապի, մաքսային և անցումային հարցերի վերաբերյալ լրացուցիչ հարցեր լուծելու համար[31]։ Խոսվել է նաև Կումգանգ լեռան տուրիստական շրջանում զբոսաշրջության վերսկսման մասին[32]։

Սեպտեմբերի 16-ին Կեսոնը վերաբացվել է հինգ ամիս անց[33]։ Բոլոր 123 ընկերությունները, որոնք գործում են Կեսոնում՝ վնասներ են կրել, որոնք ընդհանուր առմամբ կազմել են 575 միլիոն ֆունտ (944 միլիոն դոլար)[34]։

2016 թվականի փակումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականի փետրվարի 10-ին, ի պատասխան ԿԺԴՀ-ի կողմից հրթիռի արձակման՝ Հարավային Կորեան հայտարարել է, որ առաջին անգամ կդադարեցնի գործողությունները տարածաշրջանում՝ արձակումը բնութագրելով որպես քողարկված բալիստիկ հրթիռի փորձարկում։ Սեուլն ասել է, որ համալիրում բոլոր գործողությունները կդադարեցվեն, որպեսզի Հյուսիսը չկարողանա օգտագործել իր ներդրումները «միջուկային և հրթիռային զարգացումը ֆինանսավորելու համար»։ Հաջորդ օրը Հյուսիսը հայտարարել է, որ վտարում է հարավկորեացի բոլոր աշխատողներին և ասել, որ սառեցնելու է հարավկորեական բոլոր ակտիվներն ու սարքավորումները համատեղ կառավարվող գործարանային պարկում։ Բոլոր 280 հարավկորեացի աշխատակիցները, ովքեր ներկա էին Կեսոնում հեռացել են Հյուսիսի հայտարարությունից ժամեր անց[35][36]։

Փետրվարի 11-ին կեսգիշերից մի քանի րոպե առաջ՝ Հարավը հայտարարել է, որ դադարեցրել է էլեկտրաէներգիայի և ջրի մատակարարումը Կեսոն[37]։

Հարավային Կորեայի ներքաղաքական կյանքում 2016 թվականի փակման նկատմամբ եղել է երկու հակադիր տեսակետ, մինչդեռ Սաենուրի կուսակցությունը պնդում էր փակումը, հայտարարելով, որ դա Հյուսիսային Կորեայի սադրանքին վերջ տալու միակ միջոցն է, ևս երկու կուսակցություն՝ Մինջո կուսակցությունը և Ժողովրդական կուսակցությունը առարկելով Սաենուրիին պնդել են, որ ավելի շատ հաղորդակցություն է անհրաժեշտ և որ փակումը միայն կուժեղացնի լարվածությունը Կորեական թերակղզում։ Սաենուրի կուսակցությունը, որն այն ժամանակ իշխող կուսակցությունն է եղել Կեսոնի արդյունաբերական շրջանի փակման հայտարարության ժամանակ ասել է՝ «Հյուսիսային Կորեան իրականացրել է 4-րդ միջուկային փորձարկումը և հրթիռի արձակումը, անկախ Հարավային Կորեայի կառավարության և միջազգային հանրության մշտական նախազգուշացումներից։ Հաղորդակցություն և համոզում այլևս չի աշխատում, մեզ ավելի հզոր պատժամիջոցներ են պետք Հյուսիսային Կորեայի նկատմամբ»[38]։ Որոշ մարդիկ համաձայն են Սաենուրի կուսակցության հետ՝ պնդելով, որ Հարավային Կորեան պետք է ավելի սպառնալից և անզիջում վերաբերմունք ունենա Հյուսիսային Կորեայի նկատմամբ, որպեսզի այն չկարողանա նորից նման փորձարկումներ անցկացնել։ Մյուս կողմից Մինջո կուսակցությունը և Ժողովրդական կուսակցությունը, որոնք ընդդիմադիր կուսակցություններ են՝ հակափաստարկել են, որ Հյուսիսային Կորեան երբեք չի դադարեցրել իր սադրանքը նույնիսկ իր ծանր մարտի կամ Հյուսիսային Կորեայի սովի ժամանակ՝ ընդգծելով, որ պարզ սահմանափակումը երբեք չի կարող հետ պահել Հյուսիսային Կորեային միջուկային զենքի փորձարկումից և հրթիռներ արձակելուց։ Նրանք նաև ասում են, որ Կեսոնի արդյունաբերական շրջանը խաղաղ կարգավորման վերջին հույսն է հարավի և հյուսիսի միջև հավերժական լարվածության համար, բայց այժմ, երբ այն փակ է Հարավային Կորեայի քաղաքացիների վախը ազգային պաշտպանության վերաբերյալ ուժեղացել է[39]։

