Մասնակից:Inga Azatyan/Ավազարկղ
Նավակը իր տեսակով և չափերով մեծ նավ է, սակայն հիմնականում ավելի փոքր է, քան նավերը, որոնք աչքի են ընկնում իրենց ավելի մեծ չափով, ձևով, բեռ, ուղևորներ և նավեր տանելու կարողությամբ։
Փոքր նավերը էապես հայտնաբերվել են ներքին ջրվեժներում, ինչպիսիք են՝ գետերն ու լճերը, կամ պահպանված ափամերձ տարածքներում։ Այնուամենայնիվ, որոշ նավեր, ինչպիսիք են որսամակույկները, որոշվել է օգտագործել ցամաքային միջավայրում։ Ժամանակակից նավատորմային կանոններով նավը փոքր բեռնատար է, որը իր տախտակամածի վրա բավականաչափ նավեր չի կարող կրել։
Ժամանակակից ծովային հասկացողությունում, նավակը բավականաչափ փոքր է նավի վրա բեռնվելու համար։ Գոյություն ունեն անկանոն սահմանումներ, ինչպիսին են Հզոր լճերի բեռնանավեր 1․000 ոտնաչափ (300 մ) Մեծ Լճերի վրա դրանց կոչում էին նավակներ։
Նավակները տարբերվում են իրենց չափաբաժնով և կառուցվածքով ի շնորհիվ իրենց մատչելի նյութերի կամ տեղական առևտրային տեսակով և չափերով։ Ընդհանրապես մեծ նավերը փոքր նավակներից տարբերվում են իրենց մեծ չափերի, ձևի և ուղևորների տեղափոխության ու նավակներ տեղափոխելու կարողությամբ։
Նավակները օգտագործվել են նախապատմական ժամանակներից ի վեր և շարունակել են օգտագործվել ամբողջ աշխարհում ուղևորափոխադրման, ձկնորսության և սպորտի համար: Կանոեները նունպես օգտագործվել են նախապատմական ժամանակներից և ողջ աշխարհում օգտագործվել են որպես փոխադրության, ձկնորսության և սպորտի համար։ Ձկնորսական նավերը լայնորեն տարբերվում են չափերով, ոճով, համապատասխանում են տեղական պայմաններին: Հաճելի է օգտագործել հանգստում լեռնադահուկային նավեր և առագաստանավեր: Տնային նավերը կարող են օգտագործվել արձակուրդներին կամ երկարաժամկետ բնակության համար: Լուսավորվող նավերը օգտագործվում են բեռնափոխադրումներ և ափամերձ տարածքներ չհասնող նավերի համար: Փրկարարներն ունեն փրկարարական և անվտանգության գործառույթներ: Նավակները կարող են շարժվել աշխատուժով (օրինակ ՝ ռումբի նավակներ և թիավարման նավակներ), քամուց (օրինակ ՝ առագաստանավներ) և շարժիչով (ներառյալ բենզին, դիզել և էլեկտրական)։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նավակները վաղ տարիներից ծառայել են որպես փոխադրամիջոց[1]: Հանգամանալից ապացույցներ կան, ինչպիսիք են՝ Ավստրալիայում 40,000 տարի առաջ հայտնագործությունները, Կրետեում 130,000 տարի առաջ[2], և Ֆլորենցիայում 900,000 տարի առաջ թվագրված հայտնագործություններ[3], որոնք ապացուցում են, որ նավերը օգտագործվել են նախապատմական ժամանակներից ի վեր: Ամենավաղ նավակներից ենթադրվում է, որ նավակներն ունեցել են փորվածքներ[4]և այդ հին նավակները հայտնագործվել են հնագիտական պեղումների ժամանակ շուրջ 7,000-10,000 տարի առաջ:Աշխարհի ամենահին գտնված նավը, Պեսե կիրճում՝ Նիդեռլանդներում, Պինուս սիլվեստրիս ծառի խոռոչից պատրաստված փորվածք է, որը կառուցվել է մ.թ.ա. 8200 և 7600 թվականների միջև: Այս նավակը ցուցադրվում է Նիդերլանդների Ասսեն քաղաքի Դրենտս թանգարանում[5][6]։ Հայտնաբերվել են նաև շատ այլ հնագույն փորած նավակներ[7][8][9]: Ռաֆտերը օգտագործվել են առնվազն 8000 տարի[10]: Քուվեյթում հայտնաբերվել է 7000 տարի առաջվա եղեգից պատրաստված ծովային նավ[11]: Նավակները օգտագործվել են մ.թ.