Մասնակից:Գայանե Սողոմոնյան/Սևագրություն 1

Գայանե Սողոմոնյան/Սևագրություն 1

Դոմինո, սեղանի խաղ, որի ընթացքում կառուցվում է խաղաքարերի շղթա («ոսկորներ», «քարեր»), որոնք դիպչում են նույն թվով կետերի կեսերին, որոնք ցույց են տալիս միավորների քանակը: Այս տերմինը կոչվում է նաև այլ սեղանի խաղեր, որոնց նպատակը սեղանի կամ հատուկ խաղադաշտի վրա խաղաքարերի տեղադրումն է, որոնց վրա կիրառվում են մեկ կամ մի քանի նիշ, որպեսզի դրանք դիպչեն նույնանուն խորհրդանիշներին միմյանց։ Բազմության յուրաքանչյուր նիշ, որպես կանոն, ունի թվային արժեք: Մեկ ստանդարտ դոմինոյի հավաքածուի բոլոր խաղաքարերի կետերի գումարը (0-ից 6 կետերի քանակով) հավասար է 168-ի:

Դոմինոյի հավաքածուի նկարագրություն

Դոմինոյի ծնկները ծագել են հայտնի զառերից։ Ավանդական (դասական) արևմտյան դոմինոյի ստանդարտ հավաքածուն ներառում է քսանութ խաղաքարեր, որոնք ուղղանկյուն սալիկներ են. երկարությունը երկու անգամ ավելի է, քան լայնությունը: Դրա առջևի կողմը գծով բաժանված է երկու քառակուսի մասի։ Յուրաքանչյուր մասը պարունակում է զրոյից մինչև վեց կետ: Մասնագիտացված դոմինոյի հավաքածուներում կետերի հնարավոր քանակը կարող է հասնել ինը, տասներկու, տասնհինգ կամ տասնութ:

Դոմինոյում խաղաքարերի քանակը հավասար է կրկնությունների հետ համադրությունների քանակին և հաշվարկվում է բանաձևով․ ${\frac {(n+k-1)!}{(k!\cdot (n-1)!)}}$, որտեղ 𝑛՝ խաղաքարերի քանակն է, իսկ 𝑘՝ նրանց թիվը խաղի ընթացքում։

Օրինակ, վերը նկարագրված «ստանդարտ» հավաքածուն 7 թվերից 2-ի համար $\{0,1,2,\ldots ,6\}$ ներառում է ${\frac {(7+2-1)!}{(2!\cdot (7-1)!)}}=28$ խաղաքար։

Դոմինոները պատրաստվում են (շատ դեպքերում) ոսկորից (պարզ կամ փղի), կարբոլիտից, պլաստիկից, մետաղից կամ փայտից: Երբեմն որպես դոմինո օգտագործվում է քարտի տախտակամած: Բացի ավանդական դոմինոյից, այս խաղի շատ այլ տեսակներ կան։

Դոմինոյի պատմություն

Դոմինոյի խաղի արմատները գնում են Չինաստան, հենց այնտեղ են ոսկորները հայտնվել կարմիր և սպիտակ կետերով թիթեղների տեսքով: Չինաստանում դոմինոյի խաղի մասին առաջին հավաստի հիշատակումը թվագրվում է 13-րդ դարով, ամենավաղ պահպանված դոմինոյի թիթեղները նույնպես թվագրվում են 12-14-րդ դարերով։ Չինաստանում դոմինոյի տեղական, օրիգինալ տարբերակը դեռ լայն տարածում ունի։

Տասնութերորդ դարում խաղը բերվեց Իտալիա և ձևափոխվեց։ Դոմինո բառը, որով խաղը կոչվում էր Իտալիայում, արմատավորված է իտալերենի հետ (իտալ.՝ domino) և լատիներեն (լատին․՝ dominus) բառով, որը նշանակում է պարոն կամ Տեր։ Ինչ վերաբերում է, թե ինչու է դա տեղի ունեցել, կան չորս վարկածներ։ Ըստ Ֆասմերի, դա պայմանավորված է նրանով, որ նա, ով առաջինը դնում է բոլոր զառերը, դառնում է domino, այսինքն՝ «պարոն»: Կա նաև վարկած, որ խաղն անվանվել է սև և սպիտակ դիմակահանդեսային դոմինոյի կոստյումների անունով, որոնք իրենց հերթին առաջացել են դոմինիկյան վանականների զգեստներից, որոնք կրում էին սպիտակ թիկնոցներ՝ սև գլխարկներով։ Երրորդ վարկածի համաձայն՝ դոմինո խաղալը, ի տարբերություն այլ ազարտային խաղերի, թույլատրվում էր կաթոլիկ վանքերում, իսկ այնտեղ, որպես կանոն, ցանկացած գործ սկսվում էր «Տիրոջ փառաբանմամբ» (լատին․՝ benedicamus Domino կամ Domino gracias), այս խոսքերն արտասանում էր առաջին «քարը» ցուցադրող խաղացողը։

