Մատթեոս Այվատյան
Մատթեոս Այվատյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1830 |
| Ծննդավայր | գ. Մունճուսուն, Կեսարիա |
| Վախճանվել է | 1876, դեկտեմբերի 15 |
| Վախճանի վայր | Կ. Պոլիս |
| Գրական անուն | Ա., Մ. Ավատ, Զգոն, Մ. Ա., Մ. Մ. Ա. |
| Մասնագիտություն | բանասեր, հրապարակախոս, խմբագիր |
| Լեզու | արևմտահայերեն |
| Ազգություն | հայ |
| Մատթեոս Այվատյան Վիքիդարանում | |
Մատթեոս Այվատյան Մկըրի (1830, գ. Մունճուսուն, Կեսարիա - 1876, դեկտեմբերի 15, Կ. Պոլիս), հայ բանասեր, հրապարակախոս, խմբագիր[1]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում, ապա տեղափոխվել է Պոլիս, սովորել Սահակյան վարժարանում։ Զբաղվել է ուսուցչությամբ, միաժամանակ հրապարակախոսական հոդվածներով աշխատակցել է «Մասիս» թերթին։ 1860-ական թվականների սկզբներից հարել է Հարություն Սվաճյանի «Մեղվին»։ Անձնական գրագրություն և ծանոթություն է ունեցել Միքայել Նալբանդյանի հետ։ Պոլսից Փարիզ նյութեր է ուղարկել նրան, որոնք օգտագործվել են «Երկու տող» գրքում։ «Մեղվում» հանդես է եկել Նալբանդյանի քաղաքական հայացքների պաշտպանությամբ։ 1869 թվականին դարձել է «Մանզումեի էֆքյար» հայատառ թուրքերեն թերթի օգնական խմբագիրը։ Նույն տարում հիմնել է «Արարատ» թերթը[2]։ Սուլթանական կառավարության դեմ այդ թերթում գրած մի հոդվածի համար ենթարկվել է գազանային ծեծի ու խոշտանգումների և մահացել է մի քանի օր տառապելուց հետո։ Առանձին գրքերով հրատարակած աշխատություններն են. «Հայ եկեղեցին և ամերիկացի քարոզիչը» (Կ. Պոլիս, 1860), «Առաջնորդ քերականության հայերեն լեզվի» (1863)[3]։
Աշխատակցել է բազմաթիվ թերթերի, օգտագործել է Ա., Մ. Ավատ, Զգոն, Մ. Ա., Մ. Մ. Ա. ծածկանունները[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Բախտիար Հովակիմյան, Հայոց ծածկանունների բառարան, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2005, էջ 558։
- ↑ «Վիեննայի մենաստանի մամուլի շտեմարան- ԱՐԱՐԱՏ». Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
- ↑ Գառնիկ Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հատոր Ա, Ե., «Հայաստան», 1973, էջ 90։ Մսհվան մասին, տե՛ս Հայաստանի Կոչնակ, 1926, թ. 14։