Դիտել Կանաչ սոխ էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ ուտեստ}}'''Կանաչ սոխ''' կամ '''աղցանի սոխ,''' սոխի վերգետնյա կանաչ (խոտաբուսային) մասը, որն օգտագործվում է խոհանոցում։ Կանաչ սոխն ունի ավելի մեղմ համ, քան [[գլուխ սոխ]]ը։ Կանաչ սոխը [[Շքանարգիզազգիների]] ընտանիքին է պատկանում, որից հայտնի են [[ղանձիլ]]ը, [[պրաս]]ը, [[սխտոր]]ը, վայրի սոխը և չինական սոխը։

Կանաչ սոխն օգտագործվում է որպես սնունդ։ Այն իրենից ներկայացնում է փոքրիկ սպիտակ սոխի գլխիկ, որից բարձրանում են կանաչ խողովականման տերևիկները։ Այդ տերևները օգտագործվում են որպես բանջար։ Կանաչ սոխն ուտում են հում (ամբողջական կամ կտրատած աղցանի կամ համեմունքների համար) կամ եփված<ref>{{книга |заглавие=Joy of Cooking |издательство=Scribner |место=New York City |isbn=978-0-7432-4626-2 |страницы=1004 |язык=en |часть=Know Your Ingredients |автор=Rombauer, Irma; Rombauer-Becker, Marion; Becker, Ethan |год=2006}}</ref>։

== Տեսակներ ==
* [[Գլուխ սոխ]]
*'White Lisbon Winter Hardy' - ցրտադիմացկուն տեսակ
*Calcot
*''A. cepa'' var. ''cepa'' - Արևմուտքում որպես «կանաչ սոխ» աճեցված սորտերի մեծ մասը պատկանում է այս սորտին<ref>{{книга |заглавие=Allium Crop Science: Recent Advances |часть=Chapter 1: Evolution, Domestication, and Taxonomy |издательство=CABI Publishing |место=Wallingford, UK |isbn=0-85199-510-1 |страницы=20 |язык=und |автор=Fritsch, R.M.; N. Friesen}}</ref>։ Այս դեպքում օգտագործվում են երիտասարդ բույսեր, հավաքվում են նախքան գլխիկի ձևավորումը։
*''A. cepa'' var. ''aggregatum'' (նախկինում՝ ''A. ascalonicum'') - գլուխ սոխ
*չինական սոխ
*fistulosum - դա ուելսական սոխ է, աճելու ընթացքում երբեք գլխիկ չի ձևավորում և Արևմուտքում աճեցվում է բացառապես որպես «կանաչ սոխ» (աղցանի սոխ)։ Ասիայում այս տեսակը լայնորեն օգտագործվում է խոհարարության մեջ ՝ թե՛ թարմ, թե՛ եփած։
*''proliferum'' - երբեմն օգտագործվում է որպես կանաչ սոխ<ref name="sometimes">{{книга |заглавие=Onions and Other Vegetable Alliums |издательство=CAB International |место=Wallingford, UK |isbn=0-85198-753-2 |страницы=15 |язык=und |автор=Brewster, James L.}}</ref>։

== Կիրառում ==
[[Պատկեր:Echalotte ou oignon vert.jpg|thumb|Կանաչ սոխ|286x286փքս]]
Կանաչ սոխը կարելի է օգտագործվել եփված կամ հում՝ աղցանների, սալսայի կամ ասիական բաղադրատոմսերի մեջ։ Կտրատված օգտագործվում է ապուրների, ծովամթերքներից պատրաստված ուտեստների, [[սենդվիչ]]ների, [[Քարրի|քարիի]] մեջ,այն կարելի է նաև տապակել։ Արևելյան խոհանոցում սկզբից հեռացնում են ներքևի փոքրիկ արմատները, հետո օգտագործում։