Գոյություն ունի դոմինոյի աշխարհի առաջնություն, որին մասնակցում են մոլորակի ամենաուժեղ խաղացողները։ Առաջին առաջնությունը կայացել է 2003 թվականին Հավանայում։ Կազմկոմիտեի պատվավոր նախագահ է նշանակվել Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի նախկին նախագահ Խուան Անտոնիո Սամարանչը: Հաղթող է ճանաչվել կուբայական դուետը։ Ընդհանուր առմամբ, Դոմինոյի միջազգային ֆեդերացիայի և Կուբայի սպորտի ինստիտուտի հովանու ներքո անցկացվող այս առաջնությանը մասնակցել է 168 դուետ, այսինքն՝ 336 մարդ՝ 17 երկրներից: Այդ ժամանակից ի վեր մասնակիցների թիվը մի քանի անգամ աճել է։

Առաջին խաղեր

Խաղում են երկու-չորս հոգի։ Երկուսի համար նրանք անցնում են յոթ խաղաքար, երեքի կամ չորսի համար՝ հինգ: Մնացածը տեղադրվում են փակ ռեզերվում («բազար»)։ Պարզ «բակային» դոմինոյում սկսում է այն խաղացողը, ով իր ձեռքում ունի 1: 1 դուբլ, իսկ եթե ոչ ոք նման դուբլ չունի, ցանկացած այլ աճման կարգով: Դուբլ՝ 0:0 («դատարկ-դատարկ», «մերկ») արգելվում է քայլել: Եթե ձեռքերի վրա ոչ մի դուբլ չկա, սկսում է նվազագույն միավորներ ունեցող խաղաքարերից՝ սկսած 0: 1-ից և դրանից հետո:

Հետևյալ խաղացողները զառերը դնում են համապատասխան միավորներով (1:2, 1:3, 1:*, …)։ Եթե հաջորդ քայլի խաղացողը չունի համապատասխան խաղաքարեր, ապա նա պետք է փնտրի այն պահուստում («գնալ շուկա»). նա ընտրում է մեկ դոմինո «բազարից», մինչև որ խաղաքարը ընկնի ճիշտ թվով կամ մինչև «շուկան ավարտվի»: Եթե հաջորդ քայլի խաղացողը չունի համապատասխան խաղաքարեր, ապա նա պետք է փնտրի այն պահուստում («գնալ շուկա»)։ Այնուհետև խաղացողը բաց է թողնում իր քայլը («գլորվում է») և խաղում է հաջորդը:

Խաղն ավարտվում է այն ժամանակ, երբ խաղացողներից մեկը դնում է վերջին խաղաքարը, այսինքն՝ նրա ձեռքերում ոչ մի դոմինո չի մնա: Հաջորդը, նրա գործընկերների հետ մնացած միավորների հաշվարկն է, որոնք գնում են հաղթողի ակտիվը: Սովորաբար կուսակցությունը խաղում է մինչև 200, 300, 500 միավոր ըստ պայմանավորվածության: Եթե մրցակցին մնացել է միայն մեկ դուբլ՝ 0:0, ապա նա համարվում է 25 միավոր (եթե կա որևէ այլ ոսկոր, ապա «դատարկ-դատարկ»-ը ոչ մի կերպ հաշվի չի առնվում):

Հնարավոր է խաղի ավարտը «ձուկ», այսպես է կոչվում դասավորության արգելափակումը, երբ յուրաքանչյուր խաղացող իր ձեռքերում դեռ խաղաքարեր ունի, բայց ոչ ոք ոչինչ չունի զեկուցելու:

Երբ արգելափակվում է («ձուկ»), շահումը պատկանում է նրան, ով իր ձեռքում ունի բոլոր միավորներից պակաս. նրան գրանցվում են բոլոր մյուսների միավորները՝ հանած իր սեփականը:

Անկախ խաղի տեսակներից, եթե խաղացողներից մեկը ձեռքին ունի մի շարք կրկնություններ (բոլոր զառերը կրկնօրինակներ են), կամ բոլոր զառերը կլինեն նույն խաղաքարտում (օրինակ՝ հինգ միավոր կամ յոթ եռյակ), ապա այս դեպքում տեղի է ունենում զառերի պարտադիր վերահանձնում։

