Դիտել Թարախակույտ էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն և հիվանդագին վիճակներ}}
'''Թարախակույտ (աբսցես),''' մարմնի [[հյուսվածք]]ներում [[թարախ]]ի կուտակում<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Թարախակույտի նշաններն ու ախտանիշները ներառում են կարմրություն, ցավ, տաքություն և ուռածություն (այտուց)<ref name="NEJM2014" />։ Աբսցեսը կարող է թողնել հեղուկով լցված պարկի տպավորություն<ref name="NEJM2014" />։ Կարմրության մակերեսը հաճախ դուրս է գալիս այտուցվածության շրջանից<ref name="El2009">{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=esPkuOxZajYC&pg=PA12|title=Infectious Diseases of the Skin.|last=Elston|first=Dirk M.|date=2009|publisher=Manson Pub.|isbn=9781840765144|location=London|page=12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906120647/https://books.google.am/books?id=esPkuOxZajYC&pg=PA12|archive-date=2017 թ․ սեպտեմբերի 6|url-status=live}}</ref>։ Կարբունկուլները և [[ֆուրունկուլ]]ները (թարախաբշտիկներ) թարախակույտի տեսակ են, որոնք հաճախ ներառում են մազարմատները, այն տարբերությամբ, որ կարբունկուլներն ավելի մեծ են<ref name="Rosen2014Chp120">{{Cite book|title=Rosen's emergency medicine : concepts and clinical practice|last=Marx|first=John A. Marx|date=2014|publisher=Elsevier/Saunders|isbn=1455706051|edition=8th|location=Philadelphia, PA|pages=Chapter 120|chapter=Dermatologic Presentations}}</ref>։

Որպես կանոն, թարախակույտի պատճառ է հանդիսանում [[ախտածին մանրէներ|բակտերիալ վարակը]]<ref name="Cox2007">{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=GKVPHoIs8uIC&pg=PA1|title=The encyclopedia of skin and skin disorders|last=Cox|first=Carol Turkington, Jeffrey S. Dover ; medical illustrations, Birck|date=2007|publisher=Facts on File|isbn=9780816075096|edition=3rd|location=New York, NY|page=1|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906120647/https://books.google.am/books?id=GKVPHoIs8uIC&pg=PA1|archive-date=2017 թ․ սեպտեմբերի 6|url-status=live}}</ref>։ Հաճախ դրան մասնակցում են տարբեր տեսակի մանրէներ<ref name="El2009">{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=esPkuOxZajYC&pg=PA12|title=Infectious Diseases of the Skin.|last=Elston|first=Dirk M.|date=2009|publisher=Manson Pub.|isbn=9781840765144|location=London|page=12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906120647/https://books.google.am/books?id=esPkuOxZajYC&pg=PA12|archive-date=2017 թ․ սեպտեմբերի 6|url-status=live}}</ref>։ ԱՄՆ-ում և շատ այլ երկրներում առավել տարածված հարուցիչը ''մեթիցիլին-կայուն ոսկեգույն ստաֆիլոկոկն է''<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Թարախակույտի պատճառ երբեմն կարող են հանդիսանալ նաև [[մակաբուծություն|մակաբույծները]], ինչն առավել տարածված է զարգացող երկրներում<ref name="Rosen2014Chp137" />։ Մաշկի թարախակույտի ախտորոշումը սովորաբար հիմնվում է միայն կլինիկական պատկերի (արտաքին տեսքի) վրա և հաստատվում դրա հատումից հետո<ref name="NEJM2014" />։ Այն դեպքերում, երբ ախտորոշումը հստակ չէ, կարող է օգտակար լինել [[ուլտրաձայն]]ային հետազոտությունը<ref name="NEJM2014" />։ Հետանցքի շուրջ զարգացող աբսցեսների դեպքում [[համակարգչային շերտագրություն]]ը (ՀՇ, ԿՏ) կարող է կարևոր դեր խաղալ ավելի խորանիստ վարակի հայտնաբերման գործում<ref name="Rosen2014Chp137">{{Cite book|title=Rosen's emergency medicine : concepts and clinical practice|last=Marx|first=John A. Marx|date=2014|publisher=Elsevier/Saunders|isbn=1455706051|edition=8th|location=Philadelphia, PA|pages=Chapter 137|chapter=Skin and Soft Tissue Infections}}</ref>։

Մաշկի կամ փափուկ հյուսվածքների թարախակույտերի մեծ մասի ստանդարտ բուժումը դրանց հատումն ու դատարկումն է (դրենավորում)<ref name="ACEPfive">{{Citation|last=American College of Emergency Physicians|title=Five Things Physicians and Patients Should Question|url=http://www.choosingwisely.org/doctor-patient-lists/american-college-of-emergency-physicians/|author-link=American College of Emergency Physicians|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140307012443/http://www.choosingwisely.org/doctor-patient-lists/american-college-of-emergency-physicians/|journal=[[Choosing Wisely]]: an initiative of the [[ABIM Foundation]]|page=|publisher=American College of Emergency Physicians|access-date=January 24, 2014|archivedate=March 7, 2014|url-status=live}}</ref>։ Ըստ երևույթին, առկա է նաև որոշակի օգուտ [[հակաբիոտիկներ]]ի կիրառումից<ref>{{Cite journal|last=Vermandere|first=M|last2=Aertgeerts|first2=B|last3=Agoritsas|first3=T|last4=Liu|first4=C|last5=Burgers|first5=J|last6=Merglen|first6=A|last7=Okwen|first7=PM|last8=Lytvyn|first8=L|last9=Chua|first9=S|date=2018 թ․ փետրվարի 6|title=Antibiotics after incision and drainage for uncomplicated skin abscesses: a clinical practice guideline.|journal=BMJ (Clinical research ed.)|volume=360|pages=k243|pmid=29437651}}</ref>։ Կան սակավաթիվ տվյալներ, որոնք վկայում են թարախակույտի դրենավորումից հետո առաջացած թարախախորշը չփակելու և պարբերական վիրակապությունների արդյունավետության մասին<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Այդ խորշը բաց թողնելու փոխարեն անմիջապես դրենավորումից հետո փակելը կարող է արագացնել վերքի լավացումն առանց թարախակույտի կրկնման վտանգի բարձրացման<ref name="Singer2011">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Thode|first2=Henry C., Jr|last3=Chale|first3=Stuart|last4=Taira|first4=Breena R.|last5=Lee|first5=Christopher|date=May 2011|title=Primary closure of cutaneous abscesses: a systematic review|url=http://www.emottawa.ca/assets_secure/journal_club/Sept%2011_2_Singer%202011%20Am%20J%20of%20Emerg%20Med%20Primary%20closure%20of%20cutaneous%20abscesses.pdf|journal=The American Journal of Emergency Medicine|volume=29|issue=4|pages=361–66|doi=10.1016/j.ajem.2009.10.004|pmid=20825801|archive-url=https://web.archive.org/web/20150722040008/http://www.emottawa.ca/assets_secure/journal_club/Sept%2011_2_Singer%202011%20Am%20J%20of%20Emerg%20Med%20Primary%20closure%20of%20cutaneous%20abscesses.pdf|archive-date=2015 թ․ հուլիսի 22|url-status=dead}}</ref>։ Թարախի արտածծումը ներարկչով հաճախ բավարար չի լինում<ref name="NEJM2014" />։

