Jump to content

Բեմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բեմ

Բեմ, թատրոնի խաղավայրը, ուր կատարվում է թատերական գործողությունը։ Բեմը խորանարդ կառուցվածքով կառույց է, որի դահլիճահայաց կողմը բաց է։ Ըստ բարձրության՝ ուղղահայաց և ըստ խորքի՝ հորիզոնական գծերով բեմը բաժանվում է երեքական հիմնական մասերի։

Ըստ բարձրության՝ ներքնաբեմ, խաղահարթակ, վերնաբեմ։ Ներքնաբեմը խաղահարթակի նկուղային մասն է, ուր տեղադրվում են զանազան սարքավորումներ և հարմարանքներ։ Խաղահարթակը (բեմահարթակ) այն մասն է, որի վրա ընթանում է ներկայացումը։ Խաղահարթակը երբեմն ունենում է բեմի բոլորակ (պտտվող սկավառակ), ինչպես նաև մտոցներ (լյուկ)։ Վերնաբեմ է կոչվում բեմի դահլիճահայաց կողմից վերև ընկած հատվածը, ուր գտնվում են դեկորները բարձրացնող և իջեցնող հարմարանքները՝ դեկորակալները, լուսավորության սարքավորումները և այլն։

Ըստ խորքի, հորիզոնական գծով ևս բեմը բաժանվում է 3 մասի՝ նախաբեմ, միջնաբեմ, ետնաբեմ։ Նախաբեմը (ավանսցեն) խաղահարթակի այն մասն է, որ գրավում է մինչև հիմնական վարագույրը (կարմիր գիծը) ընկած տարածությունը։ Նախաբեմի եզրին տեղադրվում է ներկայացումը ներքևի կողմից լուսավորող էլեկտրասարքը (ռամպա)։ Միջնաբեմը խաղահարթակի միջին մասն է, ուր հիմանկանում ընթանում է ներկայացումը։ Ետնաբեմը սովորաբար օգտագործվում է նկարչական ձևավոևման, մարդաշատ տեսարաններ ստեղծելու նպատակով։ Ետնաբեմի այն հատվածները, որոնք տեսանելի չեն հանդիսատեսին ծառայում են ընթացիկ ներկայացման դեկորները պահելու, հերթական պատկերները ձևավորելու նպատակներին[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Լևոն Հախվերդյան, Թատերագիտական բառարան (Հայկական ՍՍՀ գիտությունների ակադեմիայի արվեստի ինստիտուտ) (խմբ. Ռ․ Զարյան), Երևան, «Հայաստան» (ИБ 4742), 1986, էջ 23-24 — 208 էջ. — 5000 հատ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 384