Վիքիպեդիա:Ձմեռային Վիքիճամբար 2016/1/Բնության հուշարձաններ
Appearance
Ց Ա Ն Կ | ||
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆՈՒԹՅԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ | ||
Երկրաբանական հուշարձաններ | ||
NN | Անվանումը (նկարագիրը) | Տեղադիրքը |
ը/կ | ||
1 | «Տափակ Բլուր» լիպարիտային գմբեթ | Արագածոտնի մարզ, Թաթուլ գյուղից 2.0 կմ հվ-արմ |
2 | «Բազալտե արև», եզակի ճառագայթաձև անջատում | Արագածոտնի մարզ, Բյուրական գյուղից 7 կմ հս, Արխաշան գետի ձախափնյա մասում Ամբերդ ամրոցի մոտ |
3 | «Տատիկ» քարե բնական քանդակ | Արագածոտնի մարզ, Դաշտադեմ գյուղի հվ-արլ եզրին |
4 | «Փոքր Արտենի» հրաբուխ | Արագածոտնի մարզ, Արևուտ գյուղից 2.5 կմ հվ-արմ |
5 | «Քարե կարկուտ» տեքստուրային առանձնահատուկ ներփակումներ | Արագածոտնի մարզ, Սարալանջ գյուղից մոտ 3.0 կմ հս-արմ |
6 | Արայի լեռան խառնարանը | Արագածոտնի մարզ, Արտաշավան գյուղից 6 կմ հս-արլ |
7 | «Անանուն» ժայռ-մնացուկներ | Արագածոտնի մարզ, Սարալանջ գյուղից 4.5 կմ հվ-արմ, Արայի լեռ, հրաբխի հարավային լանջերին |
8 | «Անանուն» էրոզիոն աշտարակ | Արագածոտնի մարզ, Սարալանջ գյուղից 4 կմ արմ, Արայի լեռան հրաբխի խառնարանում |
9 | «Չինգիլային դաշտ» քարե կուտակումներ | Արագածոտնի մարզ, Քուչակ գյուղից մոտ 1.5 կմ հս-արմ, «Էլոյի բերդ» տանող ճանապարհին |
10 | «Մեծ Արտենի» էքստրուզիվ կոն | Արագածոտնի մարզ, բնապատմական համալիր Մեծ Արտենի լեռ (2047մ), քարեդարյան (օլիգոցեն) հասակի եզակի հնագիտական հուշարձաններ |
11 | «Անձավիկ» քարանձավ | Արարատի մարզ, Վեդի քաղաքից մոտ 20 կմ հս-արլ, Ուխտուակունք գետի աջ ափին, Դարբանդ գետի հետ միախառնման տեղից 08 կմ հոսանքով վեր, 40 մ գետի հունից բարձր, ծ.մ-ից 2100 մ բարձրության վրա |
12 | «Դաշտաքար» քարանձավ | Արարատի մարզ, Դաշտաքար գյուղից 02 կմ հվ, Անահավատքար լեռան հս լանջին, հիմքից 400 մ բարձրության վրա |
13 | «Մեծ հոր» համակարգ անձավային համակարգ» | Արարատի մարզ, Շաղափ գյուղից 3 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 2200 մ բարձրության վրա |
14 | «Անանուն» շերտավոր նստվածքներ | Արարատի մարզ, Տիգրանաշեն-Պարույր Սևակ գյուղերի ճանապարհի 17-րդ կմ-ի վրա |
15 | «Անանուն» անտիկլինալ ծալք | Արարատի մարզ, Երևան-Մեղրի խճուղու 81-րդ կմ (Տիգրանաշեն-Պարույր Սևակ հատվածի 15-րդ կմ) |
16 | «Անանուն» ծալքավոր ստրուկտուրա | Արարատի մարզ, Երևան-Մեղրի խճուղու 81-րդ կմ (Տիգրանաշեն-Պարույր Սևակ հատվածի 15-րդ կմ) |
17 | «Անանուն» ծալքագոյացման մերկացում | Արարատի մարզ, Ուրցաձոր գյուղից 4,5 կմ դեպի հս, Վեդի գետի աջ ափին |
18 | «Հորթունի» բրածո ֆլորա | Արարատի մարզ, Զանգակատուն գյուղից 8 կմ հս-արլ |
19 | «Ջերմանիսի» բրածո ֆլորա | Արարատի մարզ, Ուրցաձոր գյուղից մոտ 20 կմ գետի հոսանքով վեր, նախկին Ջերմանիս գյուղատեղիի մոտակայքում |
20 | «Վեդի գետի ավազանի» բրածո ֆաունա | Արարատի մարզ, Վեդի գետի ավազան, Ուրցաձոր գյուղից 15 կմ հս-արլ |
21 | «Սևկատար» հրաբուխ | Գեղարքունիքի մարզ, Գավառ քաղաքից 20 կմ արլ |
22 | «Աժդահակ» հրաբուխ | Գեղարքունիքի մարզ, Գավառ քաղաքից 25 կմ հվ-արմ |
23 | «Անանուն» ծալքավորում | Գեղարքունիքի մարզ, Սևանա լճի հս-արլ ափին, երկաթուղու պաստառի հատվածում, Սևան քաղաքի մոտ 45 կմ հեռավորության վրա |
24 | «Քարե ծով» քարացրոններ (չինգիլներ) | Գեղարքունիքի մարզ, Լճաշեն գյուղից 1 կմ դեպի խարամային քարհանք |
25 | «Անանուն» հրաբխային արտահայտված շերտավորություն | Գեղարքունիքի մարզ, Լճաշեն գյուղից 1 կմ հվ, հրաբխային խարամների գործող քարհանքի մոտ |
26 | «Արմաղան» հրաբուխ | Գեղարքունիքի մարզ, Մադինա գյուղից 3.5 կմ արմ |
27 | «Հայրավանք» բրածո ֆաունա | Գեղարքունիքի մարզ, Հայրավանք գյուղից 2-3 կմ հս-արլ |
