Տուրգոր

Տուրգոր (ուշ լատ․ turgor - փքում, ուռչած լինելը), բջջաթաղանթի լարված վիճակը, կախված է ներբջջային հեղուկի և արտաքին լուծույթի օսմոտիկ ճնշումներից և բջջաթաղանթի առաձգականությունից։ Տուրգորի ժամանակ բջջի վակուոլները թափանցող ջուրը մեծացնում է բջջահյութի ծավալը և ճնշումը բջջապատյանի վրա։ Այս ճնշումը կոչվում է տուրգորային ճնշում, իսկ բջջաթաղանթի հակաճնշումը՝ տուրգորային լարում։ Ջրի կլանումը կարող է շարունակվել մինչև բջջաթաղանթի առաձգականությունը հասնի սահմանային արժեքին։ Նշված վիճակում բջիջը լրիվ հագեցած է լինում ջրով, բջջահյութի խտությունը հասնում է նվազագույնի, իսկ տուրգորային ճնշումը և բջջի ծավալը՝ առավելագույն սահմանին։ Կենդանի, բջիջները (բացի որոշ աղեխորշավորներից) սովորաբար զուրկ են բարձր տուրգորից և իրենց ամբողջականությունը պահպանում են իգոտոնիկ կամ իգոտոնիկից քիչ տարբերվող լուծույթներում (երբ ներքին և արտաքին լուծույթների օսմոտիկ ճնշումների տարբերությունը փոքր է 0,5-1 Աթնուց)։ Բուսական, բջիջների տուրգորային լարումը սովորաբար 5-10 մթն է, իսկ որոշ դեպքերում (հալոֆիտ բույսեր, սնկեր)՝ 50-100 մթն։ Տուրգորը ապահովում է բույսի հյուսվածքների առաձգականությունը և կառուցվածքային ամրությունը։ Բույսերի թառամելու, ծերանալու և այլ պրոցեսներն ուղեկցվում են տուրգորի անկմամբ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։