2017 թվականի դեկտեմբերին պարկի փակման որոշումը հետաքննող փորձագիտական խումբը պարզել է, որ չկա որևէ ապացույց, որ Հյուսիսային Կորեան շեղել է աշխատավարձերը՝ իր միջուկային ծրագիրը ֆինանսավորելու համար։ Հանձնաժողովի ղեկավար Կիմ Չեն Սուն ասել է՝ «Նախագահական գրասենյակը որպես հիմք է ներկայացրել աշխատավարձերի շեղման փաստարկը, սակայն առանց կոնկրետ տեղեկատվության, բավարար ապացույցների և հարակից գործակալությունների հետ խորհրդակցությունների՝ հիմնականում մեջբերելով հեռացածների ցուցմունքները, որոնք չունեն օբյեկտիվություն և արժանահավատություն։ Դա խաթարում է որոշման օրինականությունը և կարող է սահմանափակել մեր հիմքը համալիրի ապագա վերագործարկման հարցում՝ միաժամանակ խոչընդոտելով ընկերությունների իրավունքներին իրենց ակտիվները պաշտպանելու՝ հապճեպ դուրսբերման գործընթացի պատճառով»։

Մի խումբ ձեռնարկություններ, որոնք փակման պատճառով 250 միլիարդ վոնի (200 միլիոն դոլարի) վնաս են կրել՝ պահանջել են ներողություն խնդրել և ասել՝ «Հիմա, երբ աշխատավարձերի շեղման պահանջն անհիմն է, կառավարությունը պետք է ներողություն խնդրի պետական իշխանությունը չարաշահելու համար՝ համալիրը կասեցնելու և դադարեցնելու համար, առավելագույն ջանքեր պետք է գործադրել այն վերաբացելու համար»[40]։

Միջկորեական կապի գրասենյակի բացումը 2018 թվականին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի սեպտեմբերի 14-ին պաշտոնապես բացվել է տարածաշրջանում տեղակայված միջկորեական կապի գրասենյակը[41]։ Գրասենյակի նպատակը երկու Կորեաների միջև հետագա հաղորդակցությունն է եղել[41]։

2020 թվականի հունիսի 16-ին Հյուսիսային Կորեան ավերել է շենքը պայթյունի միջոցով՝ երկրների միջև լարվածության ֆոնին[42]։

Հյուսիսային Կորեան պայթեցրել է միջկորեական կապի գրասենյակը 2020 թվականի հունիսին՝ ի պատասխան այն բանի, որ Հարավային Կորեան չի արգելում կամ պատժում այն դասալիքներին, որոնք բաներներ և ֆլեշ կրիչներ են ուղարկել Հյուսիսային Կորեա։ Հարավային Կորեայի կառավարությունը խիստ միջոցներ չի ձեռնարկել Հյուսիսային Կորեայի դեմ, թեև Հյուսիսային Կորեան միտումնավոր ռմբակոծել է միջկորեական կապի գրասենյակը՝ շենք, որը ստեղծվել էր երկու երկրների միջև խաղաղ հաղորդակցությունը պահպանելու համար[43]։ Այնուամենայնիվ 2020 թվականի դեկտեմբերին Հարավային Կորեայի Ազգային ժողովն ընդունել է օրենք, որը պատժում է Հարավային Կորեայի քաղաքացիներին, ովքեր հակահյուսիսկորեական նյութեր են ուղարկում սահմանով[44]։

Ջրամատակարարման վերականգնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Հարավային Կորեան վերսկսել է տարածաշրջանի ջրամատակարարումը[45]։ 2018 թվականի հոկտեմբերի 11-ին տեղական ջրի մաքրման կայանը վերականգնվել է[46]։

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեպի Կեսոն ճանապարհորդության երկու եղանակ կա՝ ավտոմոբիլային և երկաթուղային։

Երկաթուղային[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կեսոնի արդյունաբերական շրջանը սպասարկվում է Կորեայի պետական երկաթգծի կողմից Պանմուն կայարանից Փհենբու գծով։ Գյոնգուի գծով երկաթուղային մուտք կա դեպի Հարավային Կորեա (շահագործվում է Քորայլի կողմից), բայց հայտնի չէ, թե ինչ սահմանափակումներ են կիրառվում։ Երկաթուղային բեռնափոխադրումների ծառայությունների վերականգնման մասին համաձայնագիրը կնքվել է 2007 թվականի նոյեմբերին[47]։

