2 միլիարդ դոլարի զենքի վաճառքի գործարք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Սամբո Դասուկին, ով իբր 2 միլիարդ դոլար արժողությամբ զենքի գործարքի հեղինակն է

2 միլիարդ դոլար արժողությամբ զենքի գործարքը կամ Դասուկիգեյթ[1] Նիգերիայում զենքի գնման գործարք է, որը հանգեցրել է 2 միլիարդ դոլարի գողության Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակի միջոցով։ Գրասենյակը ղեկավարում էր գնդապետ Սամբո Դասուկին՝ Ազգային անվտանգության նախկին խորհրդականը[2]։ Անօրինական գործարքը բացահայտվել է Գուդլաք Ջոնաթանի վարչակազմի օրոք զենքի գնումների վերաբերյալ նախագահական քննչական կոմիտեի միջանկյալ զեկույցի հրապարակումից հետո։ Կոմիտեի զեկույցը ցույց է տվել 643,8 միլիարդ նայրա արտաբյուջետային ծախսեր և մոտ 2,2 միլիարդ դոլարի լրացուցիչ արտարժութային ծախսեր Գուդլաք Ջոնաթանի վարչակազմի օրոք[3]։

Նախնական հետաքննությունը ցույց է տվել, որ Նիգերիայում իսլամիստ ապստամբների դեմ պայքարի համար զենք գնելու նպատակով կարող էր հատկացվել մոտ 2 մլրդ դոլար։ Հետաքննության զեկույցում նշվում է, որ Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակին անբացատրելիորեն հատկացվել է 2,2 միլիարդ դոլար ընդհանուր գումար՝ ապստամբների դեմ պայքարի համար զենք գնելու նպատակով, սակայն այն չի ծախսվել այդ նպատակներին։ Մի քանի զեկույցներում ասվում էր, որ հատկացված միջոցների մի մասն ուղղվել է Նիգերիայի նախկին նախագահ Գուդլաք Ջոնաթանի վերընտրության ֆինանսավորմանը[4]։

Այս ապօրինի գործարքի հետաքննությունը հանգեցրել է Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդականի աշխատակազմի նախկին ֆինանսական տնօրեն Շեյբու Սեյլիսի ձերբակալությանը։ Նա ձերբակալվել է պետական անվտանգության վարչության կողմից և հարցաքննություններից հետո հայտարարել է, որ գործել է գնդապետ Դասուկիի հրամանով[5]։ Գնդապետ Դասուկին ձերբակալվել է 2015 թվականի դեկտեմբերի 1-ին և հանձնվել տնտեսական ու ֆինանսական հանցագործությունների հարցերով հանձնաժողովին՝ հետագա հարցաքննության համար[6]։ Գրավոր հայտարարության մեջ նա նշել է մի քանի հայտնի նիգերիացիների, որոնք ներգրավված են եղել զենքի գնման գործարքի մեջ։ Գործարքի հետ կապված նշվել է DAAR Communications Plc-ի պատվավոր նախագահ Ռեյմոնդ Դոկպեսին, ինչպես նաև Սոկոտոյի նախկին նահանգապետ Աթահիրու Բաֆարավան և ֆինանսների նախկին պետական նախարար Բաշիր Յուգուդան[7]։

Այն բանից հետո, երբ 2014 թվականի ապրիլին «Բոկո Հարամ»-ի զինյալները Չիբոկում առևանգեցին 276 աշակերտուհու, հաջորդ ամիս Չեխիայի Պրահա քաղաքում բնակվող ամերիկացի Մարիոն Ֆորդին դիմեցին նիգերիական բանակի համար զենք գնելու խնդրանքով՝ իսլամական ապստամբ խմբավորման դեմ պայքարելու համար։ Այդ ժամանակ Ֆորդը չուներ զենքի առևտրի համար անհրաժեշտ լիցենզիաներ, ուստի նա գործակալական պայմանագիր կնքեց զենք վաճառող Արա Դոլարյանի և նրա DCI ընկերության հետ, որը հիմնված էր Ֆրեզնոյում (Կալիֆոռնիա) և Սոֆիայում (Բուլղարիա) և բանակցություններ վարեց նրա անունից[8]։ Արա Դոլարյանին մեղադրանք է առաջադրվել և նա ձերբակալվել է 2019 թվականի մայիսի 15-ին, քանի որ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը նրան ընկերությանը չի տրամադրել զենքի գործարքներում միջազգային միջնորդության պարտադիր լիցենզիաներ, որոնք անհրաժեշտ էին 2014 թվականին NSA մատակարար Societe d'Equipmente International-ի հետ պայմանագրեր կնքելու համար[9]։

