Դիտել Օրինագիծ պի թվի մասին էջի աղբյուրը

[[Պատկեր:IndianaPiBillCircle.svg|thumb|upright=0.90|Գուդվինի շրջանը, ինչպես նկարագրված է օրինագծում․ նրա տրամագիծը 10 է, պարագիծը՝ 32 (ոչ թե 31,4159...), իսկ 90°-ի լարի երկարությունը՝ 7 (ոչ թե 7.0710...)]]
'''Օրինագիծ պի թվի մասին''', 1897 թվականի թիվ 246 օրինագիծը, որը քնարկվել է [[Ինդիանա]]յի գլխավոր ասամբլեայի նիստում։ Մաթեմատիկական ճշմարտություն օրենսդրորեն հաստատելու ամենահայտնի փորձերից մեկն է։ Առաջարկվող օրինագծի հիմնական արդյունքը [[Շրջանի քառակուսացում|շրջանի քառակուսացման]] լուծումն է, սակայն օրինագծից բխում  է, մասնավորապես, որ [[Պի թիվ|π]] = 3,2:

Օրինագիծը այդպես էլ չի դարձել օրենք Պերդյու համալսարանի պրոֆեսոր Քլարենս Վալդոյի միջամտության շնորհիվ, որը քվեարկության օրերին պատահաբար եղել է օրենսդիր մարմնում։

== Մաթեմատիկական բովանդակություն ==
Շրջանի քառակուսացման խնդիրը միայն [[կարկին]]ի ու [[քանոն]]ի օգնությամբ լուծելու անհնարինությունը 1882 թվականին ապացուցել է Ֆերդինանդ ֆոն Լինդեմանը։ [[Պի թիվ|π]] թվի մոտավորությունները, որոնք որակով գերազանցում են օրինագծում օգտագործվածներին, հայտնի են եղել հնագույն ժամանակներից։

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Indiana State House 2.jpg|thumb|right|200px|Ինդիանայի սենատը և ներկայացուցիչների պալատը]]
1894 թվականի բժիշկ և սիրողական մաթեմատիկոս Էդվարդ  Ջ․Գուդվինը համոզված էր, որ գտել է շրջանի քառակուսացման ճիշտ ձևը<ref>{{книга|автор=Dudley, Underwood|часть=Legislating Pi|заглавие=Mathematical cranks|ссылка=https://books.google.co.uk/books?id=HqeoWPsIH6EC&pg=PA192|издательство=Cambridge University Press|год=1992|страницы=195|isbn=0-88385-507-0}}</ref><ref>Edward J. Goodwin (July 1894) "Quadrature of the circle, " ''American Mathematical Monthly'', '''1'''(7): 246—248.</ref>։ Նա պետական ներկայացուցիչ Թեյլոր Ռեքորդին առաջարկել է մի օրինագիծ, որը պարունակում է մի շարք մաթեմատիկական դրույթներ։ Սա ինքնին տարօրինակ էր, նույնիսկ եթե հաշվի չառնվեն այդ փաստաթղթում եղած մաթեմատիկական սխալներ։

Օրինագծի լեզուն և դրա թեման շփոթության մեջ են գցել Ինդիանայի ներկայացուցիչների պալատի ({{lang-en|Indiana House of Representatives}}) անդամներին։ Օրինագիծը փոխանցվել է Կրթության հանձնաժողովին, որը դրական է արձագանքել դրան<ref name="purdue">[http://www.agecon.purdue.edu/crd/Localgov/Second%20Level%20pages/Indiana_Pi_Story.htm Indiana pi story] на сайте Университета Пердью</ref>, որից հետո օրինագիծն ընդունվել է պալատի կողմից փետրվարի 6-ին<ref name="hallerburg">Hallerburg, Arthur E. «House Bill No. 246 Revisited».</ref><sup class="reference" style="white-space:nowrap;" contenteditable="false">:390</sup> միաձայն քվեարկությամբ<ref name="purdue" />։

Օրինագծի մասին լուրը արձագանք է ստացել [[Ինդիանապոլիս]]ի ''Der Tägliche Telegraph'' գերմանալեզու թերթում։

Բանավեճի ավարտին պրոֆեսոր Վալդոն ժամանել է Ինդիանապոլիս՝ Ինդիանայի գիտությունների ակադեմիայի համար տարեկան հատկացում ապահովելու համար։ Նրան  տվել են օրինագիծը և  առաջարկել են  ծանոթանալ դրա հեղինակի հետ։ Նա հրաժարվել է՝ ասելով, որ արդեն ճանաչում է բավականաչափ խելագարների<ref name="purdue" />։

Մինչ օրինագիծը հասել է Ինդիանայի Սենատ, Վալդոն զգուշացրել էր սենատորներին։ Օրինագիծը քննարկող հանձնաժողովը անբարենպաստ արձագանք է տվել, և Սենատը հետաձգել է քննարկումը մինչև փետրվարի 12-ը<ref name="hallerburg"/><sup>:386</sup>:

Օրինագիծը գրեթե ընդունվել է, բայց կարծիքը փոխվել է, երբ սենատորներից մեկն ասել է, որ օրենսդիր մարմինը բավարար լիազորություններ չունի մաթեմատիկական ճշմարտությունը որոշելու համար<ref name="hallerburg"/><sup class="reference" style="white-space:nowrap;" contenteditable="false">:391</sup>: Դա նաև իր ազդեցությունն է ունեցել, երբ խոշոր թերթերը, ինչպիսին է ''Chicago Tribune''-ը, սկսել են ծաղրել ստեղծված իրավիճակը<ref name="hallerburg"/><sup class="reference" style="white-space:nowrap;" contenteditable="false">:390</sup>: Արդյունքում օրինագծի քննարկումը հետաձգվել է անորոշ ժամանակով։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
{{refbegin}}
* "Indiana's squared circle" by Arthur E. Hallerberg (''Mathematics Magazine'', vol. 50 (1977), pp.&nbsp;136–140) gives a good account of the bill.
* David Singmaster, in "The legal values of pi" (''Mathematical Intelligencer'', vol. 7 (1985), pp.&nbsp;69–72) finds seven different values of pi implied in Goodwin's work.
* Petr Beckmann, ''A History of π''. St. Martin's Press; 1971.
* {{ citation | first = Underwood | last = Dudley | publisher = Cambridge University Press | year = 1992 | isbn=0-88385-507-0 | title = Mathematical Cranks | title-link=Mathematical Cranks | series = MAA spectrum | chapter-url = https://books.google.com/books?id=HqeoWPsIH6EC&pg=PA192 | chapter = Legislating Pi | pages = 192 sq}}
{{refend}}

== Արտաքին հղումներ ==
* The Straight Dope — [http://www.straightdope.com/classics/a3_341.html Did a state legislature once pass a law saying pi equals 3?]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221204140/http://www.straightdope.com/classics/a3_341.html |date=2019-12-21 }}
* [http://www.snopes.com/religion/pi.asp Alabama Changes the Value of Pi]

[[Կատեգորիա:Պի]]