Հարավային Կորեայի ամենամոտ կայարանը Դորասան կայարանն է, որտեղից կարելի է ճանապարհային ելք վերցնել։

Ճանապարհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սահմանափակ ճանապարհային մուտքը հասանելի է աշխատողների համար Հարավային Կորեայից՝ Հարավային Կորեայի ազգային երթուղու 1 գծով դեպի Կորեայի ապառազմականացված գոտի, այնուհետև դեպի Կեսոն՝ Հյուսիսային Ասիական մայրուղու 1-ով։ Երկու մայրուղիների միջև երթուղին ասֆալտապատ ճանապարհ է և AH1 ցանցի մի մասը։ Երթուղին ճանապարհին կապող ճանապարհներ չկան և շրջադարձը հասանելի է միայն հարավում՝ մինչև հյուսիս մտնելը։ Ճանապարհի մուտքը փակ է, եթե ապառազմականացված գոտի մուտք գործելիս հսկիչ կետերից սահմանափակումներ կան։

Օդային[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կեսոնից հարավ օդային ճանապարհորդության տարբերակ չկա։ Սոհունգ Հարավային օդանավակայանը հյուսիսում գտնվող Կեսոնին ամենամոտ օդանավակայանն է, սակայն այն չի սպասարկում դեպի Հարավային Կորեա թռիչքներ։