Հետաքննության կոմիտե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զենքի գնումների հետաքննության կոմիտեն ստեղծվեց 2015 թվականի օգոստոսի 31-ին նախագահ Մուհամմադու Բուհարիի կողմից՝ Գուդլաք Ջոնաթանի օրոք ապստամբների դեմ պայքարի համար զինամթերքի գնումները հետաքննելու համար[10]։ Կոմիտեի միջանկյալ զեկույցում բացահայտվել են մի քանի ապօրինի և խարդախ ֆինանսական գործարքներ։ Զեկույցում հայտնաբերվել են 643,8 միլիարդ դոլարի արտաբյուջետային ծախսեր և մոտ 2,2 միլիարդ դոլարի արտարժույթի անբացատրելի ծախսեր Գուդլաք Ջոնաթանի վարչակազմի օրոք։ Այս գումարը չի ներառում պետական կառավարությունների կողմից ստացված դրամաշնորհները և հանրային ծառայությունների գրասենյակի ու Նիգերիայի ոստիկանության կողմից ստացված միջոցները[11]։

Հանձնաժողովը վերլուծել է, թե ինչպես են դրամական միջոցները փոխանցվել Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակին և Նիգերիայի զինված ուժերին։ Նա նշել է, որ ապստամբների դեմ պայքարի համար զինամթերք գնելու նպատակով հատկացվել է մոտ 2,2 միլիարդ դոլար, սակայն ափսոսանք է հայտնել, որ չնայած այդ հսկայական ֆինանսական գործարքին, զենքի գնման համար քիչ կամ ընդհանրապես ոչինչ է ծախսվել[12]։ Կոմիտեն պարզել է, որ կնքված 8,356,525,184,32 ԱՄՆ դոլար, 2,189,265,724,404,55 նայրա և 54,000 ֆունտ ստեռլինգ արժողությամբ 513 պայմանագրերից համապատասխանաբար չեղյալ են հայտարարվել 2,378,939,066,27 դոլար և 13,729,342,329,87 նայրա արժողությամբ շուրջ 53 պայմանագրեր[13]։ Կոմիտեն նաև նշել է, որ չկայացած պայմանագրերի վրա ծախսված արտարժութային գումարը ավելի քան երկու անգամ գերազանցել է Ազգային ժողովի կողմից հաստատված՝ ապստամբների դեմ պայքարի համար Համաշխարհային բանկից փոխառություն վերցրած 1 միլիարդ դոլարի վարկի գումարը[14]։ Հետաքննության կոմիտեն նաև հայտնաբերել է մեկ ընկերությանը ընդհանուր առմամբ 3,850 միլիարդ նայրայի փոխանցում գնդապետ Դասուկիի՝ ազգային անվտանգության նախկին խորհրդականի կողմից։ Այս գործարքները կատարվել են առանց որևէ համաձայնության կամ Նիգերիայի դաշնային կառավարության նկատմամբ հարկային պարտավորությունների կատարման։

Կոմիտեի կողմից իրականացված հետագա հետաքննության ընթացքում ապացույցներ են ձեռք բերվել, որ գնդապետ Դասուկին 2012 թվականի մարտից մինչև 2015 թվականի մարտ ընկած ժամանակահատվածում կեղծ պայմանագրեր է կնքել ₦2,219,188,609.50, $1,671,742,613.58 և £9,905,477.00 արժողությամբ։ Բացի այդ, 12 ուղղաթիռ, 4 «Ալֆա» ռեակտիվ ինքնաթիռ, ռումբ և այլ ռազմամթերք ձեռք բերելու համար հատկացված միջոցներն այդ նպատակով չեն օգտագործվել։ Կոմիտեն նաև նշել է, որ Դասուկին Նիգերիայի կենտրոնական բանկին (CBN) հանձնարարել է 132,050,486,97 դոլար և 9,905,473,5 ֆունտ ստեռլինգ փոխանցել Societe D'equipmente Internationaux միջազգային ընկերության Արևմտյան Աֆրիկայի, Միացյալ Թագավորության և ԱՄՆ-ի հաշիվներին՝ առանց որևէ փաստաթղթի[15]։