Խաղի տեսակներ

Արևելքում հայտնի են ավելի քան 40 տարբեր դոմինո խաղեր։ Կան դոմինոներ գունավոր ծնկներով, որտեղ գույնը նշանակում է արժանապատվություն։ Խաղերի անունները չափազանց բանաստեղծական են՝ «մեխակներ մշուշի մեջ», «եղանակների մեջ մտնել», «գազելի ցատկ»: Մանրամասների համար տես չինական դոմինո:

Ռուսաստանում տարածվել են խաղի մի քանի տեսակներ, որոնք միմյանցից տարբերվում են միավորներ հավաքելու եղանակներով, հաղթանակի պայմաններով և այլն։

Այծ

Խաղի ամենատարածված բազմազանությունը:

Խաղին մասնակցում են 2-ից 4 խաղացողներ: Յուրաքանչյուր խաղացող ստանում է 7 խաղաքար: Խաղացողը խաղը սկսում է 1:1 դուբլով, երբ խաղում է չորսով, կամ մնացած դեպքերում նվազագույն դուբլով: Վերջին ոսկորը պահուստից չի վերցվում: Հաջորդ խաղարկությունը սկսում է այն խաղացողը, ով հաղթել է նախորդ փուլում կամ հայտարարել է «ձուկ»: Յուրաքանչյուր խաղարկությունում պարտվողները իրենց հաշվին գրում են իրենց մնացած խաղաքարերի միավորների գումարը: Ձայնագրությունը սկսելու համար հարկավոր է հավաքել առնվազն 13 միավոր: «Ձկան» դեպքում խաղացողների մոտ մնացած միավորների հավասար քանակի դեպքում հայտարարվում է «ձու»։ Վերագրվում է հաջորդ փուլում պարտվողին կամ այն խաղացողին, ով «ձկների» դեպքում ավելի շատ միավորներ ունի: Այն խաղացողը, ում մնացել է ամենաշատ միավորները, խանգարում է քարեր հաջորդ տուրից առաջ: «Ձվերի» դեպքում երկու խաղացողներն էլ խանգարում են (խաղը երկուսով), եթե ավելի շատ խաղացողներ են մասնակցում, ապա այդ դեպքում, երբ երրորդ խաղացողն ավելի շատ միավոր ունի, քան «ձվեր», նա, ով ավելի շատ ունի, խանգարում է:

101 միավոր վաստակած առաջին խաղացողը հայտարարվում է «այծ»՝ պարտվող:

Չորս խաղացողներ կարող են խաղալ զույգերով. նրանք, ովքեր անկյունագծով նստած են միմյանց դիմաց, խաղում են նույն թիմում:

Ծովային այծ

Դինամիկ խաղ, որը հաճախ ավելի բարդ է, քան այծը: Խաղին մասնակցում են 2-4 խաղացողներ: 4 խաղացողներ կարող են խաղալ զույգերով, կամ յուրաքանչյուրն իր համար:

Խաղը տարբերվում է սովորական («ցամաքային») այծից հետևյալ կանոններով․
1. Խաղը շարունակվում է մինչև 125 միավոր:
2. Պարտվող է համարվում այն խաղացողը, ում ձեռքին քարերի վրա ավելի շատ միավոր է մնացել։ Միայն նրան է հասնում միավորների ռեկորդը։ Մնացած խաղացողները չեն գրանցում իրենց միավորները։
3. Խաղը պարտվում է, երբ խաղացողներից մեկը վաստակում է 125 կամ ավելի միավոր: Այս դեպքում շնորհվում է «Այծ» (ծովային) կոչում.
4. Խաղացողի գրանցումը սկսվում է առնվազն 25 միավոր վաստակելով: 25-ից պակաս, միավորներ չեն գրանցվում, եթե խաղացողի ձեռքին մնում է մեկ քար 0:0՝ նրան տրվում է 25 միավոր գրառում, եթե մնացել է մեկ քար 6:6-50 միավոր: Եթե միաժամանակ մնում են 0:0 և 6:6, ապա գրանցվում է միայն 12 միավոր: Եթե խաղացողները իրենց ձեռքում ունեն նույն քանակությամբ միավորներ (այսպես կոչված «ձու»), ապա դրանք գումարվում և գրանցվում են պարտվողին հաջորդ մուտքի ժամանակ (այսինքն՝ խաղարկվում է «ձու հաղթողը»):
5. Խաղի առաջին մուտքը կատարվում է ըստ շաբաթվա ընթացիկ օրվա՝ երկուշաբթի՝ 1:1, երեքշաբթի՝ 2:2, չորեքշաբթի՝ 3:3, հինգշաբթի՝ 4:4 և այլն: Մինչև ձայնագրությունը տեղի ունենա, զանգը կրկնվում է, բայց ոչ ավելի, քան 3 անգամ: Եթե ձայնագրությունը գնացել է, հաջորդ մայրամուտն ինքն է ընտրում մայրամուտի քարը: Եթե գրություն չկա, խաղը կրկին սկսվում է ցանկալի «շաբաթվա օրվանից»: Եթե առաջին երեք զանգերում խաղացողներից ոչ մեկը գրառում չի ունեցել, ապա հաջորդ (4-րդ) զանգը կատարվում է «արագ»՝ 50 միավորով (քարից 6:6): Խաղի ավարտից հետո հաջորդ խաղը սկսվում է հերթական «շաբաթվա օրվան» համապատասխանող արով: Բայց ավելի հաճախ խաղարկությունը կատարվում է 1:1-ից մինչև 6:6, անկախ շաբաթվա օրվանից:
6. 6:6 և 0:0 մուտքերը «արագ մուտքեր» են: Մտնում է 6:6՝ պարտվողին գրանցվում է 50 միավոր: Մտնում է 0:0՝ պարտվողին գրանցվում է 75 միավոր:
7. Մայրամուտը, համապատասխան քարերի առկայության դեպքում, կարող է սկսել մայրամուտը միաժամանակ 0:0 և 6:6: Նման կոնի ժամանակ հայտարարվում է «արտահերթ»։ Ընդ որում՝
ա) յուրաքանչյուր հաջորդ խաղացող, ով մտել է, պարտավոր է տեղադրել 2 քար ամեն մեկը յուրաքանչյուր կողմում,
բ) հենց որ հաջորդ խաղացողը 2 քար դնելու հնարավորություն չունի, ապա հետագա քայլերն ընթանում են սովորականի պես՝ 1-ական քար,
գ) 6:0 քարը կարելի է տեղադրել ցանկացած քայլի վրա՝ 6:6 և 0:0 մուտքային քարերի միջև ընկած ժամանակահատվածում (ներառյալ խաղը դրանով ավարտելը),
դ) «արտահերթ» մուտքում պարտվողը ստանում է «արտահերթ այծի»կոչում,
ե) խաղի հետագա մուտքերը շարունակվում են ինչպես «արտահերթ»- ից առաջ՝ բոլոր խաղացողների հաշվի շարունակությամբ։ Ներս մտնողը մնում է հին (նա, ով պետք է ներս մտներ հերթական կոնը)։
8. Զանգահարողն իրավունք ունի մուտք գործել 6:6 կամ 0:0 (արագ զանգ), եթե մնացած բոլոր խաղացողներն արդեն ունեն ռեկորդ: 6:6, 0:0 մուտք գործելիս և «արտահերթ» մուտք գործելիս «ձնորսություն» չի թույլատրվում: Եթե  «արագ» կամ «արտահերթ» մոտեցման արդյունքում, այնուամենայնիվ, «ձուկ» է ստացվել, զանգը վերախաղարկվում է: Այս դեպքում մուտքի քարը (6:6, 0:0, կամ երկուսն էլ) չի մասնակցում դոմինոյի խառնմանը, բայց բարձրանում է ներս:
9. Մուտքն ավարտվում է 6:6- ով, պարտվողին գրանցվում է 100 միավոր, 6:6-ով ավարտածի համար բոլոր միավորները դուրս են գրվում մինչև 0:
10. Մուտքն ավարտվում է 0:0 հաշվով՝ խաղն ավարտվում է, իսկ պարտվողը (քարերի վրա մեծ թվով միավորներով) ստանում է «Խռպոտ այծ» կոչումը՝ անկախ իր գրառման մեջ առկա միավորներից:
11. Խաղն ավարտվում է, իսկ պարտվողին (քարերի վրա մեծ թվով միավորներով) շնորհվում է «Ծովակալ» կոչումը:
12.Եթե ձայնագրության խաղացողներից մեկն ունի 124 միավոր, մուտքը եղել է 0:0 կամ 6:6, և այդ խաղացողը պարտվում է, ապա նրան շնորհվում է «Կախազարդ այծի» կոչում («կախազարդ կախել»):
13. Եթե հանձնելուց հետո խաղացողներից մեկը ձեռքին ուներ 5 կամ ավելի խաղաքարեր, կամ նույն «մաստի» 6-7 քարեր, ապա կատարվում է փոխանցում, և նա, ով ունի խոռոչներ կամ «երկար մաստ», խառնում է քարերը: Եթե ձեր ձեռքում կա 5 կամ ավելի խաղաքար, կամ նույն «մաստի» 6-7 քարեր, ապա կատարվում է փոխանցում, և քարերը խառնվում են։
14. Առավել հետաքրքիր է խաղը 2×2 զույգերով, երբ թիմի խաղացողները կարող են միասին խաղալ զուգընկերոջ հետ: Զուգախաղում պարտվող զույգի ձեռքում մնացած միավորները գումարվում են:
15. «Ծովային այծ» խաղը կարող է շատ արագ ավարտվել․

