Ռուսաստանի լեզուների ցանկ
Ռուսաստանի Դաշնության լեզուներ, այս պետության տարածքում տարածված լեզուներ։ Պատկանում են 14 լեզվաընտանիքի՝ հնդեվրոպական, ալթայան, ուրալյան, յուկագիրյան, քարթվելական, աբխազա-ադըղեական, դաղստանյան, չին-տիբեթական, սեմական, էսկիմոս-ալեուտյան, չուկոտկա-կամչատկյան, ենիսեյան, ավստրոասիական, այնույան։ Ռուսաստանի լեզուների մեծ մասը պատկանում է չորս լեզվաընտանիքի՝ հնդեվրոպական (89 %), ալթայան (7 %), կովկասյան (2 %) և ուրալյան (2 %)[1]։
Ցանկում յուրաքանչյուր լեզվից հետո տրված է խոսողների քանակը։
Պաշտոնական լեզու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հնդեվրոպական ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հնդեվրոպական լեզուները Ռուսաստանում առկա են սլավոնական, իրանական, գերմանական, հայկական, հունական, հնդարիական, ռոմանական, բալթյան և ալբանական ճյուղերով։ Ընդհանուր՝ 40 կենդանի լեզու և 1 գրքային։
- Սլավոնական ճյուղ
- բելառուսերեն 173 980
- ուկրաիներեն 1 129 838
- ռուսերեն 137 494 893
- ռուսիներեն 225
- բուլղարերեն 22 906
- սերբախորվաթերեն 11 043
- սլովակերեն 1445
- չեխերեն 13 074
- լեհերեն 67 446
- հին եկեղեցական ռուսերեն ?
- ալբաներեն 1209
- Հայկական ճյուղ 660 935
- արևելահայերեն ~600 000
- Աստրախանի բարբառ ~1 000
- արևմտահայերեն ~240 000
- Համշենի բարբառ ~200 000
- Դոնի բարբառ ~40 000
- արևելահայերեն ~600 000
- Բալթյան ճյուղ
- Գերմանական ճյուղ
- շվեդերեն 7395
- հոլանդերեն 3356
- անգլերեն 7 574 303
- իդիշ 20 505 (ներառյալ՝ եբրայերեն)
- գերմաներեն 2 069 949
- ցածր գերմաներեն
- Հունական ճյուղ 42 518
- Իրանական ճյուղ
- օսերեն 451 431
- շունգաներեն 34
- ռուշաներեն 2
- փաշթո (աֆղաներեն) 4649
- թալիշերեն 3 402
- պարսկերեն 13 073
- տաջիկերեն 141 938
- թաթերեն 2012
- քրդերեն 34 699
- բելուջերեն 26
- Հնդիրանական ճյուղ
- բենգալերեն (բենգալի) 393
- հինդի 6331
- բոշաների լեզու 128 197
- Ռոմանական ճյուղ
- ռումիներեն 21 201
- մոլդովերեն 96 061
- պորտուգալերեն 11 207
- ֆրանսերեն 616 394
- իտալերեն 83 202
- իսպաներեն 152 147
Աբխազա-ադըղեական ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 4 կենդանի լեզու և 2 մեռնող
- աբխազերեն 6786
- աբազերեն 37 831
- ադիգերեն 117 489
- կաբարդա-չերքեզերեն 515 672
- ուբիխերեն †
Դաղստանյան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 42 լեզու
- ավարա-անդյան ճյուղ
- ավարերեն 715 297
- անդյան խումբ
- ախվախերեն 210
- կարատիներեն 255
- գոդոբերերեն 128
- բոտլիխերեն 206
- անդիերեն 5800
- բագվալիներեն 1447
- թինդիերեն (թինդալերեն) 2152
- չամալիներեն 500
- Ցեզյան խումբ
- գինուխերեն 5
- հունզիբերեն 1012
- խվարշիներեն 1737
- բեժտիներեն 6072
- ցեզերեն 12 467
- Դարգինյան ճյուղ 485 705
- մուգիներեն ~6571
- կադարերեն ~18 963
- գապշիմին-բուտրիներեն ~27 083
- ցուդախարերեն ~39 225
- ուրախիներեն ~73 420
- մուիրիներեն ~79 938
- մյուրե-գուբդեներեն ~81 814
- ակուշիներեն ~95 795
- մեգեբերեն ~1300
- կունկիներեն ~1200
- ամուխ-խուդուցերեն ~1 600
- իցարիներեն ~1800
- սիրխիներեն ~20 497
- չիրագերեն ~1 280
- կայտագերեն ~43 648
- աշտիներեն ~2300
- կուբաչիներեն ~7089
- լակերեն 145 895
- Լեզգիական ճյուղ
- արչիներեն 970
- ագուլերեն 29 287
- թաբասարաներեն 126 136
- լեզգիերեն 473 173
- ցախուրերեն 10 596
- ռուտուլերեն 30 360
- ուտիերեն 2 266
- Նախյան ճյուղ
- ինգուշերեն 305 868
- չեչեներեն 1 354 705
- ակկինսյան-օրստխոյան բարբառ ~90 000
Քարթվելական ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 4 լեզու
- վրացերեն 170 659
- մեգրելերեն 1529
- լազերեն 25
- սվաներեն 71
Ուրալյան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 23 կենդանի և 5 մեռնող լեզու
- Ուգրո-ֆիննական ճյուղ
- վոդերեն 68
- իժորերեն 123
- վեպսերեն 3613
- էստոներեն 15 583
- ֆիններեն 38 873
- կարելերեն 25 605
- լյուդիկովյան բարբառ ~4 000
- լիվվիկովյան բարբառ ~20 000
- собственно карельское наречие ~2800
- կարելերենի տվերյան բարբառ ~10 000
- Մարիյան լեզուներ 388 378
- մարիերեն 365 316
- լեռնամարիերեն 23 062
- մերյաներեն †
- սաամյան լեզուներ 353
- մորդվական լեզուներ 431 692
- էրզյաներեն (էրզյա-մորդվերեն) ~400 000
- մոկշաներեն (մոկշամորդվերեն ) ~200 000
- կոմիպերմյակերեն 63 106
- կոմիզիրյաներեն 156 099
- ուդմուրտերեն 324 338
- մանսիերեն 938
- խանտիերեն 9584
- հունգարերեն 6888
- Սամոդիական ճյուղ
- յուրացերեն †
- էնեցերեն 43
- նգանասաներեն 125
- նենեցերեն 21 926
- կամասիներեն †
- մատորերեն †
- սելկուսքերեն 1023
Ալթայան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 41 լեզու
- տունգուս–մանջուրական ճյուղ
- նեգիդալերեն 74
- էվեներեն 5656
- էվենկիերեն 4802
- օրոկերեն (ուլտա) 47
- ուդեգեյերեն 103
- օրոչերեն 8
- ուլչիերեն 154
- նանայերեն 1347
- Մոնղոլական ճյուղ
- մոնղոլերեն 8829
- կալմիկերեն 80 546
- բուրյաթերեն 218 557
- Թյուրքական ճյուղ
- չուվաշերեն 1 042 989
- ույղուրերեն 1 049
- ուզբեկերեն 273 451
- տոֆալարերեն 93
- դոլգաներեն 1054
- տուվիներեն 253 673
- յակուտերեն 450 140
- չուլիմերեն 44
- շորերեն 2 839
- խակասերեն 42 604
- ալթայան խումբ 55 720
- հյուսիսալթայան լեզու 1048
- քումանդինյան բարբառ 738
- չելկանյան բարբառ (կուու) 310
- ալթայերեն ~50 500
- տուբալարյան բարբառ ~3 000
- ալթայ կիժի ??
- տելեուտյան բարբառ 975
- տելենգիտյան բարբառ ~3 000
- հյուսիսալթայան լեզու 1048
- ղփչաղերեն 2
- գագաուզերեն 5917
- թուրքմեներեն 30 767
- թուրքերեն 146 363
- ադրբեջաներեն 473 044
- կարաիմերեն 3
- կարակալպակերեն 867
- ղազախերեն 401 455
- նողայերեն 88 328
- բաշկիրերեն 1 152 404
- Ղրիմի թաթարերեն 308
- կարաչայ-բալկարերեն 305 364
- կումիկերեն 426 212
- ղրղզերեն 80 306
- թաթարերեն 4 280 718
- սիբիրյան թաթարերեն (ներառյալ **բարաբինյան բարբառ) ~??
- ճապոներեն 33 855
- կորեերեն 42 384
Ենիսեյան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 2 (1) կենդանի լեզու
- կետերեն 213
- յուգերեն 1 (или †)
- արիներեն †
- պումպոկոլերեն †
- կոտտերեն †
Յուկագիրյան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 2 կենդանի լեզու
- յուկագիրերեն 370
- օմոկերեն †
- չուվաներեն †
Չուկոտկա-կամչատկյան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 4 կենդանի և 3 մեռնող լեզու
- չուկչերեն 5095
- կերեկերեն †
- ալյուտորերեն 25
- կորյակերեն 1665
- իտելմեներեն 82
- արևելյան †
- հարավային †
Էսկիմոս-ալեուտյան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 4 կենդանի և 2 մեռնող լեզու
- էսկիմոսյան ճյուղ 508
- նաուկաներեն ~70
- չապլիներեն ~340
- ինուպիակ †
- սիրենիկերեն †
Այնույան ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 2 մեռնող լեզու
Սեմական ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 2 լեզու և 1 գրքային
- նորարամերեն 7762
- արաբերեն 8216
- իվրիտ 21 981
Չին-տիբեթական ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր՝ 2 կենդանի լեզու և 1 գրքային
- դունգաներեն 1088
- չինարեն 59 235
- հին տիբեթերեն
Ավստրոասիական ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- վիետնամերեն 26 197
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Россия Относится К 4 Языковым Семьям». Rueducation.(չաշխատող հղում)
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Languages of European Russia (անգլ.)
- Languages of Asian Russia (անգլ.)
- Indigenous Minority Languages of Russia: Bibliographical guide (անգլ.)
- Алпатов В. Языковая ситуация в регионах России «Отечественные записки», № 2, 2005 (ռուս.)