Մաշկի թարախակույտերը հաճախ են հանդիպում և վերջին տարիներին ավելի տարածված են դարձել<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Ռիսկի գործոններից է թմրամիջոցների ներերակային ընդունումը. նմանատիպ մարդկանց շրջանում թարախակույտով հիվանդացությունը հասնում է 65%-ի<ref name="Langrod2007">{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=6LkNShsAw78C&pg=PA373|title=The substance abuse handbook|last=Langrod|first=Pedro Ruiz, Eric C. Strain, John G.|date=2007|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|isbn=9780781760454|location=Philadelphia|page=373|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906120647/https://books.google.am/books?id=6LkNShsAw78C&pg=PA373|archive-date=2017 թ․ սեպտեմբերի 6|url-status=live}}</ref>։ 2005 թվականին ԱՄՆ-ում 3,2 միլիոն մարդ դիմել է շտապ օգնության բաժանմունք թարախակույտի կապակցությամբ<ref name="Taira2009">{{Cite journal|last=Taira|first=BR|last2=Singer, AJ|last3=Thode HC, Jr|last4=Lee, CC|date=Mar 2009|title=National epidemiology of cutaneous abscesses: 1996 to 2005.|url=https://archive.org/details/sim_american-journal-of-emergency-medicine_2009-03_27_3/page/289|journal=The American Journal of Emergency Medicine|volume=27|issue=3|pages=289–92|doi=10.1016/j.ajem.2008.02.027|pmid=19328372}}</ref>։ Ավստրալիայում 2008 թվականին նույն խնդրով հոսպիտալացվել է շուրջ 13.000 մարդ<ref name="Vas2012">{{Cite journal|last=Vaska|first=VL|last2=Nimmo, GR|last3=Jones, M|last4=Grimwood, K|last5=Paterson, DL|date=Jan 2012|title=Increases in Australian cutaneous abscess hospitalisations: 1999-2008.|journal=[[European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases]]|volume=31|issue=1|pages=93–96|doi=10.1007/s10096-011-1281-3|pmid=21553298}}</ref>։

== Նշաններ և ախտանիշներ ==
Թարախակույտեր կարող են զարգանալ ցանկացած տեսակի փափուկ հյուսվածքում, բայց առավել հաճախակի՝ մաշկի մակերևույթին (որտեղ դրանք կարող են լինել մակերեսային թարաբշտիկներ (ֆուրունկուլներ) կամ մաշկի խորանիստ աբսցեսներ), թոքերում, գլխուղեղում, ատամնարմատի շուրջ, երիկամներում և նշիկներում։ Գլխավոր բարդությունը թարախակույտի նյութի տարածումն է դեպի հարակից կամ հեռակա հյուսվածքներ, ինչպես նաև հյուսվածքների լայնատարած մեռուկացումը ([[գանգրենա]])։

Մաշկի թարախակույտի հիմնական նշաններն ու ախտանիշները համընկնում են [[բորբոքում|բորբոքման]] դասական 5 նշանների հետ՝ կարմրություն, ջերմություն, այտուց, ցավ և ֆունկցիայի խանգարում։ Կարող է զարգանալ նաև մարմնի բարձր ջերմաստիճան ([[տենդ]]) և սարսուռ<ref name="NHS_abscess"/>։

Ներքին թարախակույտն ավելի դժվար է ախտորոշել, սակայն նշանները ներառում են ախտահարված շրջանի ցավ, բարձր ջերմաստիճան և ընդհանուր վատ ինքնազգացողություն։ Ներքին թարախակույտերը հազվադեպ են ինքնուրույն բուժվում, ուստի նմանատիպ թարախակույտի կասկածի դեպքում անհրաժեշտ է ժամանակին ցուցաբերել բուժօգնություն։

Մակերեսային թարախակույտը շոշափելիս կարող է դիտվել ֆլյուկտուացիա (ծփանք)։ Ծփանքն ալիքաձև շարժում է, որն առաջանում է թարախակույտի ներսում առկա թարախի տատանման հետևանքով<ref>{{Cite book|title=Churchill Livingstone medical dictionary.|url=https://archive.org/details/churchilllivings0000unse_h5h1|publisher=Churchill Livingstone|year=2008|isbn=9780080982458|edition=16th|location=Edinburgh}}</ref>։ Թարախակույտը կարող է մահացու լինել՝ տեղակայումից կախված<ref>{{Cite book|url=https://books.google.ca/books?id=icTsAwAAQBAJ&pg=PA20|title=Ferri's Clinical Advisor 2015 E-Book: 5 Books in 1|last=Ferri|first=Fred F.|date=2014|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780323084307|page=20|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.ca/books?id=PgUFJg_-f4YC&pg=PA1033|title=Mastery of Surgery|last=Fischer|first=Josef E.|last2=Bland|first2=Kirby I.|last3=Callery|first3=Mark P.|date=2006|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=9780781771658|page=1033|language=en}}</ref>։

