Money Access Center (MAC)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
MAC (Money Access Card)
MAC (Money Access Card)

«Money Access Center» (MAC, Նաև Money Access Card) բանկոմատների ցանց Միջին Ատլանտյան և Միջին Արևմտյան Միացյալ Նահանգներում, որը գործել է 1979-ից 2005 թվականներին երբ այն ներառվել է «STAR» ցանցի կազմում։ Ցանցն առաջիններից մեկն էր երկրում և օգնեl 1 բանկոմատների աշխատանքների ունիվերսալացմանը։ Իր բարձրունքի վրա MAC-ն ղեկավարում էր 59000 բանկոմատ[1] Փենսիլվանիայում, Նյու Ջերսիում, Դելավերում, Մերիլենդում, Արևմտյան Վիրջինիայում, Կենտուկիում, Օհայոյում և Միչիգանում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

MAC-ը գործարկվել է 1979 թվականին Ֆիլադելֆիայի ազգային բանկի (PNB) կողմից, որը հետագայում վերանվանվել է «CoreStates, որպեսզի մրցելի «GEORGE» ցանցի հետ, որը մեկ տարի առաջ գործարկվել էր «Girard Bank»-ի կողմից[2][3]։ «PNB»-ն կարողացավ գործարկման պահին ստանալ տասներեք այլ ֆինանսական հաստատությունների աջակցությունը, գրավելով զգալիորեն ավելի մեծ շուկա, քան «GEORGE»-ը, այն աստիճանի, որ տեղացիները նախընտրեցին «MAC մեքենա» և «MAC քարտ» տերմինները «բանկոմատի» կամ «բանկոմատի քարտի» փոխարեն։

Աճ և անկախություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1988 թվականին «CoreStates»-ը ձեռք բերեց և ինտեգրեց «MAC»-ի մրցակից «CashStream»-ին՝ MAC-ը դարձնելով տարածաշրջանի երկրորդ ամենամեծ բանկոմատների ցանցը՝ զիջելով միայն «NYCE»-ին[4]։ 1992 թվականին «CoreStates»-ը ստեղծեց հոլդինգային ընկերություն «MAC»-ի համար, որը կոչվում էր «Electronic Payment Services» (EPS), որի գլխավոր գրասենյակը գտնվում էր Դելավեր նահանգի Ուիլմինգթոն քաղաքում։ Ընկերությունը համասեփականատերն էին «CoreStates»-ը, «Bank One»-ը, «PNC Bank»-ը և «Society Corporation»-ը[5]։ Նրանց ավելի ուշ միացան «KeyCorp»-ը և «National City Corp»-ը[6]։

Ձեռքբերում և միաձուլում «STAR»-ին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990-ական թվականների ընթացքում «EPS»-ն արտահայտեց իր ցանկությունը հանրային դառնալու՝ կա՛մ IPO թողարկելու, կա՛մ հանրային առևտրով զբաղվող ընկերության կողմից ձեռքբերվելու միջոցով[7]։ Վերջինս տեղի ունեցավ 1999 թվականին, երբ հանրային առևտրով զբաղվող «Concord EFS»-ը ձեռք բերեց «EPS» 920 միլիոն դոլարով[6]։ Պարզվեց, որ սա շատ շահավետ գործարք էր «Concord»-ի համար, ուստի նա հաջորդ երկու տարիներին ձեռք բերեց ևս երկու բանկոմատների ցանցեր՝ «Cash Station»-ը և «STAR»-ը, որոնք ընդլայնեցին «Concord»-ի ցանցերը հասցնելով այն 28 նահանգ[8]։ 2001 թվականին «STAR»-ի ձեռքբերման մասին իր մամուլի հաղորդագրության մեջ «Concord»-ը հայտարարեց իր մտադրության մասին՝ համախմբել երեք ցանցերը «STAR» դրոշի ներքո՝ «STAR»-ի անվան ավելի լավ ճանաչման շնորհիվ՝ նրան դարձնելով բանկոմատների ամենամեծ ցանցը երկրում։ «MAC»-ի (և Cash Station) բաններները պետք է աստիճանաբար հանվեր հաջորդող չորս տարվա ընթացքում[1]։

Անվան վերածնունդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականին «JetPay»-ը, որը հիմնադրված Բիպին Շահի կողմից, ով ղեկավարում էր «MAC» ցանցը «CoreStates»-ում աշխատելիս, հայտարարեց արտադրանքի մասին, որը կոչվում է «Money Access Card», որը վերալիցքավորվող վճարային քարտ է «JetPay»-ի հաճախորդների համար, որոնք զբաղվում են աշխատավարձերի մշակմամբ[9]։

Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

MAC մեքենան և MAC քարտը շարունակվում է օգտագործվել բանկոմատների և բանկային քարտեր նշելու համար Փենսիլվանիայի և Նյու Ջերսիի որոշ հատվածներում, ինչպես նաև «Tap MAC» արտահայտությունը՝ բանկոմատից գումար ստանալը նկարագրելու համար[10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 «MAC machine name is on its way out». 2001 թ․ հուլիսի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  2. «Star quality for your ATM». thereporteronline (ամերիկյան անգլերեն). 2001 թ․ ապրիլի 16. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  3. «Insert Card Here». CIO. 1988 թ․ հուլիս.
  4. Sickler, Ted M. (1988 թ․ հունվարի 25). «MAC to replace CashStream». The Daily Collegian (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  5. «Leading regional banks join in electronic payment service – UPI Archives». UPI (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  6. 6,0 6,1 News, Bloomberg (1998 թ․ նոյեմբերի 24). «COMPANY NEWS; CONCORD EFS TO PURCHASE ELECTRONIC PAYMENT SERVICES». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին. {{cite news}}: |last= has generic name (օգնություն)
  7. «Concord EFS acquires Electronic Payment Services». www.atmmarketplace.com (անգլերեն). 2002 թ․ փետրվարի 21. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  8. «Concord EFS, Inc. | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  9. DiStefano, Joseph N. (2014 թ․ մարտի 18). «The MAC Card is back». The Philadelphia Inquirer (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  10. Reddit (2022 թ․ դեկտեմբերի 11). «ATM or MAC: Is it a Pennsylvania thing to call an ATM a MAC (Money Access Card) machine. Or am I just old?». r/Pennsylvania. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.