• մեկ մուտքով՝ «խռպոտ այծ», «ծովակալ», «արտահերթ այծ»,
• երկու «արագ» մուտքեր․ 6:6 + 0:0 (125 միավոր), կամ 0:0 + 0:0 (150 միավոր),
• երեք «արագ» մուտքեր․ 6:6 + 6:6 + 6:6 (150 միավոր), կամ 6:6 + 6:6 + 0:0 (175 միավոր):

17. Խաղի մնացած կանոնները («ձուկ» և այլն) նման են պարզ «այծի»։ «Խռպոտ այծ»-ը հաճախ հոմանիշ է «Ճաղատ այծ»- ին:

Чечевэ

Разновидность игры, по правилам близкая к козлу. Количество игроков от двух до четырёх. Название чечевэ происходит от аббревиатуры ЧЧВ, что означает «человек человеку волк» (так как игроки играют не попарно в одной команде, а каждый сам за себя).

• Игроки берут по 7 костей если их меньше четырёх, по шесть если их четверо. Оставшиеся кости — «рынок».
• Начинает игру тот игрок, у которого на руках дубль 1-1, если такого нет — то 2-2 и так далее до 0-0 (голый дубль). Первый дубль не может быть закрыт.
• От «базы» (первого поставленного дубля) можно ходить в четырёх направлениях, в будущем эти направления могут быть «закрыты».
• Если у игрока есть несколько дублей, то он может их выложить сразу и все, причём некоторые могут быть открыты, некоторые — нет; либо все закрыты, либо все открыты.
• Если у игрока нет подходящей кости, он должен идти на «рынок» и брать кости по своему усмотрению пока не найдёт нужную.
• Если у игрока нет подходящей кости и «рынок» пуст, он «стучит» — пропускает ход.
• Если игрок заканчивает голым дублем (0-0), то все, кроме него, становятся «козлами».
• Если игрок заканчивает дублем 6-6, то всем кроме него записывается 50 очков.
• Если у игрока остался на руках голый дубль (0-0) и он не был разыгран игроком, то игроку зачисляется 25 очков.
• Если у игрока остался на руках дубль 6-6 и он не был разыгран игроком, то игроку зачисляется 50 очков.
• Звание «козла» получает тот игрок у которого набрано больше 101 очка.
• Подсчёт очков идёт в сторону игрока, у которого большее количество очков. Пример: у Васи 23 очка, у Алёны 25, на выходе Алёне записывают 25+23=48 очков.
• Тот, кто проиграл кон — мешает кости.
• Тот, кто закончил кон — начинает ход первым, причём ход может быть начат с любой кости.

Սպորտային դոմինո

Խաղի մի տեսակ, ըստ կանոնների, այծին մոտ: Խաղին մասնակցում են 4 խաղացողներ զույգերով։

Հիմնական տարբերությունները․

• Մուտքերը հերթով:
• Костяшки устанавливаются на подставки.
• Играется определённое количество раздач, кратное четырём (4, 8, 12 и так далее).
• Побеждает пара, записавшая больше очков на соперника.

Осёл (или Крест)

Динамичная игра для 2-4 человек. Внешне может напоминать нижеупомянутый Телефон, однако правила игры ближе к Козлу.

Игра отличается от Козла следующим образом:

• К первому выставленному дублю можно приставлять костяшки с четырёх сторон.
• Если игрок имеет возможность выставить дубль с каждой стороны (2, 3 или 4 дубля), то он может выставить их одновременно.
• Игрок, выставляющий дубль, имеет право его «закрыть» (костяшка переворачивается лицом вниз, из-за этого один из вариантов названия игры — «закрывашки»). При этом дальнейшее выставление костяшек с этой стороны запрещено. При выставлении нескольких дублей одновременно, игрок имеет право закрыть или открыть любое количество дублей.
• Если первым ходом был выставлен не дубль и до тех пор, пока не был выставлен хотя бы один дубль, очередной игрок имеет право закрыть два дубля одновременно. Розыгрыш на этом заканчивается и происходит обычный подсчёт очков.

