Դիտել Քսերոֆիտներ էջի աղբյուրը

[[Պատկեր:Formosa Argentina.jpg|thumb|350px|Քսրոֆիտների չորային [[անտառ]]ը Ֆորմասի պրովինցիայում, [[Արգենտինա]]]]
[[Պատկեր:Joshua_Tree_NP_-_Joshua_Tree_2.jpg|մինի|Զոշուա ծառը քսերոֆիտի օրինակ է]]

'''Քսերոֆիտներ''' ({{lang-grc|''ξερός''}} - չոր և {{lang-grc2|''φυτόν''}} - բույսեր), [[բույսեր]], որոնք հարմարված են ապրելու չոր պայմաններում (ունեն հողային և [[մթնոլորտ]]ային երաշտին հարմարվելու ունակություն), կարող են դիմանալ գերտաքացմանը և ջրազրկմանը։ Դրանք հիմնականում [[տափաստան]]ային, [[անապատ]]ային և [[կիսաանապատ]]ային [[բույսեր]] են։

== Ներածություն ==
Բույսերը հողից կլանում են ջուր, որը գոլորշանում է բոևյսի ընձյուղից և տերևներից։ Այս գործընթացը կաչվում է տրանսպիրացիա։ Չորային պայմաններում սովորական մեզոֆիլիկ բույսից ավելի արագ ջուրը կգոլորշանար քան վերջինս այն կկլաներ, որի պատճառով բույսը կչորանար և կմահանար։

Քսերոֆիտները ունեն տարբեր հարմարություններ, որոնցով կարողանում են գոյատևել ջրի պակասի պայմաններում։ Տարբեր տեսակներ տարբեր կերպ են հարմարվել չորային պայմանների, սակայն դրանք բոլորը միտված են ջրի պահպանմանն ու հայթայթմանը։

== Էկոլոգիական խմբեր ==
Բաժանվում են մի շարք էկոլոգիական խմբերի.
;Սուկուլենտներ
Սուկուլենտներ՝ ունեն ջուրը ամբարող հյուսվածքներ (մսալի տերևներ կամ ցողուններ), արմատային համակարգը մակերեսային է, հորիզոնական, տերևային մակերեսը նվազում է, վերածվում փշերի կամ թեփուկների։ Գերջերմադիմացկուն են։ [[Հայաստան]]ում տարածված են մատիտեղանման [[գեղածնկիկ]]ը, [[օրոճ]]ը, [[օշան]]ը, ջերմատներում՝ հալվեն, ագավին։ 
[[Պատկեր:Cereus peruvians (cropped).jpg|մինի|ձախից]]
;Հեմիքսերոֆիտներ
Հեմիքսերոֆիտներ՝ ունեն խորը թափանցող հզոր արմատներ, չեն դիմանում ջրի պակասին և ուժեղ շոգին։ Ինտենսիվ գոլորշիացման շնորհիվ կանխվում է [[հյուսվածքներ]]ի գերտաքացումը։ [[Հայաստան]]ում հայտնի են [[սիբեխ]]ը, [[կարմրան]]ը, [[ուղտափուշ]]ը և այլն։

; Էվքսերոֆիտներ 
Էվքսերոֆիտներ կամ իսկական՝ քսերոֆիտներ արմատները խորը չեն, աճում են խոնավության մշտական կամ սեզոնային պակասի պայմաններում։ Աչքի են ընկնում դանդաղ գոլորշիացմամբ, բարձր շոգեդիմացկունությամբ, թառամելու տևական վիճակին դիմանալու ընդունակությամբ։ Կարող են հարմարվել չորային կլիմայում ապրելուն և բազմանալուն։ [[Հայաստան]]ում աճում են [[փետրախոտ]]ը, [[օշինդր]]ը, [[մոմիկ]]ը, [[լերդախոտ]]ը, [[բորակաթուփ]]ը, աղուտ և գիպսոտ տարածքներում՝ կալիախոտը, [[աղապատուկ]]ը, [[ցմախ]]ը և այլն։ 
;Պոյկիլոքսերոֆիտներ
Պոյկիլոքսերոֆիտները իրենց ջրային հաշվեկշիռը չեն կանոնավորում։ Ընդունակ են դիմանալու ամենախիստ չորային պայմաններին ([[պլազմա]]յի թեթևակի դոնդողացման շնորհիվ)։ Ջրազրկման պայմաններում ընկնում են կենսադադարի ([[անաբիոզ]]) մեջ։ Բարենպաստ պայմաններում վերականգնում են իրենց բնականոն գործունեությունը։ [[Հայաստան]]ում տարածված են [[քարաքոսեր]]ը, կիսաանապատային կապտականաչ [[ջրիմուռներ]]ը և այլն։

== Գրականություն ==
* {{ռուսերեն գիրք|автор=Коровкин О. А.|часть=|заглавие=Анатомия и морфология высших растений: словарь терминов|оригинал=|ссылка=|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Дрофа|год=2007|том=|страницы=89|страниц=268, [4]|серия=Биологические науки: Словари терминов|isbn=978-5-358-01214-1|тираж=3000}}
*D. J. Taylor, N. P. O. Green, G. W. Stout (2001). Biological Science 1 & 2, third edition. Cambridge University Press. ISBN 0-521-56178-7

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.drought-smart-plants.com/ Drought Smart Plants]
* [http://www.cssainc.org/ Cactus and Succulent Society of America] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070226001350/http://www.cssainc.org/ |date=2007-02-26 }}
{{ՀԲ}}

[[Կատեգորիա:Բույսերի էկոլոգիա]]