ա. 4000-ից 3000-ական թվականներին Սումերում, Հին Եգիպտոսում[12] և Հնդկական օվկիանոսում: Նավակները կարևոր դեր ունեին Ինդուսի հովտի քաղաքակրթության և Միջագետքի առևտրային քաղաքականության մեջ[13]: Նավակների տարբեր մոդելների ապացույցներ են հայտնաբերվել նաև Ինդուսի հովտի տարբեր հնագիտական վայրերում[14][15]: Ուրուի արհեստը ծագում է Բեյպորե քաղաքում, գյուղ Հալեպի հարավ-արևմուտքում, Կեռալա նահանգի հարավային Կալիկուտ քաղաքում: Այս տեսակի մամոնտային փայտե նավը կառուցվել է բացառապես կաղնու փայտից և ի վիճակի է 400 տոննա բեռ տեղավորել իր մեջ: Հին արաբներն ու հույները օգտագործում էին այնպիսի նավակներ, ինչպիսիք էին առևտրային նավերը[16]:
Պատմաբանները՝ Հերոդոտոսը, Պլինիոս Երեցը և Ստրաբոնը արձանագրել են նավակների օգտագործումը առևտրի, ճանապարհորդության և ռազմական նպատակներով:
Տեսակները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նավակները կարելի է դասակարգել երեք հիմնական տիպի
- Անզոր կամ մարդկային ուժ: Անհզոր արհեստը ներառում է լեռնաշղթաներ, որոնք նախատեսված են միակողմանի հոսանքին հասնելու համար: Մարդկային հզորությամբ նավակները պարուրում են ձողեր, քայակներ, գոնդոլաներ և բևեռներով շարժվող նավակներ:
- Առագաստանավեր, որոնք շարժվում են հիմնականում առագաստների միջոցով:
- Մոտոցիկլետներ, որոնք շարժվում են մեխանիկական միջոցներով, ինչպիսիք են շարժիչները:
Տերմինաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նավակի կեղևը հիմնական և որոշ դեպքերում կարևոր կառուցվածքային բաղադրիչն է: Այն ունի և՛ տարողություն, և՛ զանգվածի հատկություն:Հարթ տախտակամածը նավակի «ողնաշարն» է, որի վրա կան կիսատ կամ ամբողջական ուղղահայաց սյուներ։ Մինչ նավը հաճախ ունենում է մի քանի տախտակամած, նավակը դժվար թե ունենա մեկից ավելի տախտակամած։ Տախտակամածը ամբողջությամբ կապված է ցանցանման պարաններով, երկու տախտակամած ունենալու դեպքում: Նավավարի խցիկը լինում է տախտակամածի վերևում ՝ կենտրոնացած գծի երկայնքով և ծածկում է նավի մեծ մասը: Ներքին տարածքները բաժանող ուղղահայաց կառույցները հայտնի են որպես փակագորակներ: Նավակի առջևի ծայրը կոչվում է աղեղ, իսկ վերջը `խստությունը: Դեպի աջ կողմը առաջ կանգնելը կոչվում է աստղադաշտ, իսկ ձախ կողմը `նավահանգիստ:
Շինանյութեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մինչև 19-րդ դարի կեսերը նավակների մեծ մասը պատրաստված էին բնական նյութերից, հիմնականում փայտից, չնայած օգտագործվում էին նաև եղեգ, կեղև և կենդանիների կաշի:
19-րդ դարի կեսերին շատ նավեր կառուցվել են երկաթից կամ պողպատե շրջանակներից, բայց դեռ փայտից փորված: 1855 թ.-ին ֆրանսիացիները արտոնագրեցին ֆերմեն-ցեմենտի նավակի կառուցումը, որը վերանվանվեց և ստացավ «ֆերցեմենտ» անվանումը:
Քանի որ Մեծ Բրիտանիայի և Եվրոպայի անտառներից շարունակում էին արտադրել՝ ավելի մեծ փայտե նավակներ պահելու համար, իսկ Բեսեմերի գործարանը (արտոնագրվել է 1855 թ.) Թանկացրեց պողպատե նավերի և նավակները սկսեցին ավելի տարածված լինել:
