Դիտել Հաշտյանք էջի աղբյուրը

'''Հաշտյանք''', գրաբար՝ '''Հաշտեանք''', գավառ [[Մեծ Հայք]]ի [[Ծոփք]] նահանգում։

== Աշխարհագրություն ==
[[Պատկեր:Arshakid Armenia ARM.JPG|մինի|250px|ձախից|[[Մեծ Հայք]]ը [[Արշակունիներ]]ի օրոք]]
Հյուսիս-արևմուտքից սահմանակից էր [[Խորձյան]], արևելքից՝ [[Տարոն]], արևմուտքից՝ [[Պաղնատուն]] և [[Բալահովիտ]] գավառներին, հարավից ձգվում էր մինչև [[Հայկական Տավրոս]] լեռնաշղթան և [[Կղեսուր]]ի լեռնանցքը։ Ընդգրկում էր [[Արևմտյան Տիգրիս]]ի հյուսիսարևելյան ակունքների շրջանը, ինչպես նաև [[Արածանի]]ի միջին հոսանքի ու նրա Գինեկ վտակի հովիտները։ Վաղ միջնադարում Հաշտեանքի բնակավայրերից հիշատակվում են Հանդիսյանքը, Ոլորը (այժմ՝ Օլոր), Շտյան կամ Ողինը (այժմ՝ Օղնուտ), Մուշեղան (Մուշեղամարդ), Գիրեհը (Կրեհ), Ալվարը։

== Պատմություն ==
Հաշտեանքը եղել է [[հայ]] [[Արշակունիներ]]ի սեպուհների ժառանգական տիրույթը։ 5-6-րդ դդ. բյուզանդական տիրապետության ներքո այն կազմել է [[Սատրապական Հայք]] վարչամիավորման հինգ սատրապություններից (նախարարություններ) մեկը։ Հաշտեանքի սատրապն իշխել է ժառանգական իրավունքով, ունեցել սեփական ռազմական ուժեր, ինքնուրույն վարչություն ևն։ [[Բյուզանդիա]]ն չի միջամտել նրա ներքին գործերին։ [[479]]-ին, Սատրապական Հայքի ապստամբությունը ճնշելուց հետո, Զենոն կայսրը Հաշտեանքի իշխանին ևս զրկել է ժառանգաբար կառավարելու իրավունքից։ [[Հուստինիանոս I]] կայսրը [[536]]-ի հրովարտակով վերացրել է Հաշտեանքի ներքին ինքնավարությունը, Սատրապական Հայքը վերածել բյուզանդական [[Չորրորդ Հայք]] նահանգի՝ Մարտիրոսուպոլիս կենտրոնով։ Բյուզանդական և պարսկական տիրապետությունների սահմանագծին գտնվող [[Կթառիճ]] բերդաքաղաքը (նույնանում է այժմյան [[Ճապաղջուր]] ավանին) վերածվել է զորակայանի։ [[7-րդ դար]]ի կեսին Հաշտեանքն ազատագրվել և միացվել է առժամանակ անկախացած [[Հայաստանի Էմիրություն|Հայաստանին]]։ 8-9-րդ դդ. տիրել են արաբական զավթիչները։ [[9-րդ դար]]ի վերջից այն մտել է [[Բագրատունյաց Հայաստան|Բագրատունիների թագավորության]] մեջ։ [[11-րդ դար]]ի կեսից Հաշտեանքին տիրել են բյուզանդացիները, սելջուկյան թուրքերը, թաթար-մոնղոլները, [[16-րդ դար]]ի՝ օսմանյան թուրքերը։ Հաշտեանքի (համապատասխանում էր [[Բիթլիսի նահանգ]]ի [[Ճապաղջրի գավառակ]]ին) [[հայեր]]ը գրեթե լիովին բնաջնջվել են [[1915]]-ին, [[Մեծ Եղեռն]]ի ժամանակ։

== Տես նաև ==
* [[Ծոփք]]
* [[Մեծ Հայքի վարչական բաժանում]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://akunq.net/hy/?p=2195 Մեծ Հայքի վարչական բաժանումը] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131227011725/http://akunq.net/hy/?p=2195 |date=2013-12-27 }}

{{ՀՀՀ}}
{{Մեծ Հայքի վարչական բաժանում}}
{{ՀՍՀ|հատոր=6|էջ=241}}

[[Կատեգորիա:Ծոփքի գավառներ]]