Подсчёт очков как в Козле — партия до 101, для записи надо набрать 13, всё что меньше 13 — «запоминается» и сбрасывается, только если в следующий розыгрыш на этого игрока ничего не записано и не запомнено.

Телефон

Домики, Очко, Блоха, Косолапый мишка, Пять-пять, ЗаписнойԿաղապար:Нет АИ 2

В игре участвуют 2 или 4 игрока (можно играть и втроём, оставшиеся 7 костяшек являются «базаром», с которого нужно добирать костяшки, если нечем ходить). Каждый игрок получает по 7 костяшек. Первый выставленный дубль объявляется «домом». К нему можно приставлять косточки ещё с 2 сторон и в итоге игра идёт на 4 стороны. Разрешается выставлять одновременно до четырёх дублей (по одному с каждой стороны) за 1 ход. Партию начинает тот, у кого 0-0 (голый, пусто-пусто).
В последующих играх начинает игру тот, кто закончил предыдущую, и так до конца партии. Не обязательно ходить дублем, можно положить камень 6-4 или 0-5 и сразу записать в свой актив 10 очков или 5 очков соответственно.

Пример на двух игроках:

• Первый игрок выставил 3-2 (3+2=5 пять очков в актив), второй игрок может взять десять очков в случае, если он выставит два дубля сразу 2-2 и 3-3 (2+2+3+3=10 очков). Игрок может и не брать очки и закрыть один дубль, но первый закрытый дубль станет домом.
• Итак, второй игрок выставил два дубля 2-2 и 3-3. Первый игрок для того, чтобы взять очки, может поставить кости 2-4 или 3-6 (пример: он выставил 2-4, значит, дубль 2-2 и есть дом (первый закрытый) получилось так: 3+3+4=10, десять очков, дубль 2-2 и другой конец кости 2-4 уже не считается).
• Второй игрок, чтобы взять очки, должен выставить кость 3-6 или 3-1 (1+4=5 очков); в этом случае дом (в нашем случае 3-3) не считается. В таком случае другой игрок может поставить кость на третью сторону. Игроки могут закрыть сразу все четыре стороны дома дублями. Игрок, который остаётся с камнями или с большой суммой очков в руках (не на счётах) — проиграл.

Например:

• Осталось два камня 6-4 и 5-3, в сумме 18, значит, 15 списывает (округление идёт в меньшую сторону), долгов в этой игре нет.

Партия идёт до 225 очков (на самом деле — чистая условность: есть много региональных вариантов игры, например, до 151; всё зависит от договорённости). Тот игрок, у которого меньше всего очков, проиграл. Для этой игры удобно использовать бухгалтерские счёты. Можно (и интереснее) играть вчетвером (два против двух), принцип игры и набора очков не меняется, только набор и списывание очков суммируется на двоих.

Маггинс

Это английский вариант домино.

Двое игроков берут по семь камней. Если играют трое или четверо, раздают по пять камней. Заходящий начинает с любого камня. Первый же появившийся в раскладе дубль открывает четырёхстороннюю цепочку. Дальнейшие кости пристраиваются не только справа и слева, а также сверху и снизу.

Очки в этой игре начисляются, когда сумма на свободных половинках кратна пяти. За каждую пятерку игроку считается 5 очков. Дубли, кроме первого, игрок укладывает вдоль и поперек так, как ему выгодно. За окончание игры он получает 10 очков. При заблокированной выкладке выигрывает тот, кто имеет на руках меньше всех очков. Выигрывает число очков, равное разности между его очками и суммой очков остальных игроков, округлённой до пяти. Обычно играют до 200 очков.

Генерал (Генеральский козёл)

В игру играют 4 человека, располагаясь командами по диагонали (А, В и Б, Г). Каждому раздаётся по 7 костяшек.

Игроки одной команды могут передавать друг другу информацию о наличии на руках костяшек 0×0 и/или 6×6 (0х0 подмигивает, 6×6 надувает щёку).
В любом случае игра начинается с 1×1. «Рыба» недопустима, то есть раунд, закончившийся «рыбой» (патовой ситуацией), не засчитывается. Игра ведётся на два конца (в две стороны без закрытия). Цель игры — закончить её дублями 0×0 и/или 6×6. Игра заканчивается в любом случае, если у кого-то из игроков заканчиваются костяшки. Проигравший в качестве проигрыша мешает костяшки. При окончании игры костяшками 0×0 и/или 6×6 проигравший объявляется «Генералом». Проигравший — тот, чей ход по очереди следующий после закончившего партию.