Քննչական կոմիտեի այս միջանկյալ զեկույցի հրապարակումից հետո նախագահ Բուհարին հրաման է տվել ձերբակալել գնդապետ Դասուկիին՝ զենքի գնման համար հատկացված միլիարդավոր դոլարները վատնելու կասկածանքով։ Նա նաև հրաման է տվել կալանավորել բոլոր մեղադրյալներին[16]։

Հետաքննություն և հետապնդում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զենքի գնման գործարքներին մասնակցել են մի քանի հայտնի նիգերիացիներ, այդ թվում՝ ոստիկանության պետ Ռայմոնդ Դոպեսին, DAAR Communications PLC-ի պատվավոր նախագահ, ինչպես նաև Սոկոտոյի նախկին նահանգապետ Աթահիրու Բաֆարավան և ֆինանսների նախկին պետական նախարար Բաշիր Յուգուդան։ Սամբո Դասուկին ղեկավարել է զենքի գնման գործարքը[17]։

2015 թվականի նոյեմբերի 17-ին Նախագահ Բուհարին Ազգային անվտանգության նախկին խորհրդական գնդապետ Դասուկիին ձերբակալելու հրաման է տվել՝ զենք գնելու համար հատկացված միջոցները վատնելու կասկածանքով։ Դասուկին հայտարարել է, որ իրեն ձերբակալելու մասին նախագահի հրամանն անօրինական է[18]։ Նա հերքել է, որ հրավիրվել է հետաքննության կոմիտե՝ զենքի գնման հետ կապված հարցերով[19]։ Ինչպես հաղորդում է Premium Times-ը, Դասուկին ասել է՝ «Ինձ երբեք պաշտոնապես կամ ոչ պաշտոնապես չեն հրավիրել ելույթ ունենալ հանձնաժողովի առջև։ Այնպես որ, ես ոչ միայն զարմացած, այլև շփոթված եմ հանձնաժողովի կողմից առաջադրված մեղադրական ակտով, որը ենթադրաբար գործում է Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակից, որը երբեք չի կապվել ինձ հետ»[20]։ Մինչ նախագահը նրան ձերբակալելու հրաման կտար զենք գնելու համար հատկացված միջոցները վատնելու համար, 2015 թվականի հուլիսի 19-ին պետական անվտանգության ծառայության օպերատիվ աշխատակիցները ներխուժեցին Աբուջայի նրա նստավայր և առգրավեցին նրա միջազգային անձնագիրը։ Նրան մեղադրանք առաջադրվեց ապօրինի կերպով հրազեն և արտարժույթ պահելու համար[21]։

2015 թվականի նոյեմբերի 3-ին Աբուջայի դաշնային բարձր դատարանի նախագահ Ադենիի Ադեմոլան DSS-ին հրամայեց Դասուկիի համար անձնագիր թողարկել, որպեսզի նա կարողանա դիմել բժշկական օգնության։ Չնայած այս որոշմանը, DSS-ն արգելեց նրան մեկնել արտերկիր՝ նրան տնային կալանքի տակ դնելով և պնդելով, որ Դասուկին 2 միլիարդ դոլար արժողությամբ զենքի գնման գործարքի վերաբերյալ որոշ հարցերի պատասխաններ ունի տալու[22]։ Դատավորի որոշումը անսպասելի էր, հաշվի առնելով այն փաստը, որ Նիգերիայի դատավորները հայտնի են իրենց լիազորությունների չարաշահմամբ և հաճախ անհիմն արգելքներ, գրավներ և ավելորդություններ են ներկայացնում այն իրավիճակներում, երբ դրանք պետք չեն։ Նիգերիան աշխարհի ամենակոռումպացված երկրներից մեկն է, և այս բացահայտումը ցույց է տալիս, որ իրականում կան դեպքեր, որոնք պահանջում են պատասխանել այն հարցին, թե ինչու է երկիրը լրջորեն հետ մնում «Բոկո Հարամ» ապստամբների դեմ պայքարում։

2015 թվականի դեկտեմբերի 1-ին գնդապետ Դասուկին ձերբակալվել է պետական անվտանգության վարչության կողմից և հանձնվել տնտեսական և ֆինանսական հանցագործությունների հանձնաժողովին՝ հետագա հարցաքննության համար[23]։

Պետական անվտանգության վարչության աշխատակիցների կողմից Դասուկիի ձերբակալությունից առաջ ձերբակալվել էր Ազգային անվտանգության խորհրդականի աշխատակազմի նախկին ֆինանսական տնօրեն Շեյբու Սեյլիսին, իսկ հարցաքննություններից հետո նա հայտարարել է, որ գործել է գնդապետ Դասուկիի հրամանով, ինչը հանգեցրել է Դասուկիի ձերբակալությանը։ Այն բանից հետո, երբ Դասուկիին տեղափոխեցին EFCC, նա նախ որոշեց չմեկնաբանել հարցը և որևէ հայտարարություն չանել՝ պնդելով, որ նա ենթարկվել է դատական քննության լրատվամիջոցներում[24]։ Այնուհետև EFCC-ի աշխատակիցները Դասուկիին հանձնեցին Շեյբու Սեյլիսիի կողմից արված հայտարարության պատճենը, հայտարարություն, որը ավելի շուտ ենթադրության էր նման։ Դասուկին ցնցված էր Սեյլիսիի խոստովանական հայտարարությունից։ Ինչպես հայտնում է The Nation-ը, գնդապետ Դասուկին ասել է. «Դուք ուզում եք ասել, որ Սեյլիսին գրել է այդ ամենը։ Դուք ուզում եք ասել, որ նա ասել է սա։ Տվեք ինձ գրիչ և թուղթ՚: Դասուկին ներկայացրել է գործարքում ներգրավված մարդկանց երկար ցուցակը[25]։ Նշվածների թվում էին ոստիկանության ղեկավար Ռայմոնդ Դոպեսին, DAAR Communications Plc-ի պատվավոր նախագահ, ինչպես նաև Սոկոտոյի նախկին նահանգապետ Աթահիրու Բաֆարավան և ֆինանսների նախկին պետական նախարար Բաշիր Յուգուդան[26]։

2015 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Daar Communication PLC-ի պատվավոր նախագահ Շեֆ Ռայմոնդ Դոկպեսին EFCC-ի աշխատակիցների կողմից ձերբակալվել է Աբուջայի իր նստավայրում` զենքի գնման գործարքի հետ կապված. նրա անունը նշել էր գնդապետ Դասուկին[27]։ Նախնական ապացույցները ցույց են տվել, որ Դոկպեսին 2014 թվականի հոկտեմբերից մինչև 2015 թվականի մարտ ընկած ժամանակահատվածում Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակից ստացել է 2,1 միլիարդ նայրա՝ ֆինանսական գործարքի վերաբերյալ առանց որևէ հստակ բացատրության։ Շեֆ Դոկպեսին հայտարարել է, որ Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդականի գրասենյակից ստացված 2,1 միլիարդ նայրան ստացել է լրատվամիջոցների և նախագահ Գուդլաք Ջոնաթանի վերընտրման քաղաքական արշավի համար[28]։ 2015 թվականի դեկտեմբերի 8-ին, երեքշաբթի օր, Նիգերիայի դաշնային կառավարությունը Դոկպեսին Աբուջայի բարձր դաշնային դատարանում մեղադրանք առաջադրեց՝ փողերի լվացման և այլ ֆինանսական հանցագործությունների համար՝ վեց կետերով[29]։ Դատախազը պնդել է, որ 2014 թվականի հոկտեմբերից մինչև 2015 թվականի մարտ ընկած ժամանակահատվածում Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակից 2,1 միլիարդ նայրա ընդհանուր գումարի փոխանցումը խախտել է 2007 թվականի պետական գնումների մասին օրենքի 58(4)(բ) հոդվածը և ենթակա է պատժի նույն օրենքի 58(6) և (7), ինչպես նաև EFCC 2004 թվականի օրենքի 17(Բ) հոդվածի համաձայն[30]։

Դոկպեսին իրեն մեղավոր չի ճանաչել առաջադրված մեղադրանքներում և դատարանին խնդրել է արտոնյալ պայմաններով գրավի դիմաց ազատ արձակել իրեն։ Գործի քննությունը հետաