Դիտել Եվրոպական միություն էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ
 |title          = '''Եվրոպական Միություն''' 
 |titlestyle     = font-size:16pt; <br> 
 |above            =  {{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent; font-size:9pt;noticia
  |title = {{resize|9pt|''Պաշտոնական լեզուներով''}}<br>
  |{{Infobox|subbox=yes|bodystyle= font-size:10pt;
    | rowclass1 = mergedrow| label1 = [[Անգլերեն]]՝ | data1 = {{lang|bg|European Union}}
    | rowclass2 = mergedrow| label2 = [[Բուլղարերեն]]՝ | data2 = {{lang|bg|Европейски съюз}}
    | rowclass3 = mergedrow| label3 = [[Գերմաներեն]]՝ | data3 = {{lang|de|Europäische Union}}
    | rowclass4 = mergedrow| label4 = [[Դանիերեն]]՝ | data4 = {{lang|da|Den Europæiske Union}}
    | rowclass5 = mergedrow| label5 = [[Էստոներեն]]՝ | data5 = {{lang|et|Euroopa Liit}}
    | rowclass6 = mergedrow| label6 = [[Իռլանդերեն]]՝ | data6 = {{lang|ga|An tAontas Eorpach}}
    | rowclass7 = mergedrow| label7 = [[Իսպաներեն]]՝ | data7 = {{lang|es|Unión Europea}}
    | rowclass8 = mergedrow| label8 = [[Իտալերեն]]՝ | data8 = {{lang|it|Unione europea}}
    | rowclass9 = mergedrow| label9 = [[Լատիշերեն]]՝ | data9 = {{lang|lv|Eiropas Savienība}}
    | rowclass10 = mergedrow| label10 = [[Լիտվերեն]]՝ | data10 = {{lang|lt|Europos Sąjunga}}
    | rowclass11 = mergedrow| label11 = [[Խորվաթերեն]]՝ | data11 = {{lang|hr|Europska unija}}
    | rowclass12 = mergedrow| label12 = [[Հոլանդերեն]]՝ | data12 = {{lang|nl|Europese Unie}}
    | rowclass13 = mergedrow| label13 = [[Հունարեն]]՝ | data13 = {{lang|el|Ευρωπαϊκή Ένωση}}
    | rowclass14 = mergedrow| label14 = [[Հունգարերեն]]՝ | data14 = {{lang|hu|Európai Unió}}
    | rowclass15 = mergedrow| label15 = [[Մալթայերեն]]՝ | data15 = {{lang|mt|Unjoni Ewropea}}
    | rowclass16 = mergedrow| label16 = [[Շվեդերեն]]՝ | data16 = {{lang|sv|Europeiska unionen}}
    | rowclass17 = mergedrow| label17 = [[Չեխերեն]]՝ | data17 = {{lang|cs|Evropská unie}}
    | rowclass18 = mergedrow| label18 = [[Պորտուգալերեն]]՝ | data18 = {{lang|pt|União Europeia}}
    | rowclass19 = mergedrow| label19 = [[Ռումիներեն]]՝ | data19 = {{lang|ro|Uniunea Europeană}}
    | rowclass20 = mergedrow| label20 = [[Սլովակերեն]]՝ | data20 = {{lang|sk|Európska únia}}
    | rowclass21 = mergedrow| label21 = [[Սլովեներեն]]՝ | data21 = {{lang|sl|Evropska unija}}
    | rowclass22 = mergedrow| label22 = [[Ֆիններեն]]՝ | data22 = {{lang|fi|Euroopan unioni}}
    | rowclass23 = mergedrow| label23 = [[Ֆրանսերեն]]՝ | data23 = {{lang|fr|Union européenne}}
   }}
 }}
 |image           = [[Պատկեր:Flag of Europe.svg|160px]]
 |subheader1     =   '''Նշանաբան''' <br>[[Եվրամիության նշանաբան|Միասնություն բազմազանության մեջ]]՝
 |subheader2 =  '''Օրհներգ''' <br>[[Եվրոպայի օրհներգ|Ձոն ուրախության]] (նվագախմբային)<div style="padding-top:0.4em;">[[Պատկեր:Anthem of Europe (US Navy instrumental short version).ogg|center]]</div>
 |image2 = [[Պատկեր:Global European Union.svg|300px]]
 |label1 = Մայրաքաղաք
 |data1 = Բրյուսել <sup>(դե ֆակտո)</sup><ref name=capital>{{Cite book |last=Cybriwsky |first=Roman Adrian |url=https://books.google.am/books?id=qb6NAQAAQBAJ&pg=PA64 |title=Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture |publisher=[[ABC-CLIO]] |year=2013 |quote=Brussels, the capital of Belgium, is considered to be the de facto capital of the EU}}</ref>
 |label2 = Խոշոր քաղաքներ
 |data2 = [[Բեռլին]] և [[Փարիզ]]
 |label3 = Պաշտոնական լեզուներ
 |data3 = {{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
  |title = 24 լեզու
  | {{hlist |[[Անգլերեն]] |[[Բուլղարերեն]] |[[Գերմաներեն]] |[[Դանիերեն]] |[[Էստոներեն]] |[[Իռլանդերեն]] |[[Իսպաներեն]] |[[Իտալերեն]] |[[Լատիշերեն]] |[[Լիտվերեն]] |[[Խորվաթերեն]] |[[Հոլանդերեն]] |[[Հունարեն]] |[[Հունգարերեն]] |[[Մալթայերեն]] |[[Շվեդերեն]] |[[Շվեդերեն]] |[[Չեխերեն]] |[[Պորտուգալերեն]] |[[Ռումիներեն]] |[[Սլովակերեն]] |[[Սլովեներեն]] |[[Ֆիններեն]] |[[Ֆրանսերեն]]}}
 }}
 |label4 = [[Տեղաբնականուն]]
 |data4 = Եվրոպացի 
 |label5 = Տեսակ
 |data5 = Քաղաքական-տնտեսական միություն
 |label6 = Անդամներ
 |data6 = {{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
  |title = 27 երկիր
  |{{hlist |{{Դրոշավորում|Ավստրիա}}|{{Դրոշավորում|Բելգիա}}|{{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}|{{Դրոշավորում|Խորվաթիա}}|{{Դրոշավորում|Կիպրոս}}|{{Դրոշավորում|Չեխիա}}|{{Դրոշավորում|Դանիա}}|{{Դրոշավորում|Էստոնիա}}|{{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}|{{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}|{{Դրոշավորում|Գերմանիա}}|{{Դրոշավորում|Հունաստան}}|{{Դրոշավորում|Հունգարիա}}|{{Դրոշավորում|Իռլանդիա}}|{{Դրոշավորում|Իտալիա}}|{{Դրոշավորում|Լատվիա}}|{{Դրոշավորում|Լիտվա}}|{{Դրոշավորում|Լյուքսեմբուրգ}}|{{Դրոշավորում|Մալթա}}|{{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}}|{{Դրոշավորում|Լեհաստան}}|{{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}}|{{Դրոշավորում|Ռումինիա}}|{{Դրոշավորում|Սլովակիա}}|{{Դրոշավորում|Սլովենիա}}|{{Դրոշավորում|Իսպանիա}}|{{Դրոշավորում|Շվեդիա}}}}
 }}
 |header7 = Ղեկավարներ
 |label8 = <small>Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ</small>
 |data8 = <small>[[Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյեն]]</small>
 |label9 = <small>Եվրոպական Խորհրդի նախագահ</small>
 |data9 = <small>[[Շառլ Միշել]]</small>
 |label10 = <small>Եվրոպական խորհրդարանի նախագահ</small>
 |data10 = <small> Ռոբերտա Մետզոլլա </small>
 |label11 = Օրենսդիր մարմին
 |data11 = Եվրոպական միության խորհուրդ<br />Եվրոպական խորհրդարան
 |header12 = Ձևավորում<ref>Current Article 1 of the [[Treaty of Maastricht|Treaty on European Union]] reads:"The Union shall be founded on the present Treaty and on the [[Treaty of Rome|Treaty on the Functioning of the European Union]]. Those [[Treaties of the EU|two Treaties]] shall have the same legal value. The Union shall replace and succeed the [[European Community]]".</ref>
 |label13 = <small>Հռոմի պայմանագիր</small>
 |data13 = <small>հունվարի 1, 1958</small>
 |label14 =  <small>[[Մաաստրիխտի պայմանագիր]]</small>
 |data14 = <small>նոյեմբերի 1, 1993</small>
 |header15 = Մակերես
 |label16 = <small>Ընդհանուր</small>
 |data16 = <small>4.324.782 կմ<sup>2</sup></small> <small><big>(7-րդը աշխարհում)</big></small>
 |label17 =  <small>Ջրային (%)</small>
 |data17 = <small>3,08</small>
 |header18 = Բնակչություն
 |label19 = <small>2016 թվական</small>
 |data19 = <small>510.056.011<ref name="population">{{Cite web |title=Eurostat {{ndash}} Population on 1 January 2016 |url=http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tps00001&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1 |accessdate=2016 թ․ սեպտեմբերի 11 |publisher=[[European Commission]]}}</ref></small> <small>(3-րդը աշխարհում)</small>
 |label20 =  <small>Խտություն</small>
 |data20 = <small>117.9/կմ<sup>2</sup></small>
 |header21 = [[Համախառն ներքին արդյունք|ՀՆԱ]] ([[Գնողունակության համարժեքություն|ԳՀ]]) <small>2015 թվական</small>
 |label22 = <small>Ընդհանուր</small>
 |data22 = <small>$19,205 տրիլիոն</small> <small>(2-րդը աշխարհում)</small>
 |label23 =  <small>Մեկ շնչի հաշվով</small>
 |data23 = <small>$37,852</small> <small>(25-րդը աշխարհում)</small>
 |header24 = [[Համախառն ներքին արդյունք|ՀՆԱ]] (անվանական) <small>2015 թվական</small>
 |label25 = <small>Ընդհանուր</small>
 |data25 = <small>$16.220 տրիլիոն</small> <small>(2-րդը աշխարհում)</small>
 |label26 =  <small>Մեկ շնչի հաշվով</small>
 |data26 = <small>$31,918</small> <small>(25-րդը աշխարհում)</small>
 |label27 = [[Ջինիի գործակից]] (2010)
 |data27 = 30.4<small>(միջին)</small>
 |label28 = [[Մարդկային զարգացման ինդեքս|ՄԶԻ]] (2011)
 |data28 = {{Increase}} 0,876<ref name="HDI">Calculated using UNDP data for the member states with weighted population.</ref> <small>(շատ բարձր, 14-25-րդ աշխարհում)</small>
 |label29 = Արտարժույթ
 |data29 =  {{unbulleted list
  |[[Եվրո]]&nbsp;([[ISO 4217|EUR]];&nbsp;[[Եվրոգոտի]])
  |{{collapsible list
    |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
    |title = 10 այլ
    |[[Բուլղարիական լեվ|Լեվ]]&nbsp;(BGN;&nbsp;Բուլղարիա)|[[Խորվաթական կունա|Կունա]]&nbsp;(HRK;&nbsp;Խորվաթիա)|[[Չեխական կրոնա|Կրոնա]]&nbsp;(CZK; Չեխիա)|[[Դանիական կրոնա|Կրոնա]]&nbsp;(DKK;&nbsp;Դանիա)|[[Հունգարական ֆորինտ|Ֆորինտ]]&nbsp;(HUF;&nbsp;Հունգարիա)|[[Լեհական զլոտի|Զլոտի]]&nbsp;(PLN;&nbsp;Լեհաստան)|[[Ռումինական լեյ|Լեյ]]&nbsp;(RON;&nbsp;Ռումինիա)|[[Շվեդական կրոնա|Կրոնա]]&nbsp;(SEK;&nbsp;Շվեդիա)|[[Ֆունտ ստերլինգ]]&nbsp;(GBP; Միացյալ Թագավորություն)|[[Ջիբրալթար ֆունտ|ֆունտ]]&nbsp;(GIP;&nbsp;Ջիբլարթար)
   }}
 }}
 |below=[https://europa.eu europa.eu]
}}
'''Եվրոպական միություն, Եվրամիություն''' ('''ԵՄ'''), [[Իրավունքի քաղաքագիտություն|իրավունքի քաղաքական համայնք]]՝ հիմնված միջազգայնացված կազմակերպության «sui géneris» ռեժիմի վրա, որի նպատակն է [[Եվրոպայի երկրների և կախյալ տարածքների ցանկ|Եվրոպայի երկրների ու ժողովուրդների]] ինտեգրման ու կառավարման գործառույթի կազմակերպումը։ Բաղկացած է եվրոպական 27 երկրներից և հիմնվել է 1993 թվականի նոյեմբերի 1-ին՝ Եվրոպական միության համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելու պահից<ref name=tratados />։

Այդ ակտով «Եվրոպական միություն» բարձրագույն կառույցը միավորվում էր և հիմնվում նախկինում գոյություն ունեցող եվրոպական երեք համայնքների՝ «Ածուխի և պողպատի եվրոպական միության», «Ատոմային էներգիայի եվրոպական միության» և «Եվրոպական տնտեսական միության» վրա. դրանց ավելացվում էր նաև արտաքին միասնական քաղաքականությունը և քաղաքական ու իրավական համագործակցությունը՝ այսպիսով կազմելով մի բարդ համակարգ, որը հայտնի է որպես «երեք սյուներ»։ Այնուամենայնիվ, 2009 թվականի դեկտեմբերի 1-ին [[Լիսաբոնի պայմանագիր|Լիսաբոնի համաձայնագրի]] ուժի մեջ մտնելով, Եվրոպական միությունն ամբողջությամբ, թեև որոշակի յուրահատկություններով, փոխարինեց Եվրոպական համայնքներին ու դրանով ստանձնեց իր եզակի իրավական կողմնորոշումը՝ որպես [[միջազգային իրավունք]]ի առարկա<ref>{{Cite web |last=2009 |author=Portal de la Unión Europea |title=Tratado de Lisboa: la Unión Europea en el Mundo |url=http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/external_relations/index_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20111207212102/http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/external_relations/index_es.htm |archive-date=7 de diciembre de 2011 |access-date=26 de octubre de 2011}}</ref>։

Եվրոպական միությունը զարգացրել է իրավական ու քաղաքական` եվրոպական համայնքային աշխարհում եզակի մի համակարգ, որը ղեկավարվում է ներքին բարդ մեխանիզմներով ու ընթացակարգերով, որ պատմության ընթացքում ընդարձակվել ու զարգացում են ապրել մինչև ներկայիս կառավարման հիբրիդային, նմանը չունեցող համակարգի հաստատում, որը համախմբում է բազմակողմ համագործակցության տարրեր՝ ամուր կերպով ինստիտուցիոնալացված, հստակ վերազգային կողմնորոշման, որ ղեկավարվում են տարածքային ինտեգրման շեշտված դինամիկայով։

Այս ամենը ենթարկվում է մի քայլի, որի իրավական ու քաղաքական բնույթը շատ վիճելի է, մինչդեռ դրա գործառական տարրերն ու պատմական զարգացումը՝ դեռևս բաց, ներկայումս մատնանշում են ժամանակակից համադաշնության կամ գերակայող կառավարման մի հատուկ ձև՝ խիստ ինստիտուցիոնալացված և դաշնային ծառայության պատմաքաղաքական շնչով, նոր միջազգային դաշնության իմաստով և ոչ թե դասական դաշնային պետության, որը որոշակի հստակությամբ երևում է այնպիսի շրջանակներում, ինչպիսիք են եվրոպական [[քաղաքացիություն]]ը, առաջնահերթության սկզբունքները և ուղղակի ազդեցությունը, որ կիրառվում են իրավական և ազգային կարգերով, իրավասության համակարգը կամ դրամական միությունը ([[Եվրագոտի|եվրոյի համակարգը]])։

Եվրամիությունը խթանում է մայրցամաքային ինտեգրումը ընդհանուր քաղաքականության միջոցով, որն ընդգրկում է գործունեության տարբեր շրջանակներ՝ հիմքում հիմնականում տնտեսական, որոնք աստիճանաբար տարածվում են քաղաքական շրջանակների վրա<ref>{{Cite web |author=Portal de la Comisión Europea |date=4 de mayo de 2010 |title=Políticas |url=http://ec.europa.eu/policies/index_es.htm |access-date=26 de octubre de 2010}}</ref>։ Ընդհանուր նպատակներին հասնելու համար միության երկրները վերջինիս վերապահում են որոշակի իրավասություններ՝ իրագործելով ընդհանուր կամ համօգտագործելի [[ինքնիշխանություն]], որը բացվում է համայնքային ալիքների միջոցով։

Եվրամիությունը ղեկավարվում է ներկայացուցչական [[Ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության]] վարչակարգի ներքին համակարգով<ref>{{Cite web |author=Portal de la Unión Europea |date=2009 |title=Tratado de Lisboa: Una Europa más democrática y transparente |url=http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/democracy/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111004032311/http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/democracy/index_es.htm |archive-date=2011 թ․ հոկտեմբերի 4 |access-date=26 de octubre de 2011}}</ref>։ Այն ունի յոթ հաստատություն. [[Եվրոպական խորհրդարան]]ը, [[Եվրոպական խորհուրդ]]ը, [[Եվրոպական խորհրդարան|Խորհրդարանը]], [[Եվրոպական հանձնաժողով]]ը, [[Եվրամիության արդարադատության դատարան]]ը, Աուդիտորների պալատը և [[Եվրոպական կենտրոնական բանկ]]ը։ Եվրոպական խորհուրդը իրագործում է քաղաքական ընդհանուր կողմնորոշման և արտաքին ներկայացուցչության գործառույթ, նշանակում է սահմանադրական բարձր հաստատությունների ղեկավարներին. Եվրոպական խորհրդարանը և Խորհուրդը իրագործում են պայմանների հավասարության օրենսդրական իշխանությունը՝ ընդունելով միասնական որոշումներ, բացառությամբ հատուկ օրենսդրական միջոցների, որտեղ Խորհրդարանը պարզապես խորհրդատվական դեր ունի<ref>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |title=El poder legislativo |url=http://www.europarl.europa.eu/parliament/public/staticDisplay.do?id=46&pageRank=2&language=ES |access-date=29 de octubre de 2011}}</ref><ref name=procLegislativo>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |title=El procedimiento legislativo ordinario |url=http://www.europarl.europa.eu/parliament/public/staticDisplay.do?id=46&pageRank=3&language=ES |access-date=29 de octubre de 2011}}</ref>։ Հանձնաժողովը կամ Հանձնակատարների քոլեջը իրագործում է Միության իրավունքը, վերահսկում է դրա կատարումը և իրագործում իր քաղաքականությունը, բացառապես դրան է պատկանում Խորհրդարանի և Հանձնաժողովի առջև օրենսդրական նախաձեռնությամբ հանդես գալու իրավասությունը<ref name=procLegislativo />. Արդարադատության դատարանը իրականացնում է բարձրագույն իրավասու խնդիրները համայնքային իրավական համակարգում. Աուդիտորների պալատը վերահսկում և ղեկավարում է ֆինանսների և համայնքային միջոցների պատշաճ բաշխումն ու կառավարումը. Եվրոպական կենտրոնական բանկը ուղղորդում և իրագործում է եվրոյի գոտու միակ [[դրամավարկային քաղաքականություն]]ը։

Միությունը ունի նաև տարբեր գործառույթներ կատարող այլ մարմիններ, ինչպես Սոցիալ-տնտեսական հանձնաժողովը, Մարզային հանձնաժողովը, Եվրոպական ժողովրդի պաշտպանը, Արտաքին հարցերի և քաղաքական անվտանգության բարձրագույն ներկայացուցիչը և այլն։

2012 թվականին Եվրոպական միությունը արժանացավ [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ|Խաղաղության նոբելյան մրցանակի]] «վեց տասնամյակների ընթացքում Եվրոպայում խաղաղության և հաշտեցման, ժողովրդավարության և [[մարդու իրավունքներ]]ի առաջընթացի իր ներդրման համար»<ref>{{Cite news |date=12 de octubre de 2012 |title=La UE, Nobel de la Paz |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2012/10/12/union_europea/1350032560.html |access-date=12 de octubre de 2012 |department=El Mundo}}</ref><ref>{{Cite web |author=Nobel Prize |date=12 de octubre de 2012 |title=The Nobel Peace Prize 2012 |url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2012/index.html |access-date=12 de octubre de 2012 |language=en}}</ref>։ 2017 թվականին այն ստացավ [[Աստուրիայի արքայադստեր մրցանակ|Աստուրիասի արքայադստեր համերաշխության մրցանակը]]՝ «ժամանակակից Եվրոպայում խաղաղության ամենաերկար ժամանակաշրջանի նվաճման համար՝ իրագործելով աշխարհում այնպիսի արժեքների ներդրում և տարածում, ինչպիսիք են ազատությունը, մարդու իրավունքները և համերաշխությունը»<ref>{{Cite web |author1=Fundación Princesa de Asturias |date=21 de junio de 2017 |title=Unión Europea. Premio Princesa de Asturias de la Concordia 2017 |url=http://www.fpa.es/es/premios-princesa-de-asturias/premiados/2017-union-europea.html?texto=acta&especifica=0 |department=Premios Príncipe de Asturias |access-date=2019-01-28 |archive-date=2024-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240525182526/https://www.fpa.es/es/premios-princesa-de-asturias/premiados/2017-union-europea.html?texto=acta&especifica=0 |url-status=dead }}</ref>։

== Խորհրդանիշներ ==
[[Լիսաբոնի պայմանագիր|Լիսաբոնի համաձայնագրի]] ուժի մեջ մտնելով՝ ԵՄ խորհրդանիշները՝ դրոշը, կարգախոսը, օրհներգը կամ Եվրոպայի օրը, օրենքով պարտադիր չեն, թեև բոլորն էլ կիրառության մեջ են։ Չնայած սրան՝ անդամ տասնվեց երկրները իրենց հավատարմությունն են արտահայտել Եվրոպական միության խորհրդանիշների հանդեպ՝ համաձայնագրի հավելվածային մի հայտարարության մեջ<ref>{{Cite journal |date=11 de diciembre de 2007 |title=Germany seeks to enshrine EU flag |url=http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2007/12/11/wflag111.xml |url-status=dead |department=The Daily Telegraph |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20080416133054/http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=%2Fnews%2F2007%2F12%2F11%2Fwflag111.xml |archive-date=2008 թ․ ապրիլի 16 |access-date=9 de mayo de 2009}}</ref><ref>{{Cite web |date=3 de diciembre de 2007 |title=Final Act |url=http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/cg00015.en07.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303211601/http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/cg00015.en07.pdf |archive-date=2016 թ․ մարտի 3 |access-date=1 de enero de 2013 |language=en |format=PDF |department=Council of the European Union}}</ref>։

[[Պատկեր:European Union symbols.svg|մինի|250px|ԵՄ անդամ երկրների քարտեզը, որոնք ստորագրեցին [[Լիսաբոնի պայմանագիր|Լիսաբոնի համաձայնագրի]] հավելյալ հայտարարությունը՝ աջակցելով եվրոպական խորհրդանիշների տարածմանը:{{Պարզաբանագիր|Firmantes de la declaración (16).}}{{Պարզաբանագիր|#B0E0E6|Հայտարարությունը չստորագրած երկրներ (11)}}]]

*[[Եվրոպայի դրոշ|Եվրոպական միության դրոշը]] կամ Եվրոպայի դրոշը<ref>{{Cite web |title=La Bandera Europea (Portal de la Unión Europea) |url=http://europa.eu/abc/symbols/emblem/index_es.htm |access-date=29 de junio de 2009}}</ref> կազմված է 12 ոսկեգույն աստղերից, որոնք շրջանաձև տեղադրված են կապույտ ֆոնի վրա<ref>{{Cite web |title=Portal de la Unión Europea |url=http://europa.eu/abc/symbols/emblem/graphics1_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20081220115733/http://europa.eu/abc/symbols/emblem/graphics1_es.htm |archive-date=20 de diciembre de 2008 |access-date=3 de enero de 2009}}</ref>։ Գծագրվել է ստրասբուրգցի նկարիչ Արսենի Հայցի կողմից՝ նպատակ ունենալով կիրառվելու հնարավոր կազմակերպությունների մեծամասնության կողմից՝ այդպիսով խթանելով Եվրոպայի ինտեգրումը։ Այն եվրոպական երկրների միության խորհրդանիշն է, որը որպես այդպիսին ընդունված է Եվրոպական միության և Եվրոպական խորհրդի կողմից<ref name=CE>{{Cite web |title=Portal del Consejo de Europa |url=http://www.coe.int/T/es/Com/About_COE/Emblems/Emblemes.asp |archive-url=https://web.archive.org/web/20091127231427/http://www.coe.int/T/es/Com/About_COE/Emblems/Emblemes.asp |archive-date=27 de noviembre de 2009 |access-date=28 de octubre de 2011 |language=en}}</ref>, որոնք քաղաքական տարբեր կազմակերպություններ են, և ամեն մեկը եվրոպական տարբեր երկրներ է ընդգրկում։ Աստղերի թիվը կապ չունի անդամ երկրների թվի հետ։ Դրանք տասներկուսն են, որովհետև տասներկուսը կատարելության, ամբողջականության և միավորվածության խորհրդանիշն է։ Հետևաբար, դրոշը փոփոխության չի ենթարկվում ԵՄ ընդարձակմանը զուգընթաց<ref name = EU>{{Cite web |title=Portal de la Unión Europea |url=http://europa.eu/abc/symbols/emblem/index_es.htm |access-date=3 de enero de 2009}}</ref>։
* Եվրոպական միության պաշտոնական կարգախոսն է՝ ''Միավորված բազմազանության մեջ''<ref>{{Cite web |title=EUROPA - The EU at a glance - The symbols of the EU - United in diversity (EU's official website) |url=http://europa.eu/abc/symbols/motto/index_en.htm |access-date=28 de octubre de 2011 |language=en}}</ref>։ Դրա թարգմանությունները եվրոպական լեզուներով, ինչպես նաև լատիներեն տարբերակը՝ ''In varietate concordia'', որը նույնպես կիրառվում է<ref>{{Cite book |author=George F. Simons, Arjen Bos |url=https://archive.org/details/eurodiversitybus0000simo |title=Eurodiversity: A Business Guide to Managing Difference |year=2002 |isbn=0877193819 |department=Butterworth-Heinemann}}</ref>, նույնական պաշտոնական կարգավիճակ ունեն։ Եվրոպական կարգախոսն առաջին անգամ ընդունվել է 2000 թվականի մայիսին ոչ պաշտոնական մի գործընթացի միջոցով՝ մի մրցույթի, որին մասնակցեցին Եվրոպական միության այդ ժամանակվա անդամ 15 երկրներից 80.000 ուսանողներ՝ [[Գերմանիա]], [[Ավստրիա]], [[Բելգիա]], [[Դանիա]], [[Իսպանիա]], [[Ֆինլանդիա]], [[Ֆրանսիա]], [[Հունաստան]], [[Իռլանդիա]], [[Իտալիա]], [[Լյուքսեմբուրգ]], [[Նիդերլանդներ]], [[Պորտուգալիա]], [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ թագավորություն]] և [[Շվեդիա]]<ref name="westfrance">{{Cite web |title=Une devise pour l'Europe |url=http://www.ouest-france.fr/dossiers/Europe_details_-Une-devise-pour-l-Europe_41273-841298_actu.Htm |access-date=17 de septiembre de 2011 |language=Francés}}</ref>։
* Եվրոպական միության օրհներգը կամ Եվրոպայի օրհներգը<ref name=himnoUE>''{{Cite web |author=Portal de la Unión Europea |title=El himno europeo |url=http://europa.eu/abc/symbols/anthem/index_es.htm |access-date=28 de octubre de 2011 |language=en}}</ref> ծագում է ''Ձոն ուրախության'' (գերմ.՝''An die Freude'' ) երկից՝ գրված [[Յոհան Ֆրիդրիխ Շիլլեր|Ֆրիդրիխ Շիլլերի]] կողմից 1785 թվականին։ 1793 թվականին [[Լյուդվիգ վան Բեթհովեն]]ը ծանոթացավ գերմանացի գրողի ստեղծագործության հետ և այդ պահից սկսած արտահայտեց իր ոգեշնչումն ու ցանկությունը այն երաժշտության վերածելու հարցում։ 1824 թվականի  մայիսի 7-ին՝ 8-րդ սիմֆոնիայից տասը տարի անց, Բեթհովենը Վիեննայի կայսերական թատրոնում ներկայացնում է իր 9-րդ սիմֆոնիան, որի 4-րդ և վերջին հատվածը ներկայացնում են երգչախումբն ու մենակատարները՝ հիմնվելով ''Ձոն ուրախության'' երկի վրա։ 1972 թվականին Եվրոպական խորհուրդը այդ ձոնը ընդունում է որպես օրհներգ<ref name=himnoUE />։ Հետագայում Հերբերտ ֆոն Կարայանը դիմում է Եվրոպական խորհրդին՝ խնդրելով գրել գործիքային 3 մշակումներ դաշնամուրի, փողային գործիքների և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար։ Ի վերջո 1985 թվականին Եվրոպական միությունը ևս ընդունում է ձոնը որպես Միության օրհներգ, որն առաջին անգամ պաշտոնապես ներկայացվում է նույն տարվա մայիսի 29-ին<ref name=himnoUE />։
* Եվրոպական միության օրը կամ Եվրոպայի օրը նշվում է ամեն տարի մայիսի 9-ին՝ ի հիշատակ 1950 թվականի միևնույն օրվա, երբ ֆրանսիացի արտգործնախարար Ռոբերտ Շումանը արեց հայտնի հայտարարությունը, որը հիմք դրեց Եվրոպական առաջին միության՝ Ածուխի և պողպատի միության ստեղծման համար<ref name=DiaEU /><ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=La Declaración de 9 de mayo de 1950 |url=http://europa.eu/abc/symbols/9-may/decl_es.htm |access-date=28 de octubre de 2011}}</ref>։ Այդ առաջարկը, որ հայտնի է որպես ''Շումանի հայտարարություն'', համարվում է ներկայիս Եվրոպական միության ստեղծման գլխավոր գործողությունը<ref name=DiaEU>{{Cite web |author=europa.eu |title=Día de Europa |url=http://europa.eu/abc/symbols/9-may/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120102010154/http://europa.eu/abc/symbols/9-may/index_es.htm |archive-date=2012 թ․ հունվարի 2 |access-date=26 de mayo de 2008}}</ref><ref>{{Cite web |author=[[Deutsche Welle]] 23.03.2007 |date=2007 |title=The Day the EU Was Born |url=http://www.dw.de/dw/article/0,2144,2397420,00.html |access-date=26 de mayo de 2008 |language=en}}</ref>։

== Պատմություն ==
=== Նախադեպեր ===
[[Պատկեր:Yalta summit 1945 with Churchill, Roosevelt, Stalin.jpg|մինի|Յալթայի համաժողովը, որի ընթացքում կարևոր որոշումներ կայացվեցին հետպատերազմյան Եվրոպայի վերաբերյալ:]]
[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ավարտից հետո Եվրոպան ավերված վիճակում էր<ref>{{Cite web |date=16 de septiembre de 2011 |title=Cincuenta dates después |url=http://www.eltribuno.info/salta/73844-Cincuenta-anos-despues.note.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120415091447/http://www.eltribuno.info/salta/73844-Cincuenta-anos-despues.note.aspx |archive-date=2012 թ․ ապրիլի 15 |access-date=16 de septiembre de 2011}}</ref><ref>{{Cite web |title=Costes y consecuencias de la guerra |url=http://sgm.casposidad.com/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110903064910/http://sgm.casposidad.com/ |archive-date=3 de septiembre de 2011 |access-date=16 de septiembre de 2011}}</ref>։ [[Գերմանիա]]ն ոչնչացված էր թե՛ մարդկային կյանքերի կորուստների և թե՛ նյութական վնասների առումով<ref>{{Cite web |author=Würth España |title=Würth España |url=http://empresa.wurth.es/index.php?module=wurth |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110912110355/http://empresa.wurth.es/index.php?module=wurth |archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 12 |access-date=16 de septiembre de 2011 |quote=Alemania devastada por la guerra}}</ref><ref>{{Cite news |date=6 de mayo de 2011 |title=Una galería berlinesa desvela raras imágenes aéreas de la ciudad devastada por la guerra |url=http://www.elpais.com/articulo/cultura/galeria/berlinesa/desvela/raras/imagenes/aereas/ciudad/devastada/guerra/elpepucul/20110506elpepucul_5/Tes |access-date=16 de septiembre de 2011 |department=El País}}</ref>։ Թեև [[Ֆրանսիա]]ն և [[Միացյալ Թագավորություն]]ը պաշտոնապես հաղթող դուրս եկան [[Գերմանիա]]յի հետ կոնֆլիկտում, սակայն երկու երկրներն էլ կարևոր կորուստներ ունեցան (թեև Գերմանիայից ավելի քիչ), որոնք ծանր ազդեցություն ունեցան դրանց տնտեսությունների ու համաշխարհային հեղինակության վրա։ Ֆրանսիան և Միացյալ թագավորությունը [[նացիստական Գերմանիա]]յին պատերազմ հայտարարեցին 1939 թվականի սեպտեմբերին<ref>{{Cite web |title=Declaración de Guerra de Gran Bretaña (3-9-1939) |url=http://www.exordio.com/1939-1945/Sounds/gbdeclareswar.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303165429/http://www.exordio.com/1939-1945/Sounds/gbdeclareswar.html |archive-date=2016 թ․ մարտի 3 |access-date=16 de septiembre de 2011}}</ref>։ 1945 թվականի մայիսի 8-ին՝ հակամարտության ավարտից հետո գերմանական վարչակարգը կրեց պատերազմը սկսելու պատասխանատվությունը, քանի որ այն իր ընդլայնողական քաղաքականության արդյունքում գրավել, իսկ որոշ դեպքերում՝ իրեն էր միացրել մայրցամաքի այլ երկրների տարածքներ։ Գերմանիան, որ կորցրեց պատերազմից առաջ ունեցած տարածքների<ref>{{Cite web |title=Cambios político-territoriales |url=http://www.claseshistoria.com/1guerramundial/pazterritorios.htm |access-date=16 de septiembre de 2011 |quote=Alemania perdió amplias áreas, el 15,5 % del total de su territorio y el 10% de su población}}</ref>  մի զգալի մասը, գրավվեց արտասահմանյան զորքերի կողմից, որոնք ամբողջ տարածքը բաժանեցին չորս մասի։ Համաձայնեցումը կատարվեց [[Յալթա|Յալթայի համաժողովի]] ժամանակ<ref name=Yalta>{{Cite web |author=Juan Carlos Ocaña |date=2003 |title=La Conferencia de Yalta |url=http://www.historiasiglo20.org/GLOS/yalta.htm |access-date=31 de julio de 2013}}</ref>։

Հաջորդող տարիներին երվոպական ազգերի միջև եղած դժգոհություններն ու անվստահության մթնոլորտը խոչընդոտում էին հաշտեցմանը։ Այս համատեքստում Ֆրանսիայի արտգործնախարար [[Ռոբերտ Շուման]]ը վճռական կերպով պաշտպանեց [[Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն|Արևմտյան Գերմանիայի]] ստեղծումը<ref>{{Cite web |author=Fondation Robert Schuman |date=1949 |title=Confiance et vigilance à l’égard de la jeune République fédérale |url=http://www.robert-schuman.eu/schuman_conference1959.php |access-date=26 de octubre de 2011 |language=francés}}</ref>, որը արդյունք էր գրավված երեք տարածքների՝ արևմտյան ժողովրդավարությունների կողմից ղեկավարման, որոնք մի կողմ էին թողել [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ-ի]] զբաղեցրած տիրույթները։ Շումանը, որ գերմանալյուքսեմբուրգյան ծագում ուներ, երեք (ֆրանսիական, գերմանական, լյուքսեմբուրգյան) քաղաքացիություն էր ստացել իր կյանքի տարբեր շրջաններում։ Այս փաստը օգնեց նրան հասկանալ եվրոպական կոնֆլիկտների բարդությունը և շուտով զարգացնել հետաքրքրություն եվրոպական միավորման հանդեպ<ref>{{Cite web |author=Benedicto Cuervo Álvarez |date=18 de enero de 2011 |title=Antecedentes de la Comunidad Económica Europea 1945-1956 II |url=http://www.mailxmail.com/curso-union-europea-instituciones-politicas-comunitarias-1-3/antecedentes-comunidad-economica-europea-1945-1956-2 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190211203909/http://www.mailxmail.com/curso-union-europea-instituciones-politicas-comunitarias-1-3/antecedentes-comunidad-economica-europea-1945-1956-2 |archive-date=2019 թ․ փետրվարի 11 |access-date=20 de septiembre de 2011}}</ref><ref name="schumanbio" />։

[[Պատկեր:Bundesarchiv Bild 183-19000-2453, Robert Schuman.jpg|մինի|ձախից|Ռոբերտ Շուման|304x304փքս]]

1946 թվականին [[Ուինսթոն Չերչիլ]]ը [[Ցյուրիխի համալսարան]]ում ելույթ ունեցավ, որը շատերը համարում են հետպատերազմյան շրջանում դեպի ինտեգրում կատարած առաջին քայլը<ref name=FinGuerra />։ Թեև սովորաբար համարվում է, որ առաջին իրական քայլն արվել է 1950 թվականի մայիսի 9-ին՝ նացիստական ռեժիմի անկումից հինգ տարի անց<ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=Símbolos de la Unión Europea > Día de Europa |url=http://europa.eu/abc/symbols/9-may/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120102010154/http://europa.eu/abc/symbols/9-may/index_es.htm |archive-date=2012 թ․ հունվարի 2 |access-date=16 de septiembre de 2011}}</ref>, երբ Շումանը խնդրանք ուղղեց Արևմտյան Գերմանիային և եվրոպական երկրներին, որպեսզի նրանք միավորվեն մի միասնական ղեկավարման ներքո՝ ածուխի և պողպատի արտադրման շուրջ<ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=La Declaración de 9 de mayo de 1950 |url=http://europa.eu/abc/symbols/9-may/decl_es.htm |access-date=16 de septiembre de 2011}}</ref><ref>{{Cite web |title=Robert Schuman. 1950 |url=http://www.elmundo.es/sudinero/noticias/act-115-06e.html |access-date=26 de octubre de 2011 |publisher=El Mundo}}</ref>։ Այս ելույթը, որ հայտնի է որպես Շումանի հայտարարություն, տարբեր արձագանք գտավ եվրոպական կառավարությունների շրջանում և նախանշեց եվրոպական կառուցման սկիզբը, քանի որ այն ինտեգրման առաջին առաջարկն էր Եվրոպայում<ref name="schumanbio">{{Cite web |author=Comisión Europea |date=8 de mayo de 2012 |title=Robert Schuman: el arquitecto del proyecto de integración europea |url=http://europa.eu/about-eu/eu-history/founding-fathers/pdf/robert_schuman_es.pdf |access-date=31 de marzo de 2013}}</ref>։ Ըստ դրա՝ միավորելով սպառազինական արդյունաբերության երկու անփոխարինելի արտադրանքները մեկ ղեկավարության ներքո, մասնակից երկրները դժվարությամբ դուրս կգային միմյանց դեմ պատերազմի<ref name="schumanbio" />։

