Jump to content

Զգեստ առանց ամրուցիչի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Զգեստ առանց ամրուցիչի կամ տոպ, հագուստ, որը մնում է մարմնի վերին մասում ՝ առանց ուսաժապավենի կամ այլ միջոցի, որը կարող է տեսանելի լինել։ Այն սովորաբար ամուր պահվում է կորսետով, որը գտնվում է ներսում կամ ներքնազգեստով, որի ձգվածությունը թույլ չի տալիս, որպեսզի զգեստը իջնի ներքև[1]։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դերասանուհի Լիբի Հոլմանը՝ առանց ամրուցիչիի զգեստով (1930)

1930-ից 1980-ական թվականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Ռիչարդ Մարտինի և Հարոլդ Կոդայի, ժամանակակից առանց ամրուցիչի զգեստն առաջին անգամ ի հայտ է եկել 1930-ականներին, որտեղ այն հանրաճանաչ է դարձել այնպիսի դիզայներների կողմից, ինչպիսիք են Մեյնբոչերը և 1940-ականների վերջին՝ Քրիստիան Դիորը[1]։ Life ամսագրի 1938 թվականի հուլիսի 18-ի հրապարակման մեջ ասվում էր, որ ″բացարձակապես առանց ամրուցիչի, անթև երեկոյան զգեստը″ 1937-38 թվականների գյուտ էր[2]։ Այնուամենայնիվ, դա 1930 թվականին նախաապես ներկայացվել էր դերասանուհի Լիբի Հոլմանի կողմից, ով այդ տարի լուսանկարվել էր առանց ամրուցիչի զգեստով[3]։ Հոլմանը ասոցացվում էր առանց ամրուցիչի զգեստի հետ, և պարբերաբար նրան էր վերագրվում ստեղծման գյուտը[4][5][6], կամ որպես այն առաջինը կրող հայտիներից մեկը[7]։

1934 թվականին, Մեյնբոչերը ներկայացրեց իր առաջին առանց ամրուցիչի զգեստը՝ սև ատլասե ձևավորմամբ, որը նկարագրվել է որպես առաջին առանց ամրուցիչի երեկոյան զգեստ[8]։ Հոլմանի և Մեյնբոչերի հետ մեկտեղ, ժառանգորդուհի Բրենդա Ֆրեյզերիին նույնպես վերագրվում է ոճի հանրահռչակումը, երբ նա իր դեբյուտի համար կրում էր դեբյուտանտ զգեստ, որը առանց ամրուցիչի էր և այն հայտնվեց Life ամսագրի շապիկին, 1938 թվականի նոյեմբերի 14-ին[9][10][11]։

Ռիթա Հեյվորթը Գիլդայում (1946)

առանց ամրուցիչի զգեստները հայտնի մնացին Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, ընդ որում ոճը երբեմն բնութագրվում էր որպես «մերկ տեսք»[12]։ Այս շրջանի ամենահայտնի առանց ամրուցիչի զգեստներից մեկը սև ատլասե զգեստն էր՝ որը կրում էր Ռիտա Հեյվորթը Գիլդայում, երգի և պարի համար[13]։ Հեյվորթի կատարումը ցույց տվեց հեռուստադիտողներին՝ որ առանց ամրուցիչի զգեստները կարող են բավականաչափ ապահով լինել՝ տեղաշարժվելու և պարելու համար՝ առանց անպարկեշտություն զգալու վտանգի[13]։ Չնայած դրան՝ ավելի պահպանողական հաճախորդները կարող էին ուսաժապավենիներ ավելացնել իրենց նոր, առանց ամրուցիչի զգեստներին[12]։ Ոճը խնդրահարույց էր նաև նրանց համար, ովքեր դեմ էին դրա ընկալվող անհամեստությանը։ 1940-ական և 1950-ական թվականներին ԱՄՆ-ում կաթոլիկ քարոզիչները բողոքում էին «անհամեստ» հագուստի դեմ՝ ներառյալ երկկտոր և առանց ամրուցիչի լողազգեստներն ու զգեստները[14]։ 1954 թվականին Միացյալ Նահանգների բանակը փորձեց արգելել Գերմանիայում կանանց և աղջիկներին կրել շորտեր,ջինսեր և առանց ամրուցիչի զգեստներ զգեստներ, «բացառությամբ համապատասխան սոցիալական գործառույթների»[15]։

1950-ականների ընթացքում առանց ամրուցիչի զգեստների դիզայներների թվում էր Մադամ Գրեսը, որի հունական զգեստները ամրացվում էին Ալիս Քադոլի կողմից ձևավորված ներքին կորսետների վրա[16]։

