Եղջերուներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կովկասյան ազնվացեղ եղջերու «Դիլիջան» ազգային պարկում

Եղջերուներ ( Cervidae), երկկճղակավորների կարգի կաթնասունների ընտանիք։ Ունեն բարձր ոտքեր, կարճ պոչ, երկար և շարժուն ականջներ։ Արուները (հյուսիսային եղջերուների նաև էգերը) կրում են ճյուղավորված եղջյուրներ, որոնք ամեն տարի փոխվում են նորերով։ Եղջերուների մազածածկը կոշտ քստամազ է, բրդատակում՝ աղվամազ։ Գունավորումը հաճախ շիկակարմիր է կամ գորշ, մատղաշները (երբեմն և հասունները)՝ բծավոր։

Տարածում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի են 17 սեռի մոտ 40 տեսակ՝ տարածված Եվրոպայում, Ասիայում, Հյուսիսային Աֆրիկայում, Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաներում։ ԽՍՀՄ-ում հանդիպում է 6 տեսակ։ Ապրում են անտառներում, անտառատափաստաններում, տունդրայում և անտառատունդրայում՝ փոքր խմբերով։ Աշնանը և ձմռանը հյուսիսային եղջերուները հավաքվում են մեծ հոտերով ու անցնում հարյուրավոր կմ։

Ենթաընտանիքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղջերուների ընտանիքը բաժանվում է 4 ենթաընտանիքի՝

  • մունջակներ (Cervulinae),
  • ջրային (Hydropotinae),
  • իսկական ( Cervinae),
  • ամերիկյան եղջերուներ (Neocervinae)։

Իսկական եղջերուներին են պատկանում ազնվացեղ եղջերուները, բծավոր եղջերուները, եղնիկը և մարալը։ Վերջինս տարածված է Ղրիմում, Կովկասում, Սիբիրի հարավում, Հեռավոր Արևելքում։

Մարմնի կառուցվածքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղջերուների մարմնի երկարությունը մոտ 200 սմ է, կենդանի զանգվածը՝ 100–300 կգ։

Սնունդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղջերուները խոտակեր կենդանիներ են, սնվում են տարբեր բույսերով՝ մամուռներով, քարաքոսերով, խոտերով, ճյուղերով, տերևներով։ Որոշ տեսակներ նախընտրում են ավելի փափուկ բուսական կեր։

Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեռահասուն են դառնում 1,5 տարում։ Զուգավորվում են աշնանը կամ ամռան վերջին։ Ձագերին (1-2) մայրը, մինչև նոր հղիությունը, կերակրում է կաթով։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 509