Հռիփսիմե Պողոսյան

Հռիփսիմե Պողոսյան
Ծնվել է	ապրիլի 24 (մայիսի 6), 1899
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	նոյեմբերի 26, 1972 (73 տարեկան)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի և խմբագիր
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Թիֆլիսի արական 3-րդ գիմնազիա (1917)
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Պարգևներ	; և
Ամուսին	Հովհաննես Պողոսյան
	Հռիփսիմե Պողոսյան Վիքիդարանում

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Պողոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Հռիփսիմե Միսակի Պողոսյան (Հռիփսիմե Միսակի Ասիլյան, ապրիլի 24 (մայիսի 6), 1899^[1], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն^[1] - նոյեմբերի 26, 1972(1972-11-26)^[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]), հայ բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1967), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից^[2]։ Աղջկական ազգանունը Ասլիյան է, Պողոսյանը ամուսնու ազգանունն է։

Ամուսինը Հովհաննես Պողոսյանն է, ով 1946-1948 թվականներին եղել է Երևանի համալսարանի ռեկտոր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Թիֆլիսում։ Ոսկե մեդալով ավարտել է Թիֆլիսի երրորդ գիմնազիան, ապա սովորել Անդրկովկասի համալսարանի պատմալեզվագրական ֆակուլտետում։ 1918 թվականին մասնակցել է «Ցեխ պոետով» գրական կազմակերպության աշխատանքներին, որի ղեկավարն էր Սերգեյ Գորոդեցկին։ Նրա առաջին բանաստեղծությունը ռուսերեն տպագրվել է այդ կազմակերպության «Ակմե» ժողովածուում, 1919 թվականին։ Մասնակցել է Հայարտան (հայ արվեստի տուն) աշխատանքներին, որի ղեկավարն էր Հովհաննես Թումանյանը։ 1930-1931 թվականներին եղել է Թիֆլիսում լույս տեսնող «Մանկական ծիլեր» ամսագրի գրական խմբագիրը։ 1934 թվականին փոխադրվել է Երևան։ 1937-1938 թվականներին եղել է Հայաստանի գրողների միության մանկական բաժանմունքի նախագահը։ Ռուսերեն լույս են տեսել նրա «Հանուն խաղաղության» (Երևան, 1952), «Մեր փողոցը» (Երևան, 1952), «Հավատարմություն» (Երևան, 1956), «Հարազատ մարդիկ» (Մոսկվա, 1960) գրքերը։

Մահացել է Երևանում^[3]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Պատվո նշան» շքանշան
ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1967)

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանաստեղծություններ, Թիֆլիս, 1930, 32 էջ։
Մետաքս, Թիֆլիս, 1931, 12 էջ։
Մեքենաների երթը, Թիֆլիս, 1932, 44 էջ։
Մայրական, Երևան, Պետհրատ, 1936, 20 էջ։
Լուսնի վրա, Երևան, Պետհրատ, 1936, 31 էջ։
Մարգարտածաղկի և լուսատտիկի հեքիաթը, Երևան, Պետհրատ, 1937, 12 էջ։
Փոքրիկ պիոների և փողկապի մասին, Երևան, Պետհրատ, 1939, 10 էջ։
Բանաստեղծություններ, Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 48 էջ։
Որդիների հետ, Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 48 էջ։
Խնդություն, Երևան, Հայպետհրատ, 1948, 96 էջ։
Բանաստեղծություններ, Երևան, Հայպետհրատ, 1950, 136 էջ։
Կարդա այս գիրքը-տես ինչ է դառնում միրգը, Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 21 էջ։
Հուշարձան, Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 42 էջ։
Իմ ծաղիկը, Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 27 էջ։
Հավատարմություն, Երևան, 1954, 204 էջ։
Անձրևից հետո, Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 264 էջ^[4]։
Անթառամը, Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 126 էջ։
Աստղային ճամբորդը, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 173 էջ։
Երեկո, Երևան, 1966, «Հայաստան», 336 էջ։
Արձագանք (հուշեր), Երևան, «Հայաստան», 1973, 312 էջ^[4]։
Վերջերգ (բանաստեղծություններ, բալլադներ, լեգենդներ, պոեմներ), Երևան, 1978, 332 էջ։

Թարգմանություններ (ռուսերենից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իմ գիրքը (չափածո և արձակ. գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, 1927, 68 էջ։
Չուկովսկի Կ., Տզզան ճանճը, Երևան, Պետհրատ, 1935, 15 էջ։
Պուշկին Ա., Երեք հեքիաթ, Երևան, Պետհրատ, 1937, 63 էջ։
Պուշկին Ա., Հեքիաթներ, բանաստեղծություններ, արձակ էջեր (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, Պետհրատ, 1937, 214 էջ։
Մարշակ Ս., Քսանամյան, Երևան, Պետհրատ, 1939, 16 էջ։
Փիղ կամ առյուծ է միջին, գրքի ամեն մի էջին (Վլադիմիր Մայակովսկի), Երևան, Պետհրատ, 1940, 14 էջ։
Մայիսմեկյան ժողովածու (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը։ Երևան, Պետհրատ, 1940, 83 էջ։
Գրիբաչև Նիկոլայ, Գարունը «Պոբեդայում», Երևան, Հայպետհրատ, 1950, 58 էջ։
Վրաստանի գարունը (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 143 էջ։
Փոքրիկ բարեկամներ (ուզբեկական մանկական գրողների գործերը, որոնց մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 125 էջ։
Լոպե-դե Վեգա, Սևիլիայի աստղը, Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 172 էջ։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986, էջ 457-458։
Ով ով է (Հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան), հատ. 2, Երևան, 2007, էջ 344։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9 (հայ.) — հատոր 9. — էջ 371.
↑ «Բանաստեղծուհի Հռիփսիմե Պողոսյան - Armenpress | History». history.armenpress.am (armenian). Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ էջ 457-458.
↑ ^4,0 ^4,1 «Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne - Paris - Պողոսյան , Հռիփսիմե». www.bibliotheque-eglise-armenienne.fr. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 14-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հռիփսիմե Պողոսյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 371)։

[_c77a8793d3725321-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9 (հայ.) — հատոր 9. — էջ 371.

[2] «Բանաստեղծուհի Հռիփսիմե Պողոսյան - Armenpress | History». history.armenpress.am (armenian). Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[3] Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ էջ 457-458.

[bibliotheque-4] 4,0 ^4,1 «Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne - Paris - Պողոսյան , Հռիփսիմե». www.bibliotheque-eglise-armenienne.fr. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 14-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]