Ալիքատարաճեղքային անտենաներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ալիքատարաճեղքային անտենաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալիքատարաճեղքային անտենաները ստեղծվում են ալիքատարներից, որի պատերին ճեղքեր են արված։ Ճեղքերը գրգռվում են ալիքատարի ներսի պատերով հոսող հոսանքի կողմից։ Եթե դիտարկենք հոսանքի գծեր մի որևէ մետաղյա մակերեսի վրա, ապա եթե հոսանքի գծերը հատում են որևէ ճեղք, ապա այն ճառագայթում է։ Եթե հոսանքի գծերը զուգահեռ են ճեղքին, ճեղքը չի ճառագայթում։ Դա բացատրվում է նրանով, որ այդ տեղում հաղորդման հոսանքը ընդատվում է ինչ-որ դիմադրության վրա, որ ճեղքն է իրենից ներկայացնում, և նրա ներսում գոյանում են շեղման հոսանքները, որոնց դաշտը ծառայում է որպես ճառագայթման աղբյուր։ Բայց եթե այդ մետաղյա էկրանը անսահման հաղորդիչ է, ապա ինչու է հոսանքը անցնում ճեղքի՝ զրոյից տարբերվող դիմադրության միջով, այլ ոչ թե շրջանցելով ճեղքը՝ թիթեղի զրոյական դիմադրությամբ։

Ստացանք հակասություն։ Ինչու է ճեղքը ճառագայթում։ Հակասության բացատրությունը հետևյալն է. Շեղման հոսանքները մետաղի մակերեսին ինքնըստինքյան չեն գոյանում, այլ ստեղծվել են ընկնող դաշտի ազդեցության տակ, և հոսանքը ստիպված է անցնել ճեղքո՝ կորցնելով որոշակի չափի էներգիա դրա ճառագայթման վրա։

Առաջին և երկրորդ ճեղքերը ճառագայթում են, քանի որ սինֆազ են գրգռված, և հեռավոր գոտում կունենանք ինտերֆերենցիոն մաքսիմում։ Նույնը կլինի առաջին և երրորդ ճեղքերի համար, քանի որ դրանք նույնպես ուղղված են հոսանքով։ Ամեն մի ճեղք էքվիվալենտ է տարրական վիբրատորին։Կողային պատին կարելի է բացել և հորիզոնական, և թեք ճեղքեր։

Ալիքատարաճեղքային անտենաները բաժանվում են երկու դասի՝

1.ռեզոնանսային,

2.ոչ ռեզոնանսային,

Եվ առաջինը, և երկրորդը կարող են այնպես կառուցված լինել ճեղքերի բաշխման տեսանկյունից, որպեսզի հատուկ տեսքի ՈՒԴ-ն ապահովեն։

Ռեզոնանսային ալիքատարաճեղքային անտենաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարճ միացնող մխոցի օգնությամբ ալիքատարում ապահովում են կանգուն ալիքը և հոսանքի գոգավորությունների տեղում ճեղքեր են արվում։ Այդ դեպքում ճեղքերը սինֆազ են։Որպեսզի զուգահեռ ճեղքերը ճառագայթեն, դրանց ներսում տեղադրում են ռեակտիվ վիբրատորներ՝ պտուտակներ, որոնք ընկղմված են ճեղքի մեջ և ռեակտիվություն են ներմուծում ալիքատարի դաշտ՝ հարուցելով այսպիսի ճեղքերի ճառագայթումը։ Դա տեղի է ունենում, որովհետև ռեակտիվ վիբրատորներից հոսանքները բոլոր ուղղություններով են հոսում։

Ոչ ռեզոնանսային ալիքատարաճեղքային անտենաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գծում վազող ալիքի ռեժիմ է, քանի որ ալիքատարի երկայնքով փուլերի բաշխման օրենքը ուղիղ գիծ է։ Այս տիպի անտենաների թողարկման շերտը ընդլայնելու նպատակով ճեղքերի միջև տարածությունը λ-ից կամ մեծ, կամ փոքր պետք է ընտրվի, բայց գրեթե հավասար, այսինքն, ճեղքերի միջև փուլային շեղումը 3600-ի չի հասնում։

Այս տիպի անտենաները բնութագրվում են ՈՒԴ-ի հաճախականային ճոճման եղանակի հնարավորությամբ։ Եթե ունենք որևէ f0 հաճախականությամբ ճառագայթող անտենա և փոփոխում ենք հաճախականությունը, ապա համապատասխանաբար փոփոխվում է ճեղքերի միջև փուլային շեղումը, բայց այդ փոփոխությունը համաչափ է տեղի ունենում, այսինքն՝ փուլային սխալանքները ճեղքից ճեղք չի ավելանում, և կգտնվի այնպիսի f1 հաճախականություն,որի դեպքում ճեղքերի միջև նորից հաստատուն փուլային շեղում կստացվի։ Արդյունքում փուլային ճակատը կթեքվի հաճախականության փոփոխության պատճառով։

Այս տիպի անտենաներում ՈՒԴ-ն հաշվարկվում է այնպես, ինչպես դա արվում էր գծային վիբրատորների շարքի համար։ Եթե վերցնենք ալիքատարների մի հավաքածու, կստանանք անտենային ցանց, որը սինֆազ սնուցման դեպքում ՈՒԴ-ի մաքսիմումն ունի երկու ուղղությամբ էլ։Ինչքան շատ են ճեղքերը, այնքան լավ է ուղղված դիագրամը։

Այս անտենաների ՕԳԳ-ն բավականին բարձր է, ինչպես յուրաքանչյուր սինֆազ համակարգում, և հետևաբար՝ ՈՒԳ=ՈՒԳգ։