28 | «Բազալտանման ապարների (Դիաբազների) զոլավոր դայք» | Լոռու մարզ, Ալավերդի քաղաքային համայնք, Լալվար գետի միջին հոսանք, կիրճի աջ ափին` Դարկ լեռնագագաթի հարավ-արևելյան ստորոտին, Ալավերդի «Լենհանքեր» ավտոճանապարհից մոտ 300 մ դեպի արևմուտք, Մադան գյուղի արևմտյան ծայրամասից մոտ 500 մ դեպի արևմուտք |
29 | «Գետնանձավ» անձավային թունել | Լոռու մարզ, Լոռի Բերդ գյուղից 2 կմ հվ-արլ, Ձորագետի ձախ ափին, հունից 40 մ բարձրության վրա |
30 | «Ձորագետի հրային ներժայթուկ» | Լոռու մարզ, Ձորագետ և Փամբակ գետերի հատման կետում, Ալավերդի–Վանաձոր ավտոմայրուղու աջ կողմում` մոտ 10 մ չհասած առաջին թունելի մուտք |
31 | «Տրավերտիններ դոլերիտային բազալտներում» | Լոռու մարզ, Մարց գյուղի խաչմերուկից մոտ 50 մ վերև, Մարց–Աթան գրունտային ավտոճանապարհի ձախ կողմում |
32 | «Անանուն» խզվածքներ | Կոտայքի մարզ, Եղվարդ ավանից հվ, ավազահանքի մոտ |
33 | Թագավորանիստ խարամային կոնի պեմզաների և խարամների կոնտակտ | Կոտայքի մարզ, Եղվարդ քաղաքից 3.5 կմ դեպի հարավ |
34 | «Թագավորանիստ» խարամային կոն | Կոտայքի մարզ, Եղվարդ ավանից 3 կմ հվ, Աշտարակ տանող խճուղու ձախ կողմում |
35 | «Պեռլիտե փիղ» քարե քանդակ | Կոտայքի մարզ, Չարենցավան քաղաքից 2 կմ հվ, քարահանքի մոտ |
36 | «Անանուն» բյուրեղային թերթաքարերի ու վերին կավճի կրաքարերի կոնտակտ | Կոտայքի մարզ, Բջնի գյուղի արևմտյան ծայրամասում |
37 | «Ծակ քար» բնական թունել | Կոտայքի մարզ, Բջնի գյուղի մատույցներում, Հրազդան գետի ձախ ափին |
38 | «Բազալտե երգեհոն» սյունաձև բազալտներ | Կոտայքի մարզ, Գառնի գյուղից մոտ 1.0 կմ հվ-արլ, Ազատ գետի կիրճում |
39 | «Անանուն» քարայր սյունաձև բազալտներում | Կոտայքի մարզ, Գառնի գյուղից մոտ 1,0 կմ հվ-արլ, Ազատ գետի կիրճում |
40 | «Անանուն» լանջային էրոզիա | Կոտայքի մարզ, Ազատ գետի աջակողմյան ափերին |
41 | «Անանուն» լավային ծալքեր | Կոտայքի մարզ, Գառնի գյուղից մոտ 1.0 կմ հվ-արլ, Ազատ գետի կիրճում |
42 | «Անանուն» խորշեր | Կոտայքի մարզ, Գողթ գյուղից մոտ 3.0 կմ հս-արլ |
43 | «Հատիս» հրաբուխ | Կոտայքի մարզ, Զովաշեն գյուղից 2.0 կմ արմ |
44 | «Ավազան» հրաբխային գմբեթ | Կոտայքի մարզ, Կարենիս գյուղից 1.5 կմ հս-արլ |
45 | «Կարենիս» հրաբխային գմբեթ | Կոտայքի մարզ, Կարենիս գյուղից 0.5 կմ հս-արլ |
46 | «Անանուն» ապարների բնորոշ մերկացում | Կոտայքի մարզ, Նուռնուս գյուղի և Արգելի ՀԷԿ-ի միջև |
47 | «Անանուն» օբսիդիանի ելքեր | Կոտայքի մարզ, Ջրաբեր գյուղից մոտ 1.5 կմ հս-արմ, Երևան-Սևան խճուղու աջ կողմում |
48 | «Անանուն» քարե կուտակումներ | Կոտայքի մարզ, Քաղսի գյուղի հվ-արմ եզրին, Հրազդանի կիրճում |
49 | «Գութանասար» հրաբուխ | Կոտայքի մարզ, Ֆանտան գյուղից 3 կմ հվ |
50 | «Լեռնահովիտ» քարային կուտակումներ | Կոտայքի մարզ, Ֆանտան գյուղից 4-5 կմ հվ-արլ, «Թեզխարաբ» գյուղատեղիի մոտ |
51 | Ձորաղբյուրի (Մանգյուսի) բրածո ֆլորա | Կոտայքի մարզ, գյուղ Ձորաղբյուր |
52 | «Ամասիայի» քարանձավ | Շիրակի մարզ, Ամասիա գյուղից 1.5 կմ արլ, Ախուրյան գետի կիրճի աջ ափին, նրա հունից 80 մ բարձրության վրա, ծ.մ-ից 2000 մ բարձրության վրա |
53 | «Կրիա» քարե բնական քանդակ | Շիրակի մարզ, Երևան-Գյումրի խճուղու ձախ կողմում, Լանջիկ և Մարալիկ բնակավայրերի միջև |
54 | «Սատանա» բնական քանդակ | Սյունիքի մարզ, Գորիս քաղաքից մոտ 1,0 կմ հս-արլ, Գորիս-Ստեփանակերտ խճուղու ձախ կողմում |
55 | «Անանուն» ժայռ-մնացուկներ | Սյունիքի մարզ, Գորիս քաղաքի շրջակայքում |
56 | «Անանուն» ռելիեֆի փոքր ձևեր | Սյունիքի մարզ, Սիսիան քաղաքի հս-արլ եզրին |
57 | «Անանուն» ռելիեֆի փոքր ձևեր | Սյունիքի մարզ, Քաջարանի հանքային ջրի աղբյուրից հս-արլ, Ողջի գետի ձախ ափին |
58 | «Մալևի ինտրուզիա» ներժայթուկ | Սյունիքի մարզ, Մեղրիի ենթատարածք, Ալվանք գյուղից մոտ 1-1,5 կմ հս, լքված Մալև գյուղի մոտ |
59 | «Անանուն» ապարների մերկացումներ | Սյունիքի մարզ, Երևան-Սիսիան խճուղու 180-181 կմ-ի ձախ և աջ կողմերում |
60 | «Խորձոր» V-աձև կիրճ | Սյունիքի մարզ, Խնածախ գյուղից 1.5-2.0 կմ հս-արլ |
61 | «Անանուն» էրոզիոն ռելիեֆ | Սյունիքի մարզ, Խնածախ գյուղից 2,5 կմ հս-արլ, Բերձոր տանող ճանապարհի ձախ կողմում |
62 | «Անանուն» սյունաձև բազալտներ | Սյունիքի մարզ, Հալիձոր գյուղից 2 կմ արմ, Որոտանի կիրճում |
63 | «Անանուն» ապլիտային դայկաներ | Սյունիքի մարզ, Կապան քաղաքից 30-35 կմ հվ |
64 | «Հերթ» որմնաքանդակ | Սյունիքի մարզ, Սիսիան քաղաքից 3 կմ հս-արմ, «Շաքի» ջրվեժի մոտ |
65 | «Փղի ճտեր» որմնաքանդակ | Սյունիքի մարզ, Կապան քաղաքից մոտ 25 կմ հվ, «Շիկահող» պետարգելոց տանող ճանապարհին |
66 | «Անանուն» սյունաձև բազալտներ | Սյունիքի մարզ, Որոտան գյուղի հվ-արմ եզրին |
67 | «Անանուն» սյունաձև բազալտներ | Սյունիքի մարզ, Որոտան գյուղի հվ-արմ եզրին |
68 | «Շիշքար» (Բաղաքար) դայկա | Սյունիքի մարզ, Բաղաքար գետի աջ և ձախ կողմերում |
69 | «Անանուն» բուրգանման մնացուկներ | Սյունիքի մարզ, Վերիշեն գյուղից 2 կմ հս, Գորիս-Խոզնավար ճանապարհի ձախ կողմում |
70 | «Սատանի կամուրջ» բնական կամուրջ | Սյունիքի մարզ, Տաթև գյուղից 2,5 կմ հս-արլ |
71 | «Բնական թունել» | Սյունիքի մարզ, Քարահունջ գյուղի մոտ, Գորիս-Կապան խճուղու վրա |
72 | «Ագարակի» բրածո ֆլորա | Սյունիքի մարզ, Ագարակ քաղաք |
73 | «Շամբի» բրածո ֆլորա և ֆաունա | Սյունիքի մարզ, Շամբ գյուղից 500 մ հս-արմ, Որոտան գետի ձախ ափին, 1300 մ բարձրության վրա |
74 | «Բլրաբերդ» հրաբխային գմբեթ | Վայոց ձորի մարզ, Եղեգնաձոր-Վայք ճանապարհի աջ կողմում |
75 | «Սատանայի աշտարակ» սյունաձև բազալտներ | Վայոց ձորի մարզ, Վայք-Ջերմուկ հին ճանապարհին, Արփա գետի կիրճում |
76 | «Բախտի կամար» բնական քարե թունել | Վայոց ձորի մարզ, Ջերմուկ քաղաք, Արփա գետի կիրճում |
77 | «Անանուն» որմնաքանդակներ | Վայոց ձորի մարզ, Երևան-Գորիս խճուղու ձախ կողմում, Ջերմուկ տանող ճանապարհից 44 մ դեպի Գորիս |
78 | «Անանուն» լավային ծալքեր | Վայոց ձորի մարզ, Ջերմուկ քաղաքից 5 կմ հվ-արլ |
79 | «Վարդան Մամիկոնյան» քարե քանդակ | Վայոց ձորի մարզ, Կեչուտի ջրամբարից 2 կմ հվ, Արփա գետի կիրճում, Վայք-Ջերմուկ հին ճանապարհին |
80 | «Ցիցքար» ժայռագագաթ | Վայոց ձորի մարզ, Վայք քաղաքից 0.5 կմ հս-արմ |
81 | «Տորք Անգեղ» քարե քանդակ | Վայոց ձորի մարզ, Ագարակաձոր գյուղից 1.5 կմ հվ-արլ, Անապատե վայրում |
82 | «Սֆինքս» քարե քանդակ | Վայոց ձորի մարզ, Ագարակաձոր գյուղ, Գրավ գետի կիրճում |
83 | «Սպիտակ քար» ժայռ-մնացուկ | Վայոց ձորի մարզ, Աղավնաձոր գյուղից 3 կմ հս-արմ, Աղավնաձոր-Ելփին ճանապարհի աջ կողմում |
84 | «Անանուն» տեկտոնական խախտում | Վայոց ձորի մարզ, Արենի գյուղի արլ մասում, Արփա գետի ձախ ափին |
85 | «Պահակային աշտարակ», էրոզիոն ժայռ-մնացուկ | Վայոց ձորի մարզ, Վայք-Ջերմուկ հին ճանապարհին, Արփա գետի կիրճում, Գնդեվազ գյուղի դիմաց |
86 | «Անանուն» դայկա | Վայոց ձորի մարզ, Գնդեվազ գյուղից 1-1.5 կմ հս-արլ, Արփա գետի կիրճում, Վայք-Ջերմուկ հին ճանապարհին |
87 | «Անանուն» դայկաներ | Վայոց ձորի մարզ, Գնդեվազ գյուղից 4 կմ հս-արլ, Արփա գետի կիրճում, Վայք-Ջերմուկ հին ճանապարհին |
88 | «Անանուն» սյունաձև անջատմամբ բազալտներ | Վայոց ձորի մարզ, Գոմք գյուղի հս-արլ մասում, ձորակի աջ կողմում |
89 | «Անանուն» դայկա | Վայոց ձորի մարզ, Ելփին գյուղի հվ եզրին |
90 | «Անանուն» խզվածքային կառուցվածք | Վայոց ձորի մարզ, Ելփին գյուղի արմ ծայրամասում |
91 | «Անանուն» քարե քանդակներ | Վայոց ձորի մարզ, Խնձորուտ գյուղից 2.0 կմ հս, Զառիթափ-Խնձորուտ ավտոճանապարհի երկու կողմում |
92 | «Վայոցսար» (Դալիկ) հրաբուխ | Վայոց ձորի մարզ, Կարմրաշեն գյուղից 3.0 կմ հվ-արմ |
93 | «Անանուն» լավային հոսք | Վայոց ձորի մարզ, Շատին գյուղից 0.5 կմ արլ |
94 | «Անանուն» դայկայանման մարմին | Վայոց ձորի մարզ, Վերնաշեն գյուղից հս |
95 | «Գետիկվանքի» բրածո ֆլորա | Վայոց ձորի մարզ, Գետիկվանք գյուղից 3 կմ հս-արլ, 2240 մ բարձրության վրա |
96 | «Ազատեկի» բրածո ֆլորա | Վայոց ձորի մարզ, Ազատեկ գյուղի մոտ |
97 | Կովասարի փոխակերպարային թերթաքարեր | Տավուշի մարզ, Բերդ քաղաքից մոտ 20 կմ հարավ՝ Վարագաջուր (Հախում) գետի վերին հոսանքի ավազանում, Վարագաջրի ձախ վտակ Կառնուտի և Վարագաջուր գետի աջ չոր վտակի հատման կետում, Կառնուտ վտակի հոսանքն ի վեր գնացող գրունտային ավտոճանապարհի աջ կողմում |
98 | «Կալաքար» լեռ | Տավուշի մարզ, Ծաղկավան գյուղից մոտ 6 կմ հարավ-արևմուտք, Վարագաջուր (Հախում) գետի ձախափնյա անտառապատ լանջին` գրունտային ճանապարհի աջ կողմում, 12-13 դարերի Շահմուրադ (Չխմուրադի, կամ Գետակիցք վանքի) վանքային համալիրից մոտ 150 մ դեպի հյուսիս-արևմուտք |
99 | «Չինչինի անկյունային աններդաշնակություն» | Տավուշի մարզ, Չինչին գյուղի հվ-արլ եզրին |
100 | «Չինչինի սանդղափուլ քարափներ» | Տավուշի մարզ, Չինչին գյուղից ուղիղ գծով 1.5կմ հարավ-արևելք, Հախում գետի աջակողմյան լանջին |
101 | «Պլագիոգրանիտ-պորֆիրային դայք» | Տավուշի մարզ, Բերդ ավանից 6.5 կմ հվ-արմ, Տավուշ գետի ձախ ափին, գետից 5 մ բարձրության վրա |
102 | «Քվարցային պլագիոպորֆիրների սյունաձև անջատումներ» | Տավուշի մարզ, Հովք գյուղից 900 մ դեպի հս-ալ, Աղստև գետի ձախ ափին, Երևան- Իջևան ավտոմայրուղու ձախ կողմում |
103 | «Փայտասար» քարանձավների համալիր | Տավուշի մարզ, Կողբ գյուղից 4 կմ հարավ |
104 | «Օձաքար» լեռ | Տավուշի մարզ, Պառավաքար գյուղից 3 կմ (ուղիղ գծով 1 կմ) հյուսիս-արևմուտք, Պառավաքար-Վազաշեն գրունտային ավտոճանապարհի աջ կողմում՝ Պառավաքար լեռնագագաթից 1,5 կմ հարավ-արևմուտք, Կաղնուտաթումբ լեռնագագաթից մոտ 3 կմ հյուսիս-արևելք |
105 | «Անանուն» սյունաձև բազալտներ | քաղ. Երևան, Հրազդանի կիրճի ձախափնյա մասում, Սբ. Սարգիս եկեղեցու մոտ |
106 | «Անանուն» սյունաձև բազալտներ | քաղ. Երևան, Հրազդանի կիրճի ձախափնյա մասում մանկական ե/գ տանող թունելի արմ ճակատամուտքի մոտ |
Ջրաերկրաբանական հուշարձաններ | ||
1 | «Սրբի» կամ «Քառասուն» աղբյուր | Արագածոտնի մարզ, Ապարան քաղաքի կենտրոնում, ծ.մ-ից 1870 մ բարձրության վրա |
2 | «Քյահրիզ» աղբյուր | Արագածոտնի մարզ, Գեղաձոր գյուղից 8.5 կմ հվ-արմ, Գեղաձոր գետի վերին հոսանքի տրոգային կրկեսի վերին եզրին |
3 | «Գեղաձոր» աղբյուր | Արագածոտնի մարզ, Գեղաձոր գյուղից 7.5 կմ հվ-արմ, Գեղաձոր գետի վերին հոսանքի տրոգային կրկեսում, 9 մ-ից 3000 մ բարձրության վրա |
4 | «Ջաղացի» աղբյուր | Արագածոտնի մարզ, Ղազարավան գյուղի հվ ծայրամասում, ծ.մ-ից 1180 մ բարձրության վրա |
5 | «Սարանց» աղբյուր | Գեղարքունիքի մարզ, Գավառ քաղաքի Հացառատ թաղամասում, ծ.մ-ից 1937 մ բարձրության վրա |
6 | «Խաչերի» աղբյուր | Գեղարքունիքի մարզ, Գավառ քաղաքի արմ ծայրամասում |
7 | «Արցունք քար» աղբյուր | Գեղարքունիքի մարզ, Ակունք գյուղի տարածքում, ծ.մ-ից 1980 մ բարձրության վրա |
8 | «Անանուն» աղբյուր | Գեղարքունիքի մարզ, Լճավան գյուղի տարածքում, ծ.մ-ից 2045 մ բարձրության վրա |
9 | «Անանուն» աղբյուր | Գեղարքունիքի մարզ, Կարճաղբյուր գյուղի հվ-արլ եզրին, ծ.մ-ից 1930 մ բարձրության վրա |
10 | «Վանքի աղբյուր» աղբյուրների խումբ | Գեղարքունիքի մարզ, Սարուխան գյուղի հվ ծայրամասում, ծ.մ-ից 1977 մ բարձրության վրա |