Հայտարարությունը նախանշեց եվրոպական երկրների ինտեգրման սկիզբը<ref>{{Cite web |author=[[Rafael Calduch]] |title=Los fundamentos que sustentan la integración europea |url=http://www.ucm.es/info/sdrelint/ficheros_aula/aula1110.pdf |access-date=31 de enero de 2012}}</ref>՝  որպես նախորդ ազգայնական միտումներին ու Եվրոպայի երկրների միջև լարված մրցակցությանը հակադրվող շարժում<ref name=FinGuerra>{{Cite web |author=Juan Carlos Ocaña |title=La historia de la Unión Europea. La ciudadanía europea - Del fin de la guerra a la Declaración Schuman (1945-1950) |url=http://www.historiasiglo20.org/europa/anteceden2.htm |access-date=31 de enero de 2012}}</ref>։ Այս նոր իրականությունը մեծ հաշվով խթանվեց [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ին հաջորդած աշխարհում եվրոպական ավանդական գերակայության նպատակով, որը եվրոպացիներին հասկանալ ստվեց սեփական թուլությունը երկու նոր գերտերությունների առջև՝ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] ու ԽՍՀՄ-ի, որոնք ավելի մեծ ուժ ունեին, քան եվրոպական հետերոգեն երկրների խումբը<ref name=FinGuerra />։ Բացի այդ, կոնֆլիկտի հետևանքները նպաստեցին քաղաքացիների շրջանում ավելի ազատ ու ավելի արդար երկրամաս ստեղծելու ցանկությանը, որում երկրների միջև հարաբերությունները կզարգանային խաղաղ ճանապարհով, որպեսզի խուսափեին եվրոպական երկրների միջև նոր առճակատումներից<ref name=FinGuerra />։
=== Եվրոպական համայնքներ ===
[[Պատկեր:European Coal and Steel Community Map 1952.svg|մինի|Ածուխի և պողպատի եվրոպական միության հիմնադիր երկրները [[Ֆրանսիական Ալժիր]]ը [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիական չորրորդ հանրապետության]] անբաժանելի մասն էր կազմում:]]

Ռոբերտ Շումանի առաջարկը մեծ ոգևորությամբ է ընդունում [[Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն|Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության]] կանցլեր Կոնրադ Ադենաուերը<ref name="schumanbio" />։ 1951 թվականի գարնանը [[Փարիզ]]ում կնքվում է Ածուխի և պողպատի եվրոպական միությունը ստեղծող պայմանագիրը, որը որոշակիացնում է Շումանի առաջարկը։ Գերմանիան, Ֆրանսիան, [[Իտալիա]]ն, Նիդեռլանդները, Բելգիան և Լյուքսեմբուրգը (հայտնի որպես ''վեցնյակ'') ընդհանուր համաձայնության են հասնում, որը նպաստում է մետաղագործության համար անհրաժեշտ հումքի փոխանակումը՝ այդպիսով արագացնելով տնտեսության դինամիկ զարգացումը՝ նպատակ ունենալով լավացնելու Եվրոպայի ինքնավար արտադրության ներուժը։ Այս հիմնարար համաձայնագիրը ուղիներ էր փնտրում եվրոպական հաղթածներին ու պարտվածներին մոտեցնելու այն Եվրոպայի օջախին, որը կարճ ժամանակում կկարողանար իր ճակատագիրը իր ձեռքը վերցնել՝ այդպիսով անկախանալով արտաքին այլ կառույցներից։ Համաձայնագրի ժամկետը լրանում է 2002 թվականին<ref name="tratados">{{Cite web |author=El portal de la Unión Europea |date=2007 |title=Tratados y legislación |url=http://europa.eu/abc/treaties/index_es.htm#coal |archive-url=https://web.archive.org/web/20101006210627/http://europa.eu/abc/treaties/index_es.htm#coal |archive-date=6 de octubre de 2010 |access-date=26 de octubre de 2011}}</ref>, թեև դրա գործառույթը ժամկետից դուրս էր մնացել Եվրոպական համայնքի ներսում առկա գործադիր և օրենսդիր մարմինների միաձուլման արդյունքում, որը ստանում է իրավական կարգավիճակ, ինչպես նաև շնորհիվ 1986 թվականի Եվրոպական միակ Ակտի։

1952 թվականի մայիսին [[Սառը պատերազմ]]ի պարագայում Փարիզում մի համաձայնագիր է կնքվում, որը հիմնում է Եվրոպական պաշտպանական համայնքը<ref>{{Cite web |title=Tratado de la Comunidad Europea de Defensa - 27 de mayo de 1952 |url=http://www.historiasiglo20.org/TEXT/ced.htm |access-date=17 de septiembre de 2011}}</ref>, որը թույլատրում էր Արևմտյան Գերմանիայի սպառազինումը եվրոպական բանակի շրջանակներում։ Ածուխի և պողպատի եվրոպական միության հինգ անդամներ վավերացրին պայմանագիրը, սակայն 1954 թվականի օգոստոսին ֆրանսիացի պառլամենտականները մերժեցին այն գաուլիստների ու կոմունիստների համատեղ ընդդիմության արդյունքում։ Այդպես է, որ [[Բրյուսելի պայմանագիր|Բրյուսելի 1948 թվականի հին համաձայնագիրը]] վերափոխվում է Եվրոպական արևմտյան միություն ստեղծելու համար, որը մինչև 1999 թվականի Ամստերդամի համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելը մնում է մայրցամաքի միակ կազմակերպությունը, որը զբաղվում է եվրոպական պաշտպանության ու անվտանգության հարցերով։ Թեև հին պայմանագիրը ամրապնդվեց, Եվրոպական արևմտյան միությունը մնաց [[ՆԱՏՕ|ՆԱՏՕ-ի]] ստվերում՝ ի հեճուկս այն փաստի, որ իր գոյության ընթացքում այն զբաղվել էր եվրոպական երկրները հիպոթետիկ հարձակումից պաշտպանելու գործով<ref>{{Cite news |last=Yárnoz |first=Carlos |date=14 de marzo de 1988 |title=La Unión Europea Occidental decidirá el mes próximo si invita a España a incorporarse |url=http://www.elpais.com/articulo/espana/ESPANA/UNION_EUROPEA_OCCIDENTAL/UEO/Union/Europea/Occidental/decidira/mes/proximo/invita/espana/incorporarse/elpepiesp/19880314elpepinac_9/Tes |access-date=26 de octubre de 2011 |department=El País}}</ref><ref>{{Cite news |date=31 de marzo de 2010 |title=La Unión Europea Occidental anuncia su disolución |url=http://www.publico.es/internacional/304005/la-union-europea-occidental-anuncia-su-disolucion |access-date=17 de septiembre de 2011 |department=Público}}</ref>։
1957 թվականին Հռոմի պայմանագրի կնքումով առաջ է գալիս մեծ կարևորություն ունեցող մի խթան<ref name="tratados" />։ ''Վեցնյակը'' որոշում է առաջ ընթանալ տնտեսական, քաղաքական ու սոցիալական ոլորտներում համագործակցության հարցում։ Նպատակ էր դրված հասնելու ընդհանուր շուկայի, որը թույլ կտար մարդկանց, ապրանքների ու կապիտալի ազատ շրջանառություն։ Եվրոպական տնտեսական միությունը միջազգային, վերազգային բնույթի կազմակերպություն է, որն օժտված է այդ համաձայնագրով նախատեսված ֆինանսավորման ինքնավար գործառույթ։ Այս փաստաթուղթը հիմնում է անորոշ տևողությամբ երրորդ համայնքը՝ Եվրատոմը<ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=Tratado constitutivo de la Comunidad Europea de la Energía Atómica (Euratom) |url=http://europa.eu/legislation_summaries/institutional_affairs/treaties/treaties_euratom_es.htm |access-date=17 de septiembre de 2011}}</ref>։

=== Երեք սյուների միություն ===
1965 թվականին կնքվում է մի պայմանագիր, որը միավորում է եվրոպական երեք համայնքների գործադիրներին [[Եվրոպական հանձնաժողով]]ի (ԵՀ) և Եվրոպական միության խորհրդի (ԵՄԽ) միջոցով<ref name="tratados" /><ref>{{Cite web |author=Europa |date=2007 |title=Consejo Europeo |url=http://europa.eu/european_council/index_es.htm |access-date=29 de marzo de 2008}}</ref> 1986 թվականի փետրվարին կնքված Եվրոպական միակ Ակտը գործունեության մեջ մտավ 1987 թվականի հուլիսին<ref name="tratados" /> և նպատակ ուներ վերափոխելու եվրոպական կառուցվածքը՝ ամրապնդելով ներքին շուկայի համախմբումը 1993 թվականին և թույլ տալով կապիտալի ու սոցիալական քաղաքականության ազատ շրջանառություն։ Այս պայմանագրով համայնքային իրավասությունները ընդլայնվում են՝ հասնելով հետաքննության ղեկավարման և տեխնիկայի, շրջակա միջավայրի ու սոցիալական քաղաքականության զարգացման։ Միակ Ակտը խթանեց նաև Եվրոպական խորհրդի գոյությունը, որը միավորում է պետության ու կառավարության ղեկավարներին և նպաստում է արտաքին միասնական քաղաքականությանը (Եվրոպական քաղաքական համագործակցությունը), ինչպես նաև համագործակցությանը անվտանգության ոլորտում<ref>{{Cite web |title=El Acta Única Europea |url=http://web.dip-badajoz.es/eurolocal/estxt/emu/antecedentes/aue.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111124191934/http://web.dip-badajoz.es/eurolocal/estxt/emu/antecedentes/aue.htm |archive-date=2011 թ․ նոյեմբերի 24 |access-date=21 de septiembre de 2011}}</ref><ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=El Acta Única Europea |url=http://europa.eu/legislation_summaries/institutional_affairs/treaties/treaties_singleact_es.htm |access-date=21 de septiembre de 2011}}</ref>։

[[Պատկեր:Thefalloftheberlinwall1989.JPG|մինի|[[Բեռլինի պատ]]ի անկումը հնարավոր դարձրեց Արևելյան Եվրոպայի ինտեգրումը ԵՄ-ին։ ]]

Մաստրիխտի կամ Եվրոպական միության համաձայնագիրը՝ կնքված 1992 թվականին և ուժի մեջ մտած 1993 թվականից<ref name="tratados" />, առաջ բերեց մի նոր ինստիտուցիոնալ կառուցվածք, որը պահպանվեց մինչև [[Լիսաբոնի պայմանագիր|Լիսաբոնի համաձայնագրի]] ուժի մեջ մտնելը։ Նշված ինստիտուցիոնալ կառուցվածքը բաղկացած էր Եվրոպական միության հայտնի երեք սյուներից. առաջին սյունը համայնքայինն էր, որը համապատասխանում էր երեք համայնքներին (Եվրոպական համայնքը, Ատոմական էներգիայի եվրոպական համայնքը և Ածուխի և պողպատի եվրոպական միությունը), երկրորդ սյունը համապատասխանում էր արտաքին քաղաքականությանը և ընդհանուր անվտանգությանը, որը կարգավորվում էր Եվրոպական միության համաձայնագրի 5-րդ գլխով, իսկ երրորդ սյունը համապատասխանում էր քրեական գործերում ոստիկանական ու դատական համագործակցությանը՝ կարգավորվող Եվրոպական միության համաձայնագրի 6-րդ գլխով։ Այս երեք սյուները աշխատում էին՝ հետևելով որոշումների տարբեր ընթացակարգերի, քանի որ առաջին սյունը գործում էր համայքնային ընթացակարգով, մինչդեռ  մյուս երկուսը կարգավորվում էին  միջկառավարական ընթացակարգով<ref name="3pilares">{{Cite web |author=www.europa.eu |title=Pilares de la Unión Europea |url=http://europa.eu/legislation_summaries/glossary/eu_pillars_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131109074413/http://europa.eu/legislation_summaries/glossary/eu_pillars_es.htm |archive-date=2013 թ․ նոյեմբերի 9 |access-date=13 de julio de 2013}}</ref>։ Մաստրիխտի պայմանագիրը ստեղծեց նաև եվրոպական քաղաքացիություն և թույլ տվեց ազատորեն շրջել ու բնակվել համայնքի երկրներում, ինչպես նաև հաստատեց քվեարկելու և ընտրվելու իրավունքը եվրոպական ընտրությունների ժամանակ<ref>{{Cite web |author=ULRICH K. PREUB |title=Reflexiones preliminares sobre el concepto de «ciudadanía europea» |url=http://e-spacio.uned.es/fez/eserv.php?pid=bibliuned:filopoli-1995-5-0BBC7A18-83DE-09D3-C777-0D58FB39A5A0&dsID=reflexiones_preliminares.pdf |access-date=16 de septiembre de 2011}}</ref>։  Այս պայմանագրով որոշվեց նաև ստեղծել եվրոպական միակ արժույթ՝ [[եվրո]]ն, որը շրջանառության մեջ կդրվեր 2002 թվականին Եվրոպական կենտրոնական բանկի կողմից։

Այս տարիների ընթացքում Եվրոպական տնտեսական միությունը/Եվրոպական միությունը սկսեց ընդլայնվել եվրոպական մայրցամաքում, հատկապես Արևմտյան Եվրոպայի երկրներում. 1973 թվականին՝ Միացյալ Թագավորություն, Իռլանդիա և [[Դանիա]], 1981 թվականին՝ [[Հունաստան]], 1986 թվականին՝ [[Իսպանիա]] և [[Պորտուգալիա]], 1990 թվականին՝ Արևելյան Գերմանիա, 1995 թվականին՝ [[Ավստրիա]], [[Ֆինլանդիա]] և [[Շվեդիա]]<ref name=ampliacion/>։

=== ԵՄ-ն 21-րդ դարում՝ Ամստերդամից Լիսաբոն ===
[[Պատկեր:1 May 2004 enlargement celebration in Parc du Cinquantenaire.jpg|մինի|աջից|2004 թվականի ընդլայնման պաշտոնական տոնակատարությունը Բրյուսելում:]]
1999 թվականին ուժի մեջ մտավ [[Ամստերդամ]]ի համաձայնագիրը։ Վերջինս ներառում էր [[Ազատություն|ազատության]], ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների հանդեպ հարգանքի սկզբունքները՝ ներառյալ նաև կայուն զարգացման սկզբունքը<ref>{{Cite web |author=Tratado de Ámsterdam |title=Derechos fundamentales y no discriminación |url=http://europa.eu/legislation_summaries/institutional_affairs/treaties/amsterdam_treaty/a10000_es.htm |access-date=13 de septiembre de 2011 |quote=La ambición de los redactores del Tratado de Ámsterdam es confirmar formalmente el respeto de los derechos humanos. [...] Dispone que la Comunidad tenga por misión promover un desarrollo armonioso y equilibrado}}</ref><ref>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=2 de octubre de 1997 |title=Tratado de Ámsterdam |url=http://www.europarl.europa.eu/topics/treaty/pdf/amst-es.pdf |access-date=27 de octubre de 2011 |quote=promover el progreso social y econömico de sus pueblos, teniendo en cuenta el principio de desarrollo sostenible}}</ref>։ Երկու տարի անց ստորագրվեց [[Նիս]]ի պայմանագիրը, որն ուժի մեջ կմտներ 2003 թվականին<ref name="tratados" />։ Մինչ այդ՝ 2002 թվականին երկարաձգվում է Ածուխի և պողպատի եվրոպական միության վավերականության ժամկետը (արդեն 50 տարի էր), իսկ դրա գործունեության շրջանակը ընդլայնվում է Եվրոպական համայնքի շրջանակներում<ref name="tratados" />։

2004 թվականի մայիսի 1-ին տեղի ունեցավ մեծ ընդլայնում Եվրամիության մեջ Արևելյան Եվրոպայի 10 նոր երկրների ընդգրկումով՝ [[Էստոնիա]], [[Լատվիա]], [[Լիտվա]], [[Լեհաստան]], [[Չեխիա]], [[Հունգարիա]], [[Սլովակիա]], [[Սլովենիա]], [[Մալթա]] և [[Կիպրոս]]։ Ավելի ուշ՝ 2004 թվականի հոկտեմբերի 29-ին Հռոմում կնքվեց սահմանադրական համաձայնագիրը<ref name="ampliacion" />։ Համաձայնագրի վավերացումը սկզբնավորվում է Խորհրդարանի կողմից ընդունումով, սակայն որոշ երկրներ հանրաքվե են կազմակերպում 2005 թվականին։ Առաջինը Իսպանիայում էր, որտեղ փաստաթուղթը ընդունվեց 76,73% աջակցությամբ<ref>{{Cite news |date=21 de febrero de 2005 |title=Los espdateles dicen 'sí' a la Constitución Europea |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2005/02/20/espana/1108930586.html |access-date=26 de octubre de 2011 |department=El Mundo}}</ref>։ Այնուամենայնիվ, վավերացումը մեծ խոչընդոտի հանդիպեց, երբ Ֆրանսիայի ու Նիդեռլանդների քվեարկողները մերժեցին փաստաթուղթը<ref>{{Cite web |author=ISABEL FERRER |date=2 de junio de 2005 |title=Holanda también rechaza la Constitución |url=http://www.elpais.com/articulo/internacional/Holanda/rechaza/Constitucion/elpepiint/20050602elpepiint_2/Tes/ |access-date=25 de junio de 2010}}</ref><ref>{{Cite web |author=El Mundo/Agencias |date=30 de mayo de 2005 |title=Francia rechaza la Constitución y provoca una grave crisis en Europa |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2005/05/29/internacional/1117362962.html |access-date=25 de junio de 2010}}</ref>։ Վավերացումը մեծ հաշվով հետաձգվեց, քանի որ դեռևս ընդամենը մի քանի երկրներ էին ընդունել այն։ Լյուքսեմբուրգը առաջ անցավ և ընդունեց սահմանադրությունը 57% ձայներով<ref>{{Cite web |author=Reuters |date=10 de julio de 2005 |title=Luxemburgo aprueba la Constitución Europea |url=http://www.20minutos.es/noticia/37494/0/LUXEMBURGO/REFERENDUM/ |access-date=25 de junio de 2010}}</ref>։ Սա իրերի դրությունը չփոխեց, և ղեկավարները հայտարարեցին, որ թևակոխում են «արժևորման մի նոր փուլ»՝ կապված մերժման հետ<ref>{{Cite web |title=Reflexión y debate por la Constitución Europea |url=http://www.youtube.com/watch?v=SIWCK4yV7hY |access-date=13 de septiembre de 2011 |quote=Señor presidente, yo creo que ahora empieza el periodo de reflexión y debate que hasta ahora había sido un periodo de reflexión y silencio}}</ref>։

2007 թվականի սկզբներին Եվրամիությանը միացան [[Ռումինիա]]ն և [[Բուլղարիա]]ն<ref name="ampliacion">{{Cite web |author=Comisión Europea |title=La historia de la Unión Europea |url=http://europa.eu/about-eu/eu-history/index_es.htm |access-date=31 de marzo de 2013}}</ref>, մինչդեռ 2007 թվականի մարտի 25-ին (Հռոմի համաձայնագրի կնքման 50-ամյակին) եվրոպացի առաջնորդները պաշտոնապես վերջ դրեցին «արժևորման նոր փուլին»՝ կնքելով Բեռլինի հռչակագիրը<ref>{{Cite web |author=Consejo Europeo |date=25 de marzo de 2007 |title=Declaración con ocasión del quincuagésimo aniversario de la firma de los Tratados de Roma |url=http://europa.eu/50/docs/berlin_declaration_es.pdf |access-date=25 de junio de 2010}}</ref>։ Հռչակագրի նպատակն էր նոր խթան հաղորդել ինստիտուցիոնալ նոր համաձայնության փնտրմանը<ref>{{Cite web |date=25 de marzo de 2007 |title=Declaración de Berlín |url=http://europa.eu/50/docs/berlin_declaration_es.pdf |access-date=13 de septiembre de 2011 |quote=La Unión Europea es nuestra respuesta a ellos. Sólo unidos podemos preservar en el futuro nuestro ideal europeo de sociedad, en beneﬁcio de todos los ciudadanos y las ciudadanas de la Unión Europea}}</ref>՝ նախքան 2009 թվականի եվրոպական ընտրություններն իրականացնելը<ref>{{Cite news |date=25 de marzo de 2007 |title=Los 27 firman la Declaración de Berlín y se comprometen a zanjar la crisis de la UE |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2007/03/25/internacional/1174816903.html |access-date=13 de septiembre de 2011 |department=El Mundo}}</ref>։ Ուժի մեջ մտած լինելով արդեն 2007 թվականից՝ Եվրոպական խորհուրդը համաձայնվեց, որ Սահմանադրությունը ձախողվել էր, թեև առաջարկների մեծ մասը, որ ընդգրկում էր տեքստը, հետագայում ներառվեցին Միության համաձայնագրերի բարեփոխումների բաժնում՝ ի հակադրություն սահմանադրության, որը պատրաստվում էր փոխարինել նախորդ բոլոր պայմանագրերը։ Այսպիսով՝ 2007 թվականի  դեկտեմբերի 13-ին ստորագրվեց հայտնի [[Լիսաբոնի պայմանագիր|Լիսաբոնի համաձայնագիրը]]<ref>{{Cite web |author=elmundo.es/agencias |date=13 de diciembre de 2007 |title=La UE firma en Lisboa el tratado con el que busca superar su crisis |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2007/12/13/internacional/1197546933.html |access-date=25 de junio de 2010}}</ref>։
[[Պատկեր:Tratado de Lisboa 13 12 2007 (081).jpg|մինի|ձախից|260px|Լիսաբոնի համաձայնագրի կնքման արարողությունը:]]

Այս համաձայնագրի նպատակն էր լավացնել Եվրամիության գործունեությունը Մաստրիխտի համաձայնագրի և Եվրոպական համայնքի սահմանադրական համաձայնագրի (Հռոմի համաձայնագիր) վերափոխման միջոցով<ref>{{Cite web |title=Diario Oficial n° C 306 de 17 de diciembre de 2007 |url=http://eur-lex.europa.eu/es/treaties/dat/12007L/htm/12007L.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090309013821/http://eur-lex.europa.eu/es/treaties/dat/12007L/htm/12007L.html |archive-date=9 de marzo de 2009 |access-date=9 de mayo de 2009 |publisher=eur-lex.europa.eu/}}</ref>։ Լիսաբոնի համաձայնագրի բերած ամենակարևոր բարեփոխումներից էին Եվրամիության խորհրդի ընդունած որոշումների լճացման հավանականությունների կանխումը մեծամասնության քվեարկության միջոցով, ծանրակշիռ Եվրոպական խորհրդարանի ստեղծումը շնորհիվ ԵՄ խորհրդի համատեղ որոշումների ընթացակարգերի ընդլայնման, Եվրամիության՝ այն ժամանակ արդեն հնացած սյուների վերացումը և Եվրոպական խորհրդի նախագահի ու Միության արտաքին հարցերի ու անվտանգության քաղաքականության բարձր ներկայացուցչի պաշտոնների ստեղծումը, որը ԵՄ քաղաքականությանը համահնչություն և շարունակականություն կտար<ref name="MD">{{Cite web |title=El Tratado de Reforma de la UE – las principales novedades de un vistazo |url=http://www.magazine-deutschland.de/es/politica/union-europea/articulo/article/der-eu-reformvertrag-die-wichtigsten-neuerungen.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20100207010853/http://www.magazine-deutschland.de/es/politica/union-europea/articulo/article/der-eu-reformvertrag-die-wichtigsten-neuerungen.html |archive-date=7 de febrero de 2010 |access-date=9 de mayo de 2009 |publisher=Magazine Deutschland}}</ref><ref>{{Cite web |author=Comisión Europa. Representación en España |date=15 de septiembre de 2010 |title=Principales novedades del Tratado de Lisboa: Podcast UE |url=http://ec.europa.eu/spain/sobre-la-ue/podcast/asuntos-institucionales/tratado-lisboa-novedades_es.htm |access-date=30 de enero de 2012}}</ref>։ Լիսաբոնի համաձայնագիրը, որ ուժի մեջ մտավ 2009 թվականի  դեկտեմբերի 1-ին,  անդամ երկրների համար նաև իրավականորեն շրջանառության մեջ դրեց  ԵՄ հիմնարար իրավունքների փաստաթուղթը<ref name="MD" />։

2008 թվականից անդամ երկրների տնտեսությունը ծանր հարված ստացավ տնտեսական ճգնաժամի պատճառով<ref>{{Cite news |date=13 de febrero de 2009 |title=Confirmado: la Unión Europea, en recesión |url=http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/business/newsid_7887000/7887894.stm |access-date=13 de septiembre de 2011 |department=BBC}}</ref>, չնայած որ 2013թ. հուլիսի 1-ին [[Խորվաթիա]]ն դարձավ Միության 28-րդ անդամը<ref name=ampliacion/><ref name=adhesionCroacia>{{Cite news |date=22 de enero de 2012 |title=Los croatas dan un claro apoyo a la adhesión en la UE en 2013 |url=http://internacional.elpais.com/internacional/2012/01/22/actualidad/1327234665_837191.html |access-date=22 de enero de 2012 |department=El País}}</ref>։ Այսպես, ''Շումանի հայտարարությունից'' անցել է ավելի քան կես դար, և ԵՄ դիմակայում է այնպիսի մարտահրավերների, ինչպիսիք են Լիսաբոնի համաձայնագիրը, Բալկանյան երկրների ու [[Թուրքիա]]յի մերձեցումը<ref>{{Cite web |date=15 de junio de 2010 |title=El Proceso de estabilización y asociación |url=http://ec.europa.eu/enlargement/enlargement_process/accession_process/how_does_a_country_join_the_eu/sap/index_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20110811234100/http://ec.europa.eu/enlargement/enlargement_process/accession_process/how_does_a_country_join_the_eu/sap/index_es.htm |archive-date=11 de agosto de 2011 |access-date=25 de junio de 2010 |publisher=El portal de la Comisión Europea}}</ref><ref>{{Cite web |author=[[British Broadcasting Corporation|BBC]] |date=4 de octubre de 2005 |title=UE inicia diálogo con Turquía |url=http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/international/newsid_4306000/4306966.stm |access-date=29 de junio de 2007}}</ref> և [[բրեքսիթ]]ը<ref>{{Cite news |author=www.publico.es |date=24 de marzo de 2017 |title=Los retos de una UE con un mañana incierto |url=http://www.publico.es/internacional/retos-ue-manana-incierto.html |access-date=12 de junio de 2017 |apellidos1=Ríos |nombre1=Beatriz}}</ref>։
=== Համաձայանգրեր ===
{| width="100%" cellspacing="0" cellpadding="1" style="font-size:88%; line-height:1.2em; text-align:center; margin:0"
|- style="vertical-align:top; text-align:left"
| style="text-align:right" | '''Կնքված'''<br />'''Ուժի մեջ մտած'''<br />'''Պայմանագիր'''
| width="7%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1948<br />1948<br />'''[[Բրյուսելի պայմանագիր (1948)|Բրյուսելի առաջին պայմանագիր]]'''
| width="7%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1951<br />1952<br />'''[[Փարիզի պայմանագիր (1951)|Փարիզի պայմանագիր]]'''
| width="7%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1954<br />1955<br />'''Բրյուսելի երկրորդ պայմանագիր'''
| width="7%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1957<br />1958<br />'''[[Հռոմի պայմանագիր]]'''
| width="7%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1965<br />1967<br />'''[[Միաձուլման համաձայնագիր]]'''
| width="7%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1975<br />N/A<br />'''Եվրամիության վերաբերյալ հայատարարություն'''
| width="16%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1986<br />1987<br />'''[[Եվրոպական միակ Ակտ]]'''
| width="12%" colspan="2" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1992<br />1993<br />'''[[Մաստրիխտի պայմանագիր]]'''
| width="12%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 1997<br />1999<br />'''[[Ամստերդամի պայմանագիր]]'''
| width="15%" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 2001<br />2003<br />'''[[Նիսի պայմանագիր]]'''
| width="10%" colspan="2" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | 2007<br />2009<br />'''[[Լիսաբոնի պայմանագիր]]'''
| rowspan="3" style="padding:0" | [[Պատկեր:Pix.gif|1px]]
| rowspan="3" style="padding:0" | [[Պատկեր:Pix.gif|1px]]
| rowspan="3" style="padding:0" | [[Պատկեր:Pix.gif|1px]]
| rowspan="3" style="padding:0" | [[Պատկեր:Pix.gif|1px]]
| rowspan="3" style="padding:0" | [[Պատկեր:Pix.gif|1px]]
| rowspan="3" style="padding:0" | [[Պատկեր:Pix.gif|1px]]
| rowspan="3" style="padding:0" | [[Պատկեր:Pix.gif|1px]]
|- style="line-height:0.5em"
| rowspan="13" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="9" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="4" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="4" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="3" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="2" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="2" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="2" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| colspan="2" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
|-
| colspan="4" style="background:#3C67FF; border-left:3px solid #3C67FF; border-right:3px solid #3C67FF" | [[Եվրոպական միության սյուները|<span style="color:white;">Եվրոպական միության սյուները.</span>]]
| rowspan="2" style="border-left:3px solid #3C67FF" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
|-
| colspan="3" style="background:#464646; border-left:3px solid #464646; border-right:3px solid #464646" | ''[[Եվրոպական համայնքները|<span style="color:white;">Եվրոպական համայնքները.</span>]]''
| colspan="4" style="background:#464646; border-left:3px solid #3C67FF; border-right:3px solid #464646" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
|-
| style="background:#42B995" |
| colspan="3" style="background:#42B995; border-left:3px solid #464646" | [[Ատոմային էներգիայի եվրոպական համայնք|<span style="color:black;">Ատոմային էներգիայի եվրոպական համայնք</span>]] <span style="color:black;">(Եվրատոմ)</span>
| colspan="4" style="background:#42B995; border-left:3px solid #3C67FF; border-right:3px solid #464646" |
| colspan="2" style="background:#52C1A0; padding:0; border-left:3px solid #3C67FF" |
| style="background:#67C7AB; padding:0" |
| style="background:#7BCFB7; padding:0" |
| style="background:#92D7C4; padding:0" |
| style="background:#ACDFD2; padding:0" |
| style="background:#C6E8E0; padding:0" |
| style="background:#DBEEEA; padding:0" |
|-
| colspan="3" style="background:#93DAE7" |
| colspan="3" style="background:#93DAE7; border-left:3px solid #464646" | [[Ածուխի և պողպատի եվրոպական համայնք|<span style="color:black;">Ածուխի և պողպատի եվրոպական համայնք</span>]] <span style="color:black;">(ԱՊԵՀ)</span>
| colspan="3" style="text-align:right; background:#93DAE7; padding-right:3px; border-left:3px solid #3C67FF" | ''Ժամկետը լրացել է 2002թ.''
| style="background:#44B72E; border-right:3px solid #464646" |
| colspan="2" rowspan="6" style="background:#192192; border-left:3px solid #3C67FF" | <span style="color:white;">Եվրոպական միություն</span> <span style="color:white;">(ԵՄ)</span>
| rowspan="7" style="background:#272F9E; padding:0" |
| rowspan="7" style="background:#3A42AE; padding:0" |
| rowspan="7" style="background:#5159BB; padding:0" |
| rowspan="7" style="background:#6A71C8; padding:0" |
| rowspan="7" style="background:#8A90D7; padding:0" |
| rowspan="7" style="background:#A8ACE3; padding:0" |
| rowspan="7" style="background:#EFF0F6; padding:0" |
|-
| rowspan="4" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="4" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="background:#5FCF4D" |
| colspan="3" style="background:#5FCF4D; border-left:3px solid #464646; border-bottom:3px solid #464646" | [[Եվրոպական տնտեսական համայնք|<span style="color:black;">Եվրոպական տնտեսական համայնք</span>]] <span style="color:black;">(ԵՏՀ)</span>
| colspan="2" style="background:#44B72E; border-left:3px solid #3C67FF; border-bottom:3px solid #464646" |
| rowspan="2" colspan="2" style="background:#44B72E; border-right:3px solid #464646; border-bottom:3px solid #464646" | [[Եվրոպական համայնք|<span style="color:black;">Եվրոպական համայնք</span>]] <span style="color:black;">(ԵՀ)</span>
|-
| rowspan="3" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="3" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| rowspan="2" colspan="2" style="background:#FFFF97; border:3px dotted #464646" | [[Տրեվի|<span style="color:black;">Տրեվի</span>]]
| rowspan="2" style="background:#E6E600; border-left:3px solid #3C67FF" | [[Ազատության, անվտանգության և արդարադատության տարածք|<span style="color:black;">Արդարադատության և ներքին գործերի հարցեր</span>]] <span style="color:black;">(ԱՆԳՀ)</span>
| style="background:#E6E600; border-right:3px solid #464646" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
|-
| style="background:#E6E600" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| colspan="2" style="background:#D4BE00" | [[Քրեական հարցերում ոստիկանական և իրավական համագործակցություն|<span style="color:black;">Քրեական հարցերում ոստիկանական և իրավական համագործակցություն</span>]] <span style="color:black;">(ՔՀՈԻՀ)</span>
|-
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="background:#CA7FC8; border:3px dotted #464646" | [[Եվրոպական քաղաքական համագործակցություն|<span style="color:black;">Եվրոպական քաղաքական համագործակցություն</span>]]&nbsp;<span style="color:black;">(ԵՔՀ)</span>
| colspan="4" style="background:#AD76C9; border-left:3px solid #3C67FF" | [[Արտաքին քաղաքականություն և ընդհանուր անվտանգություն|<span style="color:black;">Արտաքին քաղաքականություն և ընդհանուր անվտանգություն</span>]] <span style="color:black;">(ԱՔԸԱ)</span>
|-
| rowspan="2" colspan="2" style="background:#A3C5DC" | ''Չհաստատված մարմիններ''
| rowspan="2" colspan="5" style="background:#7AA7CB" | [[Արևելաեվրոպական միություն|<span style="color:black;">Արևելաեվրոպական միություն</span>]] <span style="color:black;">(ԱԵՄ)</span>
| colspan="2" rowspan="2" style="background:#7AA7CB; border-top:3px solid #3C67FF" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| colspan="2" style="background:#AD76C9; border-left:3px solid #3C67FF; border-bottom:3px solid #3C67FF" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
|-
| colspan="3" style="text-align:right; background:#7AA7CB; padding-right:3px" | ''Ժամկետը լրացել է 2010թ.''
| style="background:#192192"| &nbsp;
|- style="line-height:1em"
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| colspan="2" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;<!--don't remove &nbsp;-->
| colspan="8" style="border-left:1px solid #C7C7C7" | &nbsp;
|}

== Աշխարհագրություն ==
[[Պատկեր:EU Member states and Candidate countries map.svg|մինի|աջից|310px|Եվրամիության անդամ երկրներ (նշված են կապույտով<br />Միանալու թեկնածու երկրներ (դեղինով)]]
[[Պատկեր:EU countries by date of accession (hy).png|մինի|ԵՄ երկրները՝ ըստ միացման տարեթվի]]
Եվրամիությունը կազմված է եվրոպական 28 ազատ, ինքնավար երկրներից, որոնք հայտնի են որպես անդամ պետություններ<ref name="Mapa estados miembros"/>։ Միությունը ստեղծվել է Արևելյան Եվրոպայի 6 երկրների կողմից (Ֆրանիսա, Գերմանիա, Իտալիա, Բելգիա, Նիդեռնալդներ և Լյուքսեմբուրգ) և ընդլայնվել է վեց անգամ եվրոպական աշխարհարգրության չորս կետերով մեկ։ Ի տարբերություն [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]]՝ Եվրամիության անդամ երկրներին չի պարտադրվում կառավարման հանրապետական ձև։ Միությունը կազմված է 21 [[հանրապետություն]]ից և 7 [[միապետություն]]ից, որոնցից 6-ը [[թագավորություն]] են, իսկ մեկը՝ դքսություն ([[Լյուքսեմբուրգ]])։

Եվրամիության տարածքում երեք ամենաընդարձակ երկրներն են՝ 1° Ֆրանիսա (Գերմանիայի, Միացյալ Թագավորության և Նիդեռլանդների տարածքները միասին ավելի փոքր են, քան Ֆրանսիան), 2° Իսպանիա և 3° Շվեդիա. երեք ամենափոքր երկրներն են Մալթան (Եվրամիության ամենամեծ երկրից տարածքով ավելի քան երկու հազար անգամ փոքր), Լյուքսեմբուրգը և Կիպրոսը։ Ինչ վերաբերվում է ծովային տարածվածությանը, ապա Եվրամիության երկրներից մեկը՝ Ֆրանսիան (ավելի քան 11 մլն կմ²) ունի աշխարհի ամենաընդարձակ Տնտեսական բացառիկ գոտին։

Եվրամիության տարածքը բաղկացած է անդամ 28 երկրների տարածքների ամբողջությունից<ref name="Mapa estados miembros">{{Cite web |date=2010 |title=Estados miembros de la UE |url=http://europa.eu/abc/european_countries/eu_members/index_es.htm |access-date=25 de junio de 2010 |department=El Portal de la UE}}</ref>՝ որոշ բացառություններով։ ԵՄ տարածքը նույնը չէ, ինչ որ Եվրոպայի տարածքը, քանի որ առաջին հերթին կան եվրոպական երկրներ, որոնք գտնվում են ԵՄ-ից դուրս, ինչպես [[Իսլանդիա]]ն, [[Շվեյցարիա]]ն, [[Նորվեգիա]]ն և [[Ռուսաստան]]ը։ Բացի այդ՝ որոշակի եվրոպական տարածքներ ԵՄ մաս չեն կազմում (օրինակ, Կանալ և Ֆերոե կղզիները)։ ԵՄ մաս չեն կազմում նաև մայրցամաքից դուրս գտնվող տարբեր տարածքներ, որոնք կապ ունեն անդամ երկրների հետ (օրինակ, Գրոենլանդիա, Արուբա, Նիդեռլանդյան-Անտիլյան կղզիներ, Ֆրանսիական հավաքական տարածքներ և Միացյալ Թագավորության հետ կապված բոլոր ոչ եվրոպական տարածքները)։ Ի հակադրություն սրա՝ կան նաև ծովից այն կողմ գտնվող որոշակի տարածքներ, որոնք ԵՄ մաս են կազմում, թեև դուրս են գտնվում մայրցամաքից, ինչպես, օրինակ, Ազորյան կղզիներ, [[Կանարյան կղզիներ]], [[Ֆրանսիական Գվիանա]], [[Գվադալուպե (Կասերես)|Գվադալուպե]], [[Մադեյրա]], [[Մարտինիկա]], [[Սան Մարտինո դալ Արջինե|Սան Մարտին]], Համախմբության կղզի և Մայոտտե<ref name=RUP />։

