Դիտել Բրնձի պուդինգ էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ ուտեստ}}
'''Բրնձի պուդինգ''', [[Ջուր|ջրի]] կամ [[կաթ]]ի հետ խառնված [[Բրինձ|բրնձով]] ուտեստ, երբեմն՝ այլ բաղադրիչներով։ Տարբեր առիթներով այն օգտագործվում է կամ որպես [[աղանդեր]], կամ որպես հիմնական ուտեստ, առավել հաճախ՝ ընթրիքի ժամանակ։ Որպես աղանդեր, այն սովորաբար մատուցվում է [[շաքարավազ]]ի կամ այլ քաղցր բանի հետ։

== Բրնձի պուդինգը տարբեր երկրներում ==
Բրնձի [[պուդինգ]]ը կարելի է գտնել [[աշխարհ]]ի շատ երկրների մշակույթներում։ Դրա պատրաստման [[բաղադրատոմս]]երը կարող են տարբեր լինել նույնիսկ նույն երկրում։ Այս աղանդերը կարելի է եփել կամ թխել<ref>[http://www.yummy-coffee-and-food.com/rice-pudding-recipe.html Рецепты рисового пудинга] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090724082051/http://www.yummy-coffee-and-food.com/rice-pudding-recipe.html |date=2009-07-24 }}{{ref-en}}</ref>։ Պուդինգի տարբեր տեսակներ ստացվում են պատրաստման եղանակի տարբերության, ինչպես նաև տարբեր բաղադրիչների օգտագործման շնորհիվ։ Առավել հաճախ օգտագործվում են պուդինգների մեջ.
* բրինձ
* ամբողջական կաթ, [[կոկոսի կաթ]], [[սերուցք]] կամ նույնիսկ [[խտացրած կաթ]]
* [[համեմունքներ]]ից՝ [[մշկընկույզ]], [[դարչին]], [[Կոճապղպեղ (համեմունք)|կոճապղպեղ]] և այլն
* համային տեսականի՝ վանիլ, [[Նարինջ (պտուղ)|նարինջ]], [[կիտրոն]], պիստակներ, վարդաջուր և այլն
* քաղցրացուցիչներ՝ [[շաքար]], [[մեղր]], խտացրած կաթ, [[միրգ]] կամ [[օշարակ]]
* [[ձու]]

Ստորև ներկայացված է տարբեր երկրների բրնձի պուդինգների ցանկը:[[Պատկեր:Rice pudding bowl.jpg|thumb]]
[[Պատկեր:Pulut hitang.jpg|thumb|]]

=== Ասիա ===
* Khao niao dam ({{lang-th|ข้าวเหนียวดำ}}) — սև բրնձի [[շիլա]]
* [[Рисовый пудинг (Вьетнам)|Cơm rượu]] — բրնձի պուդինգ [[խմորիչ]]ով և բրնձի [[գինի]]ով (վիետնամական)
* [[Բանան]]ով բրնձի պուդինգ (կամբոջական)
* Pulut-hitam (մալայզիական/սինգապուրական) - սև սոսնձվող բրնձի շիլա; ինդոնեզական խոհանոցում կոչվում է ketan-hitam
* Champorado (ֆիլիպիներեն) - [[շոկոլադ]]ով բրնձի պուդինգ
* Khir - (հնդկական / նեպալական) ցածր ջերմության վրա եփած կաթ;հարավային հնդկական սորտը պատրաստվում է [[ընկույզ]]ով և շաքարով և կոչվում է «payasam»
* Ֆիրնի (տաջիկական/Հյուսիսային [[Հնդկաստան|Հնդկաստան)]] - աղացած բրինձը, [[հիլ]]ը և պիստակը մանրացված են մածուկի մեջ, որը մատուցվում է սառը վիճակում
* Mogli (արաբական) - [[Անիսոն սովորական|անիսոնով]] և [[կոճապղպեղ]]ով
* Ռիզ-բի-խալիբ (արևելյան) կամ ռուզ բիլ-լաբան (Եգիպտոս), (լիտ. «կաթով բրինձ») վարդաջրով և երբեմն մաստիկով
* Սուտլիաշը (Süŷtlaş) թուրքմենական, ուզբեկական, ղազախական և ղրղզական ուտեստ է, որը պատրաստվում է կաթից և սպիտակ բրնձից, երբ մատուցվում է, պատրաստի ուտեստի վրա քսում են հալած [[կարագ]] և օշարակ [[սեխ]]ով կամ [[ձմերուկ]]ով
* Շոլա-է-զարդ (տաջիկական, աֆղանական և իրանական) զաֆրանով
* Շիր-բերենջ (տաջիկական, աֆղանական և իրանական) - սովորական բրնձի պուդինգ

