Բիգորսկի վանք

Բիգորսկի վանք; մակեդոներեն՝ Свети Јован Бигорски
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	վանք
Երկիր	Հյուսիսային Մակեդոնիա
Տեղագրություն	Մակեդոնիա
Թեմ	Մակեդոնական ուղղափառ եկեղեցի
Հոգևոր կարգավիճակ	Գործող
Հիմնական ամսաթվերը	11-րդ դար
Ներկա վիճակ	Կանգուն
Ժառանգության կարգավիճակ	heritage site in North Macedonia?
Նվիրված	Հովհաննես Մկրտիչ
Հիմնադիր	Հյուսիսային Մակեդոնիա
Ճարտարապետական ոճ	բյուզանդական ճարտարապետություն
Կառուցման սկիզբ	1020 թվական
Հիմնադրված	11-րդ դար
	Bigorski Monastery Վիքիպահեստում
	bigorski.org.mk(մակեդ.)(անգլ.)

Բիգորսկի սուրբ Հովհաննես Մկրտչի վանք (մակեդոներեն՝ Бигорски манастир), Մակեդոնիայի ուղղափառ եկեղեցու անկանոն վանք՝ տեղակայված Մակեդոնիայի հյուսիս-արևմուտքում, Դեբար-Գոստիվարի ուղիղ ճանապարհի մոտ, ընկած է Բիստրի լանջին, Ռադիկա գետի ափին՝ Ռոստուշե, Վելեբրդո, Բուտիշե և Տրեբիշտա գյուղերի միջև։ «Բիգորսկ» անվանումը կապված է վանքի տուֆից կառուցված լինելու հետ (մակեդոներեն՝ «бигор»)։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վանքը հիմնադրվել է 1020 թվականին։ Ըստ լեգենդի վանքը հայտնվել է այն տեղում, որտեղ վանական Հովհաննեսը գետից հանել է հրաշագործ Հովհաննես Մկրտիչի սրբապատկեր։

16-րդ դարում վանքը ավերվեց թուրքերի կողմից։ Թուրքական տիրակալությունից հետո վանքի տարածքում մնացել էր միայն ոչ մեծ եկեղեցի։ Հովհաննես Մկրտիչի սրբապատկերը խորհրդավոր ձևով անհայտացավ, ըստ լեգենդի ամբողջականորեն պահպանված տեսքով վերադարձվել է ավելի ուշ՝ այն նույն տեղում, որտեղից հայտնաբերվել էր։

Վանքի վերականգնումը սկսվեց միայն 1743 թվականին Իլարիոն վանահոր կողմից։

Վանքի տաճարի պատկերակալը ամենահայտնին է Մակեդոնիայում։ Այն ստեղծվել է 1829 —1835 թվականներին։ Պատկերակալի ստեղծողներն են Պյոտր Ֆիլիպով-Գարկատան և նրա եղբայր Մարկոն Գարի գյուղից, Մակրարիջ Ֆրկովսկին Գալիկնիկ գյուղից և Ավրամ Դիկովը Վազիլ ու Ֆիլիպ որդիների հետ Օզոի գյուղից։ Պատկերակալը բաժանված է վեց աստիճանների։ Գեղարվեստական փորագրումն իրենից ներկայացնում է բուսական զարդաքանդակ։ 1885 թվականին ստեղծվեց Հովհաննես Մկրտիչի արծաթե սրբապատկերի շրջանակը, որում այն պահպանվում է մինչ օրս։