== Պատճառներ ==
Թարախակույտի զարգացման ռիսկի գործոններից է թմրանյութերի ներերակային ընդունումը<ref name="Kha2008">{{Cite journal|last=Khalil|first=PN|last2=Huber-Wagner, S|last3=Altheim, S|last4=Bürklein, D|last5=Siebeck, M|last6=Hallfeldt, K|last7=Mutschler, W|last8=Kanz, GG|date=2008 թ․ սեպտեմբերի 22|title=Diagnostic and treatment options for skin and soft tissue abscesses in injecting drug users with consideration of the natural history and concomitant risk factors.|journal=European Journal of Medical Research|volume=13|issue=9|pages=415–24|pmid=18948233}}</ref>։ Մեկ այլ հնարավոր ռիսկի գործոն է հանդիսանում միջողնային սկավառակի ճողվածքի կամ ողնաշարային այլ անոմալիայի նախորդող պատմությունը<ref name="Kraeutler2014">{{Cite journal|last=Kraeutler|first=MJ|last2=Bozzay, JD|last3=Walker, MP|last4=John, K|date=2014 թ․ հոկտեմբերի 24|title=Spinal subdural abscess following epidural steroid injection.|journal=J Neurosurg Spine|volume=22|issue=1|pages=90–3|doi=10.3171/2014.9.SPINE14159|pmid=25343407}}</ref>, թեև դա չի ապացուցվել։

Թարախակույտերը հարուցվում են [[ախտածին մանրէներ|բակտերիալ վարակի]], [[մակաբույծներ]]ի կամ օտարածին նյութերի պատճառով։ Առավել հաճախ հանդիպող պատճառը բակտերիալ վարակն է<ref name="Cox2007">{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=GKVPHoIs8uIC&pg=PA1|title=The encyclopedia of skin and skin disorders|last=Cox|first=Carol Turkington, Jeffrey S. Dover ; medical illustrations, Birck|date=2007|publisher=Facts on File|isbn=9780816075096|edition=3rd|location=New York, NY|page=1|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906120647/https://books.google.am/books?id=GKVPHoIs8uIC&pg=PA1|archive-date=2017 թ․ սեպտեմբերի 6|url-status=live}}</ref>։ Հաճախ դրան մասնակցում են տարբեր տեսակի մանրէներ<ref name="El2009" />։ ԱՄՆ-ում և շատ այլ երկրներում առավել տարածված հարուցիչը ''մեթիցիլին-կայուն ոսկեգույն ստաֆիլոկոկն է''<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Ողնաշարի ենթակարծրենային (սուբդուրալ) աբսցեսների ամենատարածված հարուցիչը մեթիցիլին-զգայուն ոսկեգույն ստաֆիլոկոկն է<ref name="Kraeutler2014">{{Cite journal|last=Kraeutler|first=MJ|last2=Bozzay, JD|last3=Walker, MP|last4=John, K|date=2014 թ․ հոկտեմբերի 24|title=Spinal subdural abscess following epidural steroid injection.|journal=J Neurosurg Spine|volume=22|issue=1|pages=90–3|doi=10.3171/2014.9.SPINE14159|pmid=25343407}}</ref>։

Թարախակույտի պատճառ երբեմն կարող են հանդիսանալ նաև մակաբույծները, ինչն առավել տարածված է զարգացող երկրներում<ref name="Rosen2014Chp137">{{Cite book|title=Rosen's emergency medicine : concepts and clinical practice|last=Marx|first=John A. Marx|date=2014|publisher=Elsevier/Saunders|isbn=1455706051|edition=8th|location=Philadelphia, PA|pages=Chapter 137|chapter=Skin and Soft Tissue Infections}}</ref>։ Այդպիսի մակաբույծներից են [[ռիշտա]]ն և ճանճերի թրթուրները<ref name="Rosen2014Chp137" />։

=== Հարհետանցքային թարախակույտ ===
Հետանցքի խուղակի վիրահատությունը հարհետանցքային (պերիանալ) թարախակույտը դրենավորելու նպատակով բուժում է խուղակը, նվազեցնում դրա կրկնման (ռեցիդիվի) հավանականությունը և կրկնակի միջամտության անհրաժեշտությունը<ref name="MalikNelson2010">{{Cite journal|last=Malik|first=Ali Irqam|last2=Nelson|first2=Richard L|last3=Tou|first3=Samson|last4=Malik|first4=Ali Irqam|year=2010|title=Incision and drainage of perianal abscess with or without treatment of anal fistula|journal=Reviews|doi=10.1002/14651858.CD006827.pub2}}</ref>։ Ոչ մի ապացույց չկա, որ անկղապահությունը թարախակույտի դրենավորման այս վիրահատության հետևանք է<ref name="MalikNelson2010" />։