Չնայած բրնձի առատ սպառմանը, ճապոնական և չինական [[Խոհանոց (շինություն)|խոհանոցները]] բրնձի պուդինգին նմանվող [[ճաշատեսակ]]ներ չունեն, սակայն այս երկրներում բրնձի [[ալյուր]]ից քաղցր թխվածքներ են պատրաստում։

Ասիական որոշ երկրներում բրնձի պուդինգին նման ուտեստները կոչվում են քաղցր բրնձի շիլա, քանի որ [[Արևելյան Ասիա]]յում պուդինգի տերմինը երբեմն նշանակում է օսլա կամ [[ժելատին]]։

=== Կանադա և Միացյալ Նահանգներ ===
[[Կանադա]]յում և [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ-ում]] բաղադրատոմսերի մեծ մասը ծագել են եվրոպացի ներգաղթյալներից։ 20-րդ դարի երկրորդ կեսին ավելի տարածված դարձան նաև արևելյան և լատինաամերիկյան բաղադրատոմսերը։ Նոր [[Անգլիա]]յի տարածաշրջանում, օրինակ, բրնձի պուդինգը պատրաստվում է երկար հացահատիկի բրնձով, կաթով, շաքարով կամ թխկի օշարակով։ Այս բաղադրիչները կարելի է համադրել մշկընկույզով, դարչինով, [[չամիչ]]ով։ Սովորաբար պուդինգը նախ եփում են կրկնակի կաթսայի մեջ, իսկ հետո մի քիչ «թխում» ջեռոցում։

=== Եվրոպա ===
[[Պատկեր:ArrozDoce.jpg|thumb|''Arroz Doce'' на Рождество в [[Португалия|Португалии]]]]
[[Պատկեր:Lapa1.jpg|thumb|''Lapa'' - սովորական բրնձի պուդինգ սև կակաչի սերմերով Հյուսիսային Մակեդոնիայում]]
[[Պատկեր:Sütlaç.JPG|thumb|''Сютлач'' — рисовый пудинг, традиционный десерт в [[Турция|Турции]]]]
* Sütlac (ադրբեջանական) - բրինձ, կաթ, երբեմն համեմունքներ
* Arroz Doce, կամ Arroz de Leite (պորտուգալական) — բրինձ, շաքար, կաթ, դարչին և կիտրոն
* Budino di Riso (իտալական) — կաթով, ձվով, չամիչով և նարնջի կեղևով
* Arroz con leche (իսպանական) — կաթով, շաքարով, երբեմն դարչինով և կիտրոնով
* Сутлијаш (մակեդոնական) — Lapa բրնձի պուդինգ սև կակաչով
* Milchreis (գերմնական) դարչինով և [[բալ]]ով
* Tejberizs (հունգարական) չամիչով, դարչինով և կակաոյի փոշիով
* Mlečni riž (սլովենական)
* Mliečna ryža (սլովական)
* Mляко с ориз (բուլղարական) կաթով և դարչինով
* Orez cu lapte (ռումինական) կաթով և դարչինով
* Rijstebrij (հոլանդական) կամ Rijstpap (ֆլամանդական)
* Riskrem (նորվեգական) — [[Սուրբ ծնունդ|Սուրբ Ծննդյան]] ուտեստ
* Rizogalo, կամ Ryzogalo (''ρυζόγαλο'' 'բրնձով կաթ', հունարական) կաթով և դարչինով<ref>{{Cite web |url=http://thursdayfordinner.com/2009/09/greek-style-rice-pudding-rizogalo |title=Greek Style Rice Pudding (Rizogalo) |accessdate=2010 թ․ հունիսի 28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131209214611/http://thursdayfordinner.com/2009/09/greek-style-rice-pudding-rizogalo/ |archivedate=2013 թ․ դեկտեմբերի 9 |url-status=dead }}</ref>
* Сютлач (թուրքական, ''sütlaç'' < ''sütlaş'' < ''sütlü aş'' 'բրինձ կաթով'), մատուցվում է և տաք, և սառը։ Կարելի է քաղցրացնել շաքարով կամ բեկմեսով
* Сутлијаш/Sutlijaš (սերբական)
* Sutlija (բոսինական)
* Riža na mlijeku (խորվաթական)
* Сутляш, կամ Мляко с ориз (բուլղարական)
* Sytl(i)jash (ալբանական)
* Oriz na vareniku (չեռնոգորիական)
* Tameloriz ([[Կոսովո]]յի տարածքում)
* [[Тергуль]] (նորմանդական)
* Tejberizs (հունգարական) կաթով, դարչինով և կակաոյով
* Молочная рисовая каша (ռուսական)
* Молочна рисова каша (ուկրաինական), Սուրբ Ծննդյան օրերին նաև «կուտյա», որը մատուցում են չրերով և ընկույզով
* Risgrynsgröt (շվեդական), սովորական ձմեռային ուտեստ
* Risengrød (դանիական), մատուցվում է կարագով, շաքարավազով, դարչինով, մուգ մրգային հյութով, սովորական ձմեռային ուտեստ
* Grjónagrautur (իսլանդական), ամենօրյա սնունդ, սովորաբար դարչինով, շաքարով և չամիչով