11 | «Հաղպրտանք» աղբյուր | Կոտայքի մարզ, Հրազդան քաղաքի Վանատուր (Աթարբեկյան)թաղամասի արլ ծայրամասում, 1.5 կմ հս-արմ, ծ.մ-ից 1755 մ բարձրության վրա |
12 | «Համով» աղբյուր | Կոտայքի մարզ, Ակունք գյուղի հվ-արմ ծայրամասում, եկեղեցու մոտ, ծ.մ-ից 1450 մ բարձրության վրա |
13 | «Քաղցր» աղբյուր | Կոտայքի մարզ, Արզնի գյուղից 150 մ հվ-արմ, Հրազդան գետի ձախ ափին, ծ.մ-ից 1300 մ բարձրության վրա |
14 | «Ձորի» աղբյուր | Կոտայքի մարզ, Գողթ գյուղից 0.3 կմ հս-արլ, Գողթ գետի աջ ափին, ծ.մ-ից 1580 մ բարձրության վրա |
15 | «Ավազան» աղբյուր | Կոտայքի մարզ, Կաթնաղբյուր գյուղից 0.3 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 1450 մ բարձրության վրա |
16 | «Ամասիայի աղբյուր N 1» | Շիրակի մարզ, Ամասիա գյուղից 1.5 կմ հվ-արմ, Ախուրյան գետի կիրճի ձախ ափին, ծ.մ-ից 1735 մ բարձրության վրա |
17 | «Ամասիայի աղբյուր N 2» | Շիրակի մարզ, Ամասիա գյուղից 1.5 կմ հվ-արմ, Ախուրյան գետի կիրճի ձախ ափին, ծ.մ-ից 1750 մ բարձրության վրա |
18 | «Ամասիայի աղբյուր N 3» | Շիրակի մարզ, Ամասիա գյուղից 1.8 կմ հվ-արմ, Ախուրյան գետի կիրճի ձախ ափին, ծ.մ-ից 1745 մ բարձրության վրա |
19 | «Գոմերի տակի աղբյուր» | Շիրակի մարզ, Աշոցք գյուղից հվ-արլ ծայրամասում, ծ.մ-ից 1980 մ բարձրության վրա |
20 | «Ձորաղբյուր» | Շիրակի մարզ, Բավրա գյուղից 5 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 2430 մ բարձրության վրա |
21 | «Զույգաղբյուր» աղբյուր | Շիրակի մարզ, Զույգաղբյուր գյուղից 200 մ արմ, Աշոցք գետակի աջ ափին, ծ.մ-ից 2015 մ բարձրության վրա |
22 | «Լուսաղբյուր» աղբյուր | Շիրակի մարզ, Հարթաշեն գյուղից 1.2 կմ արլ, Գյումրի-Տաշիր ավտոճանապարհից 150 մ ձախ, ծ.մ-ից 2030 մ բարձրության վրա |
23 | «Անանուն» աղբյուր | Շիրակի մարզ, Հարթաշեն գյուղի դպրոցից 1.8 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 2180 մ բարձրության վրա |
24 | «Ջրաղացի» աղբյուրներ | Սյունիքի մարզ, Անգեղակոթ գյուղի հվ-արմ մասում, ծ.մ-ից 1770 մ բարձրության վրա |
25 | «Ծործոր» աղբյուրներ | Սյունիքի մարզ, Անգեղակոթ գյուղից 4 կմ հեռավորության վրա, Ծործոր գետի աջ ափին, ծ.մ-ից 1650 մ բարձրության վրա |
26 | «Վարդանաձորի» աղբյուրներ | Սյունիքի մարզ, Անգեղակոթ գյուղից 17 կմ հվ-արմ, Սիսիան-ախիջևան ավտոճանապարհից 160 մ ներքև |
27 | «Սմբուլի» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Անգեղակոթ գյուղից հվ-արլ մասում, ծ.մ-ից 1740 մ բարձրության վրա |
28 | «Անապատի» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Անգեղակոթ գյուղի հարավային ծայրամասում, ծ.մ-ից 1840 մ բարձրության վրա |
29 | «Ջրաղացի» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Բարձրավան գյուղից 0.5 կմ հս-արմ, ծ.մ-ից 1350 մ բարձրության վրա |
30 | «Սևջուր» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Գեղի գյուղի հս ծայրամասում, Գեղի գետի |
ձախ ափին, ջրաղացի և կամրջի միջև, ծ.մ-ից 1600 մ բարձրության վրա | ||
31 | «Արքայից» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Դավիթ Բեկ գյուղի հս ծայրամասում, Քաշունի գետի կիրճի աջ ափին, ջրաղացի և կամրջի միջև, |
ծ.մ-ից 1065 մ բարձրության վրա | ||
32 | «Քյահրիզ» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Նռնաձոր գյուղից 1.5 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 670 մ բարձրության վրա |
33 | «Անանուն» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Շաքի գյուղի հս-արմ ծայրամասում, ծ.մ-ից 1685 մ բարձրության վրա |
34 | «Մեծ Նավի» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Շինուհայր գյուղից 0.5 կմ հս-արմ, ճամփեզրին, խաչքարի մոտ |
35 | «Որոտան» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Որոտան գյուղի հս ծայրամասում |