[[Հարհետանցքային թարախակույտ]] կարող է հանդիպել, օրինակ, աղիքային բորբոքային հիվանդությամբ (օրինակ, [[կրոնի հիվանդություն]]) կամ [[շաքարային դիաբետով]]ով տառապող հիվանդների մոտ։ Հաճախ թարախակույտը կարող է սկսվել որպես ներքին վերք, որն առաջացել է խոցոտման, կոշտ կղանքի կամ ոչ բավականաչափ քսանյութի (լյուբրիկանտ) կիրառմամբ թափանցող առարկաների պատճառով։ Այս վերքը սովորաբար դառնում է վարակված, որպես ուղիղ աղիքի այս հատվածում կղանքի առկայության հետևանք, և ապա վերածվում է թարախակույտի։ Դա հաճախ դրսևորվում է հետանցքի մոտ հյուսվածքային գոյացության տեսքով, որը ժամանակի ընթացքում դառնում է ավելի մեծ ու ավելի ցավոտ։ Ինչպես և այլ թարախակույտերը, հարհետանցքային աբսցեսները կարող են պահանջել շտապ վիրահատական միջամտություն, ինչպիսիք են հատումը և վերքի վիրաբուժական մշակումը կամ պունկցիան։

=== Կտրվածքային թարախակույտ ===
Կտրվածքային թարախակույտը զարգանում է որպես վիրահատական կտրվածքի բարդություն։ Այն դրսևորվում է որպես կարմրություն և տաքություն կտրվածքի եզրերին՝ վերքից թարախային արտադրությամբ<ref name="Duff2009">{{Cite journal|last=Duff|first=Patrick|year=2009|title=Diagnosis and Management of Postoperative Infection|url=http://www.glowm.com/section_view/heading/Diagnosis%20and%20Management%20of%20Postoperative%20Infection/item/32|journal=The Global Library of Women's Medicine|doi=10.3843/GLOWM.10032|issn=1756-2228|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714154331/http://www.glowm.com/section_view/heading/Diagnosis%20and%20Management%20of%20Postoperative%20Infection/item/32|archive-date=2014 թ․ հուլիսի 14|url-status=live}}</ref>։ Եթե ախտորոշումը հստակ չէ, վերքը պետք է արտածծել ներարկչով, և թարախի արտածծումը հաստատում է թարախակույտի ախտորոշումը՝ հնարավորություն տալով կատարել ներկում ըստ Գրամի և մանրէաբանական ցանքս<ref name="Duff2009" />։

== Ախտաֆիզիոլոգիա ==
Թարախակույտը հյուսվածքի [[իմունային համակարգ|պաշտպանական ռեակցիա]] է վարակիչ նյութերի տարածումը դեպի մարմնի այլ մասերը կանխելու նպատակով։

Օտարածին օրգանիզմները կամ մարմինները սպանում են փափուկ-հյուսվածքային [[բջիջները]]ները՝ հանգեցնելով [[ցիտոկիններ]]ի արտազատման։ Ցիտոկինները հրահրում են [[բորբոքում|բորբոքային պատասխան]], ինչը տվյալ շրջան է ներգրավում մեծ թվով [[լեյկոցիտ]]ներ (արյան սպիտակ գնդիկներ) և ուժեղացնում շրջանային արյան հոսքը։

Թարախակույտի վերջնական կառույցը թարախակույտի պատը կամ պատիճն է, որը ձևավորվում է հարակից առողջ բջիջների հաշվին, որոնք փորձում են կանխել հարևան կառույցների վարակումը թարախով։ Սակայն նման պատիճավորումը հակում ունի կանխելու մանրէների վրա իմունային բջիջների գրոհը, կամ հարուցիչ օրգանիզմին կամ օտար մարմնին հասնելը։

<gallery mode="packed" heights="180">
Blausen 0007 Abscess.png|Թարախակույտի սխեման
Pyemic abscesses of kidney.jpg|[[Երիկամ]]ի պիեմիկ թարախակույտեր
</gallery>

== Ախտորոշում ==
[[Պատկեր:UOTW_66_-_Ultrasound_of_the_Week_1.webm|մինի|Մաշկի թարախակույտի սոնոգրաֆիկ պատկեր<ref>{{Cite web|url=https://www.ultrasoundoftheweek.com/uotw-66/|title=UOTW #66 - Ultrasound of the Week|date=2016 թ․ հունվարի 7|website=Ultrasound of the Week|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102223449/http://www.ultrasoundoftheweek.com/uotw-66/|archivedate=2016 թ․ նոյեմբերի 2|accessdate=2017 թ․ մայիսի 27|url-status=live}}</ref>]]
[[Պատկեր:Ultrasound_image_of_breast_110323101432_1023060.jpg|մինի|Կրծքագեղձի թարախակույտի սոնոգրաֆիկ պատկեր, որն ունի սնկանման մուգ (հիպոէխոգեն) հատվածի տեսք]]
Թարախակույտը թարախի տեղայնացված կուտակում է (թարախային բորբոքային հյուսվածք), որն առաջանում է թարախածին թաղանթով պատված հյուսվածքի, օրգանի կամ հարակից տարածության մեջ զարգացող թարախակալման հետևանքով<ref><div>Robins/8th/68</div></ref>։ Շտապ օգնության բաժանմունքում ուլտրաձայնային հետազոտությունը կարող է օգնել ախտորոշման հարցում<ref>{{Cite journal|last=Barbic|first=D|last2=Chenkin|first2=J|last3=Cho|first3=DD|last4=Jelic|first4=T|last5=Scheuermeyer|first5=FX|date=2017 թ․ հունվարի 10|title=In patients presenting to the emergency department with skin and soft tissue infections what is the diagnostic accuracy of point-of-care ultrasonography for the diagnosis of abscess compared to the current standard of care? A systematic review and meta-analysis.|journal=BMJ Open|volume=7|issue=1|pages=e013688|doi=10.1136/bmjopen-2016-013688|pmc=5253602|pmid=28073795}}</ref>։

=== Դասակարգում ===
Թարախակույտերը կարող են դասակարգվել որպես ''մաշկի թարախակույտեր'' կամ ''ներքին թարախակույտեր''։ Մաշկի թարախակույտերը տարածված են։ Ներքին թարախակույտը, որպես կանոն, ավելի դժվար է ախտորոշել և ավելի լուրջ խնդիր է<ref name="NHS_abscess">United Kingdom National Health Service [http://www.nhs.uk/Conditions/Abscess/Pages/Introduction.aspx 'Abscess']</ref>։ Մաշկի թարախակույտերը նաև անվանում են մաշկային կամ ենթամաշկային թարախակույտեր<ref name="Medline_abscess">Medline Plus [https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001353.htm 'Abscess']</ref>։

=== Թմրամիջոցների ներերակային ընդունում ===
Թմրամիջոցների ներերակային ընդունման պատմությամբ մարդկանց մոտ նախքան բուժումը խորհուրդ է տրվում կատարել [[ռենտգենյան ճառագայթներ|ռենտգեն]] հետազոտություն ասեղի կտորների առկայությունը ստուգելու նպատակով<ref name="Kha2008">{{Cite journal|last=Khalil|first=PN|last2=Huber-Wagner, S|last3=Altheim, S|last4=Bürklein, D|last5=Siebeck, M|last6=Hallfeldt, K|last7=Mutschler, W|last8=Kanz, GG|date=2008 թ․ սեպտեմբերի 22|title=Diagnostic and treatment options for skin and soft tissue abscesses in injecting drug users with consideration of the natural history and concomitant risk factors.|journal=European Journal of Medical Research|volume=13|issue=9|pages=415–24|pmid=18948233}}</ref>։ Այս մարդկանց մոտ նաև տենդի առկայության դեպքում պետք է դիտարկել [[էնդոկարդիտ|վարակիչ էնդոկարդիտի]] հարցը<ref name="Kha2008" />։

=== Տարբերակիչ ախտորոշում ===
Թարախակույտերը պետք է տարբերակել էմպիեմաներից, որոնք թարախի կուտակում են արդեն իսկ գոյություն ունեցող, և ոչ թե նոր ձևավորված անատոմիական խոռոչում։

Գոյություն ունեն նաև այլ վիճակներ, որոնք կարող են առաջացնել նմանատիպ ախտանիշներ, այդ թվում՝ [[ցելյուլիտ]], [[ֆլեգմոնա]], աթերոմա և [[մեռուկացնող փակեղաբորբ]]<ref name="Rosen2014Chp137">{{Cite book|title=Rosen's emergency medicine : concepts and clinical practice|last=Marx|first=John A. Marx|date=2014|publisher=Elsevier/Saunders|isbn=1455706051|edition=8th|location=Philadelphia, PA|pages=Chapter 137|chapter=Skin and Soft Tissue Infections}}</ref>։ Ցելյուլիտը, որպես կանոն, նույնպես հանդես է գալիս էրիթեմատոզ (կարմրության) ռեակցիայով, բայց չի ուղեկցվում թարախի արտադրությամբ<ref name="Duff2009">{{Cite journal|last=Duff|first=Patrick|year=2009|title=Diagnosis and Management of Postoperative Infection|url=http://www.glowm.com/section_view/heading/Diagnosis%20and%20Management%20of%20Postoperative%20Infection/item/32|journal=The Global Library of Women's Medicine|doi=10.3843/GLOWM.10032|issn=1756-2228|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714154331/http://www.glowm.com/section_view/heading/Diagnosis%20and%20Management%20of%20Postoperative%20Infection/item/32|archive-date=2014 թ․ հուլիսի 14|url-status=live}}</ref>։

== Բուժում ==
Մաշկի և փափուկ հյուսվածքների չբարդացած թարախակույտի ստանդարտ բուժումը հատումը և դրենավորումն է<ref name="ACEPfive" />։ Շատ դեպքերում [[հակաբիոտիկներ]]ի կիրառումը որևէ դրական ազդեցություն չի թողնում<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Կան սակավաթիվ տվյալներ, որոնք վկայում են թարախակույտի դրենավորումից հետո առաջացած թարախախորշը չփակելու և պարբերական վիրակապությունների արդյունավետության մասին<ref name="NEJM2014" />։

=== Կտրվածք և դրենավորում ===
[[Պատկեր:Cleaned_abscess_day_5.jpg|մինի|Թարախակույտը կտրվածքից և դրենավորումից հինգ օր անց]]
[[Պատկեր:HumeralAbscess.jpg|մինի|Թարախակույտ քերումից (կյուրետաժ) հետո]]
Թարախակույտը պետք է զննել պարզաբանելու համար՝ արդյոք պատճառն օտար մարմինն է, ինչը կարող է պահանջել դրա հեռացում։ Եթե պատճառն օտար մարմինը չէ, թարախակույտի կտրվածքն ու դրենավորումը ստանդարտ բուժում է<ref>{{Cite book|title=Surgery: Facts and Figures|last=Green|first=James|last2=Saj Wajed|publisher=Cambridge University Press|year=2000|isbn=1-900151-96-0}}</ref>։

Կենսականորեն կարևոր շրջաններում, որտեղ վիրահատական միջամտությունը կապված է մեծ ռիսկի հետ, այն կարող է հետաձգվել կամ կիրառվել որպես վերջին միջոց։ Թոքի թարախակույտի դատարկումը կարելի է կատարել հիվանդին տալով այնպիսի դիրք, որը թույլ կտա պարունակությունը հեռացնել [[շնչառական ուղիներ|շնչուղիներով]]։ Ջերմ [[կոմպրես]]ները և վերջույթի բարձր դիրքը կարող են օգտակար լինել մաշկի թարախակույտի համար։