Счёт очков не ведётся. Считаются только количество «Генералов» в командах. Игра длится от 30 до 60 минут (время обеда на предприятии).

В игру также может играть более 2 команд, то есть 4, 6, 8 человек и так далее. Команда А, В и Б, Г играет, а команда Д, Е ждёт своей очереди. При проигрыше одной из команд 2 раза она уступает место другим игрокам. Если одна из команд в самом начале получает «Генерала», то она уступает место следующей команде.
Фактически «Генералом» считается именно тот проигравший, кому «навесили» сразу и 0×0, и 6×6.

В другой разновидности игры закончить игру нужно только дублем 0×0 — «голым» или «лысым». Так же «голыми» называют и проигравшую команду. При этом не разрешается показывать напарнику наличие на руках 0×0 или 6×6, а «генеральское» правило также работает — если на руках оказались 0×0 и 6×6 вместе, то стремятся заканчивать сразу двумя этими дублями — «генералом».

Семёрка

Играют от двух и более человек, но интерес теряется при количестве пяти и более игроков. Раздается по семь косточек или менее, при большом количестве игроков, с учётом обязательного меньшего остатка камней на рынке рубашками вверх. Игра ведётся по 2 концам без права закрытия.

• Владелец дубля 1-1 начинает игру этим дублем, или следующим дублем по возрастанию, при отсутствии 1-1 на руках у игроков. Далее ход у игрока следующего по часовой стрелке.
• Сумма очков на обоих концах, равная 6, дает право игроку сделать ещё один ход.
• При сумме, равной 7, следующий по кругу игрок поднимает 2 камня из «рынка». При иссякании рынка игрок берёт случайные камни у игрока, поставившего семёрку, рубашками вверх.
• При невозможности хода игрока из-за отсутствия камня с требуемыми номиналами игрок берёт только один камень из «рынка»:

1. Если и этот камень не подходит, ход переходит к следующему игроку по кругу.
2. Если при постановке этого камня выпадает сумма 6, то игрок продолжает ход, и если нужного камня на руках опять нет, игрок должен опять взять камень из «рынка».
3. При иссякании рынка ход переходит к следующему игроку.

• При суммировании концов, имеющих дубли, номиналы дублей суммируются (0-0=0; 1-1=2; 2-2=4;… 6-6=12).
• Игра заканчивается при иссякании камней у одного из игроков или при объявлении «рыба» (камни одного номинала вышли из игры и закрыли оба конца). Проигрывает игрок, имеющий на руках наибольшее количество очков на камнях (все дубли без исключения при подсчёте считаются по 10 очков). Проигравшему записывается «палка».
• Следующую игру начинает игрок, закончивший предыдущую игру, или «рыбак».
• Игрок, набравший три «палки», выходит из игры. Начиная новую игру, игроки берут столько же камней, сколько и в первую. «Партия» объявляется при выявлении абсолютного победителя.
• Новую партию, с тем же первоначальным составом игроков, начинает владелец дубля 2-2 — этим дублем, а при отсутствии 2-2 на руках у игроков партию начинает следующим дублем по возрастанию тот, кто им обладает.
• Пример хода: 1-й игрок: (1-1); 2-й игрок: (1-1)(1-4)_2+4=6-повтор хода, (2-1)(1-1)(1-4)_2+4=6-повтор хода, (2-1)(1-1)(1-4))(4-5)_2+5=7; 3-й игрок поднимает 2 камня из рынка (берёт у 2-го игрока при окончании рынка) и пропускает ход.
• Если игрок ходил три или более раза подряд, то он может ходить двумя фишками подряд.

Другие домино-игры

Классическое домино включает 28 костей с точками или цифрами от 0 до 6. Его также называют Дубль-6 домино. Существуют игры с другими наборами домино. Они отличаются количеством костей, их формой, количеством сегментов с символами, цветом сегментов и набором символов. Комплект домино с набором точек или цифр от 0 до n содержит ${\binom {n+2}{2}}={\frac {(n+2)(n+1)}{2}}$костей. Возможно использование дополнительных фишек и даже игрового поля, ограничивающего количество вариантов ходов.

Детское домино

Классическое домино с использованием вместо точек набора из семи символов (букв, цифр), рисунков (животных, растений и других) или цветов.

Дубль-3 домино

Наборы классического домино

Классическое домино, содержащее 10 костей с набором точек или цифр от 0 до 3.