36 | «Կաթնաղբյուր» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Տանձավեր գյուղի հվ-արմ ծայրամասում, անտառի եզրին, Քաշունի գետի աջ ափին, ծ.մ-ից 1570 մ բարձրության վրա |
37 | «Սպիտակջուր» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Տանձատափ գյուղից 1.4 կմ հվ, անանուն գետակի ձախ ափին, ծ.մ-ից 1480 մ բարձրության վրա |
38 | «Շռան» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Քաշունի գյուղից 1.2 կմ հվ-արլ, ծ.մ-ից 1930 մ բարձրության վրա |
39 | «Ներքին» աղբյուր | Սյունիքի մարզ, Քարահունջ գյուղի հվ մասում, սողանքի մարմնի աջ կողմում, ծ.մ-ից 1250 մ բարձրության վրա |
40 | «Ջերմուկի» աղբյուրներ | Վայոց ձորի մարզ, Ջերմուկ առողջարանի տարածքում, ծ.մ-ից 2140 մ բարձրության վրա |
41 | «Յոթաղբյուր» աղբյուր | Վայոց ձորի մարզ, Ջերմուկ քաղաքից 10 կմ հս-արլ դեպի Ալ լիճ տանող ճանապարհին, Ջերմուկի հրաբխային պլատոյի վրա, ծ.մ-ից 2610 մ բարձրության վրա |
42 | «Գրավի» աղբյուր | Վայոց ձորի մարզ, Աղավնաձոր գյուղից 5 կմ հվ, Գրավ գետի հովտում, ծ.մ-ից 1630 մ բարձրության վրա |
43 | «Պարույր Սևակ» աղբյուր | Վայոց ձորի մարզ, Աղավնաձոր գետի վերին հոսանքում, ծ.մ-ից 1985 մ բարձրության վրա |
44 | «Արտաղբյուր» աղբյուր | Վայոց ձորի մարզ, Եղեգիս գյուղից 2.7 կմ հս-արլ, Եղեգիս գետի աջ ափին, ծ.մ-ից 1840 մ բարձրության վրա |
45 | «Ջրովանք» աղբյուր | Վայոց ձորի մարզ, Արփի գյուղից 3 կմ հվ-արլ, Արփա գետի ձախ վտակ Ջրովանք գետակի ակունքում, ծ.մ-ից 1345 մ բարձրության վրա |
46 | «Առնետի» աղբյուր | Վայոց ձորի մարզ, Խաչիկ գյուղից 3 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 1780 մ բարձրության վրա |
47 | «Բազմաղբյուր» աղբյուրներ | Վայոց ձորի մարզ, Հերհեր գյուղի մոտ, ծ.մ-ից 1508 մ բարձրության վրա |
48 | «Մոզ» աղբյուր | Վայոց ձորի մարզ, Մալիշկա գյուղից 2.5 կմ արլ, Արփա գետի կիրճի աջ ափին, ծ.մ-ից 1170 մ բարձրության վրա |
Ջրագրական հուշարձաններ | ||
1 | «Ամբերդ» լիճ | Արագածոտնի մարզ, Բյուրականից մոտ 2.1 կմ հս-արմ, Արագած լեռան հվ-արմ մերձկատարային սարավանդին |
2 | «Լեսինգ» լիճ | Արագածոտնի մարզ, Ծաղկաշեն գյուղից մոտ 11 կմ հս-արմ, Արագած լեռնազանգվածի հս-արլ լանջին |
3 | «Ումրոյ» լիճ | Արագածոտնի մարզ, Ծաղկաշեն գյուղից մոտ 8 կմ հս-արմ, Արագած լեռնազանգվածի արլ լանջին |
4 | «Գեղարոտի» ջրվեժ | Արագածոտնի մարզ, Արագած գյուղից 11 կմ հս-արմ |
5 | «Մեծամոր» լիճ | Արմավիրի մարզ, Տարոնիկ գյուղից մոտ 3 կմ հս-արմ |
6 | «Թռչկան» ջրվեժ | Լոռու մարզ, Մեծ Պառնի գյուղական համայնք, Չիչխան գետի աջակողմյան Թռչկան վտակի վրա |
7 | «Դսեղի Ծովեր» լիճ | Լոռու մարզ, Դսեղ գյուղից 3 կմ արևելք-հարավ-արևելք, Սևորդաց լեռնաշղթայի Ծովիղաշ լեռնագագաթի հյուսիսային լանջի ափսեաձև գոգավորությունում |
8 | «Շամլուղի լճակ» | Լոռու մարզ, Շամլուղ գյուղական համայնք |
9 | «Սագերի» լիճ | Կոտայքի մարզ, Գեղարդ գյուղից մոտ 4 կմ հս |
10 | «Վիշապա» լիճ | Կոտայքի մարզ, Գեղարդ գյուղից մոտ 4 կմ արլ |
11 | «Բազմալիճք» լիճ | Կոտայքի մարզ, Սևաբերդ գյուղից մոտ 3 կմ հս |
12 | «Լուսնալիճ» լիճ | Կոտայքի մարզ, Սևաբերդ գյուղից մոտ 7 կմ հս-արլ |
13 | «Ակնա» լիճ | Գեղարքունիքի մարզ, Ծաղկաշեն գյուղից 10 կմ արմ, Ակնասար լեռան լանջին |
14 | «Անանուն» լիճ | Շիրակի մարզ, Արթիկի ենթաշրջան, Ախուրյանի ջրավազանում, ծ.մ-ից 3200 մ բարձրության վրա |
15 | «Արքայական» լիճ | Շիրակի մարզ, Մանթաշ գետի վերին հոսանքում, ծ.մ-ից 3050 մ բարձրության վրա |
16 | «Ամասիայի» ջրվեժ | Շիրակի մարզ, Ախուրյան գետի աջակողմյան վտակի վրա, համանուն գյուղից արլ |
17 | «Մանթաշի» ջրվեժներ | Շիրակի մարզ, Մեծ Մանթաշ գյուղից 16 կմ հվ-արմ, համանուն գետի աջ վտակի վրա |
18 | «Ծաղկարի» լիճ | Սյունիքի մարզ, Զանգեզուրի լեռնաշղթայի կատարային հատվածում, Ծաղկարի գետի վերնամասում, Քաջարան քաղաքից մոտ 10 կմ հվ-արմ, ծ.մ-ից 3271,5 մ բարձրության վրա |
19 | «Կապուտան» (Գոգի) լիճ | Սյունիքի մարզ, Քաջարան գետի ակունքներում, Քաջարան քաղաքից մոտ 5-6 կմ հվ-արմ, ծ.մ-ից 3202 մ բարձրության վրա |
20 | «Անտակ» լիճ | Սյունիքի մարզ, Բռնակոթ գյուղի Զարդով ջրամբարից 1 կմ հս-արմ |
21 | «Գազանա» լիճ | Սյունիքի մարզ, Գեղի գյուղի ակունքներում, Գեղի գյուղից մոտ 9 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 3111,8 մ բարձրության վրա |
22 | «Կապույտ» լիճ | Սյունիքի մարզ, Մեղրի գետի ակունքներում, Լիճք գյուղից մոտ 8 կմ հս-արմ |
23 | «Բերդալիճ» լիճ | Սյունիքի մարզ, Ծղուկ գյուղից 13 կմ հս-արլ, ծ.մ-ից 3005, 7 մ բարձրության վրա |
24 | «Կապուտջուղ» ջրվեժներ | Սյունիքի մարզ, Քաջարան քաղաքից 3.0 կմ արմ, Կապուտջուղ գետակի վրա |
25 | «Շինուհայր» ջրվեժ | Սյունիքի մարզ, Որոտան գետի ձախ կողմում, Հին Շինուհայրից 0.5 կմ հս-արմ |
26 | «Աղվան» ջրվեժ | Սյունիքի մարզ, Մեղրի գետի ձախ վտակ Մալև գետակի, լքված Մալև գյուղից 2.0 կմ հվ-արլ |
27 | «Վարդանիձոր» ջրվեժ | Սյունիքի մարզ, Վարդանիձոր գյուղից 2.5 կմ հս-արմ, Բերդաքար գետի Վարդանիձոր վտակի վրա |
28 | «Աջիբաջ» ջրվեժ | Սյունիքի մարզ, Գեղի գետի ձախակողմյան Աջիբաջ վտակի վրա, համանուն գյուղից 4 կմ հս-արմ |
29 | «Շաքի» ջրվեժ | Սյունիքի մարզ, Որոտան գետի ձախակողմյան Շաքի վտակի վրա |
30 | «Պառավաձոր» ջրվեժ | Սյունիքի մարզ, Բերդաքար գետի ձախակողմյան վտակի վրա, Վարդանիձոր գյուղից 3 կմ հս-արմ |
31 | «Հովվալիճ» | Վայոց ձորի մարզ, Ջերմուկ քաղաքից մոտ 15 կմ հս, Արփա գետի աջ վտակի վերին հոսանքում |
32 | «Բարձրունի» լիճ | Վայոց ձորի մարզ, Բարձրունի գյուղից 3 կմ արլ, ծ.մ-ից 2760 մ բարձրության վրա |
33 | «Հայելի» լիճ | Վայոց ձորի մարզ, Արտավան գյուղից 2 կմ արլ, ծ.մ-ից 2100 մ բարձրության վրա |
34 | «Անանուն» լիճ | Վայոց ձորի մարզ, Կապույտ գյուղից 3 կմ հվ-արլ, ծ.մ-ից 2150 մ բարձրության վրա |
35 | «Սրբալիճ» լիճ | Վայոց ձորի մարզ, Մարտիրոս գյուղից 0,5 կմ արլ, ծ.մ-ից 1937 մ բարձրության վրա |
36 | «Մարտիրոս» լիճ (Վերին լիճ) | Վայոց ձորի մարզ, Մարտիրոս գյուղից 1,5 կմ արլ, ծ.մ-ից 2145 մ բարձրության վրա |
37 | «Ջերմուկ» («Ցոլք») ջրվեժ | Վայոց ձորի մարզ, Արփա գետի աջակողմյան Ջերմուկ վտակի վրա |
38 | «Քարավազ» ջրվեժ | Վայոց ձորի մարզ, Հերհեր գետի աջակողմյան վտակի վրա, Կարմրաշեն գյուղից 2 կմ արլ |
39 | «Հերհեր» ջրվեժ | Վայոց ձորի մարզ, Հերհեր գետի վրա, համանուն գյուղից 2.5 կմ հս |
40 | «Գետիկվանք» ջրվեժ | Վայոց ձորի մարզ, Եղեգիս գետի աջակողմյան վտակի վրա, Վարդահովիտ գյուղից 0.5 կմ արմ |
Բնապատմական հուշարձաններ | ||
1 . | «Մեծ Արտենի» էքստրուզիվ կոն | Արագածոտնի մարզ, Արևուտ գյուղից 2 կմ հվ-արմ |
2 | «Արտաշավան» բնապատմական համալիր | Արագածոտնի մարզ, Արտաշավան գյուղի արլ եզրին |
3 | «Աստվածընկալ» հրաբխային տուֆերի ստվարաշերտ | Արագածոտնի մարզ, Հարթավան գյուղից մոտ 4 կմ դեպի արլ, Քասախ գետի կիրճի աջ լանջին |
4 | «Քասախի դարավանդներ» | Արագածոտնի մարզ, Օհանավան գյուղի արլ եզրին |
5 | «Քասախի կիրճ» | Արագածոտնի մարզ, Սաղմոսավան գյուղ |
6 | «Օձի պորտ» | Լոռու մարզ, Արդվի գյուղական համայնքի արևելյան մասում, Հովնան Օձունեցու կաթողիկոսի մատուռից 120 մ հյուսիս-արևմուտք |
7 | «Ողջաբերդ» բնապատմական համալիր | Կոտայքի մարզ, Ողջաբերդ գյուղի հս-արլ մասում |
8 | Սբ. Վարդան եկեղեցու քարայր կացարանի և աղբյուրի համալիր | Սյունիքի մարզ, Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արմ, Անգեղակոթ-Շաղաթ ճանապարհից աջ |
9 | Արծվանիկ գյուղի բնական քարանձավներ | Սյունիքի մարզ, Արծվանիկ գյուղից 3 կմ հվ, Երիցավանքի շրջակայքում |
10 | «Որոտան» բնապատմական համալիր | Սյունիքի մարզ, Որոտան գյուղի հվ-արմ եզրին աջ ու ձախ ափերին |
11 | Հին Գորիսի («Կյորես») հրաբխային ապարներ | Սյունիքի մարզ, Գորիս քաղաքի արլ մասում, Վարարակ գետի ձախ ափին |
12 | «Սմբատասար» բնապատմական համալիր | Վայոց ձորի մարզ, Արտաբույնք գյուղից 0.75 կմ արլ |
13 | Պռոշաբերդի բնապատկերներ | Վայոց ձորի մարզ, Գլաձոր գյուղից 6 կմ հս |
14 | «Բերդի գլուխ» ամրոցի հրվանդան | Վայոց ձորի մարզ, Գնդեվազ գյուղի հս-արմ եզրին |
15 | Վարդանես լճի համալիր | Վայոց ձորի մարզ, Ելփին գյուղից 3.5-4 կմ հս-արլ, նախկին Վարդանես գյուղի ավերակների մոտ, ծ.մ-ից 1748 մ բարձրության վրա |
16 | «Սուրբ Գևորգ» աղբյուրների խումբ | Վայոց ձորի մարզ, Հերհեր գյուղի հվ մասում, Հերհեր գետի աջ ափին |
17 | Մարտիրոս գյուղի բնապատմական համալիր | Վայոց ձորի մարզ, Մարտիրոս գյուղից 2.0 հվ-արլ, Նզար լեռան արմ լանջին |
Կենսաբանական հուշարձաններ | ||
1 | «Աղակալած ճահճուտ» | Արարատի մարզ, քաղ. Արարատ, հանքային աղբյուրների մոտ, ծ.մ-ից մոտ 850 մ բարձրության վրա |
2 | «Ավազասեր (պսամոֆիլ) բուսականություն» | Արմավիրի մարզ, քաղ. Վաղարշապատ, Զվարթնոց տաճարի մոտ |
3 | «Ջրաճահճային բուսականություն» | Արմավիրի մարզ, Մեծամոր լիճ |
4 | «Ենթալպյան մարգագետին» | Գեղարքունիքի մարզ, Դրախտիկ գյուղի մոտ |
5 | «Քոշաքարի մրտավարդ» | Լոռու մարզ, Մարգահովիտ գյուղական համայնքի հյուսիսային սահմանագծից մոտ 1 կմ հեռավորության վրա, Գուգարքի անտառտնտեսության Եղեգնուտի անտառպետության բարձրադիր գոտում |
6 | «Ռելիկտային կրկես Քյորօղլի լեռան մոտ» | Կոտայքի մարզ, Արտավազ գյուղի մոտ |
7 | «Ալպյան գորգ» | Կոտայքի մարզ, Մեղրաձոր-Ֆիոլետովո գրունտային ճանա-պարհի ամենաբարձր մասում (Փամբակ լեռնաշղթայի Ամպա-սարի գագաթային մասում, ծ.մ-ից 300 մ բարձրության վրա) |
8 | «Թանթրվենի, Տիգրանի» | Կոտայքի մարզ, Արզնի առողջարանի մոտ, Հրազդան գետի ափին, ծ.մ-ից 1350 մ բարձրության վրա |
9 | «Դողդոջուն կաղամախու ծառուտներ» | Շիրակի մարզ, Ամասիա գյուղից 3 կմ արմ, ծ.մ-ից 3200 մ բարձրության վրա |
10 | «Փետրախոտային տափաստան» | Շիրակի մարզ, Ամասիա գյուղից 3 կմ հս-արմ |
11 | «Մեղրիի սոսի» | Սյունիքի մարզ, քաղ. Մեղրի |
12 | «Շիբլյակ» | Սյունիքի մարզ, Կապան քաղաք, Առաջաձոր տեղամասում, 800-900 մ բարձրության վրա |
13 | «Սֆագնումային մամուռներ» | Սյունիքի մարզ, Գոռայք գյուղից 5-6 կմ հս, Որոտանի լեռնանցքի մոտ |
14 | «Կորնգան եղջյուրավոր» | Վայոց ձորի մարզ, Վարդենյաց լեռնանցք, Աղնջաձոր գյուղից 3 կմ հս-արմ |
15 | «Զորականի սոսի» | Տավուշի մարզ, Զորական գյուղական համայնքի վարչական սահմանում |
16 | «Վարդան Մամիկոնյանի կաղնի» | Տավուշի մարզ, Ակնաղբյուր գյուղական համայնք |
17 | «Սարի գյուղի սոսի» | Տավուշի մարզ, Սարիգյուղ գյուղական համայնք, Երևան-Նոյեմբերյան ճանապարհից աջ |
18 | «Գետահովտի մամռապատ ժայռ» | Տավուշի մարզ, Գետահովիտ Գետահովիտ գյուղից մոտ 1.8 կմ հյուսիս-արևմուտք` Սառնաջուր գետի ձախ ափին |
19 | «Զիկատարի տանձուտ» | Տավուշի մարզ, «Զիկատար» ուսումնական կենտրոնից հարավ-արևմուտք, 600 մ. «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի Նոյեմբերյանի անտառտնտեսության Զիկատարի անտառպետություն |
20 | «Ոսկեպարի կենի» | Տավուշի մարզ, «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի Նոյեմբերյանի անտառտնտեսության Ջուջևանի անտառպետություն, Ոսկեպար համայնքից 6 կմ հարավ-արևմուտք |
21 | «Ջոնջոլկուտ» | Տավուշի մարզ, «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի Նոյեմբերյանի անտառտնտեսության Դովեղի անտառպետություն, Բարեկամավան համայնքից 1 կմ հարավ-արևմուտք |