=== Հակաբիոտիկներ ===
Դեպքերի մեծամասնությունում, երբ առկա է մաշկի չբարդացած թարախակույտ, հակաբիոտիկների կիրառման կարիք չի լինում<ref name="ACEPfive" />։ Հակաբիոտիկների կիրառում ի լրումն ստանդարտ կտրվածքի և դրենավորման խորհուրդ է տրվում այն անձանց մոտ, ովքեր ունեն ծանր աստիճանի թարախակույտեր, վարակի բազմաթիվ օջախներ, հիվանդության արագ խորացում, [[ցելյուլիտ]], ամբողջ մարմնով մանրէային վարակի տարածման մասին վկայող ախտանիշներ կամ [[իմունաճնշում]] հարուցող առողջական վիճակ<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Մանկահասակները կամ տարեցները նույնպես կարող է հակաբիոտիկների նշանակման կարիք ունենան<ref name="NEJM2014" />։ Եթե թարախակույտը չի լավանում միայն կտրվածքից և դատարկումից հետո, կամ եթե թարախակույտը տեղակայված է մարմնի այնպիսի հատվածում, որը դժվար է դատարկել, ինչպիսիք են դեմքը, ձեռքերը կամ սեռական օրգանները, ապա հնարավոր է կարիք լինի նշանակել հակաբիոտիկներ<ref name="NEJM2014" />։

Թարախակույտի այնպիսի դեպքերում, որոնք պահանջում են հակաբիոտիկաբուժում, հիմնական հարուցիչ լինում են ''[[ոսկեգույն ստաֆիլակոկ|ոսկեգույն ստաֆիլոկոկ]]'' բակտերիաները և նշանակվում են հակաստաֆիլոկոկային այնպիսի հակաբիոտիկներ, ինչպիսիք են [[ֆլուկլոքսացիլին]]ը կամ [[դիկլոքսացիլին]]ը։ Ամերիկայի վարակիչ հիվանդությունների միությունը նախազգուշացնում է, որ թարախակույտի դատարկումը բավարար չէ արտահիվանդանոցային [[մեթիցիլին-կայուն ոսկեգույն ստաֆիլակոկ|մեթիցիլին-կայուն ոսկեգույն ստաֆիլոկոկ]]ի (ՄԿՈՍ) վերացման համար, և նմանատիպ դեպքերում ավանդական հակաբիոտիկները կարող է անարդյունավետ լինեն<ref name="NEJM2014">{{Cite journal|last=Singer|first=Adam J.|last2=Talan|first2=David A.|date=2014 թ․ մարտի 13|title=Management of skin abscesses in the era of methicillin-resistant ''Staphylococcus aureus''|url=http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|journal=The New England Journal of Medicine|volume=370|issue=11|pages=1039–47|doi=10.1056/NEJMra1212788|pmid=24620867|archive-url=https://web.archive.org/web/20141030065311/http://enotes.us/SkinAbscess2014.pdf|archive-date=2014 թ․ հոկտեմբերի 30|access-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 24|url-status=dead}}</ref>։ Արտահիվանդանոցային ՄԿՈՍ-ի նկատմամբ արդյունավետ այլընտրանքային հակաբիոտիկներից են [[կլինդամիցին]]ը, [[դոքսիցիկլինը]]ը, [[մինոցիկլինը]]ը և [[տրիմեթոպրիմ-սուլֆամեթոքսազոլը]]ը<ref name="NEJM2014" />։ Շտապ օգնության բժիշկների ամերիկյան քոլեջը նախազգուշացնում է, որ ՄԿՈՍ-հարուցված թարախակույտի տիպիկ դեպքերում հակաբիոտիկների նշանակումն ի լրումն ստանդարտ բուժման որևէ օգուտ չի տալիս<ref name="ACEPfive" />։

Եթե խոսքն ավելի շատ գնում է ոչ թե թարախակույտի, այլ [[ցելյուլիտ]]ի մասին, ապա պետք է դիտարկել ստրեպտոկոկային հարուցիչների առկայությունը, որոնք դեռևս զգայուն են ավանդական այնպիսի հակաստաֆիլոկոկային դեղամիջոցների հանդեպ, ինչպիսիք են դիկլոքսացիլինը կամ ցեֆալեքսինը՝ պենիցիլին-հանդուրժող հիվանդների մոտ։

Միայն հակաբիոտիկային բուժումն առանց թարախակույտի վիրահատական դրենավորման հազվադեպ է արդյունավետ լինում, քանի որ հակաբիոտիկները հաճախ հնարավորություն չեն ունենում ներխուժել թարախախորշ և դրանք անարդյունավետ են ցածր [[Ջրածնային ցուցիչ|pH-ի]] պայմաններում։

Վերքի մանրէաբանական ցանքս կատարել պետք չէ, եթե կտրվածքից և դրենավորումից հետո սահմանվում է պատշաճ հետվիրահատական հսկողություն։ Դրա կարիքը չի լինում, քանի որ այն հազվադեպ է տալիս տեղեկություն, որը կարող է պիտանի լինել բուժումն ուղղորդելու համար<ref name="ACEPfive" />։

=== Տամպոնադա ===
Հյուսիսային Ամերիկայում դրենավորումից հետո հաճախ կատարում են թարախախորշի տամպոնադա՝ այն լցնելով վիրակապերով՝ վերքի լավացումն ապահովելու նպատակով։ Սակայն, անհետաձգելի բժշկության գրականության տվյալները վկայում են, որ դրենավորումից հետո վերքի տամպոնադան ցավոտ է լինում, չի նվազեցնում թարախակույտի կրկնության հաճախականությունը և չի  հանգեցնում ավելի արագ լավացման կամ հիվանդանոցային այցերի նվազման<ref>{{Cite journal|last=Bergstrom|first=KG|date=Jan 2014|title=News, views, and reviews. Less may be more for MRSA: the latest on antibiotics, the utility of packing an abscess, and decolonization strategies.|journal=Journal of Drugs in Dermatology|volume=13|issue=1|pages=89–92|pmid=24385125}}</ref>։