1960-ականների կեսերին, մանրաթելից պատրաստված նավակները («Ապակեպլաստե») հայտնի դարձան, հատկապես հանգստի նավակների համար: Fiberglass- ը նաև հայտնի է որպես Մեծ Բրիտանիայում գործող «GRP» (ապակե ամրապնդվող պլաստիկ), իսկ «FRP» (օպտիկամանրաթելային պլաստիկի համար) ԱՄՆ-ում: Fiberglass- ի նավակները ուժեղ են և չեն ժանգոտում: Փոխարենը, դրանք ենթակա են կառուցվածքային քայքայման արևի լույսից և ջերմաստիճանի ծայրահեղությունից իրենց կյանքի տևողության ընթացքում: Fiberglass- ի կառուցվածքները կարող են ավելի խստացնել սենդվիչ վահանակներով, որտեղ ապակեպլաստե ծածկը փակցնում է թեթև կորիզը, ինչպիսին է բալասանը[17] կամ փրփուրը:
Սառը ձուլումը շինարարության ժամանակակից մեթոդ է `օգտագործելով փայտը որպես կառուցվածքային բաղադրիչ: Սառը ձուլման մեջ փայտի շատ բարակ շերտերը շերտավորվում են մի ձևի վրա: Յուրաքանչյուր շերտ պատված է խեժով, որին հաջորդում է վերևում դրված մեկ այլ ուղղահայաց փոփոխական շերտ: Հետագա շերտերը կարող են ամրացված լինել կամ այլ կերպ մեխանիկորեն ամրացնել նախորդը, կամ կշռված կամ վակուումային փաթեթավորմամբ `սեղմում և կայունացում ապահովելու համար, մինչև խեժը սահմանվի:
Շարժիչ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նավի բռնի ամենատարածված միջոցները հետևյալն են.
- Շոգեմեքենա
- Ներքին շարժիչ
- Խիստ ուղևորություն (ներքին/արտաքին)
- Արտաքին շարժիչ
- Թիավարման անիվ
- Ջրային շիթ (ռեակտիվ նավակ, անձնական ջրային արհեստ)
- Երկրպագու (օդապարիկ, օդային նավակ)
- Մարդ (թիավարում, թիավարում, բևեռ տեղադրում և այլն)
- Քամի (նավարկություն)
Լողունակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նավը ջրի ծանրությունը տեղափոխում է ջրի մեջ՝ անկախ նրանից, որ այն պատրաստված է փայտից, պողպատից, ապակեթելքից կամ նույնիսկ բետոնից: Եթե նավի վրա քաշ ավելանա, ջրագծի ներքևում գծված կեռի ծավալը կավելանա `հավասարակշռությունը վերևից և մակերեսից հավասար պահելու համար: Նավակներն ունեն բնական կամ նախագծված մակարդակ: Դրանից այն գերազանցելը կհանգեցնի, որ նավը նախ ջրի մեջ լողանա, երկրորդը `ջուրը ավելի հեշտությամբ վերցնելը, քան պատշաճ կերպով բեռնվածը, և, ի վերջո, եթե ծանրաբեռնված լինի կառուցվածքի, բեռի և ջրի ցանկացած համադրությամբ, խորտակվի:
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Адушкина, Катя
Եկատերինա Ռոմանովա Ադուշկինա (ծնվել է հոկտեմբերի 18-ին 2003 թվականին, Ռուսաստանում՝ Մոսկվայում) - Ռուս վիդեոբլոգեր, ամենահայտնի բլոգեր-դեռահասներից մեկը ռուսալեզու յութուբում:
2017 թվականին «Голос. Дети» հեռուստահաղորդման մասնակիցների հետ շփման շնորհիվ նրան գրավեց երգելը և ներկա պահին հրապարակել է մի քանի երգեր:
- ↑ Robert A. Denemark, ed. (2000). World system history: The social science of long-term change (1 ed.). London [u.a.]: Routledge. p. 208. ISBN 978-0-415-23276-0.
- ↑ "Plakias Survey Finds Mesolithic and Palaeolithic Artifacts on Crete". www.ascsa.edu.gr. Retrieved 2011-10-28.
- ↑ First Mariners – Archaeology Magazine Archive. Archive.archaeology.org. Retrieved on 2013-11-16.
- ↑ McGrail, Sean (2001). Boats of the World. Oxford, UK: Oxford University Press. p. 11. ISBN 978-0-19-814468-7.
- ↑ Van der Heide, G.D. (1974). Scheepsarcheologie in Nederland [Archeology of ships in the Netherlands]. Naarden: Strengholt. p. 507.
- ↑ "World's oldest boat". Archived from the original on 2013-05-29. Retrieved 2013-11-08.
- ↑ "Oldest Boat Unearthed". China.org.cn. Archived from the original on 2009-01-02. Retrieved 2008-05-05.
