Մասնակից:Astx88/Ավազարկղ
Մարքիզուհի դե Պոմպադուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Ժաննա Մարիա Անտուանետա (Ֆր. Jeanne-Antoinette Poisson; 29 դեկտեմբեր 1721 — 15 ապրիլի 1764),ավելի հայտնի է որպես Մարկիզուհի դե Պոմպադուր(фр. marquise de Pompadour) —1745թ,–ից սկսած պաշտոնականապես եղել է Ֆրանսիայի թագավոր Լյուդովիկոս XV ի սիրուհին,ով 20 տարի շարունակ ուներ մեծ ազդեցություն հասարակական գործերին, հովանավորում էր արվեստն ու գիտությունը:
Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է ֆինանսիստների ընտանիքում.Նրա հայրը Ֆրանսուա Պիասոն էր,որը զբաղվում էր անօրինական առևտրով,բայց 1725թ․ սնանկանում է և փախչում Ֆրանսիայից՜թողնելով կնոջը և երեխաներին Լենորման դե Տուրմենի հովանավորության տակ։Վերջինիս շնորհիվ աղջիկը ստանում է լավ կրթություն՜արիստոկրատի կնոջը համապատասխան․նա գիտեր երգել,նկարել,խաղում էր բեմում։ Խորթ հայրը ընտրեց նրան որպես կին։Պսակադրությունը տեղի ունեցավ 1741թ Փարիզի Սուրբ Եվստաֆիայի եկեղեցում։Երեք տարի հետո ծնվեց նրանց աղջիկը,որին անվանակոչեցին Ալեքսանդրինա(уմահացել է 1754)։Դրանից հետո մնացած բոլոր ծննդաբերությունները Ժաննա Անտուանետայի համար վեջացան անհաջող։
Հանդիպում թագավորի հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երիտասարդ Մադամ Դ՛Էտիոլի գեղեցկությունը և խելքը դարձրեցին նրան հայտնի մտավորական շրջապատում,նրա հետ ծանոթություն էր փնտրում նույնիսկ Վոլտերը։ Նա շատ քիչ էր հետաքրքրվում իր ամուսնով՝փոխարենը լավ ժամանակ անցկացնում երտասարդ տղաների հետ։Ժոզեֆ Պարին,որը հոր հին ծանոթներից էր,պահում էր նրան,որպես օրինակ։Փնտրելով հնարավորություն կարդինալ Ֆլյորի մահից հետո նա աղջկան ներկայացնում է թագավոր Լյուդովիկոս XV ին,որն էլ վերջերս էր կորցրել իր սիրուհի դքսուհի դե Շատորուն։ 1745թ փետրվարի 25–ի լույս 26–ին հայելազարդ դահլիճում կազմակաերպվեց պարահանդես ի պատիվ դքսուհու ամուսնության։Յուրաքանչյուրը տարբեր հագուստներով էին,իսկ թագավորը դիմակով էր,իսկ Ժաննա Անտուանետան հագել էր որսի Աստվածուհու կոստյում։Միայն այդ պահին բոլորը հասկացան,որ թագավորը շփվում է միայն հիասքանչ անցանոթուհու հետ։Երեք օր հետո նրանք նորից հանդիպեցին պարահանդեսի ժամանակ։
Շուտով տիկին Դ՛Էտիոլը ստացավ պաշտոնական սիրուհու կարգավիճակ։Վերսալում նրա հովանավորության տակ կային մի քանի սենյակներ,որը ուներ գաղտնի աստիճաններ,որը տանում էր դեպի թագավորի սենյակը։Հուլիսին թագավորը Պոմպադուրին նվիրեց առանձնատուն և մարկիզուհու կարգավիճակ։Հարստություն ձեռք բերելուց հետո Պոմապադուրի ամուսինը պահանջեց ամուսնալուծվել։ Մեկ տարի անց թագավորը իր ընկերուհուն նվիրեց ևս մեկ առանձնատուն,որը գտնվում էր Վերսալում,հետո երկու տարի անց Պոմպադուրը ստանում է տուն Լա–Սելում։Թագուհուն նա վերաբերվում էր մեծ ակնածանքով։Թագուհին յոթ տարով մեծ էր ամուսնուց,իսկ երեծայի խնունդից հետո հայտարարում է․որ չի պատրաստվում որևէ մեկի հետ կիսել իր ամուսնուն և ապրել ստի մեջ։ XIXդարի պատմաբանները հրաժարվում են ընդունել Բուրբոնների տաղանդը և Լյուդովիկոսին համարում են ծույլ թագավոր,որի փոխարեն երկիրը կառավարում էր էներգիայով լի տիկին Պոմպադուրը։Հետագա դարաշրջանի պատմաբանները վերանայել են այս տարբերակը։Իրականում Լյուդովիկը իր գործերը հանձնարարում էր տիկին Պոմպադուրին։ Ամբողջ 1750թ մարքիզուհին բժիշկների խորհրդով դադարել էր գիշերներն անցկացնել թագավորի սենյակում։Այդ պահից սկսած նրանց կապը ստացավ պլատոնական բնույթ։Պոմպադուրը տեղափոխվեց մայրաքաղաքի ==Դ՛Էվրյո շքեղ== առանձնատուն։։Բայց իր աշխատանքի ընթացքում բոլորը շարունակում էին դիմել նրան անձամբ։ За продвижением по службе по-прежнему приходилось обращаться к ней лично. Маркиза ведала всеми придворными приёмами и увеселениями, лично подбирала для короля юных любовниц, для встреч с которыми был выделен т.н. Олений парк.
Увеселения, постройки, наряды Помпадур стоили достаточно дорого. За двадцать лет при дворе она истратила на свои туалеты 350 035 ливров, ей принадлежало свыше трёхсот ювелирных изделий, в том числе бриллиантовое колье стоимостью 9 359 франков[4]. Она обожала шампанское и регулярно заказывала себе суп из трюфелей и сельдерея, вымоченного в ароматизированном шоколаде. Её именем называли высокую причёску с валиком, обстановку в квартирах (стиль «à la Reine»), постройки, костюмы. Она задавала всей Европе моду своим умением выглядеть роскошно и вместе с тем как бы непринуждённо.[5]