Դիտել Ժան-Բատիստ Ուդրի էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ Նկարիչ}}

'''Ժան-Բատիստ Ուդրի''' ({{lang-fr|Jean-Baptiste Oudry}}, {{ԱԾ}}), ֆրանսիացի գեղանկարիչ, գծագրող և փորագրող,[[Գեղանկարչության և քանդակագործության թագավորական ակադեմիա]]յի ակադեմիկոս (1719 թվականից; ասոցիացված անդամ 1717 թվականից); [[ռոկոկո]] ոճի ականավոր անիմալիստ, Լուի XV-ի թագավորության առաջին կեսի առաջատար նկարիչ-դեկորատորներից մեկը։

== Կենսագրություն և ստեղծագործություն ==
[[Պատկեր:Jean-Baptiste Oudry - Rhinozeros Clara (1749).jpg|thumb|right|280px|Կլարայի ռնգեղջյուրը Փարիզում, 1749 թվական։1749։ Կտավ, յուղանկար: Շվերին, Արվեստի թանգարան]]
Ժան-Բատիստը ծնվել է Փարիզում, Ժակ Ուդրիի (մոտ 1661-1720) ընտանիքում՝ գեղանկարիչ և նկարների վաճառական, Սուրբ Ղուկասի ակադեմիայի անդամ։ 1704 թվականին Փարիզում սովորել է մարսելցի նկարիչ Միշել Սերրի (1658-1733) մոտ։ 1707-1712 թվականներին եղել է Նիկոլա դե Լարջիլերի աշակերտը (և, հնարավոր է, վարպետի օգնական)։ Նա հիմնականում սովորել է դիմանկարչություն; այս [[ժանր]]ում իր վաղ աշխատանքները բնորոշ են ռոկոկոյի ոճին։ Ուդրին միաժամանակ հաճախել է գեղանկարչության և քանդակագործության թագավորական ակադեմիայի և Փարիզի Սուրբ Ղուկասի ակադեմիայի նկարչական դասընթացներ։

1708 թվականին Ուդրին Փարիզի Սուրբ Ղուկասի ակադեմիայում ստացել է վարպետի կոչում «Սուրբ Հիերոնիմոս» կտավի համար։ Այս ժամանակահատվածում նա նկարներ է ստեղծել կրոնական թեմաներով{{sfn|Larousse}}։ Ուդրին գրել է նաև [[նատյուրմորտ]]ներ, որոնք ծառայել են որպես ինտերիերի ձևավորում։

[[Պատկեր:Jean Baptiste Oudry.jpg|thumb|180px|left|<center>Ինքնադիմանկար. 1710-ականներԿտավ, յուղանկար: 46 × 35 սմ

Բարոն Մարտինի թանգարան, Գրե</center>]]
1719 թվականին Ուդրին ընդունվեց [[գեղանկարչության և քանդակագործության թագավորական ակադեմիա]]։ Այդ ժամանակվանից նա աշխատել է հիմնականում կենդանական ժանրում, ինչպես նաև նկարազարդել է գրքեր և ստեղծել [[գոբելեն]]ների ստվարաթղթեր։ 1721 թվականից նրա աշխատանքում հայտնվում են նաև որսի տեսարաններ{{sfn|Larousse}}։ 1723 թվականին Ուդրին ստացավ թագավորական պատվեր երեք մեծ որսորդական տեսարանների համար Շանթիլիի պալատի համար (այժմ երկուսը գտնվում են Կոնդեի թանգարանում, մեկը՝ գեղարվեստի թանգարանում, Ռուան)։ 1726 թվականին նա [[Վերսալի պալատ|Վերսալյան պալատ]]ի Մեծ բնակարաններում ցուցադրեց իր քսանվեց լավագույն գործերը։

1733-1734 թվականներին Ուդրին գլխավորում էր Բովում գտնվող վանդակաճաղերի արտադրամասը 1733-1755 թվականներին եղել է նաև Փարիզի գոբելենների արտադրամասի տեսուչ։ Բովում արտադրամասի համար նկարիչը ստեղծել է «Նոր որսեր» (1727), «Գյուղական զվարճանքներ» (1730), «Մոլիերի կատակերգությունները» (1732), «Օվիդիոսի կերպարանափոխությունները» (1734) և «Լաֆոնտենի առակները» (1736) ստվարաթղթերը։

«Կրթությամբ դիմանկարիչ, անհրաժեշտության դեպքում կրոնական տեսարանների վարպետ»,  Ուդրին որսորդական տեսարանների, կենդանիների և նատյուրմորտների նկարիչ է։ 1728 թվականից նա անընդհատ ուղեկցում էր Լուի XV թագավորին որսի ժամանակ<ref>''Opperman H. N.'' Some Animal Drawings by Jean-Baptiste Oudry // Master Drawings. — Winter, 1966. — Vol. 4. — № 4. — P. 387—388.</ref>։ 1734 թվականին Ուդրին Մեկլենբուրգի Քրիստիան Լյուդվիգ II-ի համար նկարել է չորս նկար՝ որսի և կենդանիների տեսարաններով («Վարազի որս», «Եղջերուների ընտանիք», «Գայլի որս», «Երկու եղնիկ»)։ Ուդրիի նկարների տարբերակիչ առանձնահատկությունները որսորդական տեսարաններով ՝ կոմպոզիցիոն համակարգի ներդաշնակությունը, գույների հարստությունը, իլյուզիոնիստական համոզիչությունը («Արքայական որս» շարք, 1733-1746, Ֆոնտենբլո, Լուվր, Փարիզ, «Էկզոտիկ Կենդանիներ», թանգարան, Շվերին, «Շներ խաղի դիմաց կանգնած», ազգային թանգարան, Ստոկհոլմ)<ref>{{Книга|автор=Дятлова Г.|заглавие=Мастера натюрморта|год=2002|место=М.|издательство=Вече|страницы=24|страниц=272|isbn=5-7838-1131-9}}</ref>։ Նա նաև շներ է նկարել թագավորական ոհմակից և նշանակվել է «Որսորդական տեսարանների թագավորական գեզանկարիչ»։ Ուդրին մեծ ներդրում է ունեցել արվեստի տարբեր ձևերում ռոկոկո ոճի զարգացման գործում. նա կատարել է կահույքի պաստառագործության գծանկարներ, մոմակալների, ժամացույցների, բուխարու էկրանների նախագծեր։ Ըստ  Ուդրիի գծագրերի՝ Լաֆոնտենի առակների սյուժեների վրա վանդակաճաղերի համար ստվարաթղթեր են պատրաստվել։ Փորագրող Կոշեն կրտսերը օգնականների հետ 276 նկարազարդում է փորագրել Ուդրիի գծանկարներից՝ Լաֆոնտենի «Առակներ» Հայտնի քառահատոր հրատարակության համար (1755)<ref>Французская книжная иллюстрация XVIII века в собрании Эрмитажа: Каталог выставки. Вступительная статья и аннотации Л. Т. Исаченко. — Л.: Эрмитаж, 1982.— С. 6</ref>։

Նկարչի ծառայություններին դիմել են նաև այլ միապետներ և բարձրաստիճան անձինք, այդ թվում՝ ռուս ցար [[Պետրոս I]]-ը, Շվեդիայի թագուհի [[Ուլրիկա Էլեոնորա]]ն և Մեկլենբուրգ-Շվերինի դուքս Քրիստիան Լյուդվիգ II-ը։ Նրան է պատկանում Պետրոս Առաջինի գրչով արված դիմանկարը<ref>{{cite web |url=http://arts-graphiques.louvre.fr/detail/oeuvres/0/34990-Portrait-du-Tsar-Pierre-Ier |title=Oudry Jean-Baptiste. Ecole française. Portrait du Tsar Pierre Ier |website=Louvre: Inventaire du département des Arts graphiques |accessdate=2018 թ․ հունվարի 5 |archive-date=2018 թ․ հունվարի 5 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180105180434/http://arts-graphiques.louvre.fr/detail/oeuvres/0/34990-Portrait-du-Tsar-Pierre-Ier |url-status=live }}</ref>։

Նկարչի հետագա աշխատանքներից հատկապես հայտնի են «Նապաստակ և ոչխարի ոտք» նատյուրմորտները (1742), որոնք տեխնիկայի կատարելագործմամբ մոտ են տրոմպլեյի ժանրին{{sfn|Larousse}}, և « Սպիտակ բադը» (1753), որը բնութագրվում է նկարի ճշգրտությամբ և սպիտակ երանգների հարստությամբ։ «Շունը ամանի հետ» նկարը նկարիչը կատարել է կեղծ գործիչների ժանրում չուգունի Բուխարիի տախտակի վրա<ref>{{cite web|title=Jean-Baptiste Oudry. Chien a la jatte. 1751|work=|author=|publisher=Les musеes de Senlis|url=http://www.musees-senlis.fr/Oeuvres-commentees-musee-de-la-Venerie/jean-baptiste-oudry.html|date=|accessdate=2018 թ․ մարտի 8|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160719073804/http://www.musees-senlis.fr/Oeuvres-commentees-musee-de-la-Venerie/jean-baptiste-oudry.html|archivedate=2016 թ․ հուլիսի 19|url-status=dead}}</ref>։

Ժան-Բատիստ Ուդրին մահացել է 1755 թվականի ապրիլի 30-ին և թաղվել Բովում։ Ժան-Բատիստ ՝ Ժակ-Շառլ Ուդրիի որդին և աշակերտը (1720-1778) - «Ծաղիկների և կենդանիների նկարիչ», Լորենի արքայազնի պալատական նկարիչ, աշխատել է Փարիզում և Բրյուսելում{{sfn|Власов|1997|с=401}}։

== Պատկերասրահ ==
<gallery class="center" widths="160px" heights="180px">
Պատկեր:Jean-Baptiste Oudry - La chasse au chevreuilt (1725).jpg|Շների կողմից հետապնդվող եղջերու։ 1725 թվական կտավ, յուղանկար: Գեղարվեստի թանգարան, Ռուան
Պատկեր:A Hare and a Leg of Lamb (Oudry).jpg|Նապաստակ և գառան ոտք․  1742 թվական։ կտավ, յուղանկար: Քլիվլենդի արվեստի թանգարան, Օհայո
Պատկեր:OUDRY Swan attacked by a dog.jpg|Շունը հարձակվում է Կարապի վրա․1745թվական։ Կտավ, յուղանկար։ Հյուսիսային Կարոլինայի արվեստի թանգարան
Պատկեր:Cholmondeley Oudry White Duck.jpg|Սպիտակ բադ. 1753թվական։ կտավ, յուղանկար: Գտնվելու վայրը անհայտ է
պատկեր:The Lion and the Fly (Jean-Baptiste Oudry) - Nationalmuseum - 17865.tif|Առյուծ և ճանճ։ 1732թվական կտավ, յուղանկար: Շվեդիայի ազգային թանգարան, Ստոկհոլմ
</gallery>

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Գրականություն ==

;<nowiki>էսսեներ կյանքի և ստեղծագործության մասին։ Ցուցահանդեսների կատալոգներ</nowiki>
* {{публикация|книга|автор = Шварцман Н. А.|ответственный=Н. А. Шварцман|заглавие=Грезы и миражи в садах Версаля|место=М.|издательство=Воскресный день|год=2013|ref=Шварцман|страниц=480|иллюстрации=ил.|isbn=978-5-7793-4400-5}}
* {{публикация|книга|автор=Morton M., et al.|заглавие=Oudry's Painted Menagerie|подзаголовок=Portraits of Exotic Animals in Eighteenth-Century Europe|вид=Issued in connection with an exhibition organized by the J. Paul Getty Museum in conjunction with the Staatliches Museum, Schwerin, Germany, on view at the Getty Museum, Los Angeles, May 1-September 2, 2007, and at the Museum of Fine Arts, Houston, October 7, 2007-January 6, 2008|ссылка=https://books.google.com/books?id=lxdHAgAAQBAJ|язык=en|ответственный=edited by Mary Morton ; with essays by Colin B. Bailey ... [et al.]|место=Los Angeles, CA|издательство=J. Paul Getty Museum|год=2007|allpages=xv, 151|иллюстрации=ill. (some col.)|isbn=978-0-89236-879-2|oclc=608484145|lccn=2007001997|ref=Morton et al.}}
* {{публикация|книга|автор=Opperman H. N., [[Розенберг, Пьер|Rosenberg P.]]|заглавие=J. B. Oudry|подзаголовок=1686–1755|язык=fr|вид=[exposition], Galeries nationales du Grand Palais, Paris, 1er octobre 1982 — 3 janvier 1983|ответственный=[catalogue par Hal Opperman et Pierre Rosenberg]|место=Paris|издательство=Éditions de la Réunion des musées nationaux|год=1982|allpages=287|иллюстрации=ill. en noir et en coul., couv. ill. en coul.|isbn=2-7118-0207-8|oclc=983993520|ref=Opperman et Rosenberg}}
* {{Публикация|книга|заглавие=J.-B. Oudry, 1686–1755|ссылка=https://archive.org/details/jboudry16861755e0000oppe|год=1983|автор=Opperman H. N.|ref=Opperman|язык=en|вид=exhibition catalogue, Kimbell Art Museum, Fort Worth, TX, February 26 to June 5, 1983; Nelson-Atkins Museum of Art, Kansas City, KS, July 15 to September 4, 1983|ответственный=by Hal Opperman|место=Fort Worth, TX|издательство=Kimbell Art Museum|allpages=222|иллюстрации=ill.|isbn=0-912804-12-2|lccn=8284544|oclc=1194440663}}
;Բառարաններ և հանրագիտարաններ
* {{публикация|книга|автор линк=Власов, Виктор Георгиевич|автор=Власов В. Г.|часть=Удри Жан-Батист|ответственный=В. Г. Власов|ref=Власов|заглавие=Стили в искусстве|подзаголовок=Архитектура, графика. Декоративно-прикладное искусство. Живопись, скульптура|вид=словарь|томов=3|место=СПб.|год=1997|издательство=Кольна|том=3|том заглавие=Словарь имён : М—Я|страницы=401|страниц=655|листов иллюстраций=[8]|иллюстрации=ил.|isbn=5-88737-010-6|oclc=605179863}}
* {{публикация|книга|автор=Золотова Н. Ю.|часть=Удри, Жан-Батист|часть ответственный=Н. Золотова|заглавие=Европейское искусство|подзаголовок=Живопись. Скульптура. Графика|вид=энциклопедия|томов=3|ответственный=автор проекта А. Ю. Астахов; ред. коллегия: М. А. Бусев, В. В. Ванслов, И. А. Смирнова, Е. Д. Федотова (отв. ред.)|место=М.|издательство=Белый город|год=2006|том=III|том заглавие=П—Я|страницы=326–328|страниц=511|удк=73/76(4)(092)(031)(084.1)|ббк=85.1(4)Я2|isbn=5-7793-0920-5|isbn том=5-7793-0924-8|тираж=3000|ref=Золотова}}
* {{Публикация|книга|заглавие=Франция. XV–XVIII века|год=2010|автор=Кудрикова С. Ф.|ref=Кудрикова|вид=биографический словарь|ответственный=С. Ф. Кудрикова; автор статьи о Пуссене С. М. Даниэль|место=СПб.|издательство=Азбука-Классика|страницы=152, 153, 190, 191, 193, 226, 367, 441, 488, 490, 529–536, 554|страниц=588, [2]|иллюстрации=ил., цв. ил., портр.|серия=Художники Западной Европы|isbn=978-5-9985-0610-9}}
* {{ВТ-ЭСБЕ+|Удри, Жан-Батист|том=XXXIVa|страницы=586|ref=ЭСБЕ}}
* {{БСЭ2|[https://archive.org/details/bse2_19/bse2_43/page/666/mode/1up Удри, Жан Батист]|том=43|страницы=666}}
* {{Публикация|книга|заглавие=[[Grove Art Online|The Dictionary of Art]]|год=1996|автор=Opperman H. N.|ref=Opperman|язык=en|томов=34|часть=Oudry, Jean-Baptiste|часть ссылка=https://archive.org/details/dictionaryofart23turn/page/666/mode/2up|часть ответственный=H. N. Opperman|ответственный=edited by Jane Turner|место=New York|издательство=Grove's Dictionaries|volume=23|volume заглавие=Neuhuys to Pandit Seu|volume ссылка=https://archive.org/details/dictionaryofart23turn/|allpages=XIII, 912|pages=666–669|иллюстрации=ill.|примечание=Reprinted ed. with minor corrections, 1998|isbn=1-884446-00-0|lccn=96013628|oclc=1033638358}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web |url=http://www.artcyclopedia.com/artists/oudry_jean-baptiste.html |title=Работы в музеях мира |website=Artcyclopedia |accessdate=2018 թ․ հունվարի 5}}
* {{cite web |url=http://www.larousse.fr/encyclopedie/peinture/Oudry/153677 |title=Jean-Baptiste Oudry |author= |date= |website= |publisher=Larousse. Dictionnaire de la peinture |accessdate=2018 թ․ հունվարի 5 |lang=fr|ref=Larousse}}

{{DEFAULTSORT:Ուդրի, Ժան-Բատիստ}}

[[Կատեգորիա:Ֆրանսիացի նկարիչներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆրանսիացի փորագրիչներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆրանսիացի դիզայներներ]]