Jump to content

Քաղաքական բռնաճնշումներ Խորհրդային Միությունում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Քաղաքական բռնաճնշումներ Խորհրդային Միությունում, Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո խորհրդային բռնապետության գործիք հանդիսացող և Խորհրդային Միության կողմից իրականացված քաղաքականություն, որի զոհ են դարձել տասնյակ միլիոնավոր մարդիկ։ Խորհրդային բռնաճնշումների գագաթնակետն է հանդիսացել է ստալինյան ժամանակաշրջանը, գոյատևելով ընդհուպ մինչև «Խրուշչովյան ձնհալի» ժամանակ, որը բրեժնևյան ճահճացման ժամանակ ուղեկցվել է խորհրդային այլախոհների հետապնդումների ուժեղացմամբ և չի ընդհատվել նույնիսկ Գորբաչյովյան «վերակառուցման» ընթացքում։ Խորհրդային այդ բռնաճնշումների ժառանգությունը մինչ օրս ազդում է խորհրդային բռնապետության կողմից օկուպացված և այժմ ազատ պետությունների ամենօրյան կյանքին։

Ակունքներ և վաղ ժամանակաշրջան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի սկզբանե դասակարգային պայքարի և դրանից բխող պրոլետարիատի դիկտատուրայի վերաբերյալ լենինյան տեսակետը ապահովել է բռնճնշումների տեսական հիմքը։ Դրա իրավական հիմքը ձևակերպվել է ՌԽՖՍՀ քրեական օրենսգրի 58-րդ հոդվածում և խորհրդային այլ հանրապետությունների նմանատիպ հոդվածներում։

Կարմիր ահաբեկչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոլեկտիվացում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1930-ականների Մեծ ահաբեկչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]



Հետստալինյան ժամանակաշրջան (1953-1991)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստալինի մայվանից հետո սկսվել է բռնաճնշման ենթարկվածների իրավունքների վերականգնման համընդհանուր գործընթաց, բռնաճնշումների մասշտաբները կտրուկ նվազել են, սակայն քաղաքական այլընտրանքային հայացքներ ունեցողները (այսինքն՝ այլախոհները) խորհրդային իշխանությունների կողմից շարունակել են հալածվել մինչև 1980-ական թվականների վերջը։ Հակախորհրդային քարոզչության ու պրոպագանդայի համար քրեական պատասխանատվությունը չեղարկվել է միայն 1989 թվականի սեպտեմբերին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Conquest, Robert (1986). The Harvest of Sorrow: Soviet Collectivization and the Terror-Famine. Oxford University Press. ISBN 0-19-505180-7.
  • Courtois, Stephane; և այլք:, eds. (1999). The Black Book of Communism: Crimes, Terror, Repression. Harvard University Press. ISBN 0-674-07608-7. {{cite book}}: Explicit use of et al. in: |editor= (օգնություն)
  • Figes, Orlando (2007). The Whisperers: Private Life in Stalin's Russia. Macmillan. ISBN 0-8050-7461-9.
  • Beyond invisible walls: the psychological legacy of Soviet trauma, East European therapists, and their patients. Psychology Press. 2001. ISBN 978-1-58391-318-5. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  • Nove, Alec (1993). «Victims of Stalinism: How Many?». In Getty, J. Arch & Manning, Roberta T. (ed.). Stalinist Terror: New Perspectives. Cambridge University Press. ISBN 0-521-44670-8.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: editors list (link)

Լրացուցիչ գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]