[[Վիետնամ]]ում կանաչ օգտագործվում է dưa hành (բառացիորեն՝ «ֆերմենտացված սոխ») ճաշատեսակում, որը մատուցվում է [[Tet]]- ում։ [[Mỡhành]] (յուղի մեջ տապակած սոխ) սոուսը օգտագործվում է այնպիսի ուտեստների մեջ, ինչպիսիք են [[cơm tấm]], [[bánh ít]]-ը և [[cà tím nướng]]-ը։ Կանաչ սոխը [[cháo hành]]- ի հիմնական բաղադրիչն է, այն [[Շիլա|բրնձի շիլա]] է, որն օգտագործվում է [[Մրսածություն|մրսածության]] բուժման համար։

[[Մեքսիկա]]յում և [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ի հարավային նահանգներում [[սեբոլիտ]]ը հայտնի ուտեստ է։ Այն աղած կանաչ սոխ է, որն ամբողջությամբ խորովվում է։ Այն ուտում են պանիրով և բրնձով։ Սեբոլիտը մատուցվում է [[Լայմ (բույս)|լայմի]] հյութով՝ [[ասադո]] ուտեստների հետ<ref>''[http://www.tomaytotomaaahto.com/2011/08/cebollitas.html Cebollitas]'', last retrieved 2012-09-01.</ref><ref>''[https://www.nytimes.com/1988/05/18/garden/at-the-nation-s-table-chicago.html At the Nation’s Table: Chicago]''at New York Times Archives, last retrieved 2012-09-01.</ref>։

[[Կատալոնյան խոհանոց]]ում օգտագործվում են [[calceau]] սոխ։ Ավանդաբար օգտագործվում է «[[calçotada]]» անունով ուտեստի մեջ։ Սովորաբար, calceau սոխը օգտագործում են խորոված և սոուսների հետ<ref>[http://www.altcamp.info/esp/calcotada.htm Els «Calçots»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100310182344/http://www.altcamp.info/esp/calcotada.htm|date=10 March 2010}}</ref><ref>[http://www.williams-sonoma.com/recipe/grilled-green-onions-with-romesco.html Grilled Green Onions with Romesco], last retrieved 2012-09-01.</ref>։

[[Ճապոնական խոհանոց]]ում  օգտագործում են [[բազմաշերտ սոխ]]ը։ Դրանով պատրաստում են [[Տոֆու]] ազգային ուտեստը։

[[Հնդկաստան]]ում այն ուտում են հում `որպես խորտիկ։ Հյուսիսային Հնդկաստանում պատրաստում են [[չատնի]] ուտեստը, որում օգտագործում են անանուխ և կանաչ սոխ։

[[Միացյալ Թագավորություն]]ում կանաչ սոխը հիմնականում կտրատած ավելացնում են [[կարտոֆիլ]]ի պյուրեին կամ [[աղցան]]ներին։

[[Ֆիլիպիններ]]ի հարավում այն [[կոճապղպեղ]]ի և [[չիլի պղպեղ]]ի  հետ միասին պատրաստում են տեղական համեմունք, որը հայտնի է որպես [[«թաց պալապա»]], այն օգտագործվում է կծու ուտեստներում, ինչպես նաև տապակած կամ արևով չորացրած սննդի մեջ։ Կանաչ սոխը օգտագործում են նաև [[պալապա]]յի չոր տարբերակի պատրաստման համար։ Սոխը տապակվում է թարմ [[Կոկոսյան արմավենի|կոկոսի]] փաթիլներով և խոնավ պալապայով։

[[Զատիկ|Զատկի տոնի]] ընթացքում [[Իրան|Պարսկաստանի հրեաները]], մինչև [[Dayenu]]  երգը երգելը, խփել են միմյանց կանաչ սոխով, այն խորհրդանշում է հին եգիպտացիների տիրապետության կողմից հրեաների կրած տառապանքները<ref>[https://www.nytimes.com/2010/03/24/dining/24passover.html?_r=0 «An Iranian Seder in Beverly Hills»]. ''The New York Times''.</ref>։

Կանաչ սոխից պատրաստում են նաև սոխի յուղ, որն օգտագործում են տարբեր կերակուրներում։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{commons category|Scallions}}

[[Կատեգորիա:Բույսեր]]