ԵՄ անդամ երկրներից բաղկացած մակերեսը կազմում է 4 324 782 կմ²։ ԵՄ բնապատկերը, կլիման և տնտեսությունը ազդվում են ափերից, որոնք ունեն 65 992,9 կմ երկարություն։ ԵՄ ունի [[Ավստրալիա]]յից ու [[Կանադա]]յից հետո աշխարհի՝ մեծությամբ երրորդ ափը։ Անդամ երկրների համախումբը ցամաքային սահմաններ ունի ոչ անդամ 21 երկրների հետ՝ ընդհանուր 13 271 կմ՝ աշխարհի հինգերորդ ամենամեծ սահմանը<ref name="Mapa estados miembros" />։

Եվրոպայում ԵՄ սահմաններ ունի [[Նորվեգիա]]յի, [[Ռուսաստան]]ի, [[Բելառուս]]ի, [[Ուկրաինա]]յի, [[Մոլդովա]]յի, Շվեյցարիայի, [[Լիխտենշտայն|Լիխտեյնշտայնի]], [[Անդորրա]]յի, [[Մոնակո]]յի, [[Սան Մարինո]]յի, [[Վատիկան]]ի, Թուրքիայի, [[Մակեդոնիայի Հանրապետություն|Մակեդոնիայի]], [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]յի, [[Չեռնոգորիա]]յի ու [[Սերբիա]]յի հետ<ref name="Mapa estados candidatos">{{Cite web |date=2010 |title=Estados candidatos de la UE |url=http://europa.eu/abc/european_countries/candidate_countries/index_es.htm |access-date=25 de junio de 2010 |department=El Portal de la UE}}</ref>։ Վերջապես, սահմաններ ունի նաև [[Կարիբյան ծով]]ում՝ [[Սան Մարտին (այլ կիրառումներ)|Սան Մարտինի]] հետ, [[Հարավային Ամերիկա]]յում՝ [[Բրազիլիա]]յի ու [[Սուրինամ]]ի հետ, իսկ [[Աֆրիկա]]յում՝ [[Մարոկկո]]յի հետ։

Որոշ անդամ երկրներ տարածքներ ունեն եվրոպական մայրցամաքից դուրս, որոնք կարող են Միության մաս կազմել. դրանք սահմանվում են որպես ծովից այն կողմ գտնվող տարածքներ։ Իսպանական [[Սեուտա]] և [[Մելիլյա]] քաղաքները, որ որպես այդպիսին Եվրամիության մաս են կազմում, գտնվում են Աֆրիկայում Մարոկկոյի հետ, սակայն Եվրամիության կողմից չեն համարվում ծովից այն կողմ ընկած տարածքներ։

Նախքան Լիսաբոնի պայմանագրի ուժի մեջ մտնելը հստակեցում չկար, թե ինչպես կարող է որևէ երկիր դուրս գալ Միությունից (թեև Գրոենլանդիան՝ դանիական մի տարածք, հեռացավ 1985 թվականի, որի պատճառով տարբեր համաձայնագրեր փոփոխության ենթարկվեցին<ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=Los principios fundacionales de la Unión |url=http://europa.eu/scadplus/constitution/membership_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111130043438/http://europa.eu/scadplus/constitution/membership_es.htm |archive-date=2011 թ․ նոյեմբերի 30 |access-date=21 de septiembre de 2011 |quote=El único precedente es la retirada de Groenlandia en 1985}}</ref>, սակայն դա այլևս չի պատահում Լիսաբոնի պայմանագրի հետ, քանի որ այն հեռացման ընթացակարգ ունի։

=== Անդամ երկրներ ===
Միության անդամների թիվն աճել է՝ հիմնադիր 6 երկրներից (Բելգիա, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Իտալիա, Լյուքսեմբուրգ և Նիդեռլանդներ)<ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=1945-1959 Europa por la paz – los albores de la cooperación |url=http://europa.eu/about-eu/eu-history/1945-1959/index_es.htm |access-date=17 de septiembre de 2011 |quote=Estados miembros fundadores: Alemania, Bélgica, Francia, Italia, Luxemburgo y Países Bajos}}</ref> հասնելով 28-ի, որոնք կազմում են Եվրոպական Միությունը. 
{| class="wikitable" style="margin:0 auto; padding:0; text-align=center;" width="100%"
|-
! align="center" width="5%" scope=col | [[Anexo:Եվրոպայի դրոշները|Դրոշ]]
! align="center" width="5%" scope=col | [[Anexo:Երկրների զինանշաններն ըստ շրջանների#Եվրոպա|Զին.]]
! align="center" width="15%" scope=col | Անուն
! align="center" width="20%" scope=col | [[Եվրամիության ընդլայնմանպատմությունը|Միանալու տարեթիվը]]<ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=Cronología de la integración europea |url=http://europa.eu/abc/12lessons/key_dates/index_es.htm |access-date=23 de agosto de 2012}}</ref>
! align="center" scope=col | [[Anexo:Երկրներն ըստ բնակչության|Բնակչություն]]<ref name=TWF>{{Cite web |author=CIA |title=The World Factbook |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090912045414/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ |archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 12 |access-date=23 de agosto de 2012 |language=en}}</ref>
! align="center" scope=col | [[Anexo:Երկրներն ըստ մակերևույթի|Մակերևույթ]]<ref name=TWF /><br />(կմ²-ով)
! align="center" width="10%" scope=col | ԵՄ զոնա + ցամաքային մակերևույթ 
! align="center" scope=col | [[Anexo:Աշխարհի արժույթները|Դրամ]]
! align="center" scope=col | [[Anexo:Երկրներն ըստ մեկ շնչին հասնող ՀՆԱ-ի|Մեկ շնչին հասնող ՀՆԱ]]<ref name=TWF /> ($)
! align="center" scope=col | [[Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորը|Պատգամավորական տեղերի թիվը]]
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Գերմանիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of Arms of Germany.svg|30px]]
| [[Գերմանիա]]
| {{dts|25|03|1957}}
| 81&nbsp;305&nbsp;856
| 357&nbsp;022
| 414.599
| [[Եվրո]]
| 38&nbsp;400
| 96
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Ավստրիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Austria Bundesadler.svg|30px]]
| [[Ավստրիա]]
| {{dts|1|01|1995}}
| 8&nbsp;219&nbsp;743
| 83&nbsp;871
|
| [[Եվրո]]
| 42&nbsp;400
| 19
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Բելգիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Great Coat of Arms of Belgium.svg|30px]]
| [[Բելգիա]]
| {{dts|25|03|1957}}
| 10&nbsp;438&nbsp;353
| 30&nbsp;528
| 33&nbsp;975
| [[Եվրո]]
| 38&nbsp;200
| 22
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Բուլղարիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Bulgaria.svg|30px]]
| [[Բուլղարիա]]
|{{dts|1|01|2007}}
| 7&nbsp;037&nbsp;935
| 110&nbsp;879
| 145&nbsp;186
| [[լև (դրամ)|Լև]]
| 13&nbsp;800
| 18
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Կիպրոս}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Cyprus (2006).svg|30px]]
| [[Կիպրոս]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 1&nbsp;138&nbsp;071
| 9&nbsp;251
| 107&nbsp;958
| [[Եվրո]]
| 29&nbsp;400
| 6
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Խորվաթիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Croatia.svg|30px]]
| [[Խորվաթիա]]
| {{dts|1|07|2013}}
| 4&nbsp;290&nbsp;612
| 56&nbsp;542
| 115&nbsp;626
| [[Եվրո]]
| 18&nbsp;100
| 12
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Դանիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:National Coat of arms of Denmark.svg|30px]]
| [[Դանիա]]
| {{dts|1|01|1973}}
| 5&nbsp;543&nbsp;453
| 43&nbsp;094
| 4&nbsp;761&nbsp;811
| [[դանիական կրոն]]
| 37&nbsp;600
| 13
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Սլովակիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of Arms of Slovakia.svg|30px]]
| [[Սլովակիա]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 5&nbsp;483&nbsp;088
| 49&nbsp;035
|
| [[Եվրո]]
| 23&nbsp;600
| 13
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Սլովենիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of Arms of Slovenia.svg|30px]]
| [[Սլովենիա]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 1&nbsp;996&nbsp;617
| 20&nbsp;273
| 20&nbsp;493
| [[Եվրո]]
| 29&nbsp;000
| 8
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Իսպանիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Escudo de España (mazonado).svg|30px]]
| [[Իսպանիա]]
| {{dts|1|01|1986}}
| 47&nbsp;042&nbsp;984
| 505&nbsp;370
| 1&nbsp;545&nbsp;225
| [[Եվրո]]
| 31&nbsp;000
| 54
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Էստոնիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Estonia.svg|30px]]
| [[Էստոնիա]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 1&nbsp;274&nbsp;709
| 45&nbsp;228
| 82&nbsp;219
| [[Եվրո]]
| 20&nbsp;600
| 6
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Ֆինլանդիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Finland.svg|30px]]
| [[Ֆինլանդիա]]
| {{dts|1|01|1995}}
| 5&nbsp;262&nbsp;930
| 338&nbsp;145
| 425&nbsp;590
| [[Եվրո]]
| 36&nbsp;700
| 13
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Ֆրանսիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Armoiries république française.svg|30px]]
| [[Ֆրանսիա]]
| {{dts|25|03|1957}}
| 65&nbsp;630&nbsp;692
| 643&nbsp;801
| 11&nbsp;710&nbsp;417
| [[Եվրո]]
| 35&nbsp;600
| 74
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Հունաստան}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Greece.svg|30px]]
| [[Հունաստան]]
| {{dts|1|01|1981}}
| 10&nbsp;767&nbsp;827
| 131&nbsp;957
| 637&nbsp;529
| [[Եվրո]]
| 26&nbsp;600
| 22
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Հունգարիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of Arms of Hungary.svg|30px]]
| [[Հունգարիա]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 9&nbsp;958&nbsp;453
| 93&nbsp;028
|
| [[հունգարական ֆորինտ]]
| 19&nbsp;800
| 22
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Իռլանդիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Ireland.svg|30px]]
| [[Իռլանդիա]]
| {{dts|1|01|1973}}
| 4&nbsp;722&nbsp;028
| 70&nbsp;273
| 480&nbsp;583
| [[Եվրո]]
| 40&nbsp;100
| 12
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Իտալիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Italy-Emblem.svg|30px]]
| [[Իտալիա]]
| {{dts|25|03|1957}}
| 61&nbsp;261&nbsp;254
| 301&nbsp;340
| 843&nbsp;251
| [[Եվրո]]
| 30&nbsp;900
| 73
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Լատվիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of Arms of Latvia.svg|30px]]
| [[Լատվիա]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 2&nbsp;191&nbsp;580
| 64&nbsp;589
| 93&nbsp;011
| [[Եվրո]]
| 15&nbsp;900
| 9
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Լիտվա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of Arms of Lithuania.svg|30px]]
| [[Լիտվա]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 3&nbsp;525&nbsp;761
| 65&nbsp;300
| 72&nbsp;331
| [[Եվրո]]
| 19&nbsp;100
| 12
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Լյուքսեմբուրգ}}
| align="center" | [[Պատկեր:Greater coat of arms of the grand-duchy of Luxembourg.svg|30px]]
| [[Լյուքսեմբուրգ]]
| {{dts|25|03|1957}}
| 509&nbsp;074
| 2&nbsp;586
|
| [[Եվրո]]
| 81&nbsp;100
| 6
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Մալթա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Malta.svg|30px]]
| [[Մալթա]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 409&nbsp;836
| 316
| 55&nbsp;139
| [[Եվրո]]
| 25&nbsp;800
| 6
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Նիդեռլանդներ}}
| align="center" | [[Պատկեր:Royal Coat of Arms of the Netherlands.svg|30px]]
| [[Նիդեռլանդներ|Նիդերլանդներ]]
| {{dts|25|03|1957}}
| 16&nbsp;730&nbsp;632
| 41&nbsp;543
| 192&nbsp;345
| [[Եվրո]]
| 42&nbsp;700
| 26
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Լեհաստան}}
| align="center" | [[Պատկեր:Herb Polski.svg|30px]]
| [[Լեհաստան]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 38&nbsp;415&nbsp;284
| 312&nbsp;685
| 342&nbsp;482
| [[զլոտի]]
| 20&nbsp;600
| 51
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Պորտուգալիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Portugal.svg|30px]]
| [[Պորտուգալիա]]
| {{dts|1|01|1986}}
| 10&nbsp;781&nbsp;459
| 92&nbsp;090
| 1&nbsp;819&nbsp;498
| [[Եվրո]]
| 23&nbsp;700
| 22
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Չեխիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of the Czech Republic.svg|30px]]
| [[Չեխիայի Հանրապետություն]]
| {{dts|1|05|2004}}
| 10&nbsp;177&nbsp;300
| 78&nbsp;867
|
| [[չեխական կրոն]]
| 27&nbsp;400
| 22
|-bgcolor="#efefef"
| align="center" | {{Դրոշ|Ռումինիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Coat of arms of Romania.svg|30px]]
| [[Ռումինիա]]
| {{dts|1|01|2007}}
| 21&nbsp;848&nbsp;504
| 238&nbsp;391
| 262&nbsp;018
| [[ռումինական լեյ]]
| 12&nbsp;600
| 33
|-
| align="center" | {{Դրոշ|Շվեդիա}}
| align="center" | [[Պատկեր:Great coat of arms of Sweden.svg|30px]]
| [[Շվեդիա]]
| {{dts|1|01|1995}}
| 9&nbsp;103&nbsp;788
| 450&nbsp;295
| 602&nbsp;255
| [[շվեդական կրոն]]
| 40&nbsp;900
| 20
|-
|}

==== Ծովից այն կողմ գտնվող շրջաններ ====
[[Պատկեր:EU special territories (en).svg|մինի|450px|Եվրոպական Միություն.{{legend|#000a9f|Անդամ երկրների գլխավոր տարածքներ}}{{legend|#000eff|Ծովից այն կողմ գտնվող շրջաններ}}{{legend|Países y territorios de ultramar}}]]
Կան անդամ պետությունների՝ ծովից այն կողմ գտնվող մի շարք տարածքներ, որոնք օրինականորեն Եվրամիության մաս են կազմում, սակայն ունեն որոշակի բացառություններ՝ կապված Եվրոպայից հեռու գտնվելու փաստի հետ։ Այս շրջանները մասնակի են կիրառում ԵՄ օրենքը և որոշ դեպքերում շենգենյան գոտուց դուրս են գտնվում<ref name=RUP>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=23 de agosto de 2012 |title=Política regional y regiones ultraperiféricas |url=http://ec.europa.eu/regional_policy/activity/outermost/index_es.cfm}}</ref><ref>{{Cite web |author=Gobierno de Canarias |date=23 de agosto de 2012 |title=Estrategia para las regiones ultraperiféricas: logros y perspectivas |url=http://www.gobcan.es/haciendacanaria/downloads/Revista21/RevistaHC-21_17.pdf?q=jqmodal&go=&form=QBLH&width=100%&height=90%}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref>։ Այս բոլոր տարածքների դրամական միավորը եվրոն է, և դրանք են<ref name=RUP />.

* Ֆրանսիական տարածքներ՝ [[Գվադալուպե (Կասերես)|Գվադալուպե]], [[Մարտինիկա]], [[Ֆրանսիական Գվիանա]], Համախմբության կղզի և [[Մայոտտե]]։
*[[Սան Մարտին]]ի ֆրանսիական հավաքածուն։
* Պոտուգալական ինքնավար շրջաններ [[Մադեյրա|Մադեյրան ու Ազորեսը]]։
* Իսպանական ինքնավար համայնք Կանարյան կղզիները։

Ծովից այն կողմ գտնվող շրջանները կազմված են կղզային տարբեր շրջաններից ու հարավամերիկյան մայրցամաքի արևելյան հատվածում գտնվող մի շրջանից՝ Եվրոպայից հազարավոր կիլոմետր հեռավորության վրա, սակայն որոնք իրավունքի տեսանկյունից ինտեգրվում են Եվրամիությանը և կազմում են դրա ներսում գտնվող մի հատուկ և հստակ սահմանված խումբ։ Նման իրավիճակը ծովից այն կողմ գտնվող շրջաններին հանգեցրել է միության հետ կապերի ուղղակիացման և դրա ներսում համագործակցության պատրաստակամության արտահայտման, որպեսզի Միությունը չմոռանա այս շրջանների յուրահատկությունները, երկարաժամկետ կայուն զարգացման հասնի և իրենց հավասարի կարգավիճակ շնորհի Միության մնացած տարածքների պես<ref name="Las RUP">{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Las regiones ultraperiféricas Regiones de Europa, de ventajas y de oportunidades |url=http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/presenta/rup2010/brochure_rup_es.pdf |publisher=Portal de la Unión Europea}}</ref>։

Այս շրջանների ներկայացուցիչները իրագործում են ժողովներ շրջանների նախագահների մասնակցությամբ, որոնց նպատակն է համագործակցության համատեղ ծրագիր ներկայացնելը<ref name="RUP"/>։

==== Հատուկ կարգավիճակ ունեցող շրջաններ ====
[[Պատկեր:Special member state territories in Europe and the European Union.svg|մինի|
{{legend|#2C325F|Անդամ պետություններ}}{{legend|#5F2C35|Հատուկ կարգավիճակ ունեցող տարածքներ}}]]
Կան անդամ երկրների տարածքներ, որոնցում կիրառվում է Եվրամիության ողջ օրենսդրությունը, որով դրանց կարգավիճակը մոտ է ծովից այն կողմ գտնվող շրջանների կարգավիճակին, թեև դրանք վերջիններիս պես չունեն կառուցվածքային ֆոնդեր։ Ինչպես ծովից այն կողմ գտնվող շրջանները և ի տարբերություն այդ երկրների ու տարածքների, այս տարածքները իսկապես Եվրամիության մաս են կազմում։

Հատկու դեպք է Կիպրոսի Հյուսիսը, որտեղ Եվրամիության օրենսդրությունը չի կիրառվում, թեև այն Միության իրավական մաս է կազմում, քանի որ դրա քաղաքացիները, որ կողմ են քվեարկել Եվրամիությանը միանալու և միավորվելու Կիպրոսի որոշմանը, նաև ընտրում են Եվրոպական խորհրդարանում Կիպրոսի ներկայացուցիչներին։ Այս դեպքը բացառություն է Կիպրոսի միացման պայմանագրից, քանի որ սպասվում է կիպրոսյան երկու հանրապետությունների միջև բանակցությունների զարգացում։ Կղզու բաժանման արդյունքում ստեղծվել է ՄԱԿ-ի միջազգային հովանավորության տակ գտնվող մի սահման հյուսիսում ու հարավում, բրիտանական ինքնավար երկու գոտի, որոնք ազատված են համայնքային իրավունքի կիրառումից, քանի որ Ակրոտրիր և Դհեկելիայի բրիտանական ինքնավար տարածքներում ԵՄ օրենսդրությունը վերաբերում է միայն Միացյալ Թագավորության և Կիպրոսի քաղաքացիներին<ref name="i">Artículo 355 párrafo 5 del TFUE</ref>։

[[Բալթիկ ծով]]ում [[Ֆինլանդիա]]յի Ալանդ կղզիները նույնպես հատուկ կարգավիճակ ունեն<ref>Artículo 355 párrafo 4 del TFUE</ref>։ Այս կղզիները, որոնք լայն ինքնավարություն են վայելում, Ֆինլանդիայից հարաբերականորեն բաժանվելու և ԵՄ-ին միանալու հանրաքվե են անցկացրել, որն ընդունել է Միությանը միանալու որոշումը, թեև որոշակի բացառություններով<ref name="h">{{Cite web |title=Directiva 2006/112/CE del Consejo, de 28 de noviembre de 2006, relativa al sistema común del impuesto sobre el valor añadido |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:347:0001:0118:ES:PDF}}, 32006L0112</ref>։

Այլ դեպք են քաղաքապետարանները, որոնք աշխարհագրական կամ պատմական հատկություններից ելնելով հատուկ կարգավիճակ ունեն։ Այդ կարգավիճակը վերաբերում է եվրոյի օգտագործմանը և [[Ավելացված արժեքի հարկ|ԱԱՀ-ին]]։ Նախ և առաջ առանձնացվում են գերմանական և իտալական անկլավները Büsingen am Hochrhein-ում<ref name="g">{{Cite web |title=Reglamento (CE) n° 450/2008 del Parlamento Europeo y del Consejo de 23 de abril de 2008 por el que se establece el código aduanero comunitario (código aduanero modernizado) |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:145:0001:0064:ES:PDF}}, 32008R0450</ref> և Campione d'Italia-ում<ref name="g" /><ref>{{Cite web |date=18 de agosto de 2000 |title=Decreto Legislativo 18 agosto 2000 n. 267 - Statuto del Comune |url=http://www.comune.campione-d-italia.co.it/modules.php?name=Downloads&d_op=viewdownload&cid=7}}</ref> համապատասխանաբար։ Հատուկ կարգավիճակ ունի նաև իտալական Լիվինգո շրջանը, որը թեև անկլավ չէ, սակայն օգուտ է քաղում՝ XIX և XX դարերից համարվելով հիմնական տարածքից դուրս գտնվող շրջան<ref name="g" /><ref>{{Cite web |title=Legge 17 luglio 1910, n. 516 (GU n. 180 del 2 de agosto de 1910) in merito ad alcune esenzioni gabellarie a favore del comune di Livigno |url=http://www.comune.livigno.so.it/download.jsp?idrub=1840&idrubs=5221 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150923205917/http://www.comune.livigno.so.it/download.jsp?idrub=1840&idrubs=5221 |archive-date=2015 թ․ սեպտեմբերի 23 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

[[Հյուսիսային ծով]]ում գերմանական Հելիգոլանդ կղզին, որև թեև Եվրամիության մաս է կազմում, դուրս է գտնվում մաքսային միությունից և չի ենթարկվում գերմանական հարկային համակարգին<ref name="g" />։ Նույն կերպ նաև ինքնավար քաղաքներ Սեուտան ու Մելիլյան և Աֆրիկայում գտնվող իսպանական մնացած տարածքները, որոնք հատուկ կարգավիճակ ունեն ԱԱՀ, ԵՄ միացյալ գյուղատնտեսական և ձկնաբուծական քաղաքականության հարցում<ref name="h" />։

Աթոս լեռը կամ Սուրբ լեռան ինքնավար պետությունը նույնպես հատուկ կարգավիճակ ունի Հունաստանի ներսում, քանի որ Աթոս լեռը Շենգենյան գոտու և Եվրամիության մաս է կազմում, թեև դրա տարածք կարող են մուտք գործել միայն այն տղամարդիկ, որոնք հեղինակություն ունեն, բացի այդ՝ ցանկացած տեսակի կին արարածի մուտքն արգելված է (բացի հավերից և կատուներից)։

Վերջապես, Կլիպերտոն կղզին, որը գտնվում է ֆրանսիական կառավարության ղեկավարման ներքո, Միության տարածք է համարվում<ref>{{Cite web |title=Loi n°55-1052 du 6 août 1955 portant statut des Terres australes et antarctiques françaises et de l'île de Clipperton |url=http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do;jsessionid=2E14855B772D504D6D56073B3A3BFDAD.tpdjo13v_1?cidTexte=JORFTEXT000000879815&categorieLien=cid&dateTexte= |work=Légifrance |language=francés}}</ref>։ Այնուամենայնիվ, կղզին Շենգենյան գոտու մաս չէ<ref>Artículo 21 del Código aduanero modernizado</ref>, քանի որ չունի մշտական բնակիչներ, չեն անցկացվում Եվրոպական խորհրդի ընտրություններ։

==== Ծովային տարածքներ ու երկրներ ====
[[Պատկեր:ZEE-UE-es.svg|մինի|աջից|Եվրոպական Միության Տնտեսական բացառիկ գոտի (ՏԲԳ){{legend|#0978ab|Եվրամիության անդամ երկրները և դրանց՝ ծովից դուրս գտնվող տարածքները: }}{{legend|#c6ecff|ԵՄ ՏԲԳ-ն:<ref group="nota">La ZEE representada en el mar Mediterráneo esta indicativa porque no hay ZEE en este mar.</ref>}}{{legend|#00a400|Եվրամիության անդամներին, սակայն ոչ ԵՄ-ին պատկանող Ծովային տարածքներ ու երկրներ (ԾՏԵ):}}{{legend|#80e800|ԾՏԵ ՏԳԲ տարածքները (ԵՄ-ից դուրս գտնվող):}}{{legend|#ff4800|ԵՄ թեկնածու համարվող երկրներ}}{{legend|#ffb380|Թեկնածու երկրների ԾՏԵ}}|271x271փքս]]
Ծովային տարածքներն ու երկրները պետություններ են, որոնք համայնքային տարածքի մաս չեն կազմում (ի տարբերություն ծովից այն կողմ գտնվող տարածքների)։ Դրանց բնակիչները ունեն այն երկրի քաղաքացիությունը, որից որ կախման մեջ են (թեև որոշ դեպքերում դրանց քաղաքացիները չունեն լիիրավ քաղաքացիություն)։

Գոյություն ունեն ծովային 25 տարածքներ ու երկրներ<ref>{{Cite web |author=Diario Oficial de la Unión Europe |date=30 de septiembre de 2011 |title=Países y territorios de ultramar a los que se aplicarán las disposiciones del title IV de la Parte III de la Constitución |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2004:310:0400:0400:ES:PDF}}</ref>.

* Ֆրանսիական տարածքներ. [[Նոր Կալեդոնիա]], [[Ֆրանսիական Պոլինեզիա]], [[Սան Բարտոլոմեո]], [[Սեն Պիեռ և Միքելոն]], Ֆրանսիական Հարավային և Անտարկտիկյան տարածքներ, [[Ուոլիս և Ֆուտունա|Ուոլիս և Ֆուտունա կղզիներ]]։
* Բրիտանական տարածքներ. [[Անգիլիա]], [[Բերմուդյան կղզիներ|Բերմունդյան կղզիներ]], Արքայական տարածքներ,[[Կայմանյան կղզիներ]], [[Մոնտսերատ|Մոնսերատ]], [[Փիթքերն կղզիներ]], [[Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա|Սուրբ Հեղինե կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա]], [[Հնդկական օվկիանոսի բրիտանական տարածքներ]], [[Թերքս և Քայքոս կղզիներ]], [[Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ]], [[Ֆոլկլենդյան կղզիներ|Մալվինյան կղզիներ]] և [[Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ]] (վերջին երկուսը վիճելի տարածք են [[Արգենտինա]][[Արգենտինա|յի]] հետ)։
* Հոլանդական տարածքներ. [[Արուբա]], [[Բոնեյրե]], [[Կյուրասաո]], [[Սաբա կղզի]], [[Սինթ Էվստատիուս]] և [[Սինթ Մաարտեն]]։
* Դանիական թագավորության ինքնավար շրջաններ. [[Ֆարերյան կղզիներ]] և [[Գրենլանդիա]]։

=== Նոր երկրների միացում ===
Որպեսզի եվրոպական երկիրը միանա Եվրամիությանը, պիտի բավարարի որոշակի տնտեսական և քաղաքական պայմանների, որոնք հայտնի են որպես [[Կոպենհագեն]]ի չափանիշներ<ref name=adhesion>{{Cite web |author=El portal de la UE |date=27 de marzo de 2010 |title=Criterios de adhesión (criterios de Copenhague) |url=http://europa.eu/scadplus/glossary/accession_criteria_copenhague_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20100407151410/http://europa.eu/scadplus/glossary/accession_criteria_copenhague_es.htm |archive-date=7 de abril de 2010}}</ref>, քանի որ 1993 թվականին Եվրոպական խորհրդի կողմից ընդունվել են դանիական մայրաքաղաքում։ Կոպենհագենի չափանիշները սահմանում են, թե երբ է որևէ երկիր պատրաստ Միությանը միանալուն։ Գլխավոր չափանիշների թվում հետևյալներն են.

* Լինել եվրոպական երկիր<ref name="adhesion" />։
* Ունենալ կայուն կառույցներ, որոնք կերաշխավորեն ժողովրդավարությունը, օրենքի գերակայությունը, մարդու իրավունքները և փոքրամասնությունների հանդեպ հարգանքը<ref name="adhesion" />։
* Կենսունակ շուկայական տնտեսության առկայություն և Միության ներսում շուկայական ուժերին դիմագրավելու կարողություն<ref name="adhesion" />։
* Միանալու հետ կապված պարտականությունները հաղթահարելու կարողություններ, ներառյալ քաղաքական, տնտեսական և դրամական միավորման<ref name="adhesion" />։

[[Պատկեր:Further European Union Enlargement.svg|մինի|345px|'''Եվրամիության ապագան'''
{{legend|#3F48CC|[[Organización territorial de la Unión Europea|ԵՄ անդամ երկրներ]] (28)}}
{{legend|#FF1493|[[#Retirada de un Estado miembro|ԵՄ-ն լքելու գործընթացում ներառված երկրներ]] (1)}}
{{legend|#00BFFF|[[#Candidatos oficiales|Պաշտոնական թեկնածու երկրներ]] (5)}}
{{legend|#86FDF1|[[#Candidatos potenciales|Պոտենցիալ թեկնածու երկրներ, որ պաշտոնական խնդրանգիր են ներկայացրել]] (1)}}
{{legend|#FFF200|[[#Candidatos potenciales|Իրական պոտենցիալ թեկնածուներ]] (1)}}
{{legend|DarkOrange|[[#Candidatos que han paralizado el proceso|Հին թեկնածու երկրներ, որոնք սառեցրել կամ չեղյալ են հայտարարել գործընթացը]] (3).}}
{{legend|#48cc3f|[[#Países fuera de agenda|Հավանական պոտենցիալ երկրներ]] (6)}}]]

Կան ԵՄ-ին միանալու պաշտոնապես թեկնածու հինգ երկրներ, որոնք են [[Թուրքիա]]ն (2004 թվականից)<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=31 de marzo de 2013 |title=Relaciones exteriores UE - Turquía |url=http://eur-lex.europa.eu/es/dossier/dossier_07.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130508214058/http://eur-lex.europa.eu/es/dossier/dossier_07.htm |archive-date=2013 թ․ մայիսի 8 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |quote=1999 - El Consejo de UE Helsinki reconoce a Turquía la calidad de país candidato a la UE en pie de igualdad con otros países candidatos.}}</ref>, [[Մակեդոնիայի Հանրապետություն]]ը (2005 թվականից)<ref name=pais_candi>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=18 de diciembre de 2012 |title=Check current status |url=http://ec.europa.eu/enlargement/countries/check-current-status/index_en.htm |language=en}}</ref>, [[Չեռնոգորիա|Մոնտենեգրոն]] (2010 թվականից)<ref name=solicitud_mont>{{Cite web |date=2010 |title=Montenegro, candidato oficial a entrar en la UE |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2010/12/17/union_europea/1292589115.html |work=elmundo.es}}</ref>, [[Սերբիա]]ն (2012 թվականից)<ref name=serbia_candidato>{{Cite web |author=EFE |date=2 de marzo de 2012 |title=La UE acuerda que Serbia sea candidato oficial a la adhesión |url=http://www.lavanguardia.com/internacional/20120302/54262537175/ue-acuerda-serbia-candidata-oficial-adhesion.html |work=www.lavanguardia.com}}</ref> և [[Ալբանիա]]ն (2014 թվականից)<ref>{{Cite web |author=IGNACIO FARIZA |date=2014 թ․ հունիսի 24 |title=Los Veintiocho otorgan a Albania el estatus de país candidato a la adhesión |url=http://internacional.elpais.com/internacional/2014/06/24/actualidad/1403624949_287594.html |work=www.elpais.com}}</ref>։ Եվրոպական հանձնաժողովի 2009 թվականի զեկույցը դրական է գնահատել Մակեդոնիայի միավորման հարցը, սակայն պնդել է, որպեսզի հետաձգվի Թուրքիայի միացման գործընթացը<ref name=opinion_ue>{{Cite web |author=El País |date=14 de octubre de 2009 |title=La UE abre la puerta a Croacia y Macedonia pero pone trabas a Turquía |url=http://www.elpais.com/articulo/internacional/UE/abre/puerta/Croacia/Macedonia/pone/trabas/Turquia/elpepuint/20091014elpepuint_6/Tes}}</ref>։

Ներկայումս պոտենցիալ թեկնածուներ են [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]ն ու [[Կոսովո]]յի տարածքը (ՄԱԿ-ի ներքին հսկողության տակ գտնվող)<ref name=pais_candi/>՝ ըստ Միավորված Ազգերի Անվտանգության խորհրդի 1244-րդ որոշման<ref name=ONU_1244>{{Cite web |author=Distr. general del Consejo de Seguridad de la ONU |date=10 de junio de 1999 |title=Resolución 1244 (1999) |url=http://www.un.org/spanish/docs/comitesanciones/1160/sres1244.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110813095322/http://www.un.org/spanish/docs/comitesanciones/1160/sres1244.pdf |archive-date=13 de agosto de 2011}}</ref>։ Թեև Բոսնիա և Հերցեգովինան արտահայտել է եվրոպական խմբին միանալու իր հետաքրքրությունը, դրա միացումը բախվում է տնտեսական և քաղաքական բազմաթիվ խնդիրների, որի արդյունքում երկիրը պիտի բարեփոխումներ անի իր տնտեսական, քաղաքական և իրավական համակարգերում<ref>{{Cite web |author=EFE |date=6 de abril de 2010 |title=La UE y EEUU piden a Bosnia un avance en sus reformas |url=http://www.laverdad.es/agencias/20100406/mas-actualidad/mundo/eeuu-piden-bosnia-avance-reformas_201004062039.html |publisher=www.laverdad.es}}</ref><ref>{{Cite web |author=EFE |date=6 de abril de 2010 |title=Moratinos visita Sarajevo para desbloquear camino de Bosnia a la UE y a la OTAN |url=http://www.laverdad.es/agencias/20100406/mas-actualidad/mundo/moratinos-visita-sarajevo-para-desbloquear_201004061017.html |publisher=www.laverdad.es}}</ref>։ Կոսովոյի դեպքն այլ է, քանի որ այս տարածաշրջանը հատուկ կարգավիճակ պիտի ստանա Եվրամիությանը միանալով, քանզի Եվրոպական հանձնաժողովը այն համարում է պոտենցիալ թեկնածու, սակայն ոչ որպես անկախ երկիր, այն կոչում է ''Կոսովո՝ 1244-րդ որոշմամբ''<ref name=ONU_1244/>, քանի որ անդամ երկրները բաժանված են Կոսովոն անկախ պետություն համարողների ու դրա անկախության հռչակագիրը ընդունող և այն Սերբիայի անբաժան մաս համարողների<ref name=serbia_candidato /><ref>{{Cite web |author=agencias |date=18 de febrero de 2008 |title=La UE califica a Kosovo de "''caso único''" y deja a cada miembro su reconocimiento |url=http://www.elpais.com/articulo/internacional/UE/busca/respuesta/independencia/Kosovo/elpepuint/20080218elpepuint_10/Tes |publisher=www.elpais.es}}</ref>։

Թեև [[Նորվեգիա]]ն գտնվում է Եվրոպական տնտեսական տարածքում<ref name="EEEParlamento" />, Շնեգենյան գոտու մաս է և մասնակցում է ԵՄ շատ ծրագրերի ու գործունեությունների<ref>{{Cite web |author=Noruega. Portal oficial en España |date=31 de marzo de 2013 |title=Noruega y la Unión Europea |url=http://www.noruega.es/About_Norway/Government-and-Policy/europe/policy/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120628090909/http://www.noruega.es/About_Norway/Government-and-Policy/europe/policy/ |archive-date=2012 թ․ հունիսի 28 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref><ref>{{Cite web |author=Vein Roald Hansen |date=29 de octubre de 2011 |title=Vårt skjulte EU-medlemskap (Nuestra adhesión oculta a la UE) |url=http://www.moss-avis.no/debatt/aktuell-kommentar/vart-skjulte-eu-medlemskap-1.4361339 |language=Noruego}}</ref>, նորվեգացիները երկու հանրաքվե պահանջեցին՝ 1972 և 1994 թվականներին, որպեսզի իրենց երկիրը ԵՄ անդամ դառնա<ref>{{Cite web |author=Timothy Garton Ash |date=29 de octubre de 2011 |title=Noruega, el paraíso vikingo |url=http://www.elpais.com/articulo/opinion/Noruega/paraiso/vikingo/elpepiopi/20100607elpepiopi_4/Tes}}</ref>։ Միևնույն կերպով՝ [[Իսլանդիա]]ն ԵՏՏ և Շենգենյան գոտու անդամ է և տնտեսական ծանր ճգնաժամի պատճառով ԵՄ անդամ դառնալու ընթացակարգեր անցավ, սակայն 2013 թվականի ընտրությունների արդյունքում, որտեղ հաղթեցին Իսլանդիայի՝ ԵՄ-ին միանալու որոշմանը դեմ կենտրոնական աջակողմյանները, Իսլանդիայի նոր արտգործնախարարը Ընդլայնման հանձնաժողովին հայտնեց նոր գործադիրի որոշումը, ըստ որի նրանք չեն շարունակի Եվրամիությանը միանալու բանակցությունները, մինչև որ այդ հարցի վերաբերյալ հանրաքվե չանցկացնեն<ref>{{Cite web |author=EUROPA PRESS |date=1 de julio de 2013 |title=Islandia frena las negociaciones para adherirse a la Unión Europea |url=http://www.lavozdegalicia.es/noticia/internacional/2013/06/13/islandia-frena-negociaciones-adherirse-union-europea/00031371145184781705959.htm |work=www.lavozdegalicia.es}}</ref>։ Համանման դեպք է [[Շվեյցարիա]]ն, որը թեև նույնպես Շենգենյան գոտում է գտնվում<ref>{{Cite web |date=29 de octubre de 2011 |title=Suiza suprime sus controles fronterizos tras ingresar en el espacio Schengen |url=http://www.lavanguardia.com/internacional/20081212/53598111925/suiza-suprime-sus-controles-fronterizos-tras-ingresar-en-el-espacio-schengen.html}}</ref>, սակայն 1994 և 2001 թվականների հանրաքվեներով մերժել է միանալու որոշումը<ref>{{Cite web |author=swissworld.org |date=29 de octubre de 2011 |title=Relaciones internacionales |url=http://www.swissworld.org/es/politica/politica_exterior/relaciones_internacionales/}}</ref><ref>{{Cite web |date=29 de octubre de 2011 |title=Rechazo en Suiza a negociaciones inmediatas de ingreso a UE |url=http://spanish.peopledaily.com.cn/spanish/200103/05/sp20010305_45818.html}}</ref>։

=== Որևէ անդամի հեռացում ===
Լիսաբոնի պայմանագրին նախորդած պայմանագրերում իրավական որևէ կետ չկար, որը կկարգավորեր երկրների հեռացման հարցը։ Այսպես, օրինակ, Վիեննայի համաժողովում չէր նախատեսվում անդամ երկրների ո՛չ հրաժարում, ո՛չ էլ հեռացում<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=16 de septiembre de 2011 |title=El Tratado en pocas palabras |url=http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121025205131/http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/index_es.htm |archive-date=2012 թ․ հոկտեմբերի 25 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |quote=El Tratado de Lisboa prevé explícitamente por primera vez la posibilidad de que un Estado miembro se retire de la Unión}}</ref>։ Եվրոպական համայնքների Արդարատության դատարանը ճանաչում էր երկրների կողմից ընդունած փոխհամաձայնությունների անվիճելի բնույթը։ Այնուամենայնիվ, պայմանագրերում հեռացման ընթացակարգի բացակայությունը բավարար հիմք չէր, որպեսզի երկիրը որոշեր Եվրամիության կազմում մնալու կամ դուրս գալու հարցը<ref>{{Cite book |last=Urrea Corres |first=Mariola |title=La efectividad del derecho de retirada, el sistema de reforma y las cooperaciones reforzadas: una incógnita que condiciona el proceso de integración de la Unión |date=2008 |isbn=978-84-96717-96-1}}</ref>։

2016 թվականի հունիսի 23-ին հանրաքվե անցկացվեց Միացյալ Թագավորության՝ Եվրամիությունում մնալու հարցի համար, որում «Դուրս գալ ԵՄ-ից» տարբերակը 51,9 % ձայներով հաղթեց, մինչդեռ  «Շարունակել ԵՄ-ում» տարբերակը ստացավ 48,1 %, թեև [[Շոտլանդիա]]յում, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յում և [[Ջիբրալթար]]ում, բացի Լոնդոնում մեծամասնություն կազմելուց, գերակշռեց մնալու տարբերակը<ref>{{Cite web |title=El Brexit gana el referendo: Reino Unido elige salir de la Unión Europea. ¿Qué pasa ahora? |url=http://www.bbc.com/mundo/noticias-internacional-36614807}}</ref>։ Հանրաքվեի արյունքներից հետո վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնը հայտարատեց իր հրաժարականի մասին, այսպիսով, միևնույն տարվա հուլիսի 13-ին [[Թերեզա Մեյ]]ը ստանձնեց նրա պաշտոնը. Դեյվիդ Քեմերոնը պատճառաբանեց, որ նոր ղեկավարությունը երկիրը պիտի տանի ընտրված ուղով<ref>{{Cite web |title=David Cameron dimitirá como primer ministro británico tras la victoria del Brexit |url=http://www.eldiario.es/internacional/David-Cameron-ministro-britanico-Brexit_0_530197092.html}}</ref>։ Այս հանրաքվեն սկիզբ դրեց Եվրամիությունից Միացյալ Թագավորության հեռացման գործընթացին, որը երկարատև է՝ մոտ 2 տարի, ենթադրվում է, որ ամբողջությամբ կիրագործվի 2019 թվականին<ref>{{Cite web |title=Aseguran que Reino Unido dejaría la UE a fines de 2019 - La Tercera.cl |url=http://www.latercera.com/noticia/mundo/2016/08/678-692591-9-aseguran-que-reino-unido-dejaria-la-ue-a-fines-de-2019.shtml |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160816121255/http://www.latercera.com/noticia/mundo/2016/08/678-692591-9-aseguran-que-reino-unido-dejaria-la-ue-a-fines-de-2019.shtml |archive-date=2016 թ․ օգոստոսի 16 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

== Ինստիտուցիոնալ շրջանակ ==
=== Կառույցներ ===
[[Պատկեր:Location of European Union institutions.svg|մինի|Քաղաքներ, որտեղ գտնվում են Միության տարբեր կառույցները:]]

Եվրամիության կառույցները քաղաքական այն օրգանիզմներն ու հաստատություններն են, որոնց անդամ երկրները տալիս են իրենց իշխանության ու ինքնավարության մի մասը։ Դրանով նպատակ է դրվում, որոշակի որոշումներ ու միջազգային գործողություններ ունենան վերազգային բնույթ, որն էլ պիտի կիրառվի անդամ երկրների կամքի հետ՝ այսպիսով ուժից զրկելով ամեն երկրի ազգային մարմիններին<ref name=instituciones>{{Cite web |author=EUROPA |date=14 de septiembre de 2011 |title=Instituciones y organismos de la UE |url=http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/index_es.htm |quote=comparten su soberanía para ser más fuertes y tener una influencia mundial}}</ref>։

Կանոններն ու ընթացակարգերը, որոնց պիտի հետևեն կառույցները, հաստավում են համաձայնագրերում, բանակցվում են Եվրոպական խորհրդի կողմից ու միջկառավարական համաժողովներում ու վավերացվում են ամեն երկրի ազգային խորհրդարանում։ Լիսաբոնի պայմանագիրը նորովի փոխակերպում է Եվրամիության համաձայնագիրը, սակայն նաև ԵԳՀ-ն (Եվրամիության գործունեության համաձայնագիրը)<ref>{{Cite web |date=31 de marzo de 2013 |title=El Tratado de Lisboa: introducción |url=http://europa.eu/legislation_summaries/institutional_affairs/treaties/lisbon_treaty/ai0033_es.htm |work=www.europa.eu/}}</ref>։

Միության կանոնակարգային գործունեության օրինականությունը կրկնակի աղբյուր ունի. մի կողմից՝ Խորհրդի ու Եվրոպական խորհրդի գործունեության մեջ միջազգային օրինականությունը այնքանով, որ Միությունը Միջազգային իրավունքի նորմերով ղեկավարվող միջազգային կազմակերպություն է, մյուս կողմից՝ ժողովրդավարությունը, քանի որ Եվրոպական խորհրդարանը ներառում է Իրավունքի ժողովրդավարական ձևավորման սկզբունքը՝ լինելով մի հաստատություն, որի անդամները ընտրվում են անմիջապես քաղաքացիների կողմից։

Լիսաբոնի պայմանագիրը ամրացրել է միջազգային բարձրագույն շրջանակի պաշտոնական փոխակերպումը յոթ կառույցներով։ Կարևորագույն երեքը որոշումների կայացման գործընթացում Եվրոպական խորհրդարանը, Եվրամիության խորհուրդը և Եվրոպական հանձնաժողովն են։ Մեծ կարևորություն ունի նաև Եվրոպական խորհուրդը՝ որպես մի կառույց, որը սահմանում է Միության ուղղություններն ու առաջնահերթությունները<ref name=instituciones />։

==== Եվրոպական խորհրդարան ====
[[Պատկեր:EP Strasbourg hemicycle l-gal.jpg|մինի|Եվրոպական խորհրդարանի նստավայրը [[Ստրասբուրգ]][[Ստրասբուրգ|ում]]:]]

Եվրոպական խորհրդարանը Եվրամիության խորհրդարանն է։ 1979 թվականից սկսած՝ ամեն հինգ տարին մեկ ուղղակի կերպով ընտրվում է եվրոպական ընտրություններում։ Հետևաբար, այն աշխարհի՝ ուղղակիորեն ընտրվող առաջին վերազգային և մոտ 490 մլն մարդու ներկայացնող կառույցն է. դա կազմում է աշխարհի երկրորդ ամենամեծ ժողովրդավարական ընտրողներ ունեցող մարմինը (Հնդկաստանից հետո)<ref>{{Cite web |date=12 de octubre de 2007 |title=Parliament - an overview. Welcome |url=http://www.europarl.europa.eu/parliament/public.do?language=en |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |author=españoles.ch |date=1 de octubre de 2011 |title=En el Parlamento |url=http://www.espanoles.ch/index.php?option=com_content&task=view&id=61&Itemid=32 |quote=es la única institución supranacional directamente elegida del mundo y el órgano representativo de alrededor de 490 millones de personas, quienes constituyen el segundo electorado democrático más grande del planeta, después de la India}}</ref>։ Խորհրդարանը համարվում է Եվրամիության առաջին կառույցը. առաջին հերթին նշված է պայմանագրերում, իսկ դրա նախագահը մնացած բոլոր իշխանությունների հանդեպ եվրոպական մակարդակի նախապատվություն ունի<ref>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=25 de agosto de 2008 |title=Servicio de Protocolo del Parlamento Europeo: ¿Misión imposible? |url=http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060728FCS09980+0+DOC+XML+V0//ES}}</ref>։ Խորհրդի հետ կիսում է օրենսդրական ու բյուջետային իրավասությունը՝ վերահսկելով Եվրամիության բյուջեն։ Եվրոպական հանձնաժողովը՝ Միության գործադիր մարմինը, պատասխանատու է Խորհրդարանի առաջ։ Մասնավորապես, Եվրոպական խորհրդարանը ընտրում է Հանձնաժողովի նախագահին, ընդունում (կամ մերժում) Հանձնաժողովի նշանակումները, ինչպես նաև կարող է հեռացնել անդամներին<ref name=NOMBRAMIENTO>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=5 de septiembre de 2012 |title=Procedimiento de nombramiento |url=http://www.europarl.europa.eu/aboutparliament/es/0040e8bfb3/Procedimiento-de-nombramiento.html}}</ref><ref name=CONTROL>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=5 de septiembre de 2012 |title=Competencias de control |url=http://www.europarl.europa.eu/aboutparliament/es/00b9de8689/Funciones-de-supervisi%C3%B3n-y-control.html}}</ref>։

Եվրոպական խորհրդարանի ներկայիս նախագահը իտալացի Անտոնիո Տախանին է, որն ընտրվել է 2017 թվականի հունվարին<ref>{{Cite web |last=G. Gallego |first=Javier |date=5 de septiembre de 2012 |title=Schulz, nuevo presidente del Parlamento Europeo |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2012/01/16/union_europea/1326747191.html}}</ref> և նախագահում է տարբեր համագործակցող խմբերից կազմված կուսակցությունների մի բարդ պալատի։ Եվրոպական խորհրդարանի երկու գլխավոր խմբերն են (միասին ունեն տեղերի 61%-ը) Եվրոպական ժողովրդական կուսակցությունը և Սոցիալ-դեմոկրատների առաջադեմ դաշինքը<ref name=DIPUTADOS>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=5 de septiembre de 2012 |title=Diputados al Parlamento Europeo |url=http://www.europarl.europa.eu/meps/es/search.html}}</ref>։

==== Եվրամիության խորհուրդ ====
[[Պատկեր:Schuman ground renos 2011.jpg|մինի|ԵՄ խորհրդի նստավայրը ([[Բրյուսել]]):]]

Խորհուրդը՝ նախկինում՝ Եվրոպական միության խորհուրդ (ԵՄԽ), առավել հայտնի որպես Նախարարների խորհուրդ, իր մեջ է ներառում անդամ երկրների կառավարությունների ներկայացուցիչներին, որոնց ազգային հետաքրքրությունները ներկայացնում է ընդհանուր համաձայնություն գտնելու շրջանակում։ Խորհուրդը Եվրոպական խորհրդարանի հետ իրագործում է Միության օրենսդրական իշխանությունը։ Ներկայացնում է կարևոր գործադիր իշխանությունների պաշտոնական սեփականության իրավունքը, սակայն որի իրագործումը սահմանադրական պարտադիր կերպով պիտի հանձնարարվի Հանձնաժողովին։ Թեև վերջին ժամանակներում դրա օրենսդրական, նախկինում՝ բացառիկ գործառույթները գնալով թուլացել են՝ հօգուտ Եվրոպական խորհրդարանի հետ հավասարության, զուգահեռ կերպով Հանձնաժողովի քաղաքական անկումը կարծես հնարավոր է դարձնում վճռական և գործադիր իշխանության ծանրության կենտրոնի վերադարձը դեպի Խորհուրդ, որը որոշ դեպքերում թվում է, թե հենց այս մարմնին է պատկանում և ոչ թե համայնական գործադիրին։ Այնուամենայնիվ, Խորհուրդը ամեն անգամ ավելի է խամրում իր ալտեր էգոյի՝ Եվրոպական խորհրդի պատճառով։

Խորհուրդը համաօրենսդրական պալատ է, որտեղ գտնվում են Միության անդամ երկրների ներկայացուցիչները իրենց ազգային կառավարությունների միջոցով, հաստատում են պայմանների հավասարության ամբողջական մասնակցությունը՝ որպես երաշխիք ստանալով այսպես կոչված ազգային սկզբունքները ներկայացնելու իրավունքը։ Օրենսդրական որևէ ակտ ընդունելու ժամանակ Խորհրդի նստաշրջանները հանրային են։

Խորհրդի նախագահությունը փոխվում է անդամ երկրների միջև վեց ամիսը մեկ. հունվարից հունիս և հուլիսից դեկտեմբեր<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=Consejo de la Unión Europea |url=http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/council-eu/index_es.htm}}</ref>։  Կառավարությունները աշխատում են միավորելով ուժերը, որպեսզի կարողանան արտաքին քաղաքականության հարցերը միաձայն ներակայացնել, դրանց է մասնակցում նաև Միության արտաքին հարցերի ու քաղաքական անվտանգության բարձրագույն ներկայացուցիչը<ref>{{Cite web |author=Consejo de la Unión Europea |date=17 de septiembre de 2011 |title=Alto Representante de la Unión para Asuntos Exteriores y Política de Seguridad |url=http://www.consilium.europa.eu/policies/council-configurations/foreign-affairs/high-representative-of-the-union-for-foreign-affairs-and-security-policy.aspx?lang=es}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref>։

==== Եվրոպական խորհուրդ ====
[[Պատկեր:Europa building May 2013.jpg|մինի|Եվրոպա շինությունների համալիրը Բրյուսելի եվրոպական թաղամասում<ref name="Europa">{{Cite web |{{Cite web |url= http://www.european-council.europa.eu/the-institution/europa-building.aspx?lang=es |title= Europa: Edificio para el Consejo Europeo |date=2013 |author= europa.eu }} |bot=InternetArchiveBot |http://www.european-council.europa.eu/the-institution/europa-building.aspx?lang=es}}</ref>: Ներկայումս վերականգնվում է, որպեսզի օգտագործվի հիմնականում Եվրոպական խորհրդի կողմից և որոշ դեպքերում նաև Եվրամիության խորհրդի:]]

Եվրոպական խորհուրդը, որը չպետք է խառնել Եվրոպայի խորհրդի կամ Եվրամիության խորհրդի հետ, միջկառավարական բնույթի քաղաքական մարմին է՝ ձևավորված երկրների ղեկավարների կամ Եվրամիության անդամ երկրների կառավարությունների, Խորհրդի մշտական նախագահի ու Եվրոպական հանձնաժողովի կողմից։ Դրա գործառույթները քաղաքական և խորհրդանշական կոլեկտիվ ղեկավարման ուղղվածություն ունեն՝ ամրագրելով Եվրամիության գլխավոր ուղիներն ու նպատակները ամենաէական ոլորտներում. օրենսդրական իշխանությունը դրան տրվում է պայմանագրերից։ Եվրոպական խորհրդի անդամները պարբերաբար հանդիպում են ''եվրոպական գագաթաժողովներ'' կոչվող հավաքներում։ Նրանց գրասենյակները գտնվում են Եվրամիության խորհրդի նստավայր Բրյուսելի Justus Lipsus կառույցում<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=El Consejo Europeo |url=http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/european-council/index_es.htm}}</ref>։

Եվրոպական խորհրդի նախագահը կամ ոչ պաշտոնապես Միության նախագահը Եվրամիության ամենաբարձր ինստիտուցիոնալ պաշտոններից է և, անշուշտ, ամենախորհրդանշականը։ Նրա արտաքին պրոյեկցիան համապատասխանում է ԵՄ բարձրագույն ներկայացուցչությանը արտաքին քաղաքականության և ընդհանուր անվտանգության ոլորտում՝ երկրների ղեկավարների մակարդակով։ Դրա մանդատը 2.5 տարի ժամկետ ունի և կարող է վերականգվել միայն մեկ անգամ՝ այդպիսով փոխարինելով Լիսաբոնի պայմանագրին նախորդած ռոտացիայի հին համակարգին։

==== Եվրոպական հանձնաժողով ====
[[Պատկեր:European Commission flags.jpg|մինի|Եվրամիության դրոշները Եվրոպական հանձնաժողովի նստավայր [[Բրյուսել]]ում:]]
Եվրոպական հանձնաժողովը Եվրամիության գործադիր ճյուղն է։ Այս մարմինը պատասխանատու է օրենսդրական նախաձեռնությունների առաջարկության, որոշումների իրագործման, հիմնադիր պայմանագրերի պահպանման և ընդհանրապես զբաղվում է ԵՄ առօրյա գործունեությամբ։ Նրան է վստահված Միության բարձրագույն շահի իրագործմանը հետևելու գործառույթը՝ առանձնացնելով յուրաքանչյուր անդամ երկրի անհատական շահը<ref name="Europa Institutions">{{Cite web |date=18 de junio de 2007 |title=Instituciones de la Unión Europea: La Comisión Europea |url=http://europa.eu/institutions/inst/comm/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070623104240/http://europa.eu/institutions/inst/comm/index_es.htm |archive-date=2007 թ․ հունիսի 23 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Նշանակումից հետո Եվրոպական հանձնաժողովը կարող է կազմալուծվել միայն Եվրոպական խորհրդարանի մեծամասնական 2/3-ի կողմից ընդունված բողոքի միջնորդության պարագայում, որը դրան տալիս է ինքնավարության բարձրագույն աստիճան՝ համեմատած խորհրդարանական այլ համակարգերի գործադիրների<ref>Diego Varela Pedreira (2007) ''Gobierno de la Unión Europea''. La Coruña: Netbiblo, pp. 75-76. http://dx.doi.org/10.4272/978-84-9745-225-0</ref>։

Հանձնաժողովը ղեկավարում է Նախագահը, որը դրա բարձրագույն ներկայացուցիչն է և հիերարխիայի շղթայի առաջին տեղն է զբաղեցնում՝ նախապատվություն, որը պարտադրված է ուղղակի և անհատականացված ժողովրդավարության լեգիտիմիության կողմից, որը պահպանում է նրա ուղիղ ընտրությունը Եվրոպական խորհրդարանի կողմից։

Համաձայն իր զբաղեցրած պաշտոնի՝ նախագահը նաև գլխավորում է Հանձնաժողովի մնացած անդամներին՝ այսպես կոչված Հանձնակատարներին, որոնք ունեն պարտականություններ ու ծառայություններ, որ նշանակում է Հանձնաժողովի նախագահը համապատասխան ծանուցումների միջոցով, որ ուղարկում է Եվրոպական խորհրդարանին։ Եվրոպական ամեն հանձնակատար պատասխանատու է բաժինների համար (ընդհանուր ուղղություններ ու ծառայություններ), իր հերթին ղեկավարում է գործադիր գործակալությունները՝ նշանակված նախագահի կողմից։ Այս մրցակցային շրջանակները համայնքային լեզվում հայտնի են որպես  "պորտֆելներ" և քանի որ չունեն սեփական ադմինիստրատիվ կառուցվածք, ղեկավարվում են հենց Հանձնաժողովի կողմից։

==== Այլ կառույցներ ====
[[Պատկեր:Europäischer Rechnungshof.jpg|մինի|Հաշիվների դատարանի նստավայրը [[Լյուքսեմբուրգ (քաղաք)|Լյուքսեմբուրգում]]:]]

Վերոնշյալ կառույցներից բացի Եվրամիության ինստիտուցիոնալ շրջանակում առկա են նաև երեք ոչ քաղաքական կառույցներ՝ Եվրամիության Արդարադատության դատարանը, Հաշիվների դատարանը և Եվրոպական կենտրոնական բանկը<ref name=instituciones /><ref name=tratadoUE />։

* '''Եվրամիության Արդարադատության դատարանը''' (ԵՄԱԴ) Եվրամիության կառույց է, որը կատարում է եվրոպական համայնական իրավունքի վերահսկման գործառույթ, և որն ունի դատական ու վերազգային բնույթ։ ԵՄԱԴ-ի դատավճիռները պարտադիր բնույթ ունեն անդամ երկրների շրջանում։ Եվրամիության Արդարադատության դատարանը Միության իրավական կարգավորումների երաշխավորն է, որին մասնակցում են նաև ազգային մյուս դատական համակարգերը<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=El Tribunal de Justicia de la Unión Europea |url=http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/court-justice/index_es.htm}}</ref>։
* '''Հաշիվների դատարանը''' Եվրամիության աուդիտոր մարմինն է։ Վերահսկում է եվրոպական ֆոնդերի ճիշտ բաշխումը ինչպես կառույցների, մարմինների ու համակարգերի, այնպես էլ անդամ երկրների միջև<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=Tribunal de Cuentas de la UE |url=http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/court-auditors/index_es.htm}}</ref>։
* '''Եվրոպական կենտրոնական բանկը''' (ԵԿԲ) եվրոպական միասնական դրամի՝ եվրոյի կենտրոնական բանկն և Եվրոհամակարգի գլխավոր առանցքը։ ԵԿԲ-ն Կենտրոնական բանկերի եվրոպական համակարգի անբաժան մասն է<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=Banco Central Europeo |url=http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/ecb/index_es.htm}}</ref>։

=== Օրգաններ և օրգանիզմներ ===
Օրգանները համարժեք են ավելի փոքր շրջանակ ունեցող կառույցների (թեև նման կարգավիճակ չունեն)։ Թեև դրանց գործառույթները հստակ են, ունեն պարտականություններ, որոնք սովորական կառավարումից ավելի հեռուն են գնում, դրանք իրենց գործառույթներում անկախություն ունեն<ref>{{Cite web |date=17 de septiembre de 2011 |title=Tratado de funcionamiento de la Unión Europea |url=http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/ttce.p6t1.html}}</ref>։ Օրգանիզմները մյուս կառույցներին կից համակարգեր են, սակայն ֆունկցիոնալ ինքնավարությամբ։

* '''Եվրոպական տնտեսական ու սոցիալական կոմիտեն''' (ԵՏՍԿ) ստեղծվել է Եվրոպական տնտեսական համայնքի (ներկայիս Եվրամիության նախատիպի) կողմից 1957 թվականին՝ Եվրոպայի տնտեսական ու սոցիալական տարբեր խմբերի շահերը ներկայացնելու նպատակով<ref>{{Cite web |author=Comité Económico y Social Europeo |date=17 de septiembre de 2011 |title=Comité Económico y Social Europeo (CESE) |url=http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.es.home}}</ref>։
* '''Շրջանների կոմիտեն''' (ՇԿ) Եվրամիության տեղական ու շրջանային ներկայացուցիչների հավաքն է, որի միջոցով դրանք կարող են ներկայացվել Միության օջախում։ Կրթության, երիտասարդության, մշակույթի, առողջապահության և այլ հարցերով այն խորհրդակցում է Եվրամիության խորհրդի, Եվրոպական խորհրդարանի ու Եվրոպական հանձնաժողովի հետ<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=Comité de las Regiones |url=http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/cor/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110903094720/http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/cor/index_es.htm |archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 3 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։
* '''Ներդրումների եվրոպական բանկը''' (ՆԵԲ) Եվրամիության համայնական ֆինանսավորման օրգանն է։ Ստեղծվել է 1958 թվականին  Հռոմի համաձայնագրի շրջանակներում և գտնվում է Լյուքսեմբուրգում։ Առաջադրանք ունի նպաստելու համայնական տարածքի հավասար զարգացմանը տնտեսական ինտեգրման ու սոցիալական համախմբվածության միջոցով<ref>{{Cite web |date=1 de noviembre de 2009 |title=À propos de la BEI |url=http://www.bei.org/about/index.htm |language=francés}}</ref>։
* '''Եվրոպական ժողովրդի պաշտպանը''' (ԵԺՊ) կարող է ընդունել Եվրամիության քաղաքացիներին կամ ֆիզիկական ու իրավաբանական անձանց՝ կառույցների կամ համայնական օրգանների գործունեության հետ կապված բողոքները (բացառությամբ Արդատադատության դատարանի կամ Առաջին ատյանի դատարանի)։ Պաշտպանը առաջադրվում է Եվրոպական խորհրդարանի կողմից ամեն ընտրությունից հետո և օրենսդիր մարմնի ղեկավարման ամբողջ ընթացքի համար։ Նստավայրը Ստրասբուրգում է<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=El Defensor del Pueblo Europeo |url=http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/citizenship_of_the_union/o10005_es.htm}}</ref>։

=== Գործակալություններ ===
[[Պատկեր:Axencia Comunitaria de Control da Pesca, Vigo.JPG|մինի|աջից|Ձկնորսության վերահսկման գործակալության նստավայրը Վիգոյում:]]
Եվրոպական գործակալությունները մասնագիտացված օրգաններ են, որոնք զբաղվում են Եվրամիության կառուցվածքի որևէ հատուկ ոլորտով (գիտական, տեխնիկական, իրավական կամ սոցիալական)։ Գտնվում են ԵՄ անդամ երկրներում։ Դրանց գործառույթը անդամ երկրների միջև համագործակցության ապահովումն ու իրենց գործունեության շրջանակներում քաղաքացիներին օգնություն տրամադրելն է<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=14 de septiembre de 2011 |title=Agencias de la UE |url=http://europa.eu/agencies/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110903094639/http://europa.eu/agencies/index_es.htm |archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 3 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Այս գործակալությունները զգալիորեն նպաստել են ԵՄ արդյունավետ գործունեությանը շնորհիվ համայնական տարբեր ոլորտներում իրենց մասնագիտացվածության։ Լինելով հիմնականում ապակենտրոն ու անկախ կառույցներ՝ նպաստել են ԵՄ բազմազգ բնույթի ամրապնդմանը<ref name=agencias>{{Cite web |author=Comisión de las Comunidades Europeas |date=11 de marzo de 2008 |title=Agencias europeas – Orientaciones para el futuro |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2008:0135:FIN:ES:PDF}}</ref>։

Գործակալությունները բաժանվում են 2 խմբի մեջ ներառված 4 կարգի. կարգավորող և գործադիր գործակալություններ<ref name=agencias />։ Կարգավորող գործակալությունները, որոնք իրենց հերթին բաժանվում են 3 կարգի, ապակենտրոն են ու զբաղվում են անժամանակ որևէ գործունեությամբ, հայտնի են որպես ''երեք սյուների'' գործակալություններ։ Վերջինները՝ գործադիր գործակալությունները, գտնվում են Եվրոպական հանձնաժողովի նստավայրում ([[Բրյուսել]] կամ [[Լյուքսեմբուրգ]]) և ստեղծվել են որոշակի ժամանակով, որպեսզի որևէ հատուկ առաջադրանք իրագործեն<ref name=agencias />։

== Կառավարում ==
{| class="wikitable" align="right" style="width:30em; text-align:center; clear:both; margin-left: 7px; font-size:90%"
|+[[Եվրոպական հանձնաժողով|Եվրոպական հանձնաժողով (2014-2019)]]<br /><small>[<span style="background-color:#F0F8FF">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>]&nbsp;([[Եվրոպական ժողովրդական կուսակցություն|ԵԺԿ]]) - [<span style="background-color:#FFE8E8">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>]&nbsp;(ԵՍԿ) - [<span style="background-color:#FFFFDD">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>]&nbsp;(ԼԴԲԵԿ)</small>
|-
| bgcolor="#f0f8ff" colspan="2" | '''Նախագահություն'''։ Ժան-Կլոդ Յունկեր ([[Լյուքսեմբուրգ]])
|-
! colspan="2" | Փոխնախագահող հանձնակատարներ (Պորտֆելներ)
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | Ֆրանս Թիմերմանս ([[Նիդեռլանդներ]]) || Օրենսդրության բարելավում, Միջկառույցային հարաբերություններ, Իրավական պետություն և Հիմնարար իրավունքների փաստաթուղթ
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Կրիստինա Գեորգիեվա ([[Բուլղարիա]]) || Բյուջե և մարդկային ռեսուրսներ
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | Մարոշ Շեվչովիչ ([[Սլովակիա]]) || Էներգիայի միություն
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Ջիրկի Կատայնեն ([[Ֆինլանդիա]]) || Աշխատանքի, զարգացման, ներդրումների ու մրցակցության խթանում
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Վալդիս Դոմբրովսկիս ([[Լատվիա]]) || Եվրո և y Սոցիալական երկխոսություն
|-
| bgcolor="#ffffdd" | Անդրուս Անսիպ ([[Էստոնիա]]) || Թվային եզակի շուկա
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | [[Ֆեդերիկա Մոգերինի]] ([[Իտալիա]]) || Արտաքին հարցեր և քաղաքական անվտանգություն
|-
| colspan="2" |
<div class="NavFrame collapsed">
  <div class="NavHead">Այլ հանձնակատարներ (Պորտֆել)</div>
  <div class="NavContent">
{|
|-
| bgcolor="#ffffdd" | Վերա Յուրովա ([[Չեխիա]]) || Արդարադատություն, Սպառողներ և սեռերի հավասարություն
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Գյունթեր Օթինգեր ([[Գերմանիա]]) || Թվային տնտեություն և հասարակություն
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | Պիեռ Մոսկովիցի ([[Ֆրանսիա]]) || Տնտեսական ու ֆինանսական հարցեր, Հարկային և մաքսային միություններ
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Մարին Թիսեն ([[Բելգիա]]) || Աշխատանք, սոցիալական հարցեր, աշխատանքային ընդունակություններ ու շարժունակություն
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | Կորինա Կրետու ([[Ռումինիա]]) || Տարածաշրջանային քաղաքականություն
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Յոհանես Հան ([[Ավստրիա]]) || Հարևանների հետ տարվող քաղաքականություն և ընդլայնման բանակցություններ
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Դիմիտրիս Ավրամոպուլոս ([[Հունաստան]]) || Միգրացիա, ներքին հարցեր ու քաղաքացիություն
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | Վիտենիս Անդիրուկաիտիս ([[Լիտվա]]) || Առողջապահություն և սննդի անվտանգություն
|-
| bgcolor="#ffffff" | Ջոնաթան Հիլ <br /> (Միաղյալ Թագավորություն) || Ֆինանսական կայունություն, ֆինանսական ծառայություններ ու կապիտալի շուկաների միություն
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Էլիզաբետա Բիենկովսկա ([[Լեհաստան]]) || Ներքին շուկա, արդյունաբերություն
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Միգել Արիաս Կանյետե ([[Իսպանիա]]) || Կլիմայի և էներգետիկայի հարցեր
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | Նեվեն Միմիկա <br /> ([[Խորվաթիա]]) || Միջազգային համագործակցություն և զարգացում
|-
| bgcolor="#ffffdd" | Մարգրեթ Վեստագեր ([[Դանիա]]) || Մրցակցություն
|-
| bgcolor="#ffffdd" | Վիոլետա Բուլչ ([[Սլովենիա]]) || Տրանսպորտ
|-
| bgcolor="#ffffdd" | Սեսիլիա Մալմստրոմ ([[Շվեդիա]]) || Առևտուր
|-
| bgcolor="#ffe8e8" | Կարմենու Վելա <br /> ([[Մալթա]]) || Շրջակա միջավայր, ծովային և ձկնորսության հարցեր
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Տիբոր Նավարաչիչ ([[Հունգարիա]]) || Կրթություն, մշակույթ, սպորտ և երիտասարդություն
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Կարլուշ Մոեդաշ ([[Պորտուգալիա]]) || Հետազոտություն, իտություն ու նորարարություն
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Ֆիլ Հոգան ([[Իռլանդիա]]) || Գյուղատնտեսություն և գյուղական շրջանների զարգացում
|-
| bgcolor="#f0f8ff" | Քրիստոս Ստիլիանիդես ([[Կիպրոս]]) || Մարդասիրական օգնություն և ճգնաժամային ղեկավարում
|}
  </div>
</div>
|}

Ներկայումս Եվրոպական խորհրդի նախագահը լեհ քաղաքական գործիչ [[Դոնալդ Թասկ]]ն է, որը նշանակվել է 2014 թվականի  օգոստոսին և մանդատն ընդունել միևնույն տարվա դեկտեմբերի 1-ին։ Մինչդեռ ներկայիս հանձնաժողովը 2014 թվականի  նոյեմբերի 1-ից նախագահում է Ժան-Կլոդ Ջանքերը։ Այժմ Հանձնաժողովն ունի 28 հանձնակատար, որոնցից 7-ը փոխնախահագներ են։

Եվրամիությունը միջազգային մյուս կազմակերպություններից տարբերող հատկանիշներից մեկը դրա կառավարման կառույցների զարգացման բարձր մակարդակն է<ref>Diego Varela Pedreira (2007) ''Gobierno de la Unión Europea''. La Coruña: Netbiblo, pp. 11-17. http://dx.doi.org/10.4272/978-84-9745-225-0</ref>։ Եվրամիության կառավարությունը միշտ տատանվել է միջկառավարական մոդելի միջև, որտեղ երկրները պահպանում են իրենց արտոնությունների ամբողջությունը և վերազգային մոդելը, որտեղ երկրների ինքնավարության մի մասը տրվում է Միությանը։ Առաջին դեպքում համայնական որոշումները փաստացի քննարկվում են երկրների միջև և ընդունվում միաձայն։ Այս մոդելը, որը մոտ է դասական միջկառավարական կազմակերպությունների սկզբունքին, պաշտպանվում է եվրոսկեպտիկ հոսանքի կողմից։ Ըստ նրանց՝ երկրի կամ կառավարության ղեկավարներն են, որ ունեն ժողովրդավարական լեգիտիմություն քաղաքացիներին ներկայացնելու, և հետևաբար ազգերն են, որ պիտի վերահսկեն Միության կառույցները<ref>{{Cite web |date=30 de septiembre de 2011 |title=Nigel Farage, euroescéptico en el Parlamento Europeo |url=http://www.youtube.com/watch?v=S51mTt8GN8A}}</ref>։  Երկրորդ դեպքը եվրոֆիլների հոսանքն է, որը գտնում է, որ կառույցները ուղղակիորեն պիտի ներկայացնեն քաղաքացիներին դաշնության մոդելի և ուղղակի ընտրությունների միջոցով։ Նրանց համար եվրոպական դաշնային միությունը կլուծի ինքնավարության, ժողովրդավարական լեգիտիմության, համայնական ուժերի բաժանման, խնդիրների բաշխման, հարկային և միասնական մոդելի ստեղծման հետ կապված խնդիրները<ref>{{Cite web |author=Cesáreo Aguilera |date=25 de enero de 2006 |title=¿Dónde están los federalistas europeos? |url=http://www.elpais.com/articulo/cataluna/estan/federalistas/europeos/elpepiautcat/20060125elpcat_5/Tes}}</ref><ref>{{Cite web |author=Jóvenes Europeos Federalistas |date=30 de septiembre de 2011 |title=Programa Político |url=http://jef.communicate-europe.co.uk/fileadmin/files_jef-europe/Political_Docs/Political_Programme/JEF_Political_Programme_ES.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120720013103/http://jef.communicate-europe.co.uk/fileadmin/files_jef-europe/Political_Docs/Political_Programme/JEF_Political_Programme_ES.pdf |archive-date=2012 թ․ հուլիսի 20 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Այսպիսով՝ Միության կառավարման մոդելը հիբրիդային է. մի կողմից Եվրամիության խորհուրդն է, որը երկրների ներկայացուցիչն է, և որում որոշումները միաձայնություն չեն պահանջում, իսկ ամեն երկրի ձայների կշիռը որոշվում է ժողովրդագրական չափանիշով, մյուս կողմից Եվրոպական խորհրդարանն է, որը համընդհանուր ընտրական իրավունքով ընտրված եվրոպական միակ կառույցն է, այսինքն՝ միակն է, որ ներկայացնում է քաղաքացիներին<ref>{{Cite web |date=18 de septiembre de 2011 |title=El funcionamiento de la Unión Europea |url=http://ec.europa.eu/publications/booklets/eu_glance/68/es.pdf}}</ref>։

Այս է պատճառը, որ Եվրամիությունը Իրավունքի համայնք լինելու և եզակի իրավաբանական բնույթի պայմաններում Մաստրիխտի համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելու պահից օժտվել է ինստիտուցիոնալ շրջանակով և եզակի կառավարությամբ, որը գործում է ներկայացուցչական ժողովրդավարության ռեժիմում։ Համաձայն Միության համաձայնագրի 3.1 հոդվածի՝ ինստիտուցիոնալ շրջանակը ''"նպատակ ունի խթանելու իր արժեքները, հետևելու իր նպատակներին, պաշտպանելու իր, իր քաղաքացիների ու իր անդամ երկրների շահերը, ինչպես նաև երաշխավորելու իր քաղաքականության ու գործողությունների համահնչությունը, արդյունավետությունն ու շարունակականությունը"''<ref name=tratadoUE>{{Cite web |author=Diario oficial de la Unión Europea |date=30 de marzo de 2010 |title=Versión consolidada del Tratado de la Unión Europea |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:083:0013:0046:ES:PDF}}</ref>:

=== Գործառույթներ ===
Եվրամիության կառավարության գործառույթները ներկայացված են հաջորդիվ<ref name=tratadoUE />.

{| style="width:100%; background:none"
| colspan="3" style="text-align:center; font-size:89%" | Ըստ Եվրամիության գործունեության համաձայնագրի առաջին գլխի առաջին մասի՝ Միությունն ունի հետևյալ գործառույթները<ref name=tratadoUE />. &nbsp; &nbsp; &nbsp;
|-
| valign=top width=33%|
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="text-align:center; font-size:150%"
| width="33%" style="background:#BECDF1; border:1px solid #9DB0F6; padding:5px" | Բացառիկ գործառույթներ
|}
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" style="padding-top:5px"
|- style="text-align:center; font-size:90%"
| width="33%" style="background:#9DB0F6; border-bottom:1px dotted white" | ''Միայն Միությունը կարող է օրենք սահմանել ու ընդունել դրանց հետ կապված ակտեր. երկրները կարող են դա անել միայն այն դեպքում, եթե լիազորված են Միության կողմից կամ պետք է ընդլայնեն Միության ակտերը<ref>Artículo 2.1 del Tratado de Funcionamiento de la Unión Europea</ref>''
|- style="text-align:left; valign:top; font-size:90%"
| style="background:#9DB0F6" valign=top |
* մաքսային միություն
* ներքին շուկայի գործունեության համար անհրաժեշտ մրցակցային իրավունքների հաստատում
* անդամ երկրների դրամային քաղաքականություն
* ԵՄ Ձկնային միացյալ քաղաքականության շրջանակներում ծովային ռեսուրսների պահպանում
* ԵՄ Միացյալ առևտրային քաղաքականություն
* այս գործառույթների շրջանակներում միջազգային համաձայնագրերի կիրառում
|}
| valign=top width=33%|
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="text-align:center; font-size:150%"
| width="33%" style="background:#D7DFF4; border:1px solid #BAC6F4; padding:5px" | Համատեղ գործառույթներ
|}
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" style="padding-top:5px"
|- style="text-align:center; font-size:90%"
| width="33%" style="background:#BAC6F4; border-bottom:1px dotted white" | ''Միությունը և անդամ երկրները կարող են օրենք սահմանել ու ընդունել դրանց հետ կապված ակտեր, սակայն երկրները դրանք կարող են իրագործել այնքանով, որքանով որ Միությունը թույլ կտա<ref>Artículo 2.2 del Tratado de Funcionamiento de la Unión Europea</ref>''
|- style="text-align:left; valign:top; font-size:90%"
| style="background:#BAC6F4" valign=top |
* ներքին շուկա
* համաձայնագրերով սահմանված ոլորտներում սոցիալական քաղաքականություն
* տնտեսական, սոցիալական ու տարածքային համախմբվածություն
* գյուղատնտեսություն և ձկնորսություն
* շրջակա միջավայր
* սպառողների շահերի պաշտպանություն
* տրանսպորտ
* տրանսեվրոպական ցանցեր
* էներգետիկա
* ազատության, անվտանգության և իրավապահպանության գործառույթ
* հանրային առողջության հարցեր
|}
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" style="padding-top:5px"
|- style="text-align:center; font-size:90%"
| width="33%" style="background:#BAC6F4; border-bottom:1px dotted white" | ''Միության քաղաքականությունն ու գործողությունները չեն խանգարի երկրներին իրագործել սեփական գործառույթները''
|- style="text-align:left; valign:top; font-size:90%"
| style="background:#BAC6F4" valign=top |
* հետազոտություն, տեխնոլոգիական զարգացում և տիեզերքի զննություն
* զարգացման նպատակով համագործակցություն և մարդասիրական օգնություն
|}
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" style="padding-top:5px"
|- style="text-align:center; font-size:125%"
| width="33%" style="background-color:#def; border:1px dotted white;padding:5px" | '''Հատուկ գործառույթներ'''<br /><small>(առանձին դասակարգված)</small>
|- style="text-align:left; valign:top; font-size:90%"
| style="background-color:#def;" valign=top |
* տնտեսական, սոցիալական և աշխատանքային քաղաքականությունների համակարգում 
* արտաքին քաղաքականություն և ընդհանուր անվտանգություն 
|}
| valign=top width=33%|
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="text-align:center; font-size:150%"
| width="33%" style="background:#F3F5FD; border:1px solid #E6ECFD; padding:5px" | Աջակցային գործառույթներ
|}
{| width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" style="padding-top:5px"
|- style="text-align:center; font-size:90%"
| width="33%" style="background:#E6ECFD; border-bottom:1px dotted white" | ''Միությունը կարող է ավարտին հասցնել երկրների գործողությունները՝ աջակցելու, համակարգելու կամ դրանք ամբողջացնելու նպատակով''
|- style="text-align:left; valign:top; font-size:90%"
| style="background:#E6ECFD" valign=top |
* մարդկային առողջության պահպանություն ու բարելավում
* արդյունաբերություն
* մշակույթ
* տուրիզմ
* կրթություն, մասնագիտական ձևավորում, երիտասարդության և սպորտի հարցեր 
* քաղաքացիական պաշտպանություն
* վարչական համագործակցություն
|}
|}

=== Եվրոպական քաղաքական կուսակցություններ ===
[[Պատկեր:European Parliament 2014.svg|մինի|աջից|300px|'''Եվրոպական կուսակցությունների VIII օրենդրության պատգամավորներն ու խմբերը''':<br />
{{legend|#3399FF|color2=white|texto2=220|Եվրոպական ժողովրդական կուսակցություն}}
{{legend|#F10000|color2=white|texto2=191|Սոցիալ-դեմոկրատների առաջադիմական դաշնություն}}
{{legend|#0000EB|color2=white|texto2=70|Եվրոպական պահպանողականների ու ռեֆորմիստներ}}
{{legend|#FFFF00|color2=black|texto2=68|Եվրոպայի դեմոկրատների ու լիբերալների դաշնություն}}
{{legend|#C10000|color2=white|texto2=52|Եվրոպական միասնական ձախակողմյաններ / Հյուսիսային կանաչ ձախակողմյաններ}}
{{legend|#009900|color2=white|texto2=50|Կանաչներ / Եվրոպական ազատ դաշնություն}}
{{legend|#40E0D0|color2=black|texto2=48|Ազատության և ուղիղ ժողովրդավարության Եվրոպա}}
{{legend|#999999|color2=white|texto2=52|Չգրանցվածներ}}]]

Եվրոպական քաղաքական կուսակցությունը մի կազմակերպություն է, որը հետևում է քաղաքական ծրագրի ու կազմված է տարբեր երկրների կուսակցություններից ու անհատներից, որոնք իրենց հերթին ներկայացնում են Եվրամիության որևէ անդամ երկրի<ref name=partidosUE>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=18 de septiembre de 2011 |title=¿Qué es un partido político a escala europea? |url=http://www.europarl.europa.eu/parliament/expert/staticDisplay.do?language=ES&id=43&pageRank=1}}</ref>։ Ավելի ճիշտ՝ ըստ ԵՄ համաձայնագրի՝ քաղաքական կուսակցությունները եվրոպական մակարդակով նպաստում են եվրոպական քաղաքական գիտակցությանը և Միության քաղաքացիների կամարտահայտությանը։

2004 թվականի հուլիսից սկսած՝ եվրոպական քաղաքական կուսակցություններն իրենց տրամադրության տակ ունեն Եվրոպական խորհրդարանի կողմից տրված տարեկան ֆինանսավորում։ Այն նպատակ ունի ընդգրկելու կուսակցությունների ծախսերի մոտ 85%-ը՝ վճարելով այն ծախսերը, որոնք ուղղակիորեն կապված են կուսակցության ծրագրի սահմանած նպատակների հետ (ժողովներ, վարչական ծախսեր, եվրոպական ընտրությունների հետ կապված քարոզարշավներ, հրատարակություններ և այլն)։ Այնուամենայնիվ, նման փոխհատուցումը չի կարելի օգտագործել ոչ եվրոպական կուսակցությունների կամ թեկնածուների նախընտրական քարոզարշավների վրա, ինչպես նաև դրանց պարտքերի վճարման համար<ref name=partidosUE />։

Հանրային նման ֆինանսավորում խթանելու նպատակով արդեն նշված կազմակերպությունները պիտի անդամ երկրում իրավական ներկայացուցչություն ունենան Միության երկրների նվազագույնը 1/4-ի չափով, հարգեն ազատությունը, ժողովրդավարությունը, մարդու իրավունքները, հիմնարար ազատությունները, ինչպես նաև իրավական պետության գաղափարը (և արտահայտել այս ամենը իրենց ծրագրում, կարգավիճակներում ու գործողություններում). և վերջապես, պիտի մասնակցած լինեն եվրոպական ընտրություններին կամ արտահայտած լինեն նման մտադրություն<ref>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=18 de septiembre de 2011 |title=¿Qué condiciones hay que cumplir para obtener financiación? |url=http://www.europarl.europa.eu/parliament/expert/staticDisplay.do?language=ES&id=43&pageRank=2}}</ref>։

Եվրոպական քաղաքական կուսակցությունները քաղաքական խմբեր են կազմում Եվրոպական խորհրդարանում, որի համար անհրաժեշտ են առնվազն անդամ երկրների 1/5 մասի 25 պատգամավորներ։ Խմբերի նախագահների հաստատումից հետո Եվրոպական խորհրդարանի տեղերում նշանակվում են պատգամավորները՝ ըստ իրենց քաղաքական տեղեկագրերի։ Հնարավոր է նաև, որ որևէ պատգամավոր ոչ մի խմբի չպատկանի և ըստ այդմ  էլ մաս կազմի ''չգրանցվածների''<ref name="grupos">{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=18 de septiembre de 2011 |title=Los grupos políticos |url=http://www.europarl.europa.eu/parliament/public/staticDisplay.do?id=45&pageRank=4&language=ES}}</ref>։

Ներկայումս Խորհրդարանը կազմված է քաղաքական 7 խմբից. Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության խումբը, Սոցիալ-դեմոկրատների առաջադիմական դաշնության խումբը, Եվրոպայի դեմոկրատների ու լիբերալների դաշնության խումբը, Եվրոպական պահպանողականների ու ռեֆորմիստների խումբը, Կանաչների / Ազատ Եվրոպայի դաշնության խումբը, Եվրոպական միասնական ձախակողմյանների կոնֆեդերացիայի / Ազատության ու ժողովրդավարության հյուսիսային ու եվրոպական կանաչ ձախակողմյանների խումբը<ref name=grupos />։

Քանի որ Եվրոպական խորհրդարանը չի ընտրում ոչ մի կառավարություն, դրանում չկան կառավարական կամ ընդդիմադիր խմբեր։ Դիմակայության փոխարեն գերիշխում է մեծամասնական կուսակցությունների միջև փոխհամաձայնություն փնտրելը, որում ավանդաբար մեծ կշիռ ունեն 2 ամենամեծ խմբերը՝ ԵԺԿ (քրիստոնեա-դեմոկրատները) և ԵՍԴԿ (սոցիալ-դեմոկրատները)։ Սա այն բանի շնորհիվ, որ քաղաքական ոչ մի կուսակցություն չի ստանում անհրաժեշտ բացարձակ մեծամասնություն, որպեսզի հաղթի ընտրությունները՝ ի տրաբերություն այլ խորհրդարանների, որտեղ անհրաժեշտ է պարզապես ձայների մեծամասնությունը<ref>{{Cite web |author=Fernando de Luis-Orueta |date=28 de mayo de 2004 |title=El funcionamiento del Parlamento Europeo |url=http://www.elpais.com/articulo/internacional/funcionamiento/Parlamento/Europeo/elpepuint/20040525elpepuint_7/Tes}}</ref>։

== Իրավական համակարգ ==
Եվրամիության իրավունքը նորմերի ու սկզբունքների մի ամբողջություն է, որ սահմանում են դրա գործունեությունը, գործառույթներն ու խնդիրները։ Բնութագրվում է իր իրավական կարգի ''sui generis-ով,'' որով տարբերվում է ինչպես միջազգային իրավունքից, այնպես էլ անդամ երկրների իրավական կարգերից։ Համայնական իրավական համակարգը արտահայտվում է գործառույթների ամբողջության վրա, որոնք երկրները Իրավունքի ուժով վերագրել են Միությանը։

=== Սկզբնական օրենք ===
[[Պատկեր:EU Roma Musei Capitolini close-up.jpg|մինի|[[Կապիտոլիական թանգարաններ|Կապիտոլիական թանգարանը]], որտեղ ստորագրվել են Հռոմի պայմանագրերը:]]
Սկզբնական օրենքը տարբեր պայմանագրերի բովանդակության մեջ ընդգրկված օրենքն է, որն ընդունում են անդամ երկրները, և որոնք հնարավոր են դարձնում Ածանցյալ օրենքի հայտնվելը, որը բխում է հենց սկզբնական օրենքից։ Ածանցյալ օրենքը ոչ միայն զիջում է սկզբնական օրենքի հետ հակադրվելու դեպքում, այլ նաև հիմնավորվում ու ծագում է դրանք պարունակող տարբեր պայմանագրերից<ref>{{Cite web |author=Red Derecho |date=18 de septiembre de 2011 |title=El Derecho Originario Europeo |url=http://www.rederecho.com/derecho-europeo/167-el-derecho-originario-europeo |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120301070544/http://www.rederecho.com/derecho-europeo/167-el-derecho-originario-europeo |archive-date=2012 թ․ մարտի 1 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Եվրամիության համաձայնագրերը հիմնականում երկու տիպի են։ Մի կողմից գործառական պայմանագրերն են, որոնցում ներառված են Ածուխի ու պողպատի եվրոպական համայնքի, Եվրոպական տնտեսական համայնքի և Ատոմական էներգիայի եվրոպական համայնքի համաձայնագրերում պարունակվող կանոնները<ref name=tratados />։

Համաձայնագրերի մնացած մասը փոփոխող և լրացնող են, որոնց մեջ մտնում են նաև այն պայմանագրերը, որոնք փոփոխել են գործնական դիրքորոշումները։ Ամենակարևորները հետևյալներն են՝ Միաձուլման պայմանագիրը, Եվրոպական միակ ակտը, Եվրոպական միության համաձայնագիրը, Ամստերդամի պայմանագիրը, Նիսի պայմանագիրը և Լիսաբոնի համաձայնագիրը։ Փոփոխող են նաև յուրաքանչյուր երկրի՝ Միությանը միանալու պայմանագրերը<ref name=tratados />։

=== Ածանցյալ օրենք ===
Ածանցյալ օրենքը ձևավորվել է եվրոպական տարբեր կառույցների կողմից ընդունված կանոններից։ Կանոնները, որ այդ կառույցները կարող են ընդունել, հետևյալներն են՝ կանոնակարգեր, հրահանգներ և որոշումներ<ref>{{Cite web |date=18 de septiembre de 2011 |title=¿Qué es el Derecho Originario y derivado de la Unión Europea? |url=http://www.mailxmail.com/curso-derecho-laboral-nociones-supuestos/que-es-derecho-originario-derivado-union-europea |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190118131239/http://www.mailxmail.com/curso-derecho-laboral-nociones-supuestos/que-es-derecho-originario-derivado-union-europea |archive-date=2019 թ․ հունվարի 18 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Կանոնակարգերը եվրոպական կառույցներից բխող իրավական նորմեր են, որոնք անդամ երկրներում ուղղակի ազդեցություն և գերիշխող դիրք ունեն դրանց ազգային իրավունքի հանդեպ։ Գոյություն ունեն կանոնակարգերի ընդունման չորս ընթացակարգեր։ Առաջին հերթին կանոնակարգը ընդունվում է Խորհրդի կողմից Հանձնաժողովի առաջարկությամբ և Խորհրդարանի հավանությամբ։ Մյուս կողմից՝ Հանձնաժողովը կարող է կանոնակարգեր թելադրել սեփական նախաձեռնությամբ՝ Համաձայնագրերով նախատեսված կարգով, ինչպես նաև երբ ստանում է Խորհրդի համապատասխան պատվերը նման կանոնակարգ ստեղծելու համար<ref name=tratadoUE />։

Համայնական հրահանգները անդամ եկրներին ուղղված հրամաններ են, որոնք մրցունակ են, քանի որ ընդունվում են Խորհրդի, Հանձնաժողովի ու Խորհրդարանի կողմից։ Դրանց ամենաբնորոշ հատկանիշը կարգավորումների վրա ունեցած ուղղակի արդյունավետության բացակայությունն է, քանի որ այն պիտի ընդունվի նաև անդամ երկրի կողմից, որպեսզի ուժի մեջ մտնի ու դառնա քաղաքացիների իրավունքներ ու պարտականություններ։ Այդկերպ՝ հրահանգը պարունակում է նպատակներ, որոնք երկրները իրագործում են՝ օգտագործելով ներքին իրավունքի միջոցները սահմանված ժամանակում։ Հրահանգների չկատարումը չի ենթադրում, որ քաղաքացու՝  պետությունից իր պարտականությունները պահանջելու իրավունքը անկում է ապրում<ref name=tratadoUE /><ref>{{Cite web |author=Agencia Europea para la Seguridad y la Salud en el Trabajo |date=18 de septiembre de 2011 |title=Directivas comunitarias |url=http://osha.europa.eu/es/legislation/directives/directives-intro}}</ref>։

Վերջապես, որոշումներն ավելի սահմանափակ են, որովհետև, թեև ունենալով պարտադիր բնույթ, սովորաբար չունեն ընդհանուր բնույթ, այլ ուղղված են կոնկրետ հասցեատերերի։ Կարող են համեմատվել ներքին շրջանակներում իրագործվող վարչական ակտերի հետ<ref name=tratadoUE />։

=== Հիմնարար իրավունքներ ===
{{Բազմապատիկ պատկերներ
 | գոտի = աջից
 | ուղղության      = հորիզոնական
 | լայնություն          = 170
 | վերնագիր=  Հիմնարար իրավունքներ
 | նկարագրություն=  | alineación_texto =  | fondo_de_texto =
 | պատկեր1=  Eugène Delacroix - Le 28 Juillet. La Liberté guidant le peuple.jpg
 | նկարագրություն1   =  Ազատագրական հեղափոխությունների իդեալիզացիա| alineación_texto1 = left
 | պատկեր2    =  01CFREU-Preamble-crop.jpg
 | նկարագրություն2   =   ԵՄ Հիմնարար իրավունքների փաստաթուղթ| alineación_texto2 = center
}}
Եվրամիության հիմնարար իրավունքների փաստաթուղթը տեքստ է, որում ընդգրկված են եվրոպացի քաղաքացիների և Միության տարածքում ապրող բոլոր մարդկանց քաղաքացիական, քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական բոլոր իրավունքները<ref>Lucas, Javier de, [http://www.uv.es/CEFD/8/Delucas.pdf ''Identidad y constitución europea. ¿Es la identidad europea la clave del proyecto europeo?''] en 'Cuadernos electrónicos de Filosofía del Derecho'. Universidad de Valencia. nº 8, 2003, ISSN 1138-9877, pág 2-3</ref>։

Փաստաթուղթը Լիսաբոնի համաձայնագրի մաս չի կազմում (նախատեսված էր, որ այն մաս կկազմի Եվրոպական սահմանադրության, սակայն վերջինս չընդունվեց), սակայն Լիսաբոնի բարեփոխումից հետո Եվրամիության համաձայնագրի 6-րդ հոդվածով նախատեսված՝ դառնում է պարտադիր բոլոր երկրների համար՝ բացառությամբ Միացյալ Թագավորության և Լեհաստանի։ 2009թ. Եվրոպական խորհուրդը վստահեցրեց Չեխիայի Հանրապետությանը, որ Համաձայնագրի հաջորդ բարեփոխումով այդ բացառությունը կտարածվի նաև այդ երկրի վրա<ref>[http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2012:326:0337:0362:ES:PDF Véase la Declaración 53, de la República Checa relativa a la Carta de los Derechos Fundamentales de la Unión Europea, p. 357]</ref>։

Հիմնարար իրավունքներն են արժանապատվությունը, ազատությունը, հավասարությունը, համերաշխությունը, քաղաքացիությունը և արդարադատությունը<ref>{{Cite web |date=18 de septiembre de 2011 |title=Carta de los Derechos Fundamentales: los Presidentes de la Comisión Europea, del Parlamento y del Consejo firman y proclaman solemnemente la Carta en Estrasburgo |url=http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/07/1916&format=HTML&aged=1&language=ES&guiLanguage=en}}</ref>, որոնք արդեն իսկ ընդգրկված են Եվրոպական կոնվենցիայում՝ Մարդու իրավունքների պաշտպանության համար, Եվրոպայի խորհրդի սոցիալական փաստաթղթում, Աշխատողների սոցիալական հիմնարար իրավունքների համայնական փաստաթղթում, ինչպես նաև Միության անդամ երկրների սեփական սահմանադրություններում և միջազգային այլ կոնվենցիաներում, որոնք ստորագրվել են Եվրամիության կողմից։

== Համայնական քաղաքականություն ==
=== Ներքին ընդհանուր քաղաքականություն ===
[[Պատկեր:Europol Headquarters, The Hague, Netherlands - 20100609.jpg|մինի|ձախից|Եվրապոլի նստավայրը [[Հաագա]]յում:]]

Եվրամիության առավել կարևոր նախապատվությունների թվում է արդարության, ազատության ու ապահովության միջավայրի ստեղծումը։ Լիսաբոնի համաձայնագիրը կարևոր փոփոխություններ է մտցնում ազատության, անվտանգության ու արդարության մասին եղած եվրոպական նորմաներում և հեշտացնում է այդ ոլորտում ԵՄ լայն, օրինական, արդյունավետ, թափանցիկ և ժողովրդավարական գործունեությունը<ref name=tratados />։ Նախքան ուժի մեջ մտնելը այս կարգի կարևոր որոշումները պիտի միաձայն կերպով ընդունվեին Խորհրդի կողմից, մինչդեռ Խորհրդարանն ու Եվրոպական արդարադատության դատարանը ավելի փոքր դեր ունեին այդ հարցում<ref name=PIC />։ Եվրամիության գործունեությունը քաղաքական և իրավական հարցերում համագործակցության ոլորտում հեշտացվել է, քանի որ քաղաքական տարբեր շրջանակների միջև տարբերությունները վերացվել են<ref name=PIC />։

Այնուամենայնիվ, անդամ երկրները հնարավորություն ունեն գործառնական ոստիկանության, քրեական արդարադատության և վարչական համագործակցության հարցերում օրենսդրական նախաձեռնություններ ձեռնարկելու (եթե ունեն երկրների 1/4-ի աջակցությունը)։ Եվրոպական հանձնաժողովը ստանձնում է համաձայնագրերի պահապանի դերը և Եվրոպական արդարադատության դատարանի հետ երաշխավորում է որոշումների ճիշտ իրագործումը։ Ազգային խորհրդարանները առավել ակտիվ կերպով են մասնակցում արդարության, ազատության և անվտանգության թեմաներին վերաբերող որոշումների մշակմանը<ref name=PIC>{{Cite web |author=EUROPA |date=18 de septiembre de 2011 |title=Más justicia, libertad y seguridad |url=http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/justice/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110810133730/http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/justice/index_es.htm |archive-date=2011 թ․ օգոստոսի 10 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Լիսաբոնի համաձայնագիրը երաշխավորում է Եվրամիության հիմնարար իրավունքների մասին փաստաթղթի սկզբունքներն ու ազատությունները, որոնք դառնում են իրավաբանորեն պարտավորեցնող։ Իր հերթին՝ Արդարադատության դատարանը ստանում է ավելի շատ իշխանություն Փաստաթղթի ճիշտ իրագործումը ապահովելու համար<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=18 de septiembre de 2011 |title=El Tratado en pocas palabras |url=http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121025205131/http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/index_es.htm |archive-date=2012 թ․ հոկտեմբերի 25 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։ Այս բոլոր փոփոխությունները նպաստում են առավել լայն, օրինական, արդյունավետ, թափանցիկ ու ժողովրդավարական որոշիչ գործընթացին ազատության, անվտանգության ու արդարության միջավայր ստեղծելու համար և վերջ են դնում առաջարկությունների շարունակական արգելափակումներին, որը միաձայնության սկզբունքից էր բխում։

Այնուամենայնիվ, հարկ է նշել, որ երեք անդամ երկրներ ([[Իռլանդիա]], [[Միացյալ Թագավորություն]] և [[Դանիա]]) անհրաժեշտ են համարել քննել կամ ընդլայնել որոշակի դրույթներ արդարության, ազատության ու անվտանգության կոնկրետ հարցերում, որպեսզի կարողանան պահպանել իրենց ազգային կանոնակարգերի որոշ կետեր<ref>{{Cite web |author=EUROPA |title=Establecimiento progresivo de un espacio de libertad, de seguridad y de justicia |url=http://europa.eu/legislation_summaries/institutional_affairs/treaties/amsterdam_treaty/a11000_es.htm}}</ref>։

=== Արտաքին ընդհանուր քաղաքականություն ===
[[Պատկեր:Insignia of the European External Action Service.svg|մինի|Արտաքին գործունեության եվրոպական ծառայություն]]

Եվրամիության արտաքին հարցերի ու քաղաքական անվտանգության բարձրագույն ներկայացուցիչը վարում է դիվանագիտական ծառայություն, որում ներառվում են Խոհրդի ու Հանձնաժողովի միջազգային պատվիրակությունները՝ ներկա գրեթե 125 երկրում, ինչպես նաև Եվրամիության արտաքին քաղաքականության ու ընդհանուր անվտանգության հատուկ ներկայացուցչությունները<ref name=PESC>{{Cite web |author=EUROPA |date=18 de septiembre de 2011 |title=La política exterior y de seguridad común |url=http://europa.eu/legislation_summaries/institutional_affairs/treaties/amsterdam_treaty/a19000_es.htm}}</ref>։

Այդ ծառայությունը կոչվում է Արտաքին գործունեության եվրոպական ծառայություն (''ԱԳԵԾ'' կամ պարզապես ''Արտաքին ծառայություն''). ստեղծվել է 2010 թվականի դեկտեմբերի 1-ին՝ Լիսաբոնի պայմանագրով նախատեսվածի համաձայն<ref>Artículo 27.3 del Tratado de la Unión Europea</ref>։ Որպես դիվանագիտական ծառայություն՝ նպատակ ունի աջակցելու և օգնելու Բարձրագույն ներկայացուցչին՝ որպես Միության արտաքին հարցերի գլխավոր պատասխանատուի, իր գործունեության իրագործման բոլոր ոլորտներում<ref>{{Cite web |author=Servicio Europeo de Acción Exterior |date=31 de marzo de 2013 |title=Servicio Europeo de Acción Exterior |url=http://eeas.europa.eu/background/organisation/index_es.htm}}</ref>։
[[Պատկեր:ECHO plane.jpg|մինի|ձախից|Եվրամիության մարդասիրական օգնության բեռը:]]
Բացի այդ՝ Եվրամիությունը ունի նաև հարևանների հետ քաղաքականություն, որը նպատակ է հետապնդում, որ ԵՄ չլինի իր հարևաններից կտրված, հեռացած կազմակեպություն։ Այդ քաղաքականությամբ փորձում են ամրապնդել երկկողմ հարաբերությունները նախկին Սովետական միության անդամ որոշ երկրների, ինչպես նաև Միջերկրական ծովի հարավային ավազանի երկրների հետ<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=18 de septiembre de 2011 |title=La Política: ¿Qué es la Política Europea de Vecindad? |url=http://ec.europa.eu/world/enp/policy_es.htm}}</ref>։ Այս համատեքստում զարգացվում է մի մեծ նախագիծ՝ Բարսելոնայի գործընթացը. Միությունը Միջերկրականի համար, որի նպատակն է երկարաժամկետ շրջանում հարաբերությունների եզրեր գտնելը ԵՄ և [[Արաբական պետությունների լիգա|Արաբական լիգայի]] միջև<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=18 de septiembre de 2011 |title=El Proceso de Barcelona: Unión para el Mediterráneo |url=http://europa.eu/legislation_summaries/external_relations/relations_with_third_countries/mediterranean_partner_countries/rx0001_es.htm}}</ref>։ Արևելքի հարևանների հարաբերության հարցում կա այլ նախաձեռնություն՝ Արևելյան ասոցիացիան, որը վերջ է դնում արգելափակումներին Միության ու նախկին սովետական երկրների միջև<ref>{{Cite web |date=18 de septiembre de 2011 |title=La Asociación Oriental – un nuevo y ambicioso capítulo en las relaciones de la UE con sus vecinos orientales |url=http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/08/1858&format=HTML&aged=0&language=ES}}</ref>։

Այս ամենի շնորհիվ ընդլայնվում է Եվրամիության արտաքին քաղաքականությունը, և շատ երկրներ ցանկություն են հայտնում ԵՄ անդամ դառնալու, որը նպաստում է իրենց երկրներում բարեփոխումների և կայունության հաստատմանը<ref>{{Cite web |author=Ronald Herrera |date=18 de septiembre de 2011 |title=La Unión Europea |url=http://blogs.utpl.edu.ec/relacionesinternacionales/2009/07/02/la-union-europea/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130508215436/http://blogs.utpl.edu.ec/relacionesinternacionales/2009/07/02/la-union-europea/ |archive-date=2013 թ․ մայիսի 8 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |quote=El atractivo que para varios estados tiene adquirir la calidad de miembro es un factor importante que contribuye a la reforma y a la estabilización de los países del antiguo bloque comunista en Europa}}</ref>։

Դրա շնորհիվ վերջին տարիներին Եվրամիությունը Եվրոպական հանձնաժողովի միջոցով լայն ներկայացուցչություն է ապահովում այնպիսի կազմակերպություններում, ինչպիսիք են G8-ը կամ G20, թեև անդամ երկրները ներկայանում են [[Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն]]ում իրենց առանձին ներկայացուցիչների միջոցով<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=18 de septiembre de 2011 |title=Instituciones y foros internacionales |url=http://ec.europa.eu/economy_finance/international/forums/index_es.htm}}</ref>։

Վերջապես, հարկ է նշել նաև, որ Եվրամիությունը մարդասիրական օգնության  և Միավորված ազգերի գործակալությունների գլխավոր հովանավորն է<ref>{{Cite web |date=24 de junio de 2007 |title=ECHO (Departamento para la Ayuda Humanitaria de la Comunidad Europea) |url=http://dicc.hegoa.efaber.net/listar/mostrar/78 |work=bantaba - 24 de junio de 2007}}</ref>՝ Եվրոպական հանձնաժողովի մարդասիրական օգնության և քաղաքացիական պաշտպանության բաժանմունքի միջոցով (ՄՕՔՊԲ)<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=18 de septiembre de 2011 |title=Ayuda humanitaria |url=http://europa.eu/legislation_summaries/humanitarian_aid/index_es.htm}}</ref>։

=== Անվտանգության ու պաշտպանության ընդհանուր քաղաքականություն ===
[[Պատկեր:EUFOR, 2009-02-08, desant pod Am Nabak 08.jpg|մինի|ԵՄԳԵ լեհ զինվորները [[Չադ]][[Չադ|ում]] իրականացվող 2009թ. մի առաքելության ժամանակ ]]
Պաշտպանությունն ու անվտանգությունը ավանդաբար ազգային ինքնիշխանության հարցեր են, թեև Եվրամիության քաղաքականությունը այս ոլորտում հաստավել է որպես Միության երեք սյուներից երկրորդը՝ սահմանված 1992 թվականի Մաստրիխտի պայմանագրում. բայց չի իրագործվել մինչև Ամստեդամի պայմանագիրը (1997 թվական), երբ սահմանվեցին ''Արտաքին քաղաքականության ու ընդհանուր անվտանգության'' (ԱՔԸԱ) նպատակները<ref name=PESC/>։

1999 թվականի Հելսինկիի գագաթնաժողովում Եվրոպական խորհուրդը հաստատեց քաղաքական ու ռազմական մշտական նոր օրգանների ստեղծումը՝ որպես Եվրամիության գլխավոր երկիր (''ԵՄԳԵ'')<ref name="CE"/>։ ԵՄԳԵ-ն Եվրամիության մի բաժանմունք է, որը պատասխանատու է ընդհանուր անվտանգության ու քաղաքական պաշտպանության ոլորտում գործողությունների վերահսկման հարցում։ Այս բաժանմունքն անմիջականորեն կախված է Միության արտաքին հարցերի ու քաղաքական անվտանգության բարձրագույն ներկայացուցչի գրասենյակից՝ ներկայումս՝ [[Ֆեդերիկա Մոգերինի]]ի, և զբաղվում է նախազգուշացման, իրավիճակի գնահատման և Պետերսբերգի առաքելությունների ռազմավարական պլանավորման (մարդասիրական, խաղաղապահպան, ճգնաժամային կառավարման առաքելություններ) և ԵՄ կողմից ղեկավարվող մյուս բոլոր գործունեությունների հարցերով<ref name="CE"/>։ Պաշտոնապես ԵՄԳԵ-ն մաս է կազմում Եվրամիության խորհդրի գլխավոր քարտուղարության և իր ստեղծումից իր վեր ղեկավարել է մի շարք ռազմական տեղաբաշխումներ։

Լիսաբոնի պայմանագրի՝ ընդհանուր անվտանգության ու պաշտպանության համար ինստիտուցիոնալ շրջանակին տրված ուժեղ ազդակների շնորհիվ, որի միջուկը կազմում են մի շարք երկրներ՝ Ֆրանսիայի գլխավորությամբ (Իտալիա, Իսպանիա, Լեհաստան և փոքր չափով նաև՝ Գերմանիա), զգալի բեկում է մտցվել անվտանգության ու պաշտպանության ընդհանուր քաղաքականության մեջ<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=18 de septiembre de 2011 |title=Instituciones eficaces y modernas |url=http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/institutions/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120610055527/http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/institutions/index_es.htm |archive-date=2012 թ․ հունիսի 10 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

== Տնտեսություն ==
[[Պատկեր:Net external debt of EU countries (% of GDP) (HY).png|ձախից|270px|մինի|ԵՄ երկրների մաքուր արտաքին պարտք (% ՀՆԱ-ից)<ref>{{Cite web |date=06/07/2022 |title=Net external debt - annual data, % of GDP |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tipsii20/default/table?lang=en/ |accessdate=2022 թ․ օգոստոսի 10 |website=ec.europa.eu}}</ref>]]
[[Պատկեր:EZB Neubau November2014.JPG|մինի|Եվրոպական կենտրոնական բանկի նստավայրը [[Մայնի Ֆրանկֆուրտ]]ում, Գերմանիա]]
{| class="infobox sortable col1izq col2der" style="width:100px; font-size:80%"
|+ align="center"| <small>'''Մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ'''<br />Ցուցիչ(ԵՄ28 = 100)<ref>{{Cite web |date=14 de febrero de 2015 |title=PIB par habitant en SPA |url=http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=fr&pcode=tec00114&plugin=1 |work=Eurostat |language=francés |quote=EPA es una unidad de moneda artificial que elimina las diferencias en los niveles de precios entre países.}}</ref></small>
|- style="background:#ddf;"
! Երկիր!! 2013
|-
|  '''ԵՄ28''' || 100
|-
| align="left"|[[Գերմանիա]] || 122
|-
| align="left"|[[Ավստրալիա]] || 128
|-
| align="left"|[[Բելգիա]] || 119
|-
| align="left"|[[Բուլղարիա]] || 45
|-
| align="left"|[[Կիպրոս]] || 89
|-
| align="left"|[[Խորվաթիա]] || 61
|-
| align="left"|[[Դանիա]] || 124
|-
| align="left"|[[Սլովակիա]] || 75
|-
| align="left"|[[Սլովենիա]] || 82
|-
| align="left"|[[Իսպանիա]] || 94
|-
| align="left"|[[Էստոնիա]] || 73
|-
| align="left"|[[Ֆինլանդիա]] || 113
|-
| align="left"|[[Ֆրանսիա]] || 107
|-
| align="left"|[[Հունաստան]] || 73
|-
| align="left"|[[Հունգարիա]] || 66
|-
| align="left"|[[Իռլանդիա]] || 130
|-
| align="left"|[[Իտալիա]] || 99
|-
| align="left"|[[Լատվիա]]|| 64
|-
| align="left"|[[Լիտվա]]|| 73
|-
| align="left"|[[Լյուքսեմբուրգ]] || 257
|-
| align="left"|[[Մալթա]] || 86
|-
| align="left"|[[Նիդեռլանդներ]]|| 131
|-
| align="left"|[[Լեհաստան]]|| 67
|-
| align="left"|[[Պորտուգալիա]]|| 79
|-
| align="left"|[[Միացյալ Թագավորություն]]|| 109
|-
| align="left"|[[Չեխիայի Հանրապետություն]]|| 82
|-
| align="left"|[[Ռումինիա]]|| 55
|-
| align="left"|[[Շվեդիա]]|| 127
|}

2011 թվականին Եվրամիությունը աշխարհի թիվ մեկ տնտեսական ուժն էր<ref>{{Cite web |author=europa.eu |date=14 de septiembre de 2011 |title=Comercio exterior |url=http://europa.eu/pol/comm/index_es.htm |quote=la Unión Europea es la primera potencia comercial del mundo}}</ref>՝ գերազանցելով Միացյալ Նահանգներին։ Ըստ [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ|ԱՄՀ-ի]] այդ տարվա տվյալների՝ ԵՄ [[Համախառն ներքին արդյունք|ՀՆԱ-ն]] կազմում էր 15.62 միլիարդ դոլար (ամերիկյանը 15,29 միլիարդ էր)<ref name=TWF />։ Իսկ մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն ԵՄ-ում կազմում էր 34 500 դոլար, որը համաշխարհային մասշտաբով 38-րդն էր<ref name=TWF />։

Այս ամենով հանդերձ՝ եվրոպական տնտեսությունը 2009 թվականից սկսած տնտեսական ճգնաժամի մեջ է, այսպես կոչված եվրոյի ճգնաժամի<ref name=crisisGriega>{{Cite web |last=Missé |first=Andreu |date=29 de octubre de 2011 |title=La UE intenta salvar el euro con un rescate de Grecia de 109.000 millones |url=http://www.elpais.com/articulo/economia/UE/intenta/salvar/euro/rescate/Grecia/109000/millones/elpepueco/20110721elpepueco_1/Tes}}</ref>, որի արդյունքում այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք են [[Հունաստան]]ը, [[Պորտուգալիա]]ն, [[Իռլանդիա]]ն, [[Կիպրոս]]ը, [[Իսպանիա]]ն կամ [[Իտալիա]]ն տնտեսական աճի բացասական միտում են գրանցում<ref>{{Cite web |date=14 de febrero de 2015 |title=Grecia, Irlanda y Portugal: los rescates de la zona euro no han dado los resultados previstos |url=http://www.rtve.es/noticias/20120609/irlanda-grecia-portugal-tres-rescates-soberanos-han-funcionado-forma-distinta/534101.shtml}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 de febrero de 2015 |title=La crisis reduce un 20% los activos bancarios y un 11% el número de entidades en la eurozona |url=http://www.rtve.es/noticias/20141013/banca-europea-reduce-20-activos-durante-crisis-11-numero-entidades/1029061.shtml}}</ref>։ Ճգնաժամի պատճառները տարբեր են ըստ երկրների։ Որոշ երկրներում անհատական պարտքը, որն առաջացել էր անշարժ ակտիվների գների տատանման արդյունքում, վերածվել է արտաքին պարտքի, իսկ վերջինիս պատճառով տեղի է ունեցել բանկային հաշիվների տեղափոխություն, որն էլ հանգեցրել է տնտեսական ճգնաժամի։ Եվրոզոնայի կառուցվածքը՝ որպես առանց հարկային միության դրակաման միություն, նպաստեց ճգնաժամին և մեծ ազդեցություն ունեցավ եվրոպական առաջնորդների արձագանքման կարողության վրա<ref name="npr.org">{{Cite web |author=Heard on Fresh Air from WHYY |date=1 de agosto de 2012 |title=NPR-Michael Lewis-How the Financial Crisis Created a New Third World-October 2011 |url=http://www.npr.org/templates/transcript/transcript.php?storyId=140948138}}</ref><ref>{{Cite web |last=Koba |first=Mark |date=1 de agosto de 2012 |title=CNBC-Europe's Economic Crisis-What You Need to Know-Mark Thoma -June 13, 2012 |url=http://finance.yahoo.com/news/europes-economic-crisis-know-145955853.html |archive-url=https://archive.today/20121217212014/http://finance.yahoo.com/news/europes-economic-crisis-know-145955853.html |archive-date=17 de diciembre de 2012}}</ref>։ Եվրոպական բանկերը ունեն զգալի քանակի արտաքին պարտք, որը եվրոպական բանկային համակարգի փրկության հարցն է առաջ բերում<ref name="Seth W. Feaster">{{Cite web |author=Seth W. Feaster |author2=Nelson D. Schwartz |author3=Tom Kuntz |date=1 de agosto de 2012 |title=NYT-It's All Connected-A Spectators Guide to the Euro Crisis |url=http://www.nytimes.com/imagepages/2011/10/22/opinion/20111023_DATAPOINTS.html?ref=sunday-review |location=Nueva York |newspaper=New York Times}}</ref>։
[[Պատկեր:EU Countries as per Annual GDP (2022) (HY).jpg|ձախից|մինի|ԵՄ երկրները՝ ըստ տարեկան ՀՆԱ-ի (2022)]]
Տնտեսական այս ճգնաժամի հետևանքով Եվրամիությունը փորձում է մեծացնել տնտեսական ու քաղաքական ինտեգրումը անդամ երկրների միջև<ref>{{Cite web |last=Papell |first=Antonio |date=10 de diciembre de 2011 |title=El Eurogrupo da un paso federal |url=http://www.diariodemallorca.es/opinion/2011/12/10/eurogrupo-da-paso-federal/727120.html}}</ref>, որի համար փորձարկվել են հարկային բնույթի միջոցներ, եվրոզոնայի տնտեսական ավելի մեծ համակարգում, տնտեսական դժվարության մեջ գտնվեղ երկրների համար փրկարար ֆոնդեր և գործարկվել է Կայունության եվրոպական մեխանիզմը<ref>{{Cite web |last=Missé |first=Andreu |date=10 de diciembre de 2011 |title=Un salto para la Europa del euro |url=http://internacional.elpais.com/internacional/2011/12/09/actualidad/1323427145_879313.html |coauthores=Claudi Pérez}}</ref><ref>{{Cite web |date=10 de diciembre de 2011 |title=El BCE gestionará los dos fondos de rescate de una eurozona con más disciplina fiscal |url=http://www.rtve.es/noticias/20111209/bce-gestionara-dos-fondos-rescate-eurozona-mas-disciplina-fiscal/480864.shtml}}</ref><ref>{{Cite web |date=10 de diciembre de 2011 |title=La UE logra un acuerdo de integración fiscal a 26 que deja aislado a Reino Unido |url=http://www.finanzas.com/noticias/economia/2011-12-09/614451_logra-acuerdo-integracion-fiscal-deja.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111212190532/http://www.finanzas.com/noticias/economia/2011-12-09/614451_logra-acuerdo-integracion-fiscal-deja.html |archive-date=2011 թ․ դեկտեմբերի 12 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։ Բացի այդ, ԵՄ երկրների մեծ մասը համաձայնվել է ընդունել Եվրոյի մասին համաձայնագիրը, ըստ որի մի շարք քաղաքական բարեփոխումներ են արվում՝ լավացնելու հարկային ամրությունը և անդամ երկրների մրցունակությունը։

=== Եվրամիության տարածաշրջանային քաղաքականություն ===
Այս քաղաքականությունը նպատակ ունի բարելավելու Միության հստակ շրջանների տնտեսական բարեկեցությունը։ ԵՄ բյուջեի մոտավորապես մեկ երրորդը տրամադրվում է այս քաղաքականությանը։ Նպատակը ամբողջ ԵՄ-ում հարստության անհավասարությունների վերացումն է, անկման մեջ գտնվող արտադրական գոտիների վերակազմավորումը և անկումային վիճակում գտնվող գյուղատնտեսական ոլորտով զբաղվող գյուղական գոտիների բարելավումը<ref>{{Cite web |author=europa.eu |date=13 de septiembre de 2011 |title=Política Regional. Acabar con las disparidades |url=http://europa.eu/pol/reg/index_es.htm}}</ref>։

ԵՄ ամենակարևոր ընդլայնումը տեղի ունեցավ 2004 թվականի մայիսին, երբ 10 նոր երկրներ միացան, որոնք մեծ մասամբ Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայից էին, այնուհետև 2007 թվականի հունվարին միացան Բուլղարիան ու Ռումինիան։ Այս երկրների մեծ մասը ավելի աղքատ է, քան մյուս երկրները<ref>{{Cite web |author=Eduardo del Río Cobián (UCM) |date=13 de septiembre de 2011 |title=Retos para la UC de la ampliación al Este. La incidencia de los flujos migragorios |url=http://www.ucm.es/BUCM/cee/cjm/0101/EduardoJeanMonnet.htm}}</ref>, ինչը նշանակում է, որ մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն ԵՄ-ում նվազել է<ref>{{Cite web |author=Benjamín Bastida Vilá |date=13 de septiembre de 2011 |title=Efectos sociales de la ampliación de la Unión Europea |url=http://www.carm.es/ctra/cendoc/haddock/14027.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111006053145/http://www.carm.es/ctra/cendoc/haddock/14027.pdf |archive-date=2011 թ․ հոկտեմբերի 6 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Սոցիալ-տնտեսական հավասարակշռության հասնելու համար Միությունը ունի մի շարք կառուցվածքային ֆոնդեր<ref>«[http://europa.eu/legislation_summaries/regional_policy/provisions_and_instruments/l60014_es.htm Disposiciones generales sobre los Fondos Estructurales]», en ''Síntesis de la legislación de la UE''. Europa.eu.</ref>.

* Տարածաշրջանային զարգացման եվրոպական ֆոնդ,
* Եվրոպական սոցիալական ֆոնդ, 
* Գյուղական զարգացման եվրոպական ֆոնդ, 
* Ձկնային տնտեսության ֆինանսական գործիք։

Եվրամիությունը բացի սրանից ունի նաև նորարարական բնույթի նախաձեռնություններ, որոնք ի սկզբանե 13-ն էին, իսկ այժմ՝ ընդամենը 4-ը<ref>[http://europa.eu/legislation_summaries/regional_policy/provisions_and_instruments/l60014_es.htm Disposiciones generales sobre los Fondos Estructurales]</ref>.

* INTERREG (միջտարածաշրջանային) ծրագիրը, որի նպատակն է սահմաններից դուրս համագործակցության խթանումը<ref>{{Cite web |author=Interreg IVC |date=13 de septiembre de 2011 |title=INTERREG. About the programme |url=http://i4c.eu/about_programme.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110827110133/http://i4c.eu/about_programme.html |archive-date=2011 թ․ օգոստոսի 27 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |language=en}}</ref>
* LEADER (առաջնորդ) ծրագիրը, որը նախատեսում է խթանել գյուղական զարգացումը<ref>{{Cite web |author=Mendinet |date=13 de septiembre de 2011 |title=Programa LEADER |url=http://www.mendinet.org/leader.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110905083337/http://www.mendinet.org/leader.html |archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 5 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |language=en}}</ref>
* EQUAL (հավասար) ծրագիրը, որը ակնկալում է աշխատանքային շուկայի ճանապարհին առկա բոլոր տեսակի անհավասարությունների ու խտրականությունների վերացման նոր մեթոդների զարգացումը<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=13 de septiembre de 2011 |title=Igualdad entre mujeres y hombres Equal |url=http://europa.eu/legislation_summaries/employment_and_social_policy/equality_between_men_and_women/c10237_es.htm}}</ref>
* URBAN (քաղաքային) ծրագիրը, որը խթանում է քաղաքների ու արվարձանային շրջանների տնտեսական ու սոցիալական վերակենդանացումը<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea, Política Regional Inforegio |date=13 de septiembre de 2011 |title=Urban II |url=http://europa.eu/legislation_summaries/employment_and_social_policy/social_inclusion_fight_against_poverty/g24209_es.htm}}</ref>։

=== Բյուջե ===
{{Pie chart
|caption   = Եվրամիության 2011 թվականի տարեկան բյուջեի կազմությունը (141,9 հազար մլն եվրո)<ref>{{Cite web |author=Ec.europa.eu |date=18 de abril de 2016 |title=The EU budget 2011 in figures |url=http://ec.europa.eu/budget/figures/2011/2011_en.cfm}}</ref>
|size    = 120
|label1 = Զբաղվածության և զարգացման ծախսեր (45 հազար մլն)
|value1    = 45
|label2 = Տնտեսական ուղղակի օգնություններ և շուկայի հետ կապված ծախսեր (31 հազար մլն)
|value2    = 31
|label3 = Գյուղական զարգացում (11 հազար մլն)
|value3    = 11
|label4 = Եվրամիությունը որպես գլոբալ գործընկեր (6 հազար մլն)
|value4    = 6
|label5 = Վարչական ծախսեր (6 հազար մլն)
|value5    = 6
|label6 = Քաղաքացիությու, ազատություն, անվտանգություն և արդարադատություն (հազար մլն)
|value6    = 1
}}
ԵՄ բյուջեն պարունակում է ԵՄ բոլոր ներդրումներն ու ծախսերը։ Ժամանակի ընթացքում այն գնալով մեծացել է, իսկ ներկայումս սահմանը Միության ՀՆԱ-ի 1.27% -ն է։ Տարեկան բյուջեն ֆիքսվում է նախապես սահմանված բազմամյա ֆինանսական շրջանակում՝ 5 տարուց ոչ պակաս ժամանակահատվածի համար (ներկայումս՝ 7 տարի)<ref name=presupuesto />։

Շնորհիվ այն փաստի, որ Եվրամիությունը խորհրդարան և անդամ երկրների անկախ վարչակազմ, այն անկախ կերպով տնօրինում է նաև Միության ընդհանուր քաղաքականությանն ուղղված միջոցները։ Այդ նպատակով Եվրամիությունն ունի տարեկան ավելի քան 133 800 մլն եվրոյի բյուջե, որը համարժեք է անդամ երկրներից յուրաքանչյուրի ստեղծած հարստության 1%-ին<ref name=presupuesto>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=Presupuesto |url=http://europa.eu/pol/financ/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160710043126/http://europa.eu/pol/financ/index_es.htm |archive-date=2016 թ․ հուլիսի 10 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref><ref>{{Cite web |date=6 de noviembre de 2007 |title=EU budget at a glance |url=http://ec.europa.eu/budget/budget_glance/where_from_en.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071019043435/http://ec.europa.eu/budget/budget_glance/where_from_en.htm |archive-date=19 de octubre de 2007 |language=en}}</ref>։

Եվրամիությունը սնվում է անդամ երկրներից փոխանցվող ռեսուրսներով, ինչպես նաև օրենքով իրեն համապատասխանող ռեսուրսներով, որոնք հայտնի են որպես սեփական ռեսուրսներ և ծագում են գյուղատնտեսական ու մաքսային հարկերից, ԱԱՀ-ի և ՀՆԱ-ի չափաբաժիններից։ Մինչդեռ մնացած ռեսուրսները հիմնականում վկայագրված բնույթի են, քանի որ կազմում են ԵՄ եկամուտների ընդամենը 1%-ը, ինչպիսիք են Եվրոպական հանձնաժողովի կողմից դրված տույժերը կամ նախորդ տարվա դրական ավելցուկը, եթե կա այդպիսին<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=17 de septiembre de 2011 |title=Fuentes de ingresos de la UE |url=http://europa.eu/about-eu/basic-information/money/revenue-income/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160725012205/http://europa.eu/about-eu/basic-information/money/revenue-income/index_es.htm |archive-date=2016 թ․ հուլիսի 25 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Եվրամիության ծախսերը բաժանվում ենք հինգ գլխավոր խմբի. կայուն աճ (աշխատանք, նորարարություն, կրթություն, սոցիալական քաղաքականություն և այլն), քաղաքացիություն, անվտանգություն ու արդարադատություն, ԵՄ արտաքին քաղաքականություն, վարչական ծախսեր ու փոխհատուցումներ (պակաս ծարգացած անդամ երկրներին ուղղված օգնություն)<ref>{{Cite web |date=17 de septiembre de 2011 |title=Where does the money go? |url=http://ec.europa.eu/budget/explained/budg_system/fin_fwk0713/fin_fwk0713_en.cfm |language=en}}</ref>։

=== Ներքին շուկա ===
ԵՄ ներքին շուկան բաղկացած է մաքսային միությունից ու ազատ առևտրային գոտուց։ ԵՄ անդամները գործում են որպես մի բլոկ՝ պաշտպանելով միևնույն սակագները արտաքին աշխարհի հետ առևտուր անելիս (ներքին մրցակցությունից խուսափելու համար), միմյանց միջև չեղարկելով սահմանային սակագներն ու թույլ տալով մարդկանց, ինչպես նաև կապիտալի ու ծառայությունների ազատ տեղաշարժ<ref name="MIUE">{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Mercado interior |url=http://europa.eu/legislation_summaries/internal_market/index_es.htm}}</ref>։

2007 թվականին որոշվեց նոր ուղղություն հաղորդել ներքին շուկային՝ առավելություններ տալով սպառողներին ու փոքր ձեռնարկություններին<ref>{{Cite web |author=europa.eu |date=9 de octubre de 2011 |title=Estrategia en materia de política de los consumidores 2007-2013 |url=http://europa.eu/legislation_summaries/consumers/general_framework_and_priorities/l32054_es.htm |quote=El objetivo de esta Comunicación es reforzar, entre 2007 y 2013, el comercio minorista en el mercado interior}}</ref>։

1985 թվականին կնքված Շենգենյան համաձայնագիրը նպատակ ունի վերացնելու Շենգենյան գոտու ներսում գտնվող սահմանային վերահսկողությունները՝ արտաքին սահմանային վերահսկողությունը կարգավորելու համար՝ ստեղծելով ազատ շրջանառության գոտի<ref name="Espacio/cooperación Schengen">{{Cite web |date=15 de noviembre de 2009 |title=El espacio y la cooperación Schengen |url=http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/free_movement_of_persons_asylum_immigration/l33020_es.htm |quote=Síntesis de la legislación de la Unión Europea}}</ref>:

Շենգենյան գոտու բոլոր պետությունները՝ բացի Շվեյցարիայից, Նորվեգիայից, Լիխտենշտեյնից ու Իսլանդիայից<ref>{{Cite web |date=12 de septiembre de 2011 |title=Relaciones con terceros países: principios comunes |url=http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/free_movement_of_persons_asylum_immigration/l33020_es.htm |quote=Como consecuencia de la extensión progresiva del espacio Schengen a todos los estados miembros de la UE, algunos terceros países con relaciones especiales con la Unión participan en la cooperación Schengen}}</ref>, Եվրամիության անդամ են։ Մյուս կողմից՝ ԵՄ երկու անդամ՝ Իռլանդիան ու Միացյալ Թագավորությունը, ընտրել են դուրս մնալ Շենգենյան համաձայնագրից, թեև որոշակի հարցերում մասնակցություն ունեն<ref>{{Cite web |date=12 de septiembre de 2011 |title=El espacio y la cooperación Schengen |url=http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/free_movement_of_persons_asylum_immigration/l33020_es.htm |quote=De acuerdo con el protocolo adjunto al Tratado de Ámsterdam, Irlanda y el Reino Unido pueden participar en la totalidad o en parte de las disposiciones del acervo de Schengen}}</ref>։

Եվրոպական տնտեսական գոտին (ԵՏԳ) գոյություն ունի 1994 թվականի հունվարի 1-ից՝ Եվրամիության անդամ երկրների միջև համաձայնության ու Ազատ առևտրի եվրոպական ասոցիացիայի (ԱԱԵԱ) նպատակով<ref name=EEEParlamento>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=14 de septiembre de 2011 |title=El Espacio Económico Europeo (EEE) |url=http://www.europarl.europa.eu/factsheets/6_3_2_es.htm}}</ref>։ Դրա ստեղծումը ԱԱԵԱ երկրներին թույլ տվեց մասնակցել եվրոպական եզակի շուկային՝ առանց ԵՄ անդամ դառնալու։ Ասոցիացիայի անդամները ԵՄ 28 երկրներն են և Իսլանդիան, Լիխտենշտեյնն ու Նորվեգիան<ref>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=12 de septiembre de 2011 |title=El Espacio Económico Europeo (EEE) |url=http://www.europarl.europa.eu/factsheets/6_3_2_es.htm |quote=El objetivo del EEE es la creación de un mercado único que cubra no sólo a la propia Comunidad Europea, sino también a los países de la Asociación Europea de Libre Comercio (AELC). El mercado conjunto así creado es de unos 380 millones de habitantes}}</ref>։

Իր հերթին՝ Շվեյցարիան, որպես ԱԱԵԱ անդամ, նույնպես իրավունք ուներ մտնելու Եվրոպական տնտեսական գոտի, սակայն 1992 թվականի դեկտեմբերին ազգային հանրաքվեի բացասական քվեարկության արդյունքում չվավերացրեց համաձայնագիրը<ref>{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=12 de septiembre de 2011 |title=El Espacio Económico Europeo (EEE) |url=http://www.europarl.europa.eu/factsheets/6_3_2_es.htm |quote=Suiza no ratificó el Acuerdo, que entró en vigor a principios de 1994 cubriendo, por tanto, a 17 países}}</ref>։ Շվեյցարիայի հարաբերությունները ԵՄ հետ կարգավորվում են երկկողմ մի շարք համաձայնագրերով<ref>{{Cite web |author=swissinfo.ch |date=19 de julio de 2007 |title=Suiza y la Unión Europea: un acercamiento difícil |url=http://www.swissinfo.ch/spa/especiales/suiza_y_la_union_europea/Suiza_y_la_Union_Europea:_un_acercamiento_dificil.html?cid=822682 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131015040230/http://www.swissinfo.ch/spa/especiales/suiza_y_la_union_europea/Suiza_y_la_Union_Europea:_un_acercamiento_dificil.html?cid=822682 |archive-date=2013 թ․ հոկտեմբերի 15 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>, իսկ 2008 թվականի նոյեմբերին այն դարձավ Շենգենյան գոտու անդամ<ref>{{Cite web |date=14 de septiembre de 2011 |title=Suiza se suma al espacio Schengen |url=http://www.swissinfo.ch/spa/especiales/suiza_y_la_union_europea/Suiza_se_suma_al_espacio_Schengen.html?cid=822660 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131015041123/http://www.swissinfo.ch/spa/especiales/suiza_y_la_union_europea/Suiza_se_suma_al_espacio_Schengen.html?cid=822660 |archive-date=2013 թ․ հոկտեմբերի 15 |access-date=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

=== Մրցակցություն ===
ԵՄ-ն գործադրում է մրցակցության մի քաղաքականություն, որի նպատակն է շուկայում երաշխավորել տնտեսական ու բիզնես առողջ մրցակցություն։ Շուկայում այդ մրցակցությունը կարգավորող հանձնաժողովը պատասխանատու է միաձուլումներ հաստատելու, պաստառներ ապամոնտաժելու համար և փնտրում է տնտեսական ազատականացում ու պետական օգնության կանխարգելում<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=14 de febrero de 2015 |title=Competition: making markets work better |url=http://ec.europa.eu/comm/competition/index_en.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081204085802/http://ec.europa.eu/comm/competition/index_en.html |archive-date=2008 թ․ դեկտեմբերի 4 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Մրցակցության հանձնաժողովի ղեկավարը, ներկայումս՝ Խուակին Ալմունիան, հանձնաժողովի ամենաազդեցիկ պաշտոններից է, որն առանձնանում է անդրազգային կորպորացիաների առևտրական շահերի վրա ազդելու ունակությամբ<ref>{{Cite web |date=14 de febrero de 2015 |title=Almunia insiste en la necesidad de luchar contra los cárteles |url=http://www.euractiv.es/noticias/consumo/noticia.php?noticia=1671 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150214222749/http://www.euractiv.es/noticias/consumo/noticia.php?noticia=1671 |archive-date=2015 թ․ փետրվարի 14 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։ Օրինակ, 2001 թվականի հանձնաժողովը առաջին անգամ միաձուլեց երկու ընկերություններ Միացյալ Նահանգներում (GE y Honeywell), որն արդեն ընդունվել էր ազգային իշխանության կողմից<ref>{{Cite web |date=14 de febrero de 2015 |title=The Commission prohibits GE's acquisition of Honeywell |url=http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/01/939}}</ref>։ Մյուս դեպքում հանձնաժողովը Microsoft ընկերությանը 9 տարվա օրինական գործունեությունից հետո ավելի քան 777 մլն եվրոյով տուգանեց<ref>{{Cite web |last=Gow |first=David |date=14 de febrero de 2015 |title=Microsoft caves in to European Commission |url=http://www.guardian.co.uk/business/2007/oct/22/microsoft.microsoft |work=The Guardian}}</ref>։

=== Տնտեսական և դրամական միություն ===
[[Պատկեր:EU countries by currency (hy).png|մինի|332x332փքս|ԵՄ երկրները՝ ըստ արժույթի]]
[[Պատկեր:Europäische Wirtschafts- und Währungsunion.svg|մինի|ԵՄ տնտեսական և դրամական միության երկրները.
{{Legend|Եվրագոտու անդամ երկրները}}
<!-- {{Legend|#339900|Países del [[Mecanismo de tipos de cambio|ERM]]-II (--).}} -->
{{Legend|#e8984d|ERM-II- անդամ՝ առանց եվրագոտու մուտքի նախատեսման (Դանիա):}}
{{Legend|#c34f4f|ԵՄ անդամ՝ առանց եվրոյի ընդունման (Միացյալ Թագավորություն):}}
{{Legend|#704c4c|ԵՄ անդամ երկրներ, որ պարտավոր են մտնել ERM-II-ի կազմ և ընդունել եվրոն: }}]]
Եվրամիության համաձայնագիրը՝ ուժի մեջ մտած 1993 թվականից, նախատեսում է տնտեսական ու դրամական միության ստեղծում՝ միասնական դրամական միավորի ներմուծումով<ref name="tratados" /> (որն այն ժամանակ պիտի անվանվեր ECU): Դրա մասը կկազմեին այն երկրները, որոնք կկատարեին մի շարք պայմաններ։ Նախապես պլանավորած ամսաթիվը հետաձգվեց, մինչև որ Եվրամիության անդամ երկրները 1995 թվականի դեկտեմբերի 15-ին [[Մադրիդ]]ում համաձայնության եկան եվրոպական միասնական դրամ ստեղծելու շուրջ՝ [[եվրո]] անվանումով, որը շրջանառության մեջ դրվեց 2002 թվականից<ref name=euro>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=12 de septiembre de 2011 |title=El euro |url=http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/index_es.htm |quote=El euro es en la actualidad la moneda de los 330 millones de personas que viven en los 17 países de la zona del euro}}</ref>։

Եվրոն Եվրագոտու կամ Եվրոյի գոտու դրամն է. 2014 թվականից ԵՄ անդամ 28 երկրներից 18-ը գործածում են այդ միասնական դրամը<ref name="euro" />։ Եվրոյի թղթադրամներն ու մետաղադրամները շրջանառության մեջ դրվեցին 2002 թվականի հունվարի 1-ից<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=12 de septiembre de 2011 |title=El Euro |url=http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/index_es.htm |quote=El 1 de enero de 2002, el euro apareció físicamente, en forma de billetes y monedas}}</ref>՝ տարեթիվ, երբ 1 եվրոն համարժեք էր 0,9038 ամերիկյան դոլարի (USD):  Եվրոպական դրամի մյուս տեսակները հայտնվեցին 2002 թվականի հուլիսին, երբ եվրոն գերազանցեց դոլարին արժույթի շուկայում, և 2008 թվականի հուլիսին, երբ եվրոն հասավ իր մաքսիմալ արժեքին՝ 1 եվրոյին համապատասխանելով 1,5990 դոլարի<ref>{{Cite web |date=13 de septiembre de 2011 |title=El euro registra la mayor devaluación de su historia y se cambia a menos de 1,50 dólares |url=http://www.elmundo.es/mundodinero/2008/08/08/economia/1218208770.html}}</ref>։

Իր հերթին 1998 թվականին ստեղծվեց Եվրոպական կենտրոնական բանկը (ԵԿԲ)՝ նոր դրամը արտադրելու և շրջանառության մեջ դնելու, արժույթային գործողություններ իրականացնելու և վճարային համակարգերի գործառույթը ապահովելու նպատակով։ Այն պատասխանատու է նաև ԵՄ տնտեսական ու դրամական քաղաքականության իրականացման համար։ ԵԿԲ-ի հիմնական առաջադրանքներից մեկը եվրագոտու գների կայունության ապահովումն է՝ պահպանելով եվրոյի ներառական ուժը<ref>{{Cite web |author=BCE |date=13 de septiembre de 2011 |title=El Banco Central Europeo |url=http://www.ecb.int/ecb/html/index.es.html |quote=. La función principal del BCE consiste en mantener el poder adquisitivo de la moneda única y, de este modo, la estabilidad de precios en la zona del euro}}</ref>։

2006 թվականին Եվրոպական խորհուրդը հաստատեց [[Սլովենիա]]յի՝ եվրոյի գոտի մուտք գործելը 2007 թվականի հունվարի 1-ից<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Eslovenia entra en zona euro tras una historia de éxito económico |url=http://www.eleconomista.es/empresas-finanzas/noticias/115240/12/06/Eslovenia-entra-en-zona-euro-tras-una-historia-de-exito-economico.html}}</ref>։ Մեկ տարի անց հաստատվեց [[Մալթա]]յի և [[Կիպրոս]]ի մուտքը 2008 թվականի հունվարի 1-ից<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Chipre y Malta entran en la zona euro |url=http://www.elpais.com/articulo/economia/Chipre/Malta/entran/zona/euro/elpepueco/20080101elpepueco_2/Tes}}</ref>։ Այնուհետև, 2008 թվականին Եվրամիության Տնտեսական և Ֆինանսական նախարարները հաստատեցին [[Սլովակիա]]յի մուտքը եվրագոտի 2009 թվականի հունվարի 1-ին<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=La UE aprueba la entrada de Eslovaquia a la zona euro |url=http://www.elpais.com/articulo/internacional/UE/aprueba/entrada/Eslovaquia/zona/euro/elpepuint/20080708elpepuint_12/Tes}}</ref>, իսկ 2010 թվականին՝ [[Էստոնիա]]յի մուտքը 2011 թվականի հունվարի 1-ից<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=La UE aprueba que Estonia entre en el euro el 1 de enero de 2011 |url=http://www.europapress.es/economia/noticia-ue-aprueba-estonia-euro-enero-2011-20100617211708.html}}</ref>։ Վերջապես, 2013 թվականին ընդունվեց, որ [[Լատվիա]]ն 2014 թվականի հունվարի 1-ից դառնա եվրագոտու անդամ<ref>{{Cite web |date=13 de julio de 2013 |title=La UE aprueba formalmente la entrada de Letonia en el euro el próximo enero |url=http://www.rtve.es/noticias/20130709/aprueba-formalmente-entrada-letonia-euro-proximo-enero/709603.shtml}}</ref>։ 2004 և 2007 թվականների ընդլայնումների արդյունքում Եվրամիությանը միացած մնացած երկրները քայլեր են ձեռնարկում եվրոն որպես սեփական արժույթ կիրառելու ուղղությամբ<ref>{{Cite web |author=europa.eu |date=9 de octubre de 2011 |title=Ampliación de la zona del euro después del 1 de mayo de 2004 |url=http://europa.eu/legislation_summaries/economic_and_monetary_affairs/institutional_and_economic_framework/l25070_es.htm}}</ref>։ Իրենց հերթին [[Դանիա]]ն և [[Միացյալ Թագավորություն]]ը որոշեցին դուրս մնալ (opt-outs) եվրոյի գոտուց, երբ Մաստրիխտի համաձայնագիրը վավերացվեց, թեև սպասվում է, որ Դանիան մոտակա տարիներին հանրաքվե կանցկացնի այդ հարցով<ref>{{Cite web |date=13 de septiembre de 2011 |title=Dinamarca se plantea un nuevo referéndum sobre el euro |url=http://www.euroxpress.es/index.php/News/2011/3/3/Dinamarca_se_plantea_un_nuevo_referendum_sobre_el_euro/}}</ref>։

=== Միջազգային առևտուր ===
[[Պատկեր:EU largest trading.png|մինի|{{Legend|#1F2D53|Եվրոպական Միություն}}{{Legend|#3A529C|ԵՄ 10 գլխավոր առջտրային գործընկերները (2010 թվական)}}{{Legend|#4F73D8|ԵՄ 11-20 առևտրային գործընկերները (2010 թվական)}}]]
ԵՄ-ն [[Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն|Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության]] (ԱՄԿ) անդամ է 1995 թվականի հունվարի 1-ից, և իրենց հերթին Միության 28 անդամ երկրները ԱՄԿ անդամ են<ref name=OMC>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Miembros y Observadores |url=http://www.wto.org/spanish/thewto_s/whatis_s/tif_s/org6_s.htm |publisher=Portal de la OMC}}</ref>։ Կարևոր է առանձնացնել, որ ԵՄ-ն մոլորակի առաջին առևտրային ներուժն է, քանի որ ներկայացնում է միջազգային առևտրի (ներմուծում և արտահանում) 20%-ը<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Comercio exterior |url=http://europa.eu/pol/comm/index_es.htm |publisher=Portal de la Unión Europea}}</ref>։ Դրա ներսում Գերմանիան ունի Միության ամենամեծ շուկան։

ԵՄ-ն առևտրային գլխավոր գործընկեր է [[Ռուսաստան]]ի, աֆրիկյան երկրների մեծամասնության, ԵՄ կազմի մեջ չմտնող եվրոպական երկրների համար և 2005թ.՝ [[Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության ՀՆԱ-ի պատմություն|Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության]], որի հետ առևտրաշրջանառությունը գերազանցում է տարեկան 100 000 մլն եվրոն։

ԵՄ-ն հետաքրքրություն է ցուցաբերել լատինամերիկյան երկրների հետ ազատ առևտուր անելու հարցում<ref>{{Cite web |author=Servicio Europeo de Acción Exterior |date=31 de marzo de 2013 |title=Relaciones de la UE con América Latina |url=http://eeas.europa.eu/la/index_es.htm |work=www.eeas.europa.eu}}</ref>, որոնք ընդգրկված են տարածաշրջանային տարբեր խմբերում։ Դրանցից մեկը Անդյան համայնք է՝ բաղկացած [[Բոլիվիա]]յից, [[Կոլումբիա]]յից, [[Էկվադոր]]ից և [[Պերու]]ից<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Relaciones CAN - UE: Asistencia Técnica Relativa al Comercio |url=http://www.comunidadandina.org/ATRCII/img/Foll_VC.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001194946/http://www.comunidadandina.org/ATRCII/img/Foll_VC.pdf |archive-date=2018 թ․ հոկտեմբերի 1 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |publisher=Portal del CAN}}</ref><ref>{{Cite web |author=Servicio Europeo de Acción Exterior |date=31 de marzo de 2013 |title=Relaciones de la UE con la Comunidad Andina (CAN) |url=http://eeas.europa.eu/andean/index_es.htm |work=www.eeas.europa.eu}}</ref>, իսկ մյուսը Կենտրրոնամերիկյան միասնական շուկան է<ref>{{Cite web |author=Delegación de la Unión Europea para Centroamérica y Panamá |date=29 de octubre de 2011 |title=Intercambio comercial entre la UE y Nicaragua |url=http://eeas.europa.eu/delegations/nicaragua/eu_nicaragua/trade_relation/index_es.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111031095131/http://eeas.europa.eu/delegations/nicaragua/eu_nicaragua/trade_relation/index_es.htm |archive-date=2011 թ․ հոկտեմբերի 31 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref><ref>{{Cite web |author=Servicio Europeo de Acción Exterior |date=31 de marzo de 2013 |title=Relaciones de la Unión Europea con América Central |url=http://eeas.europa.eu/ca/index_es.htm |work=www.eeas.europa.eu}}</ref>, որն իր հերթին համագործակցության համաձայնագրեր է ստորագրել [[Մեքսիկա]]յի և [[Չիլի]]ի հետ և բանակցությունների փուլում է՝ Մերկոսուրի հետ առևտրի ազատականացման համար<ref>{{Cite web |author=Servicio Europeo de Acción Exterior |date=31 de marzo de 2013 |title=Relaciones de la Unión Europea con América MERCOSUR (Mercado Común del Sur) |url=http://eeas.europa.eu/mercosur/index_es.htm |work=www.eeas.europa.eu}}</ref>։ ԵՄ-ի և Մերկոսուրի միջև բանակցությունները սկսվել են 1995թ. և շարունակվում են մինչև օրս<ref>{{Cite web |date=12 de marzo de 2018 |title=Una negociación con tintes de novela |url=https://www.elobservador.com.uy/una-negociacion-tintes-novela-n1171983 |language=es-uy |periódico=El Observador}}</ref>։ Փետրվարի 21-ին երկու կողմերը հանդիպեցին [[Ասունսիոն]]ում համաձայնագիր ստորագրելու համար, այնուամենայնիվ դեռևս կան որոշակի հակասություններ<ref>{{Cite web |last=Color |first=ABC |date=12 de marzo de 2018 |title=El Mercosur decide apurar acuerdo con UE - Edicion Impresa - ABC Color |url=http://www.abc.com.py/edicion-impresa/politica/el-mercosur-decide-apurar-acuerdo-con-ue-1682192.html |language=es-ES}}</ref>։

=== Էներգետիկա ===
[[Պատկեր:European-union-renewables-new.svg|մինի|ԵՄ-ում վերականգնվող էներգիայի տոկոսները (2019 թվական)]]

2007 թվականին ԵՄ անդամ երկրների (27) ներքին էներգետիկ սպառումը կազմել է 1.825 մլն տոննային համարժեք բենզին<ref name="EurostatEnergy">
{{Cite web |date=12 de septiembre de 2008 |title=Energy consumption and production: EU27 energy dependence rate at 54% in 2006: Energy consumption stable |url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/pls/portal/docs/PAGE/PGP_PRD_CAT_PREREL/PGE_CAT_PREREL_YEAR_2008/PGE_CAT_PREREL_YEAR_2008_MONTH_07/8-10072008-EN-AP.PDF |archive-url=https://web.archive.org/web/20080923204027/http://epp.eurostat.ec.europa.eu/pls/portal/docs/PAGE/PGP_PRD_CAT_PREREL/PGE_CAT_PREREL_YEAR_2008/PGE_CAT_PREREL_YEAR_2008_MONTH_07/8-10072008-EN-AP.PDF |archive-date=23 de septiembre de 2008 |format=PDF |quote=<br /> In the EU27, gross inland energy consumption was 1 825 million tonnes of oil equivalent (toe) in 2006, stable compared with 2005, while energy production decreased by 2.3% to 871 mn toe...<br /> Gross inland consumption is defined as primary production plus imports, recovered products and stock change, less exports and fuel supply to maritime bunkers (for seagoing ships of all flags)... <br /> A tonne of oil equivalent (toe) is a standardised unit defined on the basis of one tonne of oil having a net calorific value of 41.868 Gigajoules.}}</ref>, որի մոտ 46%-ը արտադրվում էր անդամ երկրներում, մինչդեռ 54%-ը ներկրվում էր<ref name="EurostatEnergy" />։ Այս վիճակագրության մեջ ատոմական էներգիան ԵՄ-ում արտադրվող հիմնական էներգիան է՝ անկախ ուրանի աղբյուրից, որի 3%-ից էլ քիչ մասն էր արտահանվում ԵՄ-ում<ref name="Euratom2007">{{Cite book |url=http://ec.europa.eu/euratom/ar/last.pdf |title=Euratom Supply Agency — Annual Report 2007 |date=1 de marzo de 2009 |isbn=978-92-79-09437-8 |location=Luxembourg |page=22 |chapter=EU supply and demand for nuclear fuels |format=PDF |quote=European uranium mining supplied just below 3% of the total EU needs, coming from the Czech Republic and Romania (a total of 526 tU).}}<br />Nuclear energy and renewable energy are treated differently from oil, gas, and coal in this respect.</ref>։

ԵՄ-ն իր գոյության ընթացքում իրավական ուժ է ունեցել էներգետիկ քաղաքականության ոլորտում, որի հիմքերը Ածխի և պողպատի եվրոպական համայնքից են գալիս։ Էներգիայի պարտադիր և ներառող քաղաքականությունը ընդունվեց Եվրոպական խորհրդի կողմից 2005 թվականի հոկտեմբերին, իսկ քաղաքականության սևագիրը հրապարակվեց 2007 թվականի հունվարին<ref name="Energy Q&A">{{Cite web |date=13 de julio de 2007 |title=Q&A: EU energy plans |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4783996.stm |language=en}}</ref>։

Հանձնաժողովը ունի էներգետիկ քաղաքականության 5 գլխավոր կետ. մեծացնել ներքին շուկայի մրցակցությունը, խրախուսել ներդրումները և մեծացնել էլեկտրականության ցանցերի կապվածությունը, տարբերակել էներգիայի աղբյուրները լավագույն համակարգերով՝ ճգնաժամի պարագայում օգտագործելու նպատակով, Ռուսաստանի հետ էներգետիկ համագործակցության համար նոր պիտակ ստեղծել, նախատեսված ժամկետներում բարելավել [[Կենտրոնական Ասիա]]յի<ref name=oies>{{Cite web |author=Shamil Midkhatovich Yenikeyeff |date=12 de noviembre de 2008 |title=Kazakhstan's Gas: Export Markets and Export Routes |url=http://www.oxfordenergy.org/wpcms/wp-content/uploads/2010/11/NG25-KazakhstansgasExportMarketsandExportRoutes-ShamilYenikeyeff-2008.pdf |language=en |format=PDF}}</ref> և [[Հյուսիսային Աֆրիկա]]յի՝ էներգիայով հարուստ երկրների հետ հարաբերությունները, գոյություն ունեցող էներգետիկ աղբյուրների առավել արդյունավետ օգտագործումը և վերականգնվող էներգիայի օգտագործման աճը և, վերջապես, բարձրացնել էներգետիկ նոր տեխնոլոգիաների ֆինանսավորումը<ref name="Energy Q&A" />։

2007 թվականին ԵՄ-ն ներկրում էր բենզինի 82%-ը, գազի 57%-ը<ref name="low carb prop">{{Cite web |date=24 de enero de 2007 |title='Low-carbon economy' proposed for Europe |url=http://www.msnbc.msn.com/id/16560106/ |language=en}}</ref> և ուրանի 97,48%-ը<ref name="Euratom2007" />։ Անհանգստություն կա, որ Եվրոպայի՝ Ռուսաստանից էներգետիկ կախվածությունը վտանգի տակ է դնում Միությունը և նրա անդամ երկրները։ Այդ պատճառով ԵՄ-ն փորձում է դիվերսիֆիկացնել էներգիայի մատակարարումը<ref name="Energy Russia">{{Cite web |author=Parlamento Europeo |date=28 de octubre de 2011 |title=Crisis del gas entre Ucrania y Rusia: la UE necesita una política energética más firme |url=http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060112STO04233+0+DOC+XML+V0//ES}}</ref>։

Եվրախորհուրդը 2007 թվականի մարտին ընդունեց էներգետիկ պարտադիր նախագիծ, որն նախատեսում է ածխածնի երկօքսիդի արտանետման 20%-ի կրճատում մինչև 2020 թվականը և ավելի շատ վերականգնվող էներգիայի սպառում՝ հասցնելով ԵՄ ընդհանուր սպառումների 20%-ի (2006 թվականի 7%-ի դիմաց)<ref name=planenergetico>{{Cite web |date=24 de junio de 2007 |title=Accord historique sur la protection climatique |url=http://www.eu2007.de/fr/News/Press_Releases/March/0309BKBruessel.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20070702161559/http://www.eu2007.de/fr/News/Press_Releases/March/0309BKBruessel.html |archive-date=2 de julio de 2007 |work=[[Presidencia alemana del Consejo de la Unión Europea 2007|EU2007.DE]] |language=francés}}</ref>։ Մյուս կողմից՝ համաձայնության եկան նվազագույնի հասցնել բիովառելիքների 10%-ը բենզինի և յուղի ընդհանուր սպառման մեջ<ref name=planenergetico />։

Ապագա բաշխման ժամանակ հաշվի կառնվեն յուրաքանչյուր երկրի էներգետիկ առանձնահատկությունները։ Բացի այդ՝ ԵՄ-ն նախատեսում է 30%-ի հասցնել ջերմոցային ազդեցություն ունեցող գազերի օգտագործումը միջազգային համաձայնության պարագայում, որը կներգրավի մյուս հզոր կազմակերպություններին ու արդյունաբերական երկրներին<ref name=planenergetico />։

=== Ենթակառուցվածքներ ===
[[Պատկեր:Malmo view2.jpg|մինի|Օրեսունդի կամուրջը Մալմոն միացնում է [[Կոպենհագեն]]ին: ]]
ԵՄ-ն աշխատում է միջսահմանային ենթակառուցվածքների բարելավման ուղղությամբ, օրինակ, տրանսեվրոպական ցանցերի միջոցով (ՏԵՑ)։ ՏԵՑ-ի նախագծերը ընդգրկում են Կանալ թունելը, Միջերկրական միջանցքը, LGV Est-ը (Արևելաեվրոպական արագընթաց գիծ), Ֆրեխուսի երկաթգծային թունելը, Օրեսունդի կամուրջը և Բրեններյան բազայի թունելը։ 2001 թվականին հաշվարկվեց, որ 2010 թվականի ցանցը կընդգրկի 75 200 կմ երկարության մայրուղիներ, 78 000 կմ երկաթգծային ուղիներ, 330 օդանավակայն, 270 ծովային նավահանգիստ և 2010 ներքին նավահանգիստ<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=15 de agosto de 2007 |title=The trans-European transport network: new guidelines and financial rules |url=http://ec.europa.eu/ten/transport/revision/doc/revision_1692_memo_en.pdf |language=en |format=PDF}}</ref>։

Ենթակառուցվածքների մյուս նախագիծը Գալիլեյ արբանյակով համաշխարհային նավարկության ցանցն է, որը կկառուցվի Եվրամիության կողմից և շարժման մեջ կդրվի Եվրոպական տիեզերական գործակալության(ԵՏԳ) կողմից։ Ձգձգումներից հետո նախատեսվում էր  26 արբանյակից բաղկացած ցանցը ավարտին հասցնել 2017 թվականի համար, իսկ վեց տարի անց՝ պահեստամասերի համար<ref>{{Cite web |date=23 de agosto de 2014 |title=Los satélites Galileo lanzados ayer, colocados en una órbita incorrecta |url=http://sociedad.elpais.com/sociedad/2014/08/23/actualidad/1408788679_398050.html |work=El País}}</ref>։  Գալիլեյը մասամբ գործադրվել է ԵՄ կախվածությունը ամերիկյան [[Գլոբալ տեղորոշման համակարգ]]ից (ԳՏՀ) նվազեցնելու համար, ինչպես նաև համաշխարհային ավելի ամբողջական ծածկույթ և շատ ավելի մեծ ճշգրտություն ապահովելու համար՝ հաշվի առնելով GPS համակարգի հնությունը<ref name="Barrot">{{Cite web |last=Barrot |first=Jacques |date=21 de julio de 2007 |title=Jacques Barrot Home Page, Commission vice president for transport |url=http://ec.europa.eu/commission_barroso/barrot/index_en.htm |language=en}}</ref>։ Որոշ մարդիկ քննադատել են Գալիլեյի համակարգը՝ ելնելով դրա թանկ արժեքից, տարատեսակ ուշացումներից և GPS-ի առկայության պայմաններում ավելորդ դառնալուց<ref>{{Cite web |last=McKie |first=Robin |date=11 de agosto de 2007 |title=Sat-nav rival could crash and burn |url=http://www.guardian.co.uk/science/2007/jul/15/spaceexploration.europeanunion |language=en}}</ref>։

=== Գյուղատնտեսություն ===
[[Պատկեր:CAPspendingbysector.png|մինի|ՄԳՔ-ի ծախսերը]]
Միասնական գյուղատնտեսական քաղաքականությունը (ՄԳՔ) Եվրամիության ամենահին քաղաքականություններից է և դրա օրիգինալ առաջարկներից մեկը<ref name=PACaldetalle>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=13 de septiembre de 2011 |title=La Política Agrícola Común en Detalle |url=http://ec.europa.eu/agriculture/publi/capexplained/cap_es.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20100113074924/http://ec.europa.eu/agriculture/publi/capexplained/cap_es.pdf |archive-date=13 de enero de 2010}}</ref>։ Քաղաքականության նպատակն է գյուղատնտեսական արտադրանքի մեծացումը, մթերքների մատակարարման ճշտության ապահովումը, գյուղատնտեսների կյանքի որակի բարելավումը և շուկաների կայունացումը՝ սպառողների համար խելամիտ գներ ապահովելով։ Մինչև վերջերս գործում էր սուբսիդավորման և շուկայի միջամտության  համակարգ. մինչև 1990-ական թվականներին գյուղատնտեսական քաղաքականությունը կազմում էր Եվրամիության տարեկան բյուջեի  60%-ը, իսկ ներկայումս՝ 40%.-ը<ref name=PACaldetalle /><ref>{{Cite web |author=José María García Álvarez-Coque, Alan Swinbank y Valentin Zahrnt. |date=13 de septiembre de 2011 |title=Una Política Agraria Común para los bienes públicos europeos |url=http://www.juntadeandalucia.es/agriculturaypesca/portal/export/sites/default/comun/galerias/galeriaDescargas/cap/politica-agraria-comun/documentos-home/josegarciagalvarezcoque.pdf}}</ref>։

Գների վերահսկումը և շուկային միջամտելը գերարտադրանքի հանգեցրին, որը պահեստավորվում էր՝ գների նվազագույն մակարդակը պահպանելու համար<ref name=PACaldetalle />։ Այդ ավելցուկը իրացնելու համար հաճախ միջազգային շուկայում մթերքները վաճառում էին Միության կողմից երաշխավորված ցածր գներով, իսկ մյուս կողմից՝ գյուղատնտեսները ստանում էին սուբսիդավորում, որը համարժեք էր համաշխարհային գների և Միության գների տարբերությանը։ Այս համակարգը քննադատվել է ավելի ցածր գներով վաճառելու համար։ Գերարտադրանքը քննադատվել է նաև բնապահպանների կողմից՝ ինտենսիվ արտադրության մեթոդների համար։ Մյուս կողմից՝ Միասնական գյուղատնտեսական քաղաքականությունը պաշտպանողները պնդում են, որ գյուղատնտեսներին տրամադրվող տնտեսական օգնությունը ապահովում է խելամիտ մի կենսամակարդակ, որը տնտեսապես անհնարին կլիներ, եթե այդ քաղաքականությունը չլիներ։

1990-ական թվականների սկզբից քաղաքականությունը բարեփոխումների է ենթարկվել<ref name=PACaldetalle />։ Սկզբում այս բարեփոխումները ընդգրկում էին հողակտորը արտադրանքից բաժանելու քաղաքականությունը, կաթնային արտադրանքի վրա վճարներ դնելը<ref>{{Cite web |author=InDret |date=13 de septiembre de 2011 |title=Cuotas y tasa suplementaria en el sector lácteo en Cataluña |url=http://www.indret.com/pdf/612_es.pdf}}</ref>, ինչպես նաև անդամ երկրներում և աֆրիկյան ու կարիբյան պետություններում շաքարային ռեժիմի վերացումը<ref name=PACaldetalle />։

== Գիտություն և տեխնոլոգիա ==
Տիեզերքի հետազոտության ոլորտով Եվրոպայում զբաղվում է Եվրոպական տիեզերական գործակալությունը (անգլ.՝ ESA): Դրանում համագործակցում են եվրոպական 18 երկրներ<ref name=ESA>{{Cite web |author=ESA |date=31 de marzo de 2013 |title=Datos de la ESA, ¿Qué es la ESA? |url=http://www.esa.int/esl/ESA_in_your_country/Spain/Datos_de_la_ESA |work=www.esa.int}}</ref>, թեև սպասվում է, որ Եվրամիության 2004 և 2007 թվականների ընդլայնման արդյունքում գործակալությանը կմիանան նաև այլ երկրներ<ref>{{Cite web |author=ESA |date=13 de septiembre de 2011 |title=New Member States |url=http://www.esa.int/About_Us/Welcome_to_ESA/New_Member_States |language=en}}</ref>։ Նստավայրը Փարիզում է։ Վայրը, որտեղից իրագործվում են գործակալության Արիանե սարքի գործարկումները, Կուորոյի տիեզերական նավահանգիստն է՝ Ֆրանսիական Գվիանայում<ref name=Kourou>{{Cite web |author=ESA |date=31 de marzo de 2013 |title=La ampliación del puerto espacial europeo |url=http://www.esa.int/esaKIDSes/SEMSG7XDE2E_Liftoff_0.html |work=www.esa.int}}</ref>։

Ատոմային ֆիզիկայի ոլորտում առանձնանում է Ատոմական հետազոտության եվրոպական կազմակերպությունը (անգլ. ավելի հայտնի որպես CERN)<ref>{{Cite web |author=CERN |date=21 de enero de 2009 |title=Le nom CERN |url=http://public.web.cern.ch/public/fr/About/Name-fr.html |language=francés}}</ref>՝ մասնիկային ֆիզիկայի ոլորտում համաշխարհային մակարդակի հետազոտությունների ամենամեծ լաբորատորիան<ref name=MAEC>{{Cite web |author=[[Ministerio de Asuntos Exteriores y Cooperación]] |date=30 de enero de 201% |title=CERN (Organización Europea para la Investigación Nuclear) |url=http://www.exteriores.gob.es/RepresentacionesPermanentes/OficinadelasNacionesUnidas/es/quees2/Paginas/Convenios%20y%20otras%20Organizaciones%20Internacionales/CERN.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190122013921/http://www.exteriores.gob.es/RepresentacionesPermanentes/OficinadelasNacionesUnidas/es/quees2/Paginas/Convenios%20y%20otras%20Organizaciones%20Internacionales/CERN.aspx |archive-date=2019 թ․ հունվարի 22 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։ Գտնվում է Ֆրանսիայի և Շվեյցարիայի սահմանին՝ Մեյրին  (Ժնևի կանտոնում) և Սան-Ժենիս-Պոուլի (Անինի շրջանում) համայնքների միջև։ Ներկայումս կան անդամ 20 երկրներ, իսկ Եվրոպական հանձնաժողովը գործում է որպես դիտորդ<ref>{{Cite web |author=CERN |date=13 de septiembre de 2011 |title=CERN in a nutshell |url=http://public.web.cern.ch/public/en/About/About-en.html |language=en}}</ref>։ Դրա լավագույն արտադրանքներից մեկը [[Մեծ հադրոնային բախիչ]]ն է<ref name=MAEC/>, որից գիտնականներն ու հետազոտողները մեծ սպասելիքներ ունեն։

== Եվրոպական Միության պատերազմական պատմություն ==
Ինչ վերաբերում է Անվտանգության ու պաշտպանության միասնական քաղաքականության, Եվրամիությունը ունի Արտաքին հարցերի և անվտանգության քաղաքականության բարձրագույն ներկայացուցիչ։ Դրա կամ անդամ որևէ երկրի խնդրանքով են որոշումներ ընդունվում Եվրախորհրդի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում։ Պաշտպանության հարցում իրագործվում են մեխանիզմներ, որոնք հնարավոր են դարձնում Միության սահմաններից դուրս առաքելությունների իրականացումը։ Այս առաքելությունները կամավորական են և կարող են լինել քաղաքացիական ու ռազմական բնույթի։ Դրանք ծագում են Պետերսբերգի առաքելություններից։

Անվտանգության ու պաշտպանության միասնական քաղաքականությունը Արտաքին քաղաքականության ու Հավաքական անվտանգության մաս է կազմում և զարգացվում է ԵՄ պայմանագրում, 5-րդ գլխի 2-րդ բաժնում։ Չնայած պաշտապանակ միասնական քաղաքականություն զարգացնելու ակնհայտ նպատակին՝ ԵՄ-ն շարունակում է աշխատել միջգերատեսչական կառավարման ոլորտում, այսինքն՝ ոչ թե համայնական ձևով, այլ յուրաքանչյուր անդամ երկրի կամավոր համագործակցության։ Այդ պատճառով է, որ ընդունվում են կրկնակի արագության մեխանիզմներ՝ համագործակցության դուռ բացելով անդամ այն երկրների համար, որոնք կամավոր կերպով որոշում են համագործակցել պաշտպանության հարցում։

Դա իրագործվում է Պաշտպանության եվրոպական գործակալության միջոցով, որի առաքելությունն է պաշտպանության միասնական քաղաքականության խթանումը և ռազմական և անվտանգության ու պաշտպանության քաղաքականությունների ներդաշնակեցումը։

Անվտանգության և պաշտպանության միասնական քաղաքականությունը իրագործել է 34 առաքելություն, որից 14-ը ռազմական բնույթի են եղել։ Միությունը սեփական ռազմական ուժ չունի, սակայն ունի արագ տեղակայման ուժեր։

Նմանապես, ԵՄ համաձայնագիրը [[ՆԱՏՕ]]-ի հետ հիմնում է Անվտանգության և պաշտպանության միասնական քաղաքականություն դաշնակցություն, որով.

[Ա]յս ոլորտում փոխզիջումներն ու համագործակցությունը կշարունակեն կարգավորել Հյուսիսատլանտյան դաշինքի շրջանակներում ձեռք բերված փոխզիջումները, որոնք անդամ երկրների համար կշարունակեն լինել հավաքական պաշտպանության հիմքը և դրա իրագործման կառույցը։

Համաձայնագիրը նաև ինստիտուցիոնալացնում է անդամ երկրների ռազմականացումը՝ նշելով, որ «[ա]նդամ երկրները պարտավորվում են աստիճանաբար բարելավել իրենց ռազմական ունակությունները»։ Այս առումով խթանվում է այսպես կոչված «հավասարակշիռ պաշտպանության արտադրությունը», որը հավակնում է խթանել ռազմական արդյունաբերությունն ու տեխնոլոգիան և  զենքի բիզնեսում համայնական մակարդակի համագործակցությունը։ Երկու նպատակ կա. մի կողմից՝ զարգացնել և օժանդակել ռազմական արդյունաբերությանը, միաժամանակ՝ անդամ երկրների միջև պաշտպանության հարցում ավելի մեծ համագործակցության և ներգրավվածության ապահովումը<ref>{{Cite web |last=MANGAS |first=ARACELI |title=La acción exterior de la Unión. La Política Exterior y de Seguridad Común |publisher=Instituciones y Derecho de la Unión Europea}}</ref>։

Արդեն 2007 թվականին ստեղծվեց Տեխնոլոգիայի ու արդյունաբերության պաշտպանության բազան՝ որպես ռազմաարդյունաբերական համալիրի զարգացման ռազմավարություն, իսկ Բրյուսելի նոր որոշումները հաստատում են պաշտպանական միասնական քաղաքականության և եվրոպական զինամթերային արդյունաբերության զարգացումը։ Թեպետ ԵՄ-ն արդեն իսկ համաշխարհային զենքի առաջատար արտադրողներից ու արտահանողներից է, իսկ դրա ռազմական ծախսերը համաշխարհային առումով 28 % են կազմում։ Բացի այդ՝ ԵՄ-ն ընդգրկում է աշխարհի զենք արտադրող ամենամեծ 100 գործարաններից 30-ը, այդ թվում՝ BAE Systems, Thales, Grupo Airbus (EADS), Finmeccanica<ref>{{Cite web |last=FLEURANT |first=AUDE |title=The SIPRI Top 100 arms-producing and military |publisher=SIPRI Fact Sheet}}</ref>:

2013 թվականի դեկտեմբերին Պաշտպանության եվրոպական խորհուրդը համաձայնության եկավ մեծացնելու ռազմական ներգրավվածությանն ուղղված ջանքերը։ Որոշվեց մեծացնել նաև ռազմական I+D-ն, և չնայած ԵՄ օրենքներին՝ զարգացվել է կրկնակի օգտագործման հետազոտության գաղափարը (ռազմական և քաղաքացիական ոլորտում կիրառություններով)։ ԵՄ Հետազոտության ծրագիրը, Հորիզոն 2020-ը, որն ունի 30 000 մլն եվրո բյուջե, այդպիսով բացել է նաև  ռազմական I+D-ի դուռը, որի համար նախատեսված է շուրջ 2000 մլն եվրո։

Գլխավոր գաղափարն այն է, որ ԵՄ-ն հին մայրցամաքը կործանած համաշխարհային երկու պատերազմներից հետո զարգացնի հակամարտությունների խաղաղ կարգավորում։ Խաղաղության այս նպատակները, որ սկզբնապես եվրոպական ինտեգրման էին ոգեկոչում, դարձել են քաղաքական կամք, որն ակնհայտորեն ուղղված է դեպի մրցակցություն և Եվրամիությունը տնտեսական ու ֆինանսական համաշխարհային բևեռի վերածում։

Եվրոպական պաշտպանության քաղաքականությունը, բացի այդ, պայմանավորված է ՆԱՏՕ-ով՝ ԱՄՆ-ի կողմից հետաքրքրությամբ այն հարցում, որ հին մայրցամաքը թեթևացնի Դաշինքում ամերիկյան ֆինանսական ու ռազմական բեռը<ref>{{Cite book |last=Camps-Febrer |first=Blanca |url=https://archive.org/details/diccionariodelag0000jord |title=El diccionario de la guerra, la paz y el desarme |date=http://www.icariaeditorial.com/libros.php?id=1556 |isbn=9788498886665 |page=[https://archive.org/details/diccionariodelag0000jord/page/289 289]}}</ref>։

== Շրջակա միջավայր ==
[[Պատկեր:Lynx pardinus.png|մինի|Իբերյան հովազ՝ փրկված Life-Lince» ծրագրով, որը վտանգի տակ գտնվող այս տեսակի պահպանմանն ուղղված գործողություններ է իրականացնում:]]
Եվրամիության կայուն զարգացման առաջին ռազմավարությունն իրականացվել է 2001 թվականին, այնուհետև՝ 2006 թվականին, քանի որ ցանկություն կար բարելավելու նոր մարտահրավերներից բխող թերությունները<ref>{{Cite web |date=30 de enero de 2015 |title=Desarrollo sostenible |url=http://europa.eu/legislation_summaries/glossary/sustainable_development_es.htm |work=europa.eu}}</ref>։ Այս քաղաքականությունը հիմնականում կենտրոնացած է [[շրջակա միջավայր]]ի, էներգետիկ քաղաքականության, ինչպես նաև կրթության, հետազոտության և կայուն արտադրության ու սպառման համար հասարակական ֆինանսավորում ապահովելու շուրջ<ref name="Europa/Env"> ''[http://europa.eu/pol/env/index_es.htm Actividades de la Unión Europea. Medio ambiente]''. europa.eu.</ref>:

Եվրամիությունն ունի շրջակա միջավայրի՝ աշխարհի ամենախիստ օրենսդրություններից մեկը, որը ընդունվել է երկար տասնամյակներ Միությունում գոյություն ունեցող միջավայրային խնդիրների ուսումնասիրության արդյունքում<ref name="Europa/Env" />։ ԵՄ-ն ունի Շրջակա միջավայրի եվրոպական գործակալություն, որի առաքելությունն է հեշտացնել ԵՄ-ի և անդամ երկրների՝ շրջակա միջավայրի բարելավմանն ուղղված որոշումները և համակարգել շրջակա միջավայրի հետազոտության ու տեղեկատվության եվրոպական ցանցը<ref>{{Cite web |author=Agencia Europea de Medio Ambiente |date=13 de septiembre de 2011 |title=AEMA. Quiénes somos |url=http://www.eea.europa.eu/es/about-us/who}}</ref>։

Շրջակա միջավայրի հետ կապված առաջնային գործողությունները կենտրոնանում են կլիմայական փոփոխության, կենսաբազմազանության պահպանման, աղտոտումից բխող առողջական խնդիրների նվազեցման և բնական պաշարների՝ ավելի պատասխանատու կերպով օգտագործման շուրջ<ref name="Europa/Env" />։ Այդ կերպ՝ այս քաղաքականության միջոցով հնարավոր է դառնում բնական միջավայրի պաշտպանությունը այնպես, որ այն նպաստում է տնտեսական զարգացմանը՝ խթանելով նորարարություն և բիզնես։ Եվրամիությունը այն գործարկել է միջոցառումների գրքի միջոցով՝ հավակնոտ մի փաթեթ, որն ընդգծում է ԵՄ առաջնորդային դերը համաշխարհային համաձայնություն պատրաստրելու գործում։ Այս իմաստով, ԵՄ-ն դարձել է աշխարհի առաջին ուժը, որն իրավական կարգավորումներ է ընդունում կլիմայի և էներգիայի հարցում։ Առաջին փոխզիջումը, որին հանգել են անդամ երկրները, [[ջերմոցային էֆեկտ]] ունեցող գազերի արտամղման նվազեցումն էր 10%-ով<ref name="Europa/Env" />։

Նատուրա 2000 ցանցը եվրոպական էկոլոգիական ցանց է կենսաբազմազանության պահպանման ոլորտում<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Natura 2000 network |url=http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/index_en.htm |work=Portal de la Comisión Europea |language=en}}</ref>։ Բաղկացած է Հատուկ ահպանության տարածքներից՝ նշանակված Հաբիթաթի հրահանգով<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Directiva 92/43/CEE del Consejo, de 21 de mayo de 1992, relativa a la conservación de los hábitats naturales y de la fauna y flora silvestres |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31992L0043:ES:HTML |work=Portal de la Comisión Europea: El acceso al Derecho de la Unión Europea (EUR-Lex)}}</ref>, ինչպես նաև Թռչունների համար հատուկ պահպանության տարածքից՝ սահմանված Թռչունների հրահանգով<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Directiva 79/409/CEE del Consejo, de 2 de abril de 1979, relativa a la conservación de las aves silvestres |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31979L0409:ES:HTML |work=Portal de la Comisión Europea: El acceso al Derecho de la Unión Europea (EUR-Lex)}}</ref>։ Նպատակն է ապահովել Եվրոպայի՝ վտանգի տակ գտնվող տեսակների ու հաբիթաթների երկարաժամկետ գոյատևումը՝ նպաստելով մարդկային գործունեության բացասական ազդեցության հետևանքով կենսաբազմազանության վերացման դադարեցմանը։ Այն Եվրամիությունում բնապահպանական գլխավոր գործիքն է<ref name=rednatura>{{Cite web |author=Life Lince |date=13 de septiembre de 2011 |title=Red Natura 2000 |url=http://www.lifelince.org/pagina.aspx?id=100 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120117075525/http://lifelince.org/pagina.aspx?id=100 |archive-date=2012 թ․ հունվարի 17 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Կախյալ տարածքների այս ցանցը հիմնված է ԵՄ բնության պահպանության քաղաքականության մեջ՝ ըստ Հաբիթաթի հրահանգի, որն ամբողջացնում է 1979 թվականի Թռչունների հրահանգը։

Նատուրա 2000 ցանցը ստեղծվել է կենդանական և բուսական աշխարհների պահպանության մասին 92/43/CEE հրահանգով (առավել հայտնի որպես Հաբիթաթների հրահանգ) 1992 թվականի մայիսի 21-ին։ Այս ցանցը պիտի թույլ տա հասնել Կենսաբազմազանության մասին կոնվենցիայով սահմանված նպատակներին՝ ընդունված 1992 թվականի [[Ռիո դե Ժանեյրո|Ռոի դե Ժանեյրոյի]] համաշխարհային գագաթաժողովի ժամանակ<ref name=rednatura />։

LIFE ծրագիրը՝ ստեղծված 1992 թվականին<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=13 de septiembre de 2011 |title=The LIFE Programme |url=http://ec.europa.eu/environment/life/about/index.htm |language=en}}</ref>, ֆինանսավորում է շրջակա միջավայրի համայնական քաղաքականության ու օրենսդրության զարգացմանը, կիրառությանն ու բարելավմանն ուղղված միջոցները։ Ֆինանսական այս գործիքը նպատակ ունի հավասարապես հեշտացնելու շրջակա միջավայրի ինտեգրումը մնացած քաղաքականություններին և հասնելու Եվրոպական միության կայուն զարգացման<ref>{{Cite web |author=Fundación Global Nature |date=13 de septiembre de 2011 |title=LIFE: El instrumento financiero para el medio ambiente |url=http://www.fundacionglobalnature.org/life.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110908044106/http://www.fundacionglobalnature.org/life.html |archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 8 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref><ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=13 de septiembre de 2011 |title=LIFE Programme |url=http://ec.europa.eu/environment/life/ |language=en}}</ref>։

2016 թվականին կազմվեց Միության՝ զավթիչ տեսակների կատալոգը<ref>[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1468477158043&uri=CELEX:32016R1141 Commission Implementing Regulation (EU) 2016/1141 of 13 July 2016 adopting a list of invasive alien species of Union concern pursuant to Regulation (EU) No 1143/2014 of the European Parliament and of the Council]</ref>։

== Ժողովրդագրություն ==
Եվրամիությունը բնակչության համաշխարհային վարկանիշով 3-րդ տեղն է զբաղեցնում<ref>{{Cite web |date=31 de marzo de 2013 |title=La población de la UE: más mayor y más diversa, según el nuevo Informe sobre demografía |url=http://ec.europa.eu/spain/pdf/poblacion-ue-mas-mayor-y-mas-diversa-nuevo-informe-demografia-ip-2011-391_es.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20130309185624/http://ec.europa.eu/spain/pdf/poblacion-ue-mas-mayor-y-mas-diversa-nuevo-informe-demografia-ip-2011-391_es.pdf |archive-date=9 de marzo de 2013 |work=www.ec.europa.eu}}</ref>՝ ընդհանուր 501 105 661 բնակչությամբ<ref name="población">{{Cite web |author=Instituto de Estadística de Cataluña |date=31 de enero de 2011 |title=Población total a 1 de enero. 2011 |url=http://www.idescat.cat/economia/inec?tc=3&id=8701&lang=es}}</ref>՝ Միացյալ Նահանգների 313 232 044 բնակչության դիմաց։ Այսինքն՝ Եվրամիությունն ունի մոտ 188 մլն-ով ավելի բնակիչ, քան Միացյալ Նահանգները։

<center>
{| class="wikitable"
! style="background:#efefef;" |'''Հ'''
! style="background:#efefef;" |'''Երկիր կամ վերազգային կազմակերպություն'''
! style="background:#efefef;" |'''Բնակչություն<br />(2012 թվականի տվյալներ)'''
|-
| 1
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
| align="right" |  1&nbsp;343&nbsp;239&nbsp;923<ref name=TWF />
|-
| 2
| {{դրոշավորում|Հնդկաստան}} 
| align="right" |  1&nbsp;205&nbsp;073&nbsp;612<ref name=TWF />
|-
| '''3'''
| {{դրոշավորում|ԵՄ}} 
| align="right" |  '''501&nbsp;105&nbsp;661'''<ref name="población"/>
|-
| 4
| {{դրոշավորում|Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ}} 
| align="right" |  313&nbsp;847&nbsp;465<ref name=TWF />
|-
| 5
| {{դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} 
| align="right" |  248&nbsp;216&nbsp;193<ref name=TWF />
|-
| 6
| {{դրոշավորում|Բրազիլիա}} 
| align="right" |  195&nbsp;716&nbsp;890<ref name=TWF />
|-
| 7
| [[Պատկեր:Flag of the Eurasian Economic Union.svg|ձախից|25px]] [[ԵՏՄ]]
| align="right" |  182&nbsp;093&nbsp;288<ref>{{Cite web |title=Estimación de la población permanente a 1 de enero de 2014 en Rusia |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/Popul2014.xls |url-status=dead |archive-url=https://www.webcitation.org/6Oo40u47f?url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/Popul2014.xls |archive-date=2014 թ․ ապրիլի 13 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref><br /><ref>{{Cite web |author=Держстат України |date=21 de febrero de 2014 |title=Чисельність населення на 1 січня 2014 року та середня чисельність за 2013 рік |url=http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2014/ds/kn/kn_u/kn0114_u.html |language=uk}}</ref><ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bo.html#People People ::Belarus] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200430160950/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bo.html#People |date=2020-04-30 }} ''CIA — The World Factbook''</ref><ref>{{Cite web |date=26 de julio de 2013 |title=Estimación oficial mensual |url=http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140117231623/http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx |archive-date=2014 թ․ հունվարի 17 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref><ref name="Armenia information ">{{Cite web |date=20 de febrero de 2014 |title=Statistical Service of Armenia |url=http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf |publisher=Armstat}}</ref><ref name="News.am">{{Cite web |title=Armenia Population |url=http://countrymeters.info/en/Armenia |agency=countrymeters.info}}</ref><ref name=factbook>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kg.html#People ''CIA World Factbook'' - Kyrgyzstan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151127011116/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kg.html#People |date=2015-11-27 }}. Consultado el 23 de octubre de 2013.</ref>
|-
|}
</center>

Միության բնակիչների թիվը կարող է աճել հաջորդ տասնամյակում՝ մասամբ շնորհիվ ընդլայման գործընթացների արդյունքում առաջացած ներգաղթի՝ օթևան տալով [[Իսլանդիա]]յին, [[Ալբանիա]]յին, նախկին [[Հարավսլավիա]]յի մաս կազմող մի շարք երկրների ([[Սերբիա]], [[Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետություն|Մակեդոնիա]], [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]], [[Չեռնոգորիա|Մոնտենեգրո]] և [[Կոսովո]]), ինչպես նաև [[Թուրքիա]]յին, որով Միության բնակչության թիվը կաճի 100 մլն-ով։

=== Բնական աճ ===
[[Պատկեր:Demographics of europe.PNG|մինի|250px|Եվրոպական երկրներում բնակչության էվոլյուցիայի քարտեզ]]
Չնայած ԵՄ-ն բնակչության թվով երրորդ տեղն է զբաղեցնում [[Չինաստան]]ից ու [[Հնդկաստան]]ից հետո, 2003 թվականին նպաստել է համաշխարհային բնակչության աճի, որն ավելացել է 75 մլն-ով, ընդամենը 2%-ին։

Եվրոպայի հարավի երկրների մեծ մասում նկատվել է ծնելիության և մահացության բարձր աճի փոխակերպում ցածր ծնելիության և մահացության, թեև այս երևույթը ի հայտ է եկել տասնամյակներ ուշ, քան եվրոպական մյուս զարգացած երկրներում։ Ներկայումս Եվրամիության անդամ ոչ մի երկիր չի ապահովում ծնելիության բավարար նակարդակ<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=Todos los países europeos registran niveles insuficientes de natalidad |url=http://www.eldia.es/2009-01-12/sociedad/sociedad1.htm}}</ref>։ Դրանով հանդերձ՝ ծնելիության մակարդակը աճում է վերջին տարիներին, որը ներգաղթի հետ Եվրամիության աճը դարձնում է դրական<ref name=natalidadESP>{{Cite web |author=Instituto Nacional de Estadística |date=31 de marzo de 2013 |title=España en la UE de los 27. Población y territorio |url=http://www.ine.es/ss/Satellite?L=es_ES&c=INEPublicacion_C&cid=1259924856205&p=1254735110672&pagename=ProductosYServicios%2FPYSLayout&param1=PYSDetalleGratuitas}}</ref>։

[[Իսպանիա]]յում ծնելությունը 1960-1990 թվականների միջև նվազել է ավելի քան կիսով չափ՝ հազար բնակչի համար 21,7-ից իջնելով 10,2-ի։ ԵՄ ոչ մի այլ երկրում ծնելիության մակարդակն այնքան ցածր չէ, որքան Իսպանիայում, սակայն մյուս կողմից՝ այս երկիրն ընդունում է ներգաղթի ամենամեծ քանակը (2003 թվական)<ref name=natalidadESP />։ 1900 թվականին Իսպանիայում կյանքի տևողությունը 35 տարի էր, մահացության մակարդակի շարունակական նվազումը այն բարձրացրեց մինչև 62 տարի 1950 թվականին, որը 1985 թվականին հասավ գրեթե 80 տարեկանի կանանց համար և 73 տարեկանի տղամարդկանց համար։

Մինչև 2004 թվականի ընդլայնումը Միության բնակչությունը աճում էր տարեկան 0,23%-ով (2,3 յուրաքանչյուր հազար բնակչի հաշվով)՝ հիմնականում շնորհիվ ներգաղթյալ բնակչության աճի, որի լրացուցիչ հաշվեկշիռը 2000 թվականին կազմել է 735 000 մարդ, մինչդեռ բնակչության բնական աճը նույն տարում եղել է 372 000 մարդ։

Բնակչության բնական աճի մակարդակի վերաբերյալ պետք է նշել, որ ծնելիության մակարդակը Միության գրեթե բոլոր երկրներում աճում է<ref name=natalidadESP />՝ բացառությամբ [[Գերմանիա]]յի, [[Իտալիա]]յի, [[Հունաստան]]ի և [[Շվեդիա]]յի։ Ծնելիության ամենամեծ մակարդակները դրսևորվում են [[Իռլանդիա]]յում (16,1 յուրաքանչյուր հազար բնակչի հաշվով)<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=Irlanda Tasa de natalidad |url=http://www.indexmundi.com/es/irlanda/tasa_de_natalidad.html}}</ref>, [[Ֆրանսիա]]յում (12,29)<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=Francia Tasa de natalidad |url=http://www.indexmundi.com/es/francia/tasa_de_natalidad.html}}</ref> և [[Նիդերլանդներ|Նիդեռլանդներում]] (10,2)<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=Países Bajos Tasa de natalidad |url=http://www.indexmundi.com/es/paises_bajos/tasa_de_natalidad.html}}</ref>։ Մյուս ծայրում գտնվում են Գերմանիան (8,3)<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=Alemania Tasa de natalidad |url=http://www.indexmundi.com/es/alemania/tasa_de_natalidad.html}}</ref> և Հունաստանը (9,1)<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=Grecia Tasa de natalidad |url=http://www.indexmundi.com/es/grecia/tasa_de_natalidad.html}}</ref>։

=== Ներգաղթ ===
[[Պատկեր:LE Eithne Operation Triton.jpg|մինի|Ներգաղթյալների փրկանավակը [[Միջերկրական ծով|Միջերկրականում]] 2015 թվականի հունիսի Տրիտոն օպերացիայի ժամանակ: ]]
Ներգաղթը պատասխանատու է ԵՄ բնակչության աճի 3/4-ի համար՝ ըստ 2001 թվականի տվյալների<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=La inmigración aportó el 75% del crecimiento demográfico de la UE en 2001 |url=http://www.elpais.com/articulo/sociedad/inmigracion/aporto/75/crecimiento/demografico/UE/2001/elpepusoc/20020807elpepusoc_2/Tes}}</ref>։ Գերմանիան և Իսպանիան բացարձակ տերմիններով այս աճի գլխավոր պատասխանատուներն են՝ տարեկան գրեթե 230 000 ներգաղթյալներով (միասին կազմում են ընդհանուր 44%)<ref name=inmigracion>{{Cite web |author=Comunidad de Madrid |date=21 de septiembre de 2011 |title=Población de la Unión Europea a 1 de enero de 2003 |url=http://www.madrid.org/iestadis/fijas/efemerides/ue140102.htm}}</ref>։

Այնուամենայնիվ, տոկոսային հարաբերությամբ ամենամեծ աճը նկատվում է [[Լյուքսեմբուրգ]]ում և [[Պորտուգալիա]]յում (երկուսն էլ 6,7 ներգաղթյալ ամեն 1000 բնակչի դիմաց), հաջորդը Իսպանիան է (5,6) և  Իռլանդիան (5,1)։ Թեև զուտ դրական ներգաղթով նվազագույն մակարդակը Ֆրանսիայում, Բելգիայում, Նիդեռլանդներում և Միացյալ Թագավորությունում է<ref name=inmigracion />։

Վերջին տարիներին՝ կապված 2008-2009 թվականների ճգնաժամի հետ, ներգաղթյալների թիվը նվազել է այնպիսի երկրում, ինչպիսին է Իսպանիան<ref>{{Cite web |date=21 de septiembre de 2011 |title=Los menores no acompañados entran por el Estrecho a España llegan al norte y acaban en Madrid y Barcelona |url=http://www.europapress.es/epsocial/noticia-menores-no-acompanados-entran-estrecho-espana-llegan-norte-acaban-madrid-barcelona-20110915120110.html}}</ref>՝ անգամ հասնելով մի գործընթացի, երբ այնտեղից ներգաղթ է կատարվում դեպի եվրոպական այլ երկրներ, ինչպես, օրինակ, Գերմանիա<ref>{{Cite web |author=dw.de |date=21 de septiembre de 2011 |title=Crece migración masiva de jóvenes profesionales |url=http://www.dw.de/dw/article/0,,2195780,00.html}}</ref>։

=== Կյանքի տևողություն ===
[[Պատկեր:EU NUTS 2 population density 2007.svg|մինի|Բնակչության խտությունը]]

Եվրոպական միությունում կյանքի տևողությունը աշխարհում ամենաբարձրերից մեկն է՝ միջինում 79,4 տարի (76,4 տարի տղամարդկանց և 82,4 տարի կանանց դեպքում)<ref name=demografia>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=1 de abril de 2011 |title=La población de la UE: más mayor y más diversa, según el nuevo Informe sobre demografía |url=http://ec.europa.eu/spain/pdf/poblacion-ue-mas-mayor-y-mas-diversa-nuevo-informe-demografia-ip-2011-391_es.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20130309185624/http://ec.europa.eu/spain/pdf/poblacion-ue-mas-mayor-y-mas-diversa-nuevo-informe-demografia-ip-2011-391_es.pdf |archive-date=9 de marzo de 2013}}</ref>, իսկ Մարդկային զարգացման ցուցանիշով այն գերազանցում է [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգներին]] և զարգացող այլ ուժերին։

