Դիտել Կոն էջի աղբյուրը

{{Այլ կիրառումներ|Կոն (այլ կիրառումներ)}}
[[Պատկեր:Konus (geometry).png‎|մինի|Կոն]]
'''Կոն''', երկրաչափական մարմին, որը սահմանափակված է կոնային մակերևույթով և <math>L</math> շրջանագծի եզերած շրջանով։

Լայն իմաստով կոն ասելով հասկանում ենք այնպիսի մարմին, որի մակերևույթը ստացվում է հետևյալ կերպ։ Վերցվում է կամայական հարթ, փակ, առանց ինքնահատումներիր <math>L</math> կոր և նրա հարթությունից դուրս գտնվող կամայական <math>S</math> կետ։ <math>L</math> կորն անվանում են կոնի ուղղորդ, նրանով սահմանափակվող պատկերը՝ կոնի հիմք, իսկ <math>S</math> կետը՝ կոնի [[գագաթ]]։ Կոնի <math>S</math> գագաթը նրա <math>L</math> ուղղորդի կետերի հատ միացնող հատվածները կոչվում են կոնի ծնորդներ։ Նրանք լցնում են կոնի կողմանյին մակերևույթը։ Եթե կոնի կողմնային մակերևույթը կտրենք ծնորդով, ապա այն հնարավոր կլինի փռել հարթության վրա։ Ուղիղ շրջանագծային կոնի փռվածքը կլինի շրջանային [[սեկտոր]], որի [[շառավիղ]]ը հավասար կլինի կոնի ծնորդի երկարությանը։

== Կոնի մակերևույթի մակերեսը ==
[[Պատկեր:Hatackon.jpg|200px|մինի|աջից|Հատած կոն]]
Կոնի [[կողմնային մակերևույթ]]ը կարելի է փռել [[հարթություն|հարթության]] վրա՝ այն կտրելով [[ծնորդ]]ներից մեկի երկայնքով։ Կոնի կողմնային մակերևույթի փռվածքը [[շրջան (երկրաչափություն)|շրջան]]ային [[սեկտոր]] է, որի [[շառավիղ]]ը հավասար է կոնի ծնորդին, իսկ սեկտորի [[աղեղ]]ի [[երկարություն]]ը՝ կոնի հիմքի [[շրջանագիծ|շրջանագծի]] երկարությանը։

*''Որպես կոնի կողմնային մակերևույթի [[մակերես]] ընդունվում է նրա փռվածքի մակերեսը''։

<math>S</math>կ <math>= \frac{\pi l^2}{360}*\alpha </math>, որտեղ <math> \alpha </math>-ն փռվածքով ստեղծված աղեղի աստիճանային չափն է։

<math>S</math>կ <math>=\pi r l</math>, քանի որ <math> \alpha = \frac{360 r}{l} </math>:

* ''Կոնի կողմնային մակերևույթի մակերեսը հավասար է հիմքի շրջանագծի երկարության կեսի և ծնորդի [[արտադրյալ]]ին։''
* ''Կոնի լրիվ մակերևույթի մակերես կոչվում է նրա կողմնային մակերևույթի մակերեսի և հիմքի մակերեսի գումարը։''

<math>S</math>լ <math>=\pi r (l+r)</math>

* Կոնի [[ծավալ]]ը հավասար է [[հիմք]]ի մակերեսի և [[բարձրություն|բարձրության]] արտադրյալի մեկ երրորդին։

<math>V= \frac{1}{3}S_h*h</math>
[[Պատկեր:Cutting cone.svg|thumb|right|241px|Ուղիղ հատած կոն]]

== Հատած կոն ==
*Կոնն իր [[առանցք]]ին ուղղահայաց [[հարթություն|հարթությամբ]] հատելիս տրոհվում է կոնի և հատած կոնի։ Սկզբնական կոնի հիմքը և հատույթում առաջացած [[շրջան]]ը կոչվում են հատած կոնի հիմքեր, իսկ նրանց [[կենտրոն]]ները միացնող [[հատված]]ը` հատած կոնի [[բարձրություն]]։ 
*Կոնի ծնորդների այն հատվածները, որոնք ընկած են հիմքերի միջև, կոչվում են հատած կոնի ծնորդներ։
*Կոնական մակերևույթի այն մասը, որը սահմանափակում է հատած կոնը, կոչվում է հատած կոնի կողմնային մակերևույթ։
*Հատած կոնի կողմնային մակերևույթի մակերեսը` <math>S=\pi (R+R_1)l</math>, որտեղ <math>l</math>-ը հատած կոնի ծնորդն է, իսկ <math>R</math>-ը և <math>R_1</math>-ը՝ հիմքերի [[շառավիղ]]ները<ref>Լ.Ս.Աթանեսյան, երկրաչափություն 10 դասագիրք</ref>։ 
*<math>H</math> բարձրությամբ և <math>R_1</math> ու <math>R_2</math> հիմքերի շառավիղներով հատած կոնի ծավալը հաշվվում է հետևյալ [[բանաձև]]ով.

<math>\frac{1}{3} \pi h(r^2+r_1^2+rr_1)</math>

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=563}}

[[Կատեգորիա:Երկրաչափական մարմիններ]]
[[Կատեգորիա:Հանրահաշվական երկրաչափություն]]
[[Կատեգորիա:Տարրական երկրաչափական պատկերներ]]