1970-ականներին Հալսթոնը նախագծեց առանց ամրուցիչի զգեստը[17]։ Տրիկոտաժե տոպը կրում էին որպես սովորական առանց ամրուցիչի տարբերակ[18], իսկ 1980-ականներին առանց ամրուցիչի զգեստները պատրաստվում էին ձգող և էլաստիկ գործվածքներից, որոնք այլևս չէին պահանջում ներքին հատվածը կապող և ձգող կառուցվածք[19]։

1990-ական թվականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ճապոնացի հարսնացուն առանց ամրուցիչի զգեստով 2010 թվական

2012 թվականին առանց ամրուցիչի զգեստը համարվել է Արևմտյան հարսանեկան զգեստների ամենաոճային տարբերակը[20]։ Վերա Վանգին երբեմն վերագրվում է 21-րդ դարի առաջին տասնամյակում հարսանեկան զգեստների այս ոճի ներդրումը[20], թեև առանց ժապավեն զգեստները 1990-ականներից սկսած ավելի ու ավելի արդիական տարբերակ էին դառնում, և ավելի ընդունելի էին 1990-ականներից սկսած պաշտոնական քաղաքացիական հարսանիոների աճող ժողովրդականությամբ[21][22]։ Այնուամենայնիվ, կրոնական հարսանիքների համար առանց ամրուցիչի և անուսաժապավենի ոճը խիստ հակասական է, և չնայած այդ ոճի հանրաճանաչությանը[21], որոշ մարդիկ այն համարում էին ″կուսական իդեալի մերժում″։

Առանց ամրուցիչ զգեստը տարածված է նաև կարմիր գորգի նորաձևության մեջ[13]։

Սոցիալական և մշակույթային համատեքստ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի հայտ գալուց ի վեր, առանց ամրուցիչի զգեստները խնդրահարույց էին դարձել բազմաթիվ համատեքստերում։ 21-րդ դարի սկզբին շատ դպրոցներ և աշխատատեղեր հատուկ ձևով արգելում էին առանց ժապավեն հագուստները՝ որպես իրենց դրես-կոդի մաս։ 2012 թվականին The Wall Street Journal-ում հրապարակված Adecco-ի հարցումը ցույց է տվել, որ ամերիկացիների 7%-ը կարծում էր, որ առանց ամրուցիչի տոպերը համարվում էին ոչ պատշաճ գրասենյակային հագուստ[23]։