Հարավում ամենամոտ օդանավակայաններն են Gimpo International Airport-ը և Incheon International Airport-ը, որտեղից կարելի է ճանապարհային մուտք ունենալ արդյունաբերական շրջան։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Chang, Jae-soon (2017 թ․ մայիսի 8). «THAAD deployment could raise cost-sharing questions: CRS report». Yonhap News Agency (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 12-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 «North Korea's resort seizure ends project of hope». BBC. 2011 թ․ սեպտեմբերի 22. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 8-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Gale, Alastair. «North Korea Suspends Operations at Kaesŏng Industrial Complex - WSJ.com». Online.wsj.com. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 8-ին.
  4. ↑ «N. Korea Urgers Foreigners to Flee From S. Korea». The Express. 2013 թ․ ապրիլի 10. էջ 6.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 «Koreas 'reach deal' to re-open Kaesong industrial zone». BBC. 2013 թ․ օգոստոսի 14. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  6. ↑ «S.Korea temporarily closes Kaesŏng Industrial Complex - NK News - North Korea News». 2016 թ․ փետրվարի 10.
  7. ↑ N Korean Industrial Complex Made Ready For Seoul's Investment, Northeast Asia Peace and Security Network, 30 June 2004. Retrieved 2008-01-18.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 An Oasis of Capitalism, Newsweek, 19 September 2005. Retrieved at the Internet Archive on 19 January 2008
  9. ↑ «Bridging the Korean Economic Divide». Business Week. 2006 թ․ մարտի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 19-ին.
  10. ↑ Sang-hun, Choe (2016 թ․ փետրվարի 10). «South Korea to Shut Joint Factory Park, Kaesŏng, Over Nuclear Test and Rocket». The New York Times.
  11. ↑ «What is the Kaesong Industrial Complex?». BBC News. 2016 թ․ փետրվարի 10.
  12. ↑ Seliger, Bernhard; Pascha, Werner, eds. (2011). Towards a Northeast Asian security community implications for Korea's growth and economic development. New York, NY: Springer Science+Business Media, LLC. ISBN 978-1441996572.
  13. ↑ A One-Hour Commute to Another World - Los Angeles Times. Articles.latimes.com (13 June 2010). Retrieved on 2013-08-14.
  14. ↑ N Korea demands millions News24
  15. ↑ «N. Korea withdraws demand for steep wage hike at joint park». Yonhap News Agency. 2009 թ․ սեպտեմբերի 11. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  16. ↑ Dexter Roberts (2012 թ․ հունվարի 19). «North Korea, New Land of Opportunity?». Bloomberg Businessweek. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 «Companies in Kaesong Industrial Complex Receive Unannounced Tax Notices». The Institute for Far Eastern Studies. 2012 թ․ հոկտեմբերի 25. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 6-ին.
  18. ↑ 임, 원철 (2013 թ․ օգոստոսի 21). «[만나봅시다] 설립 10돌 재단법인 그린닥터스 정근 이사장». Busan Ilbo. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  19. ↑ Thatcher, Jonathan (2010 թ․ մայիսի 25). «Text from North Korea statement». Reuters.
  20. ↑ «Seoul Decides to Continue Kaesong Project, Humanitarian Aid». The Chosun Ilbo. 2010 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.
  21. ↑ Kim So Yeol (2010 թ․ մայիսի 26). «North Korea Responds to Firm South Korean Stance». Daily NK. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 26-ին.
  22. ↑ North Korea blocks South workers from Kaesŏng zone BBC News. 3 April 2013. Accessed 3 April 2013
  23. ↑ «N. Korea Urgers Foreigners to Flee From S. Korea». The Express. 2013 թ․ ապրիլի 10. էջ 6.
  24. ↑ Kim, Christine; Lee, Joyce.North Korea warns foreigners to leave South amid new threats of war Reuters. 9 April 2013. Accessed 11 April 2013
  25. ↑ N. Korea blocks S. Korean food delivery to Kaesŏng staff AFP News. 17 April 2013. Accessed 17 April 2013
  26. ↑ Alastair Gale and Jeyup S. Kwaak (2013 թ․ ապրիլի 26). «Seoul to Pull Workers out of North Korea». The Wall Street Journal. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 26-ին.
  27. ↑ «개성공단 사실상 잠정폐쇄». Kyeong Ki News. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 5-ին.
  28. ↑ «Kaesong talks: North and South Korea reach agreement». BBC. 2013 թ․ հուլիսի 7. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  29. ↑ 29,0 29,1 «South and North Korea agree to reopen Kaesong». Radio Australia. AFP. 2013 թ․ օգոստոսի 14. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  30. ↑ Jasper Kim (2013 թ․ օգոստոսի 15). «How the Koreas Got to Yes on Kaesong». The Wall Street Journal. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  31. ↑ «남북, 개성공단 출입.체류, 3통 문제 추가 논의». Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  32. ↑ 김, 민서 (2013 թ․ սեպտեմբերի 25). «北 이산상봉 연기 군부 강경파 탓… 대외 의사결정 '쥐락펴락'». Segye Ilbo. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  33. ↑ K .J. Kwon (2013 թ․ սեպտեմբերի 16). «North and South Korea reopen Kaesong Industrial Complex». CNN. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 17-ին.
  34. ↑ «South Koreans head back north to reopened Kaesŏng complex». Associated Press. 2013 թ․ սեպտեմբերի 15. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 17-ին.
  35. ↑ «North Korea 'executes' army chief of staff Ri Yong-gil». BBC News. 2016 թ․ փետրվարի 10. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 10-ին.
  36. ↑ «South Korea to Halt Work at Joint Industrial Park With North». NBC News. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 10-ին.
  37. ↑ «South Korea, U.S. to discuss missile defense; South cuts power to Kaesŏng park». Reuters. 2016 թ․ փետրվարի 12. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 12-ին.
  38. ↑ «[시사NIE] 개성공단 폐쇄 찬반 논쟁» (կորեերեն). 2016 թ․ փետրվարի 23. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  39. ↑ Tokyo, Justin McCurry; agencies (2016 թ․ փետրվարի 10). «Seoul shuts down joint North-South Korea industrial complex». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  40. ↑ Shin, Hyonhee (2017 թ․ դեկտեմբերի 28). «South Korea 'humbly accepts' there is no proof border park cash...». Reuters.
  41. ↑ 41,0 41,1 «Koreas open 1st liaison office for better communication». AP NEWS. 2018 թ․ սեպտեմբերի 14.
  42. ↑ «N Korea blows up joint liaison office with South». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2020 թ․ հունիսի 16. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 17-ին.
  43. ↑ «North Korea blows up joint liaison office with South in Kaesong». BBC News. 2020 թ․ հունիսի 16.
  44. ↑ «South Korea balloons: Seoul to ban people sending cross-border messages». BBC News. 2020 թ․ դեկտեմբերի 14.
  45. ↑ «South Korea resumes supplying water to border town in the North». South China Morning Post. 2018 թ․ հոկտեմբերի 10.
  46. ↑ «Water treatment plants in Kaesong Industrial Complex reopened along with joint liaison office». The Hankyoreh.
  47. ↑ «Two Koreas agree rail timetable». BBC News. 2007 թ․ նոյեմբերի 16.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կեսոնի արդյունաբերական շրջան» հոդվածին։
NKC: kn20090316008 · VIAF: 135350782 · WorldCat VIAF: 135350782
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կեսոնի_արդյունաբերական_շրջան&oldid=9974134» էջից