Դիտել .am էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ Վերին մակարդակի դոմեն
| անվանում = .am
| պատկեր = [[պատկեր:Logo-am-official-isoc.svg|260px]]
| նկարագրում = .am դոմենային անվանման լոգոտիպ
| ներածում = [[1994]] [[օգոստոսի 26]]
| տիպ = [[Վերին մակարդակի ազգային դոմեյն|վերին մակարդակի ազգային դոմեն]]
| կարգավիճակ = գործող
| մատենավար = [[AMNIC]]
| կազմակերպիչ = [[Ինտերնետ հանրություն]]
| նշանակում = [[Հայաստան]]ի հետ կապված օբյեկտներ
| օգտագործում =
| սահմանափակումնե =
| կառուցվածք = Թույլատրվում է գրանցումը անմիջապես երկրորդ (վերին) մակարդակին
| փաստաթղթեր = [https://www.amnic.net/policy/am/Policy_AM.pdf AM TLD policy]
| վեճերի լուծում = [[UDRP]]
| DNS անվանում =
| whois = whois.amnic.net
| պունիկոդ =
| թվաքանակ =
| կայք = [https://ինտերնետ.հայ ինտերնետ.հայ]
}}
'''.am''', [[Հայաստան]]ի վերին մակարդակի ազգային [[դոմեն]]ն է։ '''.am''' տիրույթում դոմեն կարող է գրանցել ցանկացած անձ՝ անկախ իր քաղաքացիությունից։ Դոմենի նվազագույն թույլատրելի երկարությունը 1 նշան է։ Աշխարհի ցանկացած մարդ կարող է գրանցել .am,. com.am, net.am, org.am դոմեն որոշակի վճարով։ Հայաստանի օրենքն արգելում է .am տիրույթի դոմենն օգտագործել սպամի, պոռնոգրաֆիայի կամ ահաբեկչական նպատակներով կայքերի համար<ref name="AM TLD Policy">{{Cite web |date=2009 թ․ օգոստոսի 1 |title=AM Registration Guidelines, paragraph 1 |url=https://www.amnic.net/policy/en/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170702090147/https://www.amnic.net/policy/en/# |archive-date=2017 թ․ հուլիսի 2 |access-date=2013 թ․ մայիսի 15 |publisher=Amnic.net}}</ref>։ Հայտնի բրենդների անուններով դոմենների ստեղծումը չի արգելվում։

== Կանոնակարգ ==
.am-ի ռեեստրը վարում է [[Ինտերնետ հանրություն|ISOC-AM]]<ref>{{cite web|url=https://www.isoc.am/ |title=www.isoc.am |publisher=www.isoc.am |access-date=2013-05-15}}</ref>՝ [[ ISOC|Ինտերնետ հանրության]] տեղական մասնաճյուղը:

Կարգավորող նշումներ՝
* Աշխարհում ցանկացած մարդ վճարովի կարող է գրանցել .am, .com.am, .net.am, .org.am,
* Յուրաքանչյուր տիրույթի անուն ենթակա է վերանայման: Ընդհանուր առմամբ, յուրաքանչյուր վերանայումը տևում է մոտ 2 կամ 3 աշխատանքային օր,
* [[Հայաստանի օրենք|Հայաստանի օրենսդրությունն]] արգելում է իր [[Դոմեյնային անուն|դոմենային անուններն]] օգտագործել [[սպամ]]ի, [[պոռնոգրաֆիա]]յի կամ [[Ահաբեկչություն|ահաբեկչական]] կայքերի համար<ref name="AM TLD Policy" />,
* [[Amnic.net|AM-NIC]]-ը տեղափոխվել է [[IPv6 համացանցային հաղորդակարգ|IPv6]] հասցեների համատեղելիության՝ համաշխարհային [[DNS]]-ին համապատասխան,
* [[Յունիկոդ|Unicode]]-ի հետ համատեղելի անունները չեն տեղադրվի AM-NIC-ում, քանի դեռ [[ IPv6 համացանցային հաղորդակարգ|IPv6-ի]] հետ կապված բոլոր խնդիրները չեն լուծվել:

== Կիրառումը դոնային հաքերում ==
.am ccTLD-ի դոմենները վայելում են ժողովրդականություն՝ [[AM broadcasting|AM ռադիոյի]] հետ կապի (նման է [[.fm]] և [[.tv]] ccTLD-ներին) և «am» վերջացող անգլերեն բառեր կազմելու ունակության շնորհիվ, օրինակ՝ Instagram լուսանկարների փոխանակման բջջային ծառայությունն օգտագործում է հայկական դոմենային անվանումը՝ Instagr.am: Stre.am ծառայությունը օգտագործում է TLD-ը՝ իր օպերատիվ «Stream» բանալի բառը ձևավորելու համար: Ամերիկացի երաժիշտ և պրոդյուսեր [[will.i.am]]-ն դոմենն օգտագործում է իր կայքի համար։ TLD-ների նման ոչ սովորական օգտագործումը դոմեն անուններում կոչվում են դոմենի հաքեր:

==Երկրորդ վերին մակարդակի դոմեն==
{{հիմնական|.հայ}}
2014 թվականին ավելացվել է հայկական բարձր մակարդակի նոր դոմենային անուն՝ նախատեսված [[հայերեն|հայալեզու]] դոմենային անունների համար։ TLD-ն՝ .հայ («hy»), հայերենի էթնոսից։ Մեկնարկել է 2016 թվականին։

==Գործընկերություններ==
Հայաստանը անդամակցում է [[CENTR]]-ին և [[RIPE NCC]]-ին։

== Հետաքրքիր փաստեր ==
*.am-ը ստեղծվել է [[1994]] [[օգոստոսի 26]]՝ INET-93 միջազգային համաժողովին Հայաստանի մասնակցությունից հետո։ Համաժողովում Հայաստանի պատվիրակն է եղել [[Իգոր Մկրտումյան]]ը<ref name=":0">[https://xn--y9aharg6a0bcbdcvc2gdng1bd.xn--y9a3aq/am-30-amyak/ 30 փաստ .am-ի մասին]</ref>,
* Ազգային դոմենով գրանցված առաջին հասցեն ''yerphi.am''-ն է, որը 1994 թվականին գրացել է [[Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտ]]ը<ref name=":0" />,
*.am-ով գրանցված հասցեների 60 %-ը [[Հայաստան]]ից է, 19 %-ը՝ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ից, 6%-ը՝ [[Չինաստան]]ից, 3%-ը՝ [[Ռուսաստան]]ից<ref name=":0" />,
*.am-ի կառավարման ցանցային տեղեկատվական կենտրոնը ստեղծել է 13-ամյա Էդգար Դանիելյանը<ref name=":0" />, 
*.am-ը կառավարող ICOS.am-ը նախաձեռնել և գործարկել է նաև հայատառ ''․հայ'' դոմենը<ref name=":0" />,
*.am-ում, ըստ միջազգային չափանիշների, կարելի է գրանցել մինչև 63 նիշով դոմեն՝ օգտագործելով միայն լատինատառ փոքրատառերը, 0-9 թվերը և գծիկը<ref name=":0" />, 
*.am-ում գրանցված ամենաերկար դոմենն ունի 40 նիշ, ամենակարճը՝ 1։ Ամենաերկարներից է՝ avstraliayievnorzelandiayhayoctem.am-y, ամենակարճերից՝ r.am-ը<ref name=":0" />,
* Ըստ 2024 թվականի տվյալների՝ .am-ում մեկ նիշով ազատ դոմեն չկա<ref name=":0" />,
*.am-ով ամենաթանկ դոմենը վաճառվել է չինական շուկայում և արժեցել է ավելի քան 150.000 դոլար<ref name=":0" />:

== Տես նաև ==
* [[Հեռահաղորդակցությունը Հայաստանում]]
* [[ԶԼՄ-ները Հայաստանում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.amnic.net/ Հայկական դոմեններ գրանցող ընկերություն]
* [https://www.iana.org/root-whois/am.htm IANA .am whois տեղեկություն]
* [https://www.iana.org/domains/root/db/xn--y9a3aq.html IANA .հայ whois տեղեկություն]
* [https://ինտերնետհանրություն.հայ Ինտերնետ Հանրություն ՀԿ]
* [https://name.am/ .AM ccTLD-ի պաշտոնական Ռեգիստրար]
{{Ինտերնետային կոդեր}}
{{Պորտալ|Համացանց}}
{{DEFAULTSORT:am}}
[[Կատեգորիա:Վերին մակարդակի ազգային դոմեններ|am]]
[[Կատեգորիա:Համացանցը Հայաստանում]]