- ↑ McGrail, Sean (2001). Boats of the World. Oxford, UK: Oxford University Press. p. 431. ISBN 978-0-19-814468-7.
- ↑ "8,000-year-old dug out canoe on show in Italy". Stone Pages Archeo News. Retrieved 2008-08-17.
- ↑ Pohjanpalo, Jorma (1970). The sea and man. Translated by Diana Tullberg. New York: Stein and Day. p. 25. ISBN 978-0812813036. Retrieved 2015-11-05. The oldest raft structures known are at least 8,000 years old.
- ↑ Lawler, Andrew (June 7, 2002). "Report of Oldest Boat Hints at Early Trade Routes". Science. 296 (5574): 1791–1792. doi:10.1126/science.296.5574.1791. PMID 12052936. Retrieved 2008-05-05.
- ↑ McGrail, Sean (2001). Boats of the World. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 17–18. ISBN 978-0-19-814468-7.
- ↑ McGrail, Seán (2004). Boats of the world: From the Stone Age to medieval times (Paperback ed.). Oxford: Oxford University Press. p. 251. ISBN 978-0-19-927186-3.
- ↑ McGrail, Seán (2004). Boats of the world : From the Stone Age to medieval times (Paperback ed.). Oxford: Oxford University Press. pp. 50–51. ISBN 978-0-19-927186-3.
- ↑ "Beypore History – The Dhows of Beypore". historicalleys.blogspot.com. 6 February 2009.
- ↑ Holmes, George C (2016-03-09). Ancient and Modern Ships – Part I. Wooden Sailing-Ships. ISBN 9781473360624.
- ↑ .. as in the Iroqois catamaran
Биография[править | править код][խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Մոսկվայում 2003 թվականի հոկտեմբերի 18-ին:
Սովորել է Ալլա Դուխովայի Տոդես բալետային դպրոց-ստուդիայում:
Սկսել է վարել բլոգը 10 տարեկանից: Կատյա Ադուշկինա ալիքը գրանցված է յութուբում 2013 թվականի մարտի 16-ին,երբ Կատյան 9 ու կես տարեկան էր: Նաև Կատյա Ադուշկինան վարում է վլոգային ալիք, որը ստեղծել է 2018 թվականի հուլիսի 17-ին:
2016 թվականի սեպտեմբերին սկսել է իր անձնական հաղորդումը Kids FM ռադիոկայանում, վերնագրված՝ LIKE Adushkina անվանումով, այդ ռադիոկայանի օգնությամբ ձայնագրել է Голос Дети հաղորդման մասնակցի հետ՝ Դաշա Շերբակովայի հետ Улететь երգը (տեսահոլովակը դուրս է եկել նոյեմբերի 3-ին)և նկարահանվել է (Դաշա Շերբակովայի հետ) Fruit-Tella-ի գովազդում:
2017 թվականի փետրվարին <<Девичник Teens Awards 2017>> արարողությանը (պրոեկտը՝ Ակադեմիայի Իգոր Կրուտոյի հաըտնի երգի և Russian Music Box հեռուստաալիքի) <<Девочка года>> մրցանակ է ստացել <<Блогер года>> անվանակարգում:
2018 թվականի մարտի 22-ին դուրս եկավ Կատյայի առաջին երգը՝ «Лимонад»-ը: Այդ երգի տեսահոլովակը տեղադրվել է Յութուբում մարտի 30-ին և առաջին 2 շաբաթում 6 միլիոն դիտում է հավաքել:
2018 թվականի մարտի վերջին Կատյան ստացել է Nickelodeon Kids’ Choice Award-ի մրցանակ «Любимая интернет-звезда российских зрителей» անվանակարգում:
Անի Վարդանյանի և Նիկիտա Մորոզովայի հետ ձայնագրել է «Всё моё» երգը, թողարկվել է «Վիմպելկոմ» ՓԲԸ-ի կողմից ՝ «ԱՆՎ !ԱՐ!» սակագնային գծի ՝ «ВСЁмоё!»-ի աջակցությամբ, իր «Билайн»-ի ապրանքանիշի համար: Տեսահոլովակը դուրս է եկել 2018 թվականի մայիսի 30-ին:
2018 թվականի հուլիսի 16-ին Կատյա Ադուշկինայի յութուբյան ալիքում դուրս եկավ «Зажигай» երգի տեսահոլովակը, իսկ օգոստոսի 9-ին դուրս եկավ «Beauty Bomb» երգի տեսահոլովակը: