Արբանա Ջարա
| Արբանա Ջարա | |
|---|---|
_--_2015_-_International_Women_of_Courage_Award.jpg) | |
| Ծնվել է | 20-րդ դար |
| Ծննդավայր | Կոսովո |
| Քաղաքացիություն |  Ալբանիա |
| Մասնագիտություն | լրագրող |
| Կուսակցություն | Կոսովոյի դեմոկրատական կուսակցություն |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Արբանա Ջարա (ալբ․՝ Arbana Xharra), ալբանացի հետաքննող լրագրող Կոսովոյի մասամբ ճանաչված հանրապետությունից։ Իր պրոֆեսիոնալ աշխատանքի համար բազմիցս արժանացել է մրցանակների։ 2015 թվականին ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտի կողմից արժանացել է «Խիզախ կանայք միջազգային մրցանակին»։
Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արբանա Ջարան որպես լրագրող հանդես է գալիս 2001 թվականից[1]։ 2006-2007 թվականներին աշխատել է Կոսովոյում ստեղծված առաջին անկախ Koha Ditore թերթում[2]։ Ջարան եղել է Balkan Insight հրապարակման հեղինակը, Zëri թերթի կոսովական հրատարակման գլխավոր խմբագիրը։
Հետաքննող լրագրող[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ Արբան Ջարայի՝ ժողովրդավարության զարգացումն անհնար է առանց լրատվամիջոցների սոցիալական կարևոր խնդիրները հետաքննելու իրավունքի[3]։ Այսպիսով, նա իր աշխատանքում անդրադառնում է առկա բազմաթիվ հարցերի։ 2006 թվականին Ջարան ուսումնասիրել է կառավարության ծախսային հաշվետվությունները և ֆինանսական մեքենայությունները[4], 2007 թվականին ուսումնասիրել է գնաճի և սննդի պակասի պատճառները[5], 2010 թվականին ստուգել է Telecomi i Kosovës պետական հեռահաղորդակցային ընկերության ակտիվների օգտագործումը։ Նրա ուշադրության կենտրոնում են նաև եղել բիզնեսի և քաղաքականության հարաբերությունները։ 2012 թվականին Ջարան ներգրավվել է դատական գործընթացում, երբ հրապարակել է կառավարությունում կոռուպցիայի մասին հաշվետվությունը, տեղական բիզնեսի կապերը քաղաքական գործիչների հետ[6]։ Դատարանն արդարացրել է նրան՝ նշելով, որ հետևել է Կոսովոյի տպագիր լրատվամիջոցների էթիկայի կանոններին[7]։
18 ամսվա ընթացքում՝ սկսած 2012 թվականից, Ջարան նախկին Հարավսլավիայում ուսումնասիրել է սոցիալիստական վարչակարգի անկումից հետո կրոնական գործունեության աճը[8]։ Նա հաղորդել է կրոնական ծայրահեղականության և հասարակության վրա դրա ազդեցության մասին։ Ջարան հայտնաբերել է Կոսովոյում իսլամական ծայրահեղականների կապերը ահաբեկչական կազմակերպությունների հետ։ Գործառնական և ֆինանսական կապերի բացահայտումը օգնեց կառավարությանը այդ խնդիրը հաղթահարելու համար, սակայն Ջարան բախվել է սպառնալիքների և իր հեղինակության համար հանրային հարձակումների։ Ջարան դրանց մասին տեղեկացրել է ոստիկանությանը, սակայն դա չի հանգեցրել պատշաճ արդյունքի[9]։
2017 թվականի մայիսի 13-ին Արբանա Ջարան հարձակման է ենթարկվել, որից հետո տեղափոխվել է հիվանդանոց։ Ավելի վաղ հաղորդվել էր նույն տարվա հունիսին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին լրագրողի Կոսովոյի դեմոկրատական կուսակցությունից ընտրվելու մտադրության մասին[10]։
Քաղաքական միավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2017 թվականի մայիսի 9-ին Ջարան հրաժարական է տվել Zëri-ից և դարձել Կոսովոյի դեմոկրատական կուսակցության անդամ։
Պարգևներ և մրցանականեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արբանա Ջարանը ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի մրցանակի եռակի հաղթող է Կոսովոյում կոռուպցիայի վերաբերյալ իր հոդվածների համար (2006, 2007 և 2008 թվականներին)։ 2012 թվականին Բալկանյան լրագրողական համայնքի կողմից պարգևատրվել է Կոսովոյում իսլամի հանդեպ փոփոխվող վերաբերմունքի ուսումնասիրման և լրագրողական հմտությունների համար[11]։ 2013 թվականին KOHA խմբի կողմից արժանացել է «Rexhai Surroi» մրցանակի ծայրահեղականության մասին հոդվածների համար և INPO Ferizaj կողմից Stirring Up Debate մրցանակի[12][13] կրոնական ծայրահեղության վերաբերյալ հանրային քննարկումների կազմակերպման համար։ 2015 թվականին դարձել է ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտի «Խիզախ կանայք միջազգային մրցանակի» դափնեկիր[14]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Flet gazetarja Arbana Xharra: Ekstremistet islamike më kanë kërcënuar me djemtë e mi». Koha Jone. 10 марта 2015. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ «KOHA Ditore Online». online.koha.net. KOHAnet. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 3-ին. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ «Wave of threats against print media journalists». Reporters Without Borders. 10 марта 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ Xharra, Arbana (17 октября 2006). «Kosovo report lifts lid on officials' lavish lifestyle». Balkan Insight. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ Leviev-Sawyer, Clive (23 ноября 2007). «INSIGHT: The Kosovo formula?». Sofia, Bulgaria: The Sofia Echo. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ «Returning to the lawsuit against Arbana Xharra». Reporters Without Borders. 16 октября 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ Hoxha, Donjetë (2013 թ․ հունվարի 21). «Zhugolli Humb Gjyqin Ndaj Gazetares Arbana Xharra». Jeta në Kosovë. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ Xharra, Arbana (24 декабря 2012). «Fissures in the Faith: Rise of Conservative Islamists Alarms Kosovans». Balkan Insight. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ Human Rights Watch, "A Difficult Profession.
- ↑ «В Приштине избита косовская журналистка Арбана Ксарра». Радио «Свобода». 13.5.2017.
- ↑ «Balkan Fellowship for Journalistic Excellence: 2012 Fellows». birn.eu.com. birn.eu.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ «Two Awards for BIRN Fellowship Alumna Arbana Xharra». Balkan Fellowship for Journalistic Excellence. 27 декабря 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ «Historiku». inpo-ks.org. Progress Initiative. Վերցված է 21 марта 2017-ին.
- ↑ «Arbana Xharra, wins the Secretary of State's IWOC award». RTK Live. 2015 թ․ մարտ. Վերցված է 21 марта 2017-ին.