=== Փողակային դատարկում ===
Վերջերս մի քանի հյուսիսամերիկյան հիվանդանոցներ նախապատվությունը տալիս են ավելի նվազ ինվազիվ փողակային (դրենաժային) դատարկմանը՝ ի հակակշիռ ստանդարտ դրենավորման և վերքի տամպոնադայի։ Մի հետազոտություն, որն ուսումնասիրել է 143 երեխաների մոտ թարախակույտերի բուժման արդյունքները, ցույց է տվել, որ փողակային դատարկման խմբում անբավարար արդյունքների հաճախականությունը կազմում է 1.4%, մինչդեռ տամպոնադայի խմբում՝ 10.5% (p<0.030)<ref>{{Cite journal|year=2015|title=The LOOP technique: a novel incision and drainage technique in the treatment of skin abscesses in a pediatric ED|journal=The American Journal of Emergency Medicine|volume=33|issue=2|pages=271–76|doi=10.1016/j.ajem.2014.10.014|pmid=25435407}}</ref>: Մեկ այլ հետազոտության ժամանակ անբավարար արդյունքներ արձանագրվել են փողակային դրենավորմամբ հիվանդների 5.5%-ի մոտ<ref>{{Cite journal|year=2010|title=Incision and loop drainage: a minimally invasive technique for subcutaneous abscess management in children|journal=Journal of Pediatric Surgery|volume=45|issue=3|pages=606–09|doi=10.1016/j.jpedsurg.2009.06.013|pmid=20223328}}</ref>։

=== Առաջնային փակում ===
Անմիջապես դրենավորումից հետո թարախակույտի փակումը կարող է արագացնել վերքի լավացումն առանց թարախակույտի կրկնման վտանգի բարձրացման<ref name="Singer2011" />։ Սակայն սա կարող է կիրառելի չլինել անոռեկտալ (հետանցքուղիղաղիքային) թարախակույտերի դեպքում։ Թեև դրանք ավելի արագ են լավանում, կրկնության հաճախականությունը կարող է ավելի բարձր լինել, քան երբ դրանք բաց են թողնվում<ref name="pmid6397949">{{Cite journal|year=1984|title=Incision and drainage v. incision, curettage and suture under antibiotic cover in anorectal abscess. A randomized study with 4-year follow-up|journal=Acta Chirurgica Scandinavica|volume=150|issue=8|pages=689–92|pmid=6397949}}</ref>։

== Կանխատեսում ==
Նույնիսկ առանց բուժման մաշկի թարախակույտերը հազվադեպ են հանգեցնում մահվան, քանի որ դրանք ինքնըստինքյան բացվում և դատարկվում են մաշկի միջով<ref name="Rosen2014Chp137">{{Cite book|title=Rosen's emergency medicine : concepts and clinical practice|last=Marx|first=John A. Marx|date=2014|publisher=Elsevier/Saunders|isbn=1455706051|edition=8th|location=Philadelphia, PA|pages=Chapter 137|chapter=Skin and Soft Tissue Infections}}</ref>։

== Համաճարակաբանություն ==
Մաշկի թարախակույտերը հաճախ են հանդիպում և վերջին տարիներին ավելի տարածված են դարձել<ref name="NEJM2014" />։ Ռիսկի գործոններից է թմրամիջոցների ներերակային ընդունումը. նմանատիպ մարդկանց շրջանում թարախակույտով հիվանդացությունը հասնում է 65%-ի<ref name="Langrod2007" />։ 2005 թվականին ԱՄՆ-ում 3.2 միլիոն մարդ դիմել է շտապ օգնության բաժանմունք թարախակույտի կապակցությամբ<ref name="Taira2009" />։ Ավստրալիայում 2008 թվականին նույն խնդրով հոսպիտալացվել է շուրջ 13.000 մարդ<ref name="Vas2012" />։

== Հասարակություն և մշակույթ ==
[[Լատիներեն]] բժշկական [[աֆորիզմ]]ն ասում է. "''[[ubi pus, ibi evacua]]''", ինչը թարգմանաբար նշանակում է. "''որտեղ թարախ, այնտեղ դատարկի'ր''": Սա արևմտյան բժշկության մշակույթի դասական խորհուրդներից է։

Հանրային առողջապահության վնասի նվազեցման ռազմավարության շրջանակներում թմրամիջոցներ ներարկվող մարդկանց շրջանում հաճախ իրագործում են [[Ասեղների փոխանակման ծրագիր|ասեղների փոխանակման ծրագրեր]] կամ նրանց տրամադրում են թարախակույտի վարման ուղեցույցներ<ref>{{Cite journal|last=Tomolillo|first=CM|last2=Crothers, LJ|last3=Aberson, CL|date=2007|title=The damage done: a study of injection drug use, injection related abscesses and needle exchange regulation.|journal=Substance Use & Misuse|volume=42|issue=10|pages=1603–11|doi=10.1080/10826080701204763|pmid=17918030}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Fink|first=DS|last2=Lindsay, SP|last3=Slymen, DJ|last4=Kral, AH|last5=Bluthenthal, RN|date=May 2013|title=Abscess and self-treatment among injection drug users at four California syringe exchanges and their surrounding communities.|journal=Substance Use & Misuse|volume=48|issue=7|pages=523–31|doi=10.3109/10826084.2013.787094|pmc=4334130|pmid=23581506}}</ref>։

=== Ստուգաբանություն ===
[[wikt:Թարախակույտ|Թարախակույտ]]ը համեմատաբար նոր բառ է հայերենում։ Լատիներեն անվանումն է աբսցես՝ ''abscessus'' (հեռանալը կամ մեկնելը), այսինքն՝ հյուսվածքների հատվածների միմյանցից հեռացում, որպեսզի տեղ ազատվի դրանց միջև գոյացող թարախանյութի համար<ref><div>Collier's New Encyclopedia, 'Abscess'.</div></ref>։

Ենթադրվում է, որ կարբունկուլ (երբեմն հայերեն անվանում են ''[[wikt:կայծուռուցք|կայծուռուցք]]'' կամ ''կայծապտուկ'') բառը ծագել է լատիներեն ''carbunculus'' բառից, որն ի սկզբանե նշանակել է փոքր ածուխ, ածխիկ՝ carbo- ''ածուխ'' կամ ''ածխածին'' բառի փոքրացուցիչ տարբերակը։ Համեմատում են նաև [[Նռնաքարեր|նռնաքարի]] հետ, որը լատիներեն կրկին կոչվում է կարբունկուլ<ref><div>[[OED]], "Carbuncle": 1) stone, 3) medical</ref>։

== Այլ տեսակներ ==
Բժշկական բառարանում թվարկված են թարախակույտի հետևյալ տեսակները<ref>{{Cite web|url=http://www.theodora.com/medical_dictionary/a_adaxial.html#abscess|title=Abscess|website=Medical Dictionary – Dictionary of Medicine and Human Biology|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130205032049/http://www.theodora.com/medical_dictionary/a_adaxial.html#abscess|archivedate=2013 թ․ փետրվարի 5|accessdate=2013 թ․ հունվարի 24|url-status=live}}</ref>.
{{Սյուն}}
* [[ալվեոլյար թարախակույտ]]
* [[գլխուղեղի թարախակույտ|ականջաբորբային թարախակույտ]]
* [[ատամի թարախակույտ]]
** շուրջգագաթային թարախակույտ
** [[շուրջատամնային թարախակույտ]]
*** գագաթային շուրջատամնային թարախակույտ
*** կողմնային շուրջատամնային թարախակույտ
*** ատամնարմատի թարախակույտ
** լնդային թարախակույտ
** կողմնային ալվեոլյար թարախակույտ
** [[շուրջպսակաբորբ|շուրջպսակային թարախակույտ]]
** [[համակցված շուրջատամնային-ներատամնային ախտահարումներ|համակցված շուրջատամնային-ներատամնային թարախակույտ]]
* ակնակապճային թարախակույտ
* ամեոբային թարախակույտ
* աստղաձևային թարախակույտ
* արբանյակային թարախակույտ
* արևադարձային թարախակույտ
* [[բարտոլինյան գեղձի թարախակույտ]]
* Բեգոլդի թարախակույտ
* [[Բրոդիի թարախակույտ]]
* բուրսալ թարախակույտ
* գագաթային (ապիկալ) թարախակույտ
* գազային թարախակույտ
* գաղթող թարախակույտ
* [[գլխուղեղի թարախակույտ]]
* գոտկային թարախակույտ
* գումատոզ թարախակույտ
* գրավիտացիոն թարախակույտ
* [[ուրցագեղձի թարախակույտ|Դյուբուայի թարախակույտեր]]
* Դուգլասի թարախակույտ
* ենթաեղնգային թարախակույտ
* [[ենթաստամոքսագեղձային թարախակույտ]]
* ենթաստոծանիական թարախակույտ
* ենթավերնամաշկային թարախակույտ
* ենթավերնոսկրային թարախակույտ
* երկխուց թարախակույտ
* էմբոլիկ թարախակույտ
* [[թարախային հիդրադենիտ]]
* թափածակող թարախակույտ
* թափառող թարախակույտ
* [[լյարդի թարախակույտ|ենթալյարդային թարախակույտ]]
* խոլանգիտային թարախակույտ
* կազեոզ թարախակույտ
* [[կազեոզ լիմֆադենիտ]] 
* կակղանի թարախակույտ
* կատարային թարախակույտեր
* կարի թարախակույտ
* կղանքային թարախակույտ
* կոնքային թարախակույտ
* հարականջային թարախակույտ 
* հարարգանդային թարախակույտ
* հարերիկամային թարախակույտ
* հարըմպանային թարախակույտ
* հարորդանմանելունային թարախակույտ
* հեմատոգեն թարախակույտ
* հետակնագնդային թարախակույտ
* [[հետըմպանային թարախակույտ]]
* հետկույրաղիքային թարախակույտ
* հիպոստատիկ թարախակույտ
* ճճվային թարախակույտ
* մազարմատային թարախակույտ
* Մանրոի թարախակույտ 
* մետաստատիկ թարախակույտ
* միլիար թարախակույտ
* մնացորդային թարախակույտ
* նախակրծքագեղձային թարախակույտ (այդ թվում՝ [[ստորարեոլյար թարախակույտ]])
* նյարդարմատային թարախակույտ
* նստա-ուղիղաղիքային թարախակույտ
* շուրջերիկամային թարախակույտ
* շուրջհոդային թարախակույտ
* շուրջմիզուկային թարախակույտ
* [[շուրջնշիկային թարախակույտ]] 
* շուրջուղիղաղիքային թարախակույտ
* շուրջցեմենտային թարախակույտ
* ոսկրային թարախակույտ
* որդանման ելունի թարախակույտ
* չոր թարախակույտ
* պանրանման թարախակույտ
* պիեմիկ թարախակույտ
* Պոտի թարախակույտ
* Պոտրիեի թարախակույտ
* պտկաձևային թարախակույտ
* [[սառը թարախակույտ]]
* սեպտիցեմիկ թարախակույտ
* սուր թարախակույտ
* ստերիլ թարախակույտ
* տարածուն թարախակույտ
* տաք թարախակույտ
* Տորնվալդտի թարախակույտ
* [[փող-ձվարանային թարախակույտ]]
* քիմքային թարախակույտ
* քրոնիկական թարախակույտ
* քրտնագեղձային թարախակույտ
* օղակաձև թարախակույտ
* [[օձիքային թարախակույտ]]
* ֆլեգմոնային թարախակույտ
{{Սյուն ավարտ}}

== Ծանոթագրություն ==
{{ծանտուփ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Cite Collier's|wstitle=Abscess|short=x}}
* {{Cite EB1911|wstitle=Abscess|short=x}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=149}}

[[Կատեգորիա:Վիրաբուժական հիվանդություններ]]
[[Կատեգորիա:Բորբոքումներ]]
[[Կատեգորիա:Ընդհանուր վիրաբուժություն]]
[[Կատեգորիա:Բակտերիալ հիվանդություններ]]