=== Սկանդինավյան երկրներ ===
Սկանդինավյան երկրներում բրնձի պուդինգը սովորական ուտեստ է [[ընթրիք]]ի և երբեմն [[նախաճաշ]]ի համար։ Այն մատուցվում է տաք վիճակում և եփվում է բրնձը կաթի մեջ։ Ճաշատեսակը մատուցելիս այն սովորաբար ցողում են դարչինով, շաքարավազով ու մի քիչ կարագով, մատուցում են կաթով կամ մրգահյութով։ [[Իսլանդիա]]յում այն երբեմն մատուցում են սառը slátur (արյան երշիկ)։

Բրնձի շիլան սովորաբար օգտագործում են որպես յուղալի բրնձի աղանդերի հիմք։ Այս աղանդերի շատ տարբեր տարբերակներ կան, բայց հիմքը մեկն է՝ սառը բրնձի շիլա՝ հարած սերուցքով և շաքարով։ Շվեդիայում բրնձի այս տեսակը երբեմն խառնում են նարինջի հետ և կոչվում է apelsinris:

Ռիսալամանդեն (դանիերեն  — [[նուշ]]ով բրինձ) բրնձի պուդինգի տեսակ է հարած սերուցքով, վանիլով և կտրատած նուշով, որը հաճախ մատուցվում է տաք կամ սառեցված բալի կամ ելակի սոուսով։

[[Նորվեգիա]]յում աղանդերը կոչվում են riskrem և սովորաբար մատուցվում են [[ելակ]]ի կամ [[Ազնվամորի|ազնվամորու]] սոուսով։

Սկանդինավիայում բրնձի պուդինգը Սուրբ Ծննդյան [[սեղան]]ի մի մասն է, որտեղ այն կոչվում է julegröt / julegrøt / julegrød / joulupuuro կամ tomtegröt / nissegrød:

[[Ֆինլանդիա]]յում Սուրբ Ծննդյան բրնձի պուդինգը ավանդաբար պատրաստում են սալորաչրի սոուսով։

Սկանդինավյան երկրներում բրնձի պուդինգի հետ կապված Սուրբ Ծննդյան հետաքրքիր ավանդույթը դրա պատրաստումն է մեկ ամբողջական նուշով։ [[Շվեդիա]]յում և Ֆինլանդիայում հավատում են, որ ով նուշ է ուտում, հաջորդ տարի հաջողություն կունենա։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Բրնձով ուտեստներ]]
[[Կատեգորիա:Աղանդեր]]
[[Կատեգորիա:Սուրբծննդյան խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Համաշխարհային խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Թուրքական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Ալբանական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Գերմանական աղանդեր]]
[[Կատեգորիա:Մեքսիկական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Չինական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Իրանական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Չեռնոգորական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Պորտուգալական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Մակեդոնական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Ֆրանսիական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Ալժիրական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Դանիական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Հնդկական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Իսպանական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Բրիտանական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Բուլղարական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Սիրիական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Ֆիննական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Լիբանանյան խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Բալկանյան խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Իտալական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Հորդանական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Շվեդական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Պաղեստինյան խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Իսրայելական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Սերբական խոհանոց]]
[[Կատեգորիա:Բելգիական խոհանոց]]