Այս համատեքստում ԵՄ բնակչությունը նկատելիորեն անհավասար գործընթացի է ենթարկվում տարբեր շրջաններում։ Մի կողմում Գերմանիայի պես երկրներն են, որտեղ տարիներ շարունակ բնակչությունը զգալիորեն ծերացել է՝ շնորհիվ ծնելիության թվի նվազման և կյանքի տևողության կայուն աճի։ Մյուս կողմում Ֆրանսիան է՝ բնակչության թվով միության միակ մեծ երկիրը, որին հաջողվել է պահպանել ծնելիության բավարար մակարդակ։ Այս հիմքի վրա ֆրանսիական իրավիճակին գումարվում է ներգաղթի բարձր ցուցանիշը և արտաղագթի ցածր մակարդակը<ref name=demografia />։

Հաշվի առնելով ինչպես բնական աճը, այնպես էլ միգրացիոն հաշվեկշիռը, 2010 թվականին առավել մեծ աճ գրանցած երկրներն են Իռլանդիան ու Լյուքսեմբուրգը, իսկ առավել քիչ՝ Գերմանիան ու Իտալիան<ref name=demografia />։

=== Լեզուներ ===
[[Պատկեր:Lenguas de europa.png|մինի|250px|Եվրոպայի լեզուները]]

Եվրամիությունում կա պաշտոնական և աշխատանքային 24 լեզու<ref name="lenguas">{{Cite web |author=Comisión Europea |date=12 de septiembre de 2011 |title=Lenguas oficiales de la UE |url=http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/doc135_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20110824111402/http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/doc135_es.htm |archive-date=24 de agosto de 2011 |quote=La Unión Europea tiene 23 lenguas oficiales y de trabajo.}}</ref><ref>REGLAMENTO No 1 por el que se fija el régimen lingüístico de la Comunidad Económica Europea (DO L 17 de 6.10.1958, p. 385), modificado tras cada nueva adhesión.</ref>։ Այնուամենայնիվ, Եվրոպական հանձնաժողովում, օրինակ կոմիսարների խումբը բանակցում է [[անգլերեն]], [[ֆրանսերեն]], [[գերմաներեն]], [[իտալերեն]] և [[իսպաներեն]] լեզուներով ներկայացված փաստաթղթերի շուրջ։ Փաստացի՝ պաշտոնական ու աշխատանքային հիմնական լեզուներն են անգելերենն ու ֆրանսերենը՝ ինչպես խոսակցականի համար, այնպես էլ պաշտոնական փաստաթղթերի առաջնային խմբագրման։

Անդամ երկրներում բացի 24 լեզուներից գործածվում է նաև ևս 60 լեզու<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=13 de septiembre de 2011 |title=Las lenguas de Europa |url=http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/index_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20110320112655/http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/index_es.htm |archive-date=20 de marzo de 2011 |quote=La Unión Europea tiene 23 lenguas oficiales a las que se sumarán más a medida que se incorporen nuevos países. Europa también cuenta con más de 60 lenguas regionales y minoritarias autóctonas}}</ref>, որ պաշտոնական են միայն մասամբ կամ էլ ոչ պաշտոնական (տարածաշրջանային և փոքրամասնությունների լեզուներ)։ ԵՄ առանցքային քաղաքականություններից մեկը բոլոր բնակիչների շրջանում իրենց մայրենի լեզվից բացի ևս երկու օտար լեզու սովորելը խթանելն է<ref name=lenguas />։ Նպատակը ոչ միայն քաղաքացիների միջև հաղորդակցության հեշտացումն է, այլ նաև մյուսների հանդեպ առավել մեծ հանդուրժողականության և Միությունում մշակութային ու լեզվական բազմազանության հանդեպ հարգանքի խթանումն է<ref name=lenguas />
<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=13 de septiembre de 2011 |title=Lenguas en ámbitos específicos |url=http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/doc4248_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20110831154123/http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/doc4248_es.htm |archive-date=31 de agosto de 2011 |quote=Con el fin de [...] rear sociedades más amigables, en las que comunidades e individuos dialoguen entre sí}}</ref>: Համագործակցության տարբեր ծրագրեր խթանում են լեզուների ուսուցումը և լեզվական բազմազանությունը, օրինակ, դպրոցական փոխանակումներով, նոր մեթոդների զարգացումով կամ լեզվի դասախոսներին կրթաթոշակներ տրամադրելով<ref>{{Cite web |author=Consejo de la Unión Europea |date=28 de mayo de 2009 |title=Resolución del Consejo, de 21 de noviembre de 2008, relativa a una estrategia europea en favor del multilingüismo |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2008:320:0001:01:ES:HTML |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130603001640/http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2008:320:0001:01:es:HTML |archive-date=2013 թ․ հունիսի 3 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։ Ինչ-որ կերպ դրա մասին է նաև Միության կարգախոսը՝ «միավորված բազմազանության մեջ» (լատիներեն՝ «''In varietate concordia''»)։

Եվրամիությունում որպես մայրենի լեզու ամենաշատ կիրառվող լեզուներն են գերմաներենը (18%) և ֆրանսերենը։ Անգլերենը որպես մայրենի լեզու երրորդ տեղում է (13%), թեև առաջին տեղում է ընդհանուր խոսողների թվով (51%), որին հաջորդում է ֆրանսերենը։

Տարբերություններ կան անդամ երկրների միջև լեզուների իմացության աստիճաններում։ Շվեդների 89%-ը և դանիացիների 86%-ը կարողանում է հաղորդակցվել անգլերենով, մինչդեռ անդամ երկրներից 6-ը ՝ ըստ 2006 թվականի տվյալների, մեծ մասամբ միալեզու բնակչություն ունեն՝ Իռլանդիա (բնակիչների 66%-ը խոսում է միայն մայրենի լեզվով), Միացյալ Թագավորություն (62%), Իտալիա (59%), [[Հունգարիա]] (58%), [[Պորտուգալիա]] (58%) և Իսպանիա (56%)<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=2006 |title=Las lenguas en Europa - Encuesta Eurobarómetro |url=http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/doc137_es.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20110824154545/http://ec.europa.eu/education/languages/languages-of-europe/doc137_es.htm |archive-date=24 de agosto de 2011}}</ref>։

=== Կրոն ===
[[Պատկեր:Europe belief in god.svg|մինի|Աստվածություններին հավատալու ցուցանիշը եվրոպական տարբեր երկրներում:]]
Ըստ Եվրոպական հանձնաժողովի 2005 թվականի մի ուսումնասիրության՝ Եվրամիության ամեն հինգ քաղաքացիներից չորսը կրոնական կամ հոգևոր հավատք ունի։ Ավելի կոնկրետ՝ բնակչության 52%-ից ավելին հավատում է Աստծու գոյությանը, իսկ 27%-ը հավատում է որևէ տեսակի հոգու կամ կենսական ուժի։ Քաղաքացիների ընդամենը 18%-ն է նշել, որ չունի որևէ տեսակի կրոնական հավատք<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=junio de 2005 |title=Social values, Science and Technology |url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf |language=en}}</ref>։

Եվրամիության 28 երկրների, ինչպես նաև անդամության համար բանակցությունների փուլում գտնվող երկրների ([[Թուրքիա]], [[Մակեդոնիա]], [[Իսլանդիա]], [[Չեռնոգորիա]] և [[Սերբիա]]) բնակիչների միջև առկա են կրոնական բնույթի տարբերություններ։ Ընդհանուր առմամբ՝ եվրոպացի քաղաքացիների մեծամասնությունը հարում է քրիստոնեությանը՝ դրա տարբեր ճյուղերից մեկին (կաթոլիկ, բողոքական և ուղղափառ)։ Այսպիսով՝ մինչ որոշ երկրներում, ինչպես օրինակ՝ Իտալիա, Իսպանիա, Ֆրանսիա կամ Իռլանդիա, գերակշռում է կաթոլիկությունը, մյուսներում, ինչպիսիք են Շվեդիան կամ Դանիան, գերակշռում է բողոքականությունը<ref>{{Cite web |date=12 de septiembre de 2011 |title=Facts about the Church of Sweden |url=http://www.svenskakyrkan.se/default.aspx?id=657773 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111124161254/http://www.svenskakyrkan.se/default.aspx?id=657773 |archive-date=2011 թ․ նոյեմբերի 24 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |language=en |quote=Suecia tiene al menos 9 millones de habitantes, y en 2009 el 71,3 por ciento de ellos eran miembros de la Iglesia de Suecia.}}</ref>, իսկ մնացած երկրներում՝ Հունաստան կամ Ռումինիա, ուղղափառությունը<ref name=TWF />։ Բացի այդ՝ կան այլ երկրներ, ինչպես Թուրքիան, որտեղ գլխավոր կրոնը մուսուլմանությունն է<ref name=TWF />։ 
[[Պատկեր:2010-Catedral de Santiago de Compostela-Galicia (Spain) 3.jpg|մինի|ձախից|[[Սանտյագո դե Կոմպոստելայի տաճար|Սանտիագո դե Կոմպոստելայի տաճարը]] Իսպանիայում:]]

ԵՄ-ում [[Ագնոստիցիզմ|ագնոստիկների]] ու [[Աթեիզմ|աթեիստների]] տոկոսը նույնպես տարբեր է ըստ երկրների։ Ըստ վերջին հաշվարկների՝ մալթացիների 2%-ից էլ քիչ մասն է<ref name=TWF />, որ չի հավատում Աստծուն, մինչդեռ Իսպանիայում բնակչության 24%-ը իրեն անհավատ կամ [[Աթեիզմ|աթեիստ]] է համարում<ref>{{Cite web |date=12 de septiembre de 2011 |title=2909 BARÓMETRO JULIO 2011 |url=http://www.cis.es/cis/opencms/-Archivos/Marginales/2900_2919/2909/Es2909.pdf}}</ref>, իսկ Ֆրանսիայում 30-35%-ը<ref>{{Cite web |author=Catholic World News |date=12 de septiembre de 2011 |title=France is no longer Catholic, survey shows |url=http://www.cwnews.com/news/viewstory.cfm?recnum=48547 |language=en}}</ref>։ Աթեիզմի ու ագնոստիցիզմի առավել բարձր ցուցանիշ ունեն [[Չեխիա|Չեխիայի Հանրապետությունը]] (60%)<ref>{{Cite web |date=12 de septiembre de 2011 |title=Benedicto XVI, en el centro del ateísmo militante en Europa |url=http://www.elmundo.es/elmundo/2009/09/26/internacional/1253957233.html}}</ref> և [[Էստոնիա]]ն (76%)<ref>{{Cite web |date=12 de septiembre de 2011 |title=Estonia, el país "menos religioso" del mundo |url=http://www.bbc.co.uk/mundo/noticias/2011/08/110829_estonia_religion_espiritualidad.shtml}}</ref>։

Ըստ 2006թ. եվրաբարոմետրի՝ եվրոպացի քաղաքացիների 46%-ը համարում է, որ կրոնը կարևոր դեր ունի հասարակության մեջ։ Կրոնը առավել մեծ կարևորություն ունի այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք են [[Կիպրոս]]ը, Իտալիան, [[Մալթա]]ն, [[Սլովակիա]]ն, [[Սլովենիա]]ն, [[Լեհաստան]]ը, Միացյալ Թագավորությունը, Պորտուգալիան և Իսպանիան նշված հերթականությամբ<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=diciembre de 2006 |title=EUROBAROMETER 66 |url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb66/eb66_highlights_en.pdf |language=en}}</ref>։

Եվրամիության անդամների թվում կան Դանիայի պես երկրներ, որտեղ կա պետական մակարդակով գործող կրոն<ref>{{Cite web |author=Ministerio de Asuntos Exteriores de Dinamarca |date=28 de octubre de 2011 |title=Información sobre Dinamarca > Religión |url=http://spanien.um.dk/es/conoce-dinamarca/informacion-sobre-dinamarca/religion/}}</ref>։ Հետևաբար, երկրի՝ որևէ կրոնի չհարելու հանգամանքը Միությանը միանալու նախապայման չէ (քանզի դա յուրաքանչյուր երկրի ներքին հարցն է), սակայն պետք է երաշխավորվի կրոնական ցանկացած հավատքի ազատությունը, ինչի մասին գրված է նաև Հիմնարար իրավունքների խարտիայում<ref>{{Cite web |date=17 de septiembre de 2011 |title=Carta de Derechos Fundamentales |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:083:0389:0403:ES:PDF}}</ref>. <blockquote>Ցանկացած մարդ ունի մտքի, խղճի և կրոնի ազատության իրավունք։ Այս իրավունքը ներառում է կրոնը կամ հավատալիքները փոխելու ազատություն, ինչպես նաև սեփական կրոնը կամ հավատալիքները անհատական կամ կոլեկտիվ կերպով արտահայտում՝ հանրային կամ մասնավոր տարածքներում՝ երկրպագության, ուսուցման, պրակտիկայի և ծեսերին հետևելու ձևով։ 
                                                                              Հիմնարար իրավունքների խարտիա, հոդված 10.1 </blockquote>

== Մշակույթ ==
[[Պատկեր:Athens Acropolis.jpg|alt=|մինի|224x224փքս|[[Աթենք]]ը եվրոպական մշակութային առաջին մայրաքաղաքն է եղել:]]
Եվրամիության կամ Մաստրիխտի համաձայնագիրը պաշտոնապես սկիզբ դրեց մշակութային հարթության մեջ եվրոպական ինտեգրմանը՝ Եվրոպական համայնքին հաղորդելով մշակութային գործունեության որոշակի իրավասություններ (բավականին նվազեցված)։ Ըստ պայմանագրի՝ Եվրոպական համայնքը պիտի խթանի անդամ երկրների մշակույթները՝ հատկապես հոգ տանելով բազամզանության պահպանության համար, սակայն արտահայտելով նաև «ընդհանուր մշակութային ժառանգությունը»<ref name=":0">{{Cite web |author=EUROPA |date=13 de septiembre de 2011 |title=Síntesis de la legislación de la UE > Cultura |url=http://europa.eu/legislation_summaries/culture/index_es.htm |quote=El Tratado de Maastricht (1993) ha hecho posible que la Unión Europea (UE) -históricamente orientada hacia la economía y el comercio- lleve a cabo acciones culturales para la salvaguardia, la difusión y el desarrollo de la cultura en Europa}}</ref>։

Եվրոպական հանձնաժողովը մշակույթի գծով հանձնակատար ունի, որը մեկ ընդհանուր խմբի մեջ է հավաքում կրթությունը, դաստիարակությունը, մշակույթը և երիտասարդներին<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Miembros de la Comisión Barroso (2010-2014) |url=http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/index_es.htm |work=Portal de la Unión Europea}}</ref>, սակայն ոչ բազմալեզվությունը։

Մշակութային ամենակարևոր նախագծերից մեկը Մշակույթի եվրոպական մայրաքաղաքի նշանակումն է<ref>{{Cite web |date=25 de junio de 2010 |title=Capital Europea de la Cultura |url=http://europa.eu/legislation_summaries/culture/l29014_es.htm |work=Portal de la Unión Europea}}</ref>։ Այս կոչումը շնորհում են Եվրոպական խորհրդարանն ու հանձնաժողովը եվրոպական մեկ կամ երկու քաղաքի, որոնք մեկ տարվա ընթացքում հնարավորություն ունեն ցուցադրելու իրենց մշակութային կյանքը և զարգացումը։ Եվրոպական որոշ քաղաքներ օգտվել են այս նշանակումից իրենց մշակութային կառուցվածքներն ամբողջությամբ փոխելու և միջազգային հարթակում հայտնի դառնալու համար։ Երբ որևէ քաղաք նշանակվում է մշակույթի եվրոպական մայրաքաղաք, այնտեղ զարգանում են գեղարվեստական դրսևորումները<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=12 de septiembre de 2011 |title=European capital of culture |url=http://ec.europa.eu/culture/our-programmes-and-actions/doc413_en.htm# |language=en}}</ref>։

Մշակութային մեկ այլ ծրագիր է Եվրամիության Երիտասարդ նվագախումբը։ Այստեղ հանդիպում են Եվրամիությունից սերող տաղանդավոր երիտասարդ երաժիշտներ միջազգային ճանաչում ունեցող իրենց դասախոսների հետ՝ միջազգային մակարդակի նվագախումբ կազմելու համար<ref>{{Cite web |last=Breckenfield |first=Nick |date=15 de enero de 2008 |title=European Union Youth Orchestra |url=http://www.classicalsource.com/db_control/db_concert_review.php?id=3651 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200717125809/http://www.classicalsource.com/db_control/db_concert_review.php?id=3651 |archive-date=2020 թ․ հուլիսի 17 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref><ref>{{Cite web |last=Van Gelder |first=Lawrence |date=15 de enero de 2008 |title=Footlights |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9807E3D91639F931A2575BC0A96F958260 |language=en}}
</ref><ref>{{Cite web |date=15 de enero de 2008 |title=UPS announces sponsorship of EU Youth Orchestra in time for the Proms! 2001 Press Release |url=http://www.ups.com/content/gb/en/about/news/2001_news/20010802engeuyosponsorship_n.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080105061801/http://www.ups.com/content/gb/en/about/news/2001_news/20010802engeuyosponsorship_n.html |archive-date=2008 թ․ հունվարի 5 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |language=en}}</ref>։

=== Կրթություն ===
[[Պատկեր:Edifici de La Nau des de la Plaça del Patriarca València.JPG|մինի|[[Վալենսիա (ինքնավար համայնք)|Վալենսիայի]] համալսարանը հիմնադրվել է 1499 թվականին:]]

Եվրոպական միությունը միշտ եղել է կրթության բարձր վարկանիշ ունեցող գոտիների թվում և հայտնի է եղել իր նախագծերով, մեծ էվոլյուցիայով ու փորձով, և չնայած որոշակի հարցերում պակասուրդներին՝ տնտեսական և սոցիալական շատ ջանքեր է գործադրում այդ թերությունները վերացնելու համար՝ հատկապես նոր անդամ դարձած երկրներում<ref name=sistemaseducativosE /><ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=22 de enero de 2012 |title=Educación Superior Europea |url=http://ec.europa.eu/education/study-in-europe/overview_es.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20111209013958/http://ec.europa.eu/education/study-in-europe/overview_es.html |archive-date=9 de diciembre de 2011 |quote=Europa cuenta con varios cientos de instituciones de educación superior que gozan de prestigio internacional como centros de excelencia}}</ref>։

Դրանով հանդերձ՝ գոյություն ունեն մշակութային, սոցիալական և բարոյական մակարդակի տարբերություններ Միության զարգացած և զարգացող երկրների միջև<ref name=sistemaseducativosE>{{Cite web |author=Obra Social La Caixa |date=noviembre de 2005 |title=Los sistemas educativos europeos ¿Crisis o transformación? |url=http://obrasocial.lacaixa.es/StaticFiles/StaticFiles/a84f7102892ef010VgnVCM1000000e8cf10aRCRD/es/es18_esp.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111005011750/http://obrasocial.lacaixa.es/StaticFiles/StaticFiles/a84f7102892ef010VgnVCM1000000e8cf10aRCRD/es/es18_esp.pdf |archive-date=2011 թ․ հոկտեմբերի 5 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |work=Colección Estudios Sociales}}</ref>։

1995 թվականին Եվրոպական հանձնաժողովը հրատարակեց ''Կրթության և դաստիարակության մասին սպիտակ գիրքը''։ Դրանում լայնորեն բացատրվում է, որ եվրոպական քաղաքացիների՝ ամբողջ կյանքի ընթացքում դաստիարակություն ստանալու անհրաժեշտությունը, որը համարվում է մշտական կրթություն։ Նպատակն է պահպանել մրցակցությունը և պայքարել սոցիալական բացառման դեմ<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=1995 |title=White Paper on education and training |url=http://europa.eu/documents/comm/white_papers/pdf/com95_590_en.pdf |language=en}}</ref>։

Այս մտքերը վերցնելով՝ 2000 թվականին լույս տեսավ ''Մշտական կրթության մասին հուշագիրը''՝ Եվրոպական հանձնաժողովի ծառայությունների փաստաթուղթը, որը եվրոպական բանավեճի կոչ է անում՝ կրթությունը անհատական և ինստիտուցիոնալ մակարդակով մշտական դարձնելու վերաբերյալ<ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=30 de octubre de 2000 |title=La educación y el aprendizaje permanente |url=http://europa.eu/legislation_summaries/other/c11047_es.htm}}</ref>։ Հուշագրի վերջում ներկայացված են վեց բանալի գործողություններ այս ռազմավարությանը հասնելու համար. ապահովել կրթության՝ համաշխարհային և շարունակական հասանելիություն՝ քաղաքացիների որակավորումը բարձրացնելու համար, մեծացնել մարդկային ռեսուրսներում ներդրումները, ստեղծել մշտական կրթության համար արդյունավետ մեթոդներ, արժևորել ֆորմալ և ոչ ֆորմալ կրթությունը, տեղեկատվություն տրամադրել ամբողջ կյանքի ընթացքում սովորելու հնարավորությունների վերաբերյալ և առաջարկել մշտական կրթության հաջորդական հնարավորություններ<ref>{{Cite web |date=30 de octubre de 2000 |title=Memorándum sobre el aprendizaje permanente |url=http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc/policy/memo_es.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20130309190242/http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc/policy/memo_es.pdf |archive-date=9 de marzo de 2013}}</ref>։

;Բարձրագույն կրթության եվրոպական տարածք 
[[Պատկեր:Bolonga symbol.png|մինի|աջից|Բոլոնիայի գործընթացը]]
Բոլոնիայի գործընթաց կոչվում է [[Բոլոնիայի հռչակագիր|Բոլոնիայի հռչակագրով]]<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=13 de septiembre de 2011 |title=Proceso de Bolonia: creación del Espacio Europeo de Enseñanza Superior |url=http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_youth/lifelong_learning/c11088_es.htm |quote=La Declaración de Bolonia puso en marcha el proceso del mismo nombre}}</ref> սկսված գործընթացը, որը 1999 թվականին [[Բոլոնյա|Բոլոնիայում]] ստորագրեցին Եվրոպայի տարբեր երկրների Կրթության նախարարները (ինչպես ԵՄ, այնպես էլ այլ երկրների, ինչպես Ռուսաստան կամ Թուրքիա)։ Խոսքը միասնական մի հայտարարության մասին է<ref>{{Cite web |author=Ministros y secretarios europeos |date=13 de septiembre de 2011 |title=Declaración de Bolonia |url=http://www.educacion.gob.es/dctm/boloniaeees/documentos/02que/declaracion-bolonia.pdf?documentId=0901e72b8004aa6a |archive-url=https://web.archive.org/web/20111013022237/http://www.educacion.gob.es/dctm/boloniaeees/documentos/02que/declaracion-bolonia.pdf?documentId=0901e72b8004aa6a |archive-date=13 de octubre de 2011 |quote=Declaración conjunta de los Ministros Europeos de Educación}}</ref>, որը սկիզբ դրեց միասնականացման մի գործընթացի, որի նպատակն էր հեշտացնել կոչումների փոխանակումը և համալսարանական կրթության բովանդակությունը համապատասխանեցնել շուկայի պահանջներին<ref>{{Cite web |author=EUROPA |date=13 de septiembre de 2011 |title=Proceso de Bolonia: creación del Espacio Europeo de Enseñanza Superior |url=http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_youth/lifelong_learning/c11088_es.htm |quote=Propone facilitar la convergencia de los distintos sistemas de enseñanza superior hacia sistemas más transparentes}}</ref>։

Բոլոնիայի հռչակագիրը հանգեցրեց Բարձրագույն կրթության եվրոպական տարածքի ստեղծմանը՝ միջավայր, որը կրթական բարեփոխումների հարթակ կդառնար, որին XXI դարում բազմաթիվ երկրներ կմիանային<ref>{{Cite web |author=Secretariado de Bolonia |date=13 de septiembre de 2011 |title=About the Bologna Process |url=http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/about/ |language=en |quote=El objetivo general del proceso de Bolonia es la creación de un Espacio Europeo de Educación Superior (EEES), basado en la cooperación internacional e intercambio académico que sea atractivo para los estudiantes europeos y personal, así como a estudiantes y personal de otras partes del mundo}}</ref>։ Այս համաձայնագիրը 1995 թվականին ստորագրված Ծառայությունների վաճառքի գլխավոր համաձայնագրի շրջանակներում էր, որի հայտարարված նպատակն էր ծառայությունների վաճառքի ազատականացումը համաշխարհային մակարդակով՝ շուկայում դրանք ներկայացնելու համար, քանի որ «պետական ֆինանսավորումը շուկաները աղավաղող տարր է»<ref name=":0" /><ref name=autogenerated2>{{Cite web |title=El acuerdo general de comercio de servicios de la OMC |url=http://www.stes.es/comunicacion/clarion/clarion13/EC13_050607.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091212141419/http://stes.es/comunicacion/clarion/clarion13/EC13_050607.pdf |archive-date=2009 թ․ դեկտեմբերի 12 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Հասարակության շատ ոլորտների համար Բոլոնիայի գործընթացը Բոլոնիայում ընդունածից շատ ավելի այն կողմ է գնում<ref name="bolonianoexiste">{{Cite book |author=Alfredo Almendro, Daniel Iraberri, Alejandro Merlo, Jacinto Morano, Rebeca Moreno, Manuel Muñoz Navarrete, Jorge Polo Blanco, Clara Serra y Clara Serrano García |url=http://www.hiru-ed.com/COLECCIONES/SEDICIONES/Bolonia-no-existe.htm |title=Bolonia no existe. La destrucción de la Universidad europea. |date=17 |edition=1ª |location=Madrid |page=166 |access-date=2019 թ․ հունվարի 28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180627233246/http://www.hiru-ed.com/COLECCIONES/SEDICIONES/Bolonia-no-existe.htm |archive-date=2018 թ․ հունիսի 27 |url-status=dead |otros=Luis Alegre y Víctor Moreno (coords.) Prólogo de Carlos Fernández Liria.}}</ref>՝ ընդգրկելով համալսարանական բարեփոխումներին վերաբերող հարցեր, որոնք շատ կարևոր են համարվում, հատկապես պետական համալսարանների ֆինանսավորմանը վերաբերող հարցերը<ref name="fer">{{Cite web |last=Fernández Liria |first=Carlos |date=17 de mayo |title=Golpe de estado a la Academia. |url=http://blogs.publico.es/dominiopublico/416/golpe-de-estado-en-la-academia/}}</ref>։

;Կրթական ծրագրեր

{{Բազմապատիկ պատկերներ
 | գոտի = right
 | ուղղություն = horizontal
 | լայնություն = 280
 | վերնագիր = 
 | նկարագրություն = 
 | պատկեր1 =  Holbein-erasmus.jpg
 | նկարագրություն1 =  [[Էրազմ Ռոտերդամցի]]| alineación_texto1 = center
 | պատկեր2 =  Leonardo da Vinci - Self-Portrait - WGA12798.jpg
 | նկարագրություն2 =  [[Լեոնարդո դա Վինչի]]| alineación_texto2 = center
}}

Եվրոպական կրթական ծրագրերից առավել կարևորներն են Կոմենիուսը (Comenius)՝ դպրոցական ոլորտում, Լեոնարդո դա Վինչին (Leonardo da Vinci)՝ մասնագիտական դաստիարակության համար, [[Էրազմուս|Էրազմուս ծրագիրը]] (Erasmus)՝ համալսարանական կրթության համար, և Գրունթվիգը (Grundtvig)՝ չափահասների կրթության համար<ref>{{Cite web |author=APEE |date=13 de septiembre de 2011 |title=Programa de aprendizaje permanente |url=http://www.oapee.es/oapee/inicio/pap.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110902152606/http://www.oapee.es/oapee/inicio/pap.html |archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 2 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28 |quote=El Programa de aprendizaje permanente comprende cuatro programas [...]: Programa Comenius, [...] Programa Erasmus, [...] Programa Leonardo da Vinci, [...] y Programa Grundtvig.}}</ref><ref>[http://europa.eu/scadplus/leg/es/cha/c11082.htm Programa de aprendizaje permanente 2007-2013] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011051709/http://europa.eu/scadplus/leg/es/cha/c11082.htm |date=2007-10-11 }} Unión Europea</ref>։

eLearning ծրագիրը խթանում է ԵՄ-ում տեղեկատվության և հաղորդակցության տեխնոլոգիաների (ՏՏ) արդյունավետ ինտեգրումը կրթության և զարգացման համակարգերում<ref name=eLearning>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=13 de septiembre de 2011 |title=eLearning programa |url=http://www.elearningeuropa.info/es/home |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110921062910/http://elearningeuropa.info/es/home |archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 21 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։ Այս ծրագրի ամենակարևոր բաղադրիչը eTwinning նախաձեռնությունն է, որն իր տրամադրության տակ ունի դպրոցական կենտրոններ, ինտերնետ տիրույթ և տարբեր երկրների կենտրոնների միջև ծրագրերի իրականացումը հեշտացող գործիքներ<ref name=eLearning />։ eTwinning-ի գործիքները բոլոր առարկաների դասախոսներին թույլ են տալիս զարգացնել մանկավարժական ընդհանուր նախագծեր, կիսվել փորձառություններով և ուսուցողական նյութերով, լսարան ներմուծել եվրոպական չափանիշներ։ Աշակերտները հնարավորություն ունեն սովորելու այլ երկրների իրենց հասակակիցների հետ և նրանցից, կիրառել օտար լեզուները և զարգացնել ՏՏ ոլորտի հետ կապված ունակություններ<ref name=eLearning />։

=== Սպորտ ===
[[Պատկեր:2010 Champions League Final opening ceremony.jpg|մինի|ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 2009-2010 թվականների առաջնության եզրափակիչը:]]

Եվրոպան պատմության ընթացքում սիրված մի շարք սպորտաձևերի հայրենիքն է եղել, ինչպես նաև [[Օլիմպիական խաղեր|Օլիմպիական]] շարժման<ref name=deporte_ue /><ref>{{Cite web |author=Hablamos de Europa |date=3 de marzo de 2012 |title=Deporte europeo |url=http://www.hablamosdeeuropa.es/participa/deportes |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190111165152/http://www.hablamosdeeuropa.es/participa/deportes |archive-date=2019 թ․ հունվարի 11 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։ Ներկայումս Եվրամիության սպորտը կարգավորվածության բարձր մակարդակ ունի, իսկ տարբեր սպորտաձևեր ունեն պրոֆեսիոնալ առաջնություններ։ Բացի այդ՝ կարևորագույն նշանակություն ունեցող միջազգային սպորտային կազմակերպությունների մեծամասնությունը գտնվում է Եվրոպայում<ref name=deporte_ue>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=3 de marzo de 2012 |title=MODELO DE DEPORTE EUROPEO |url=http://www.eurored-deporte.net/gestor/documentos/modelo%20del%20deporte%20europeo.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014011352/http://www.eurored-deporte.net/gestor/documentos/modelo%20del%20deporte%20europeo.pdf |archive-date=2013 թ․ հոկտեմբերի 14 |accessdate=2019 թ․ հունվարի 28}}</ref>։

Եվրամիության անդամ երկրներում ստեղծվել են տարբեր սպպորտաձևեր, որոնք այսօր աշխարհում շատ սիրված են ու տարածված, ինչպես ֆուտբոլը, որը ստեղծվել է Միացյալ Թագավորությունում, ավելի կոնկրետ՝ Անգլիայում, և դարձել է Եվրամիության ու աշխարհի ամենահայտնի սպորտաձևը։ Եվրոպայում գտնվող ֆուտբոլային ակումբները հիմնականում նրանք են, որոնք պատմության ընթացքում ամենամեծ հաջողություններն են գրանցել, ինչպես նաև եղել են ամենաբարձր վարձատրվողները։ [[ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա|ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգան]]՝ եվրոպական մակարդակի առաջնությունը, ֆուտբոլային ամենահեղինակավոր մրցաշարերից է<ref>{{Cite web |date=3 de marzo de 2012 |title=TV3 emite la Final de la UEFA Champions League en Dolby Digital Plus |url=http://www.panoramaaudiovisual.com/es/2011/05/26/tv3-emite-la-final-de-la-uefa-champions-league-en-dolby-digital-plus/}}</ref><ref>{{Cite web |date=3 de marzo de 2012 |title=Deschamps no quiere distracciones |url=http://es.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/matches/round=2000263/match=2007596/prematch/preview/index.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20111104205538/http://es.uefa.com/uefachampionsleague/season=2012/matches/round=2000263/match=2007596/prematch/preview/index.html |archive-date=4 de noviembre de 2011}}</ref><ref>{{Cite web |author=Walter Oppenheimer |date=20 de abril de 2011 |title=¿Puede alguien gastarse 222 millones en un piso? |url=http://blogs.elpais.com/oppenblog/2011/04/puede-alguien-gastarse-222-millones-en-un-piso.html}}</ref>։ Պետական մակարդակով առավել հայտնի են իսպանական Սանտանդեր լիգան, [[Պրեմիեր Լիգա (Անգլիա)|անգլիական Պրեմիեր լիգան]], իտալական A սերիայի առաջնությունը, Ֆրանսիայի Լա Լիգա 1-ը և [[Բունդեսլիգա|Գերմանիայի Բունդեսլիգան]]<ref>{{Cite web |last=Liceras |first=Ángel |date=3 de marzo de 2012 |title=La Liga española es la segunda de las grandes de Europa que menos dinero reparte entre sus clubes |url=http://www.marca.com/2011/03/26/futbol/1adivision/1301153297.html}}</ref>։

[[Պատկեր:Ariella Kaeslin (vault) 04-2011.JPG|մինի|ձախից|Գիլիա Շտայնգրուբերը 2011 թվականի Մարմնամարզության եվրոպական առաջնության ժամանակ ([[Բեռլին]]):]]

[[Ռեգբի]]ն, իր հերթին, պրոֆեսիոնալ մակարդակով շատ տարածված է Ֆրանսիայի հարավում, Միացյալ Թագավորության, Իռլանդիայի որոշակի հատվածներում և Իտալիայի հյուսիսում։ Այլ սպորտաձևերը, ինչպես [[բասկետբոլ]]ը, ձեռնագնդակը, հեծանվավազքը, [[վոլեյբոլ]]ը, ջրի պոլոն կամ [[հոկեյ]]ը, նույնպես տարածված են անդամ երկրներից որոշներում։

Եվրամիությունում սպորտը հիմնականում անդամ տարբեր երկրների կամ միջազգային կազմակերպությունների պատասխանատվության տակ է։ Այնուամենայնիվ, ԵՄ որոշ քաղաքականություններ ազդեցություն են ունեցել սպորտի վրա, ինչպես, օրինակ, աշխատողների ազատ տեղաշարժը՝ Բոսմանի որոշման համաձայն (Bosman ruling), որը ֆուտբոլի ազգային լիգաներին արգելում է եվրոպական քաղաքացիություն ունեցող արտասահմանյան խաղացողներին հարկելը<ref name="BBC Boseman">{{Cite web |last=Fordyce |first=Tom |date=13 de julio de 2007 |title=10&nbsp;years since Bosman |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/4528732.stm}}</ref><ref>{{Cite web |author=Comisión Europea |date=3 de marzo de 2012 |title=El deporte y la Unión Europea |url=http://ec.europa.eu/languages/documents/publications/23_es.pdf}}</ref>։

Լիսաբոնի համաձայնագրի շրջանակներում ընդունվել է սպորտին վերաբերող մի կանոնադրություն, որն այս ոլորտը մեծ մասամբ ազատում է ԵՄ տնտեսական օրենքներից։ Սպորտի վերաբերյալ ԵՄ քաղաքականությունների ձևավորման ընթացքում եվրոպական սպորտային տարբեր ասոցիացիաներ՝ ներառյալ [[ՖԻԲԱ Եվրոպա|ՖԻԲԱ-ն]], [[ՈՒԵՖԱ|ՈՒԵՖԱ-ն]], Ձեռնագնդակի եվրոպական ֆեդերացիան, Հոկեյի միջազգային ֆեդերացիան, Վոլեյբոլի եվրոպական կոնֆեդերացիան, օգտվեցին այդ արտոնությունից։ ԵՄ անդամ բոլոր երկրները և դրանց համապատասխան սպորտի ազգային ասոցիացիաները կարող են մասնակցություն ունենալ եվրոպական սպորտային կազմակերպություններում, ինչպես, օրինակ, ՈՒԵՖԱ-ում<ref>{{Cite web |date=21 de octubre de 2007 |title=Statement of European team sports |url=http://www.uefa.com/multimediafiles/download/uefa/keytopics/560675_download.pdf |language=en |format=PDF}}</ref><ref>{{Cite web |date=21 de octubre de 2007 |title=UEFA |url=http://www.uefa.com/ |language=en}}</ref>։

== Նշումներ ==
<references group="nota"/>

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանտուփ}}

== Արտաքին հղումներ ==
'''Պաշտոնական'''
* [http://europa.eu/index_en.htm EUROPA] – official web portal
* [https://www.eeas.europa.eu/delegations/armenia_hy Եվրոպական միության պատվիրակություն Հայաստանում]
* [https://wayback.archive-it.org/all/20170609145325/http://www.consilium.europa.eu/da/european-council/ European Council]
* [http://www.ec.europa.eu/index_en.htm European Commission]
* [http://arquivo.pt/wayback/20090706224730/http://www.consilium.europa.eu/showPage.aspx?id=242&lang=en Council]
* [http://www.europarl.europa.eu/news/public/default_en.htm European Parliament]
* [http://www.ecb.europa.eu/home/html/index.en.html European Central Bank]
* [http://curia.europa.eu/ Court of Justice of the European Union]
* [http://eur-lex.europa.eu/en/index.htm EUR-Lex] – EU Laws
* [http://www.eui.eu/Research/HistoricalArchivesOfEU/Index.aspx Historical Archives of the European Union]

'''Այլ աղբյուրներ'''
* [https://eba.am Եվրոպական բիզնես ասոցիացիա]
* [https://eenarmenia.am Ձեռնարկությունների եվրոպական ցանց]
* [https://fas.org/sgp/crs/row/RS21372.pdf The European Union: Questions and Answers] Congressional Research Service
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:1993 հիմնադրված կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:1993 հիմնադրված պետություններ և տարածքներ]]
[[Կատեգորիա:Առևտրային դաշինքներ]]
[[Կատեգորիա:Գերազգային միություններ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական միություն]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի միջազգային կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ]]
[[Կատեգորիա:Համադաշնություններ]]
[[Կատեգորիա:Մեծ յոթնյակի երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Մեծ քսանյակի անդամ երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային իրավունք]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային տնտեսական կազմակերպություններ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքական համակարգեր]]