Կրոնական դիրքորոշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

առանց ամրուցիչի զգեստները կարող են առանձնացվել քարոզիչների կողմից առանձնահատուկ քննադատության համար։ 2005-ին մուսուլմանական մի հոգևորական հայտարարեց, որ առանց ամրուցիչի զգեստները ″սատանայական″ են, ինչպես նաև այլ նմանատիպ զգեստներ, ինչպիսիք են կիսաշրջազգեստները և թափանցիկ հագուստը[24]։ Սպենսեր Վ․ Քիմբալը ՝ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցու 12-րդ նախագահը (LDS church) հայտարարեց, որ առանց ամրուցիչի զգեստները ոչ արդար են, ոչ էլ հավանության արժանացած և որ Վերջին Օրերի սուրբ կանանցից ոչ ոք չի կարող կրել այն[25], մինչդեռ սրբերից մյուսները դա համարում էին ″պղծություն Տիրոջ աչքում″[26]։ Նման տեսակետները պատադիր չէ, որ արտացոլեն իրենց հարող կրոնի տեսակետները, թեև հիմնական կանոնն այն է, որ առանց ամրուցիչի հագուստները ընդունելի են միայն կրոնական համատեքստում, ինչպիսիք են կաթոլիկ եկեղեցիները և հրեական բար-չղջիկների երեկույթները, եթե ուսերն ու ձեռքերը ծածկված են[27]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Martin, Richard; Koda, Harold (1996). Bare witness. New York: Metropolitan Museum of Art. էջ 6. ISBN 9780870998027.
  2. ↑ «Underthings for the Strapless Vogue». LIFE. 1938 թ․ հուլիսի 18. էջ 33. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 18-ին.
  3. ↑ «The Lure of Libby Holman». Theatre Magazine. 1930 թ․ մայիս. էջ 57. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  4. ↑ Scheper, Jeanne. "Libby Holman." Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. 1 March 2009. Jewish Women's Archive. (Viewed on March 25, 2013).
  5. ↑ Casstevens, Frances H. (2006). Death in North Carolina's Piedmont : tales of murder, suicide and causes unknown. Charleston, SC: History Press. էջ 74. ISBN 9781596291966.
  6. ↑ Bowie, Angie (2002). Bisexuality. Harpenden, Herts: Pocket Essentials. էջ 58. ISBN 9781903047910. «Libby Holman was a Jewish American who invented the strapless gown and was a celebrated torch singer.»
  7. ↑ Waggoner, Susan (2001). Nightclub nights : art, legend and style, 1920-1960. New York: Rizzoli. էջ 18. ISBN 9780847823314. «Then there was the scandalous Libby Holman, whose accomplishments ranged from challenging race and gender stereotypes to popularizing the strapless evening gown.»
  8. ↑ Steele, Valerie, ed. (2010). The Berg companion to fashion. Oxford: Berg. էջ 492. ISBN 9781847885920.
  9. ↑ Gourley, Catherine (2008). Rosie and Mrs. America : perceptions of women in the 1930s and 1940s. Minneapolis, MN: Twenty-First Century Books. ISBN 9780822568049.
  10. ↑ Ketchum, Richard M. (1989). The borrowed years, 1938-1941 : America on the way to war (1st ed.). New York: Random House. ISBN 9780394560113. «strapless.»
  11. ↑ «The Glamour Girl Reached her Peak». LIFE. 1946 թ․ նոյեմբերի 25. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 18-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 Palmer, Alexandra (2001). Couture & commerce : the transatlantic fashion trade in the 1950s. Vancouver: UBC Press [u.a.] էջ 154. ISBN 9780774808262.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Rubenstein, Hal (2012). 100 unforgettable dresses. New York: Harper Design. էջեր 206–207. ISBN 9780062198884.
  14. ↑ Jay, Kathryn; Winston, Diane (2002). John M. Giggie (ed.). "In Vogue with Mary" - How Catholic Girls Created an Urban Market for Modesty; published in Faith in the market : religion and the rise of urban commercial culture. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press. էջեր 177–198. ISBN 9780813530994.
  15. ↑ «Wives Told to Dress in Good Taste». The Age. 1954 թ․ օգոստոսի 6. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 18-ին.
  16. ↑ Polan, Brenda; Tredre, Roger (2009). The Great Fashion Designers (English ed.). Oxford: Berg. էջեր 69. ISBN 9781847882271.
  17. ↑ Polan, Brenda; Tredre, Roger (2009). The Great Fashion Designers (English ed.). Oxford: Berg. էջեր 139. ISBN 9781847882271.
  18. ↑ Peterson, Amy T.; Ann Kellogg (2008). Greenwood Encyclopedia of Clothing through American History, 1900 to the Present. ABC-CLIO. էջ 209. ISBN 978-0313043345.(չաշխատող հղում)
  19. ↑ Steele, Valerie, ed. (2010). The Berg companion to fashion. Oxford: Berg. էջ 266. ISBN 9781847885920.
  20. ↑ 20,0 20,1 Daniels, Maggie; Carol Loveless (2012). Wedding Planning and Management. Routledge. ISBN 9781136349140.
  21. ↑ 21,0 21,1 Steer, Deirdre Clancy (2009). The 1980s and 1990s. New York: Chelsea House. էջեր 47–48. ISBN 9781604133868.
  22. ↑ Woram, Catherine (1993). Wedding dress style : the indispensable style-file for brides-to-be and designers. London: Apple. ISBN 9781850764632.
  23. ↑ Kom, Melissa (2012 թ․ հուլիսի 20). «What Not to Wear To Work». The Wall Street Journal. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 18-ին.
  24. ↑ Devine, Miranda (2005 թ․ ապրիլի 24). «Muslim cleric: women incite men's lust with 'satanic dress'». The Sun-Herald. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 18-ին.
  25. ↑ Kimball, Spencer W. (1982). The Teachings of Spencer W. Kimball, Twelfth President of the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints. Bookcraft. էջ 286. ISBN 9780884944720.
  26. ↑ Wiley, Robert Gottlieb & Peter (1984). America's saints : the rise of Mormon power. New York, NY: Putnam's. էջ 199. ISBN 9780399129247.
  27. ↑ Copeman-Bryant, Callie (2007). A Marriage Made in Italy - Area Guide 3: Rome. Lulu.com. էջ 7. ISBN 9781847530707.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զգեստ_առանց_ամրուցիչի&oldid=9703429» էջից