11-մետրանոց հարված

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Տասնմեկմետրանոց հարված (11-մետրանոց հարված, պենալտի անգլ.՝ penaltyտուգանային, պատիժ), ֆուտբոլում հատուկ նշանակված հարված դեպի դարպասը, որը պաշտպանում է միայն դարպասապահը, 11 մետր հեռավորությունից (անգլիական չափման համակարգ օգտագործող երկրներում` 12 յարդ) դարպասի նշանագծից։

Տասնմեկմետրանոց հարվածի իրացումը կանոնակարգվում է ֆուտբոլ խաղի կանոնների 14-րդ կետով։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խաղացող № 27 սպիտակ մարզաշապիկով պատրաստվում է հարվածել պենալտին: Դարպասապահը դեռևս չի զբաղեցրել իր դիրքը դարպասի նշանագծի մոտ
Խուան Ռոման Ռիկելմեն (Արգենտինա) գոլ է խփում Բրազիլիայի դարպասին Պեկինի 2008 թվականի ֆուտբոլային օլիմպիադիայի կիսաեզրափակիչ փուլում

11-մետրանոց հարվածի գյուտարարն է իռլանդացի Վիլյամ Մաքրամը։ Նրա գաղափարը անվանեցին death penalty (մահացու կատարում)[1]։

Հարվածը ֆուտբոլի կանոնների մեջ մտել է 1891 թվականին[2]։

Տասնմեկ մետրանոց հարվածի նշանակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

11-մետրանոց հարվածը նշանակվում է այն ժամանակ, երբ խաղացողը խախտում է ցանկացած կանոն իր իսկ տուգանային հրապարակում, պատժամիջոց է հանդիսանում տուգանային հարվածը, և գնդակը այդ ժամանակ մտնում է խաղի մեջ։ Հարվածը խփվում է ուղիղ տասնմեկ մետր հեռավորությունից, որը հաշված և նշանակված տեղ ունի։

Ընթացակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գնդակը տեղադրվում է 11-մետրանոց նշանակակետին.
  • Հստակ որոշվում է այն խաղացողը, ով պետք է իրացնի հարվածը.
  • Թիմի դարպասապահը, որի դարպասին պետք է լինի հարվածը, գալիս և կանգնում է դարպասի նշանագծի վրա, երեսով դեպի հարվածողը, մինչև այն պահը, երբ գնդակը հարվածից չի շարժվել։ Նա կարող է տեղաշաժվել նշանագծի վրայով, բայց իրավունք չունի դուրս գալ նրանից մինչև հարվածը.
  • Մնացած բոլոր ֆուտբոլիստները (բացի դարպասապահից և հարվածող ֆուտբոլիստից) պարտավոր են մինչև հարվածը գտնվել տուգանային մատույցներից դուրս, քանի դեռ գնդակը չի շարժվել.
  • Հարվածող ֆուտբոլիստը մրցավարի սուլիչով գնդակը հարվածով առաջ է ուղարկում և չի կարող կրկնակի անգամ դիպչել գնդակին, մինչև այն պահը, երբ գնդակը չդիպչի ինչ-որ մի ուրիշ խաղացողի.
  • Գնդակը խաղի մեջ է մտնում, երբ նրան հարվածում են և նա առաջ է շարժվում։
  • Եթե պենալտին նշանակված է խաղաժամանակի ավարտին և խաղային ժամանակը լրացել է, ապա հարվածը իրացնելու համար ավելացվում է անհրաժեշտ ժամանակ։ Ընդ որում գոլը հաշվում է այն դեպքում ևս, երբ գնդակը հայտվում է դարպասում, դիպչելով պաշտպանիչ որևէ բանի՝ դարպասաձողին կամ էլ դարպասապահին։ Այդ իրավիճակում մրցավարը հայտարարում է, որ 11-մետրանոց հարվածի կատարումը վերջացած է։

Պենալտիից գոլ խփելու հավանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պենալտին իրականացնելու ժամանակ դարպասը գրավելու հավանականությունը դառնում է 72 %-ից մինչև 86 %[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Сергей Гордиенко. Голевой укол.(չաշխատող հղում) // Советская Белоруссия, 06.06.2009
  2. «Minutes of the Annual General Meeting of the International Football Association Board» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 14-ին.
  3. Research Արխիվացված 2015-02-12 Wayback Machine // Penalty Shootouts

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]