Дубль-6 домино

Классическое домино, содержащее 28 костей с набором точек или цифр от 0 до 6.

Дубль-9 домино

Классическое домино, содержащее 55 костей с набором точек или цифр от 0 до 9.

Дубль-12 домино

Классическое домино, содержащее 91 кость с набором точек или цифр от 0 до 12.

Дубль-15 домино

Точечное домино

Классическое домино, содержащее 136 костей с набором точек или цифр от 0 до 15.

Դուբլ-18 դոմինո

Классическое домино, содержащее 190 костей с набором точек или цифр от 0 до 18.

Մեքսիկական գնացք

Խաղ՝ օգտագործելով դասական դոմինոյի հավաքածուներից մեկը՝ Դուբլ-6-ից Դուբլ-18 (սովորաբար Դուբլ 9 կամ Դուբլ-12) և մի քանի խաղային ֆիշկաներ, որոնք խորհրդանշում են լոկոմոտիվները: Խաղի նպատակն է ազատվել ձեր խաղաքարերից՝ դրանք կցելով անհատական շղթայի մեջ, որը կոչվում է ձեր գնացք կամ հավաքական, որը կոչվում է մեքսիկական գնացք:

Սուպեր-գնացք

Մեքսիկական գնացքի խաղի մի տեսակ, որը պահանջում է խաղաքարերի լրացուցիչ հավաքածու, որոնց վրա մեկ կամ երկու կողմերում պատկերված է կարմիր լոկոմոտիվը: Լրացուցիչ խաղաքարերը ներառում են՝ երկու լոկոմոտիվով խաղաքար, լոկոմոտիվով խաղաքարերի հավաքածու և տվյալ դոմինոյի հավաքածուի թվերից յուրաքանչյուրը, լոկոմոտիվով ոսկորների հավաքածու և խորհրդանիշ-տառ, որը ենթադրում է խաղացողների որոշ լրացուցիչ գործողություն: Այսպիսով, Դուբլ-12 հավաքածուն պահանջում է 21 լրացուցիչ խաղաքար:

Չինական դոմինո

Չինական դոմինոն օգտագործում է 32 ուղղանկյուն բռունցք: Կեսերի վրա կիրառվում են մեկից վեց կետեր, առանց կետերի խորհրդանիշ չի օգտագործվում: Խաղաքարերը բաժանված են ռազմական (10 խաղաքար) և քաղաքացիական (11 խաղաքար, յուրաքանչյուրը երկու հատ): Չինական դոմինոյի քարերի կետերը բազմագույն են (սպիտակ և կարմիր):

Եռանկյուն դոմինո

Եռանկյուն դոմինո (տրիմինո, տրիոմինո, տրիոդոմինո, Tri-Ominos), սեղանի խաղ, որը պարունակում է 56 եռանկյունաձև դոմինոյի խաղաքար։ 0-ից 5-ի համարները կամ կետերը տեղակայված են խաղաքարերի անկյուններում: Թվերը դասավորված են աճման կարգով՝ ժամացույցի սլաքի ուղղությամբ: Խաղաքարերը դասավորվում են այնպես, որ դրանք միմյանց դիպչեն կողերով, և այդ կողերի անկյուններում թվերը համընկնում են: Խաղաքարի արժեքը որոշվում է նրա անկյուններում գտնվող միավորների գումարով: Խաղի դասական կանոնները ենթադրում են տուգանք շուկայից զառեր վերցնելու համար և մրցանակային միավորներ բոլոր երեք գագաթներին դիպչելու համար:

Դոմինոյի խորհրդանիշներ Յունիկոդում

Յունիկոդում, սկսած 5.1 տարբերակից, կան 1F030—1F09F տիրույթում տեղադրված դասական դոմինոյի կոճակների խորհրդանիշներ։

Տես նաև

• Դոմինոյի տեսություն
• Դոմինոյի սկզբունք

Գրականություն

• Կաղապար:Книга:Товарный словарь
• С. М. Попов С. П. Тарасов «Игры для всех: азартные и неазартные» с. 193—194
• С. Ю. Храмов, «Давайте поиграем в домино! (первая энциклопедия в мире по домино)», Чебоксары-2018, 276 с., серия «Давайте поиграем», https://chramov1.wixsite.com/domino

Արտաքին հղումներ

• Правила игры в «Мексиканский поезд»
• Как играть в «Мексиканский поезд»
• Правила игры в «Супер-поезд»
• Круглое и полигональное бендомино. Набор деталей и игровое поле.
• Федерация домино России