Գիլբերտ Շոտլանդացի
Գիլբերտ Շոտլանդացի | |
|---|---|
| Ծնվել է | 12-րդ դար |
| Վախճանվել է | 13-րդ դար |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ և գրող |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Շոտլանդիայի թագավորություն |
| Ժանրեր | պոեզիա |
Գիլբերտ Շոտլանդացի (անգլ.՝ Gillebríghde Albanach, 12-րդ դար - 13-րդ դար), միջնադարյան շոտլանդացի բանաստեղծ և խաչակիր։ Նա իր ընկեր Գաել Մուիրադահ Շոտլանդացու հետ մասնակցել է հինգերորդ խաչակրաց արշավանքին՝ հասնելով Ակրե 1218 կամ 1219 թվականներին և հետևելով խաչակիրների հիմնական բանակին հարավային Կիպրոսով մինչև Դամիետա[1]։ Նա կարող էր խաչակրաց արշավանքի մեջ լինել մինչև 1224 թվականը կամ դրանից հետո[2]։
Խաչակրաց արշավանքների ժամանակ Գիլբերտը կյանքի մեծ մասը, եթե ոչ ավելի, անցկացրել է՝ աշխատելով որպես բանաստեղծ Իռլանդիայում։ Նրա բոլոր պանեգիրիկ բանաստեղծությունները նվիրված են իռլանդացի հովանավորներին։ Մենք գիտենք, որ նա շոտլանդացի էր, քանի որ Շոտլանդիան նկարագրում էր որպես «հայրենի երկիր», իմ հայրենի («հայրենի վայր», «ժառանգություն», «ի ծնե իրավունք» և այլն) և «Իմ երկիրը», իմ երկիր[3]։ Նրա բանաստեղծություններից մոտ յոթը պահպանվել են, հինգ պանեգիրիկ բանաստեղծություններ[4] և երկու խաչակրաց բանաստեղծություններ[5]։
Պանեգիրիկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Փրկված պանեգիրիկները գրվել են երկու իռլանդացի հովանավորների՝ Դոնչադ Քարբրեյչ Օ Բրիայնի (մահ. 1242), Թոմոնդի թագավորի համար և Կետալ Կրոյբդիրգ Օ Կոնչուբեյր (մահ. 1224), Կոննատի թագավորի համար։
- «Տեսիլք, որը ես տեսա որոշ ժամանակ առաջ» («Aisling ad-connarc ó cianaibh») - գրված է Քարբրեյչ Օ Բրիայնի համար։
- «Ձգվում եմ ես մեջքով դեպի Իռլանդիա» («Fada Dhamh druim re hÉirinn») - գրված է Կետալ Կրոյբդիրգ Օ Կոնչուբեյրի համար։
- «Իմ ընկերոջ դանակն իմ ձախ կողմում» - գրված է Քարբրեյչ Օ Բրիայնի համար։
- «Ինձ բեր իմ թագավորի քնարը» - գրված է Քարբրեյչ Օ Բրիայնի համար։
- «Táining an Craobhdhearg go Cruachan» («Կարմիր ձեռքը եկել է Կրուաչան») - գրված է Կետալ Կրոյբդիրգ Օ Կոնչուբեյրի համար։
Խաչակրաց բանաստեղծություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- "A ghilli gabhus an stiúir"
- "A Mhuireadhaigh, meil do sgín"
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Alan MacQuarrie, Scotland and the Crusades, (Edinburgh, 1997), p. 38.
- ↑ Thomas Owen Clancy (ed.), The Triumph Tree: Scotland's Earliest Poetry, 550–1350, (Edinburgh, 1998), p. 247.
- ↑ Wilson MacLeod, Divided Gaels: Gaelic Cultural Identities in Scotland and Ireland, c. 1200-1650, (Oxford, 2004), p. 88
- ↑ Actually, Dr. Wilson MacLeod, op. cit., p. 87, says "Approximately eight poems survive ... these include six panegyrics", but his lists only five of these.
- ↑ The details of the availability of all these poems (both panegyric and crusader) in print can be found in MacLeod, op. cit., p. 87, n. 109.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Clancy, Thomas Owen (ed.), The Triumph Tree: Scotland's Earliest Poetry, 550–1350, (Edinburgh, 1998),pp. 247–57, 262-68
- MacLeod, Wilson, Divided Gaels: Gaelic Cultural Identities in Scotland and Ireland, c. 1200-1650, (Oxford, 2004)
- MacQuarrie, Alan, Scotland and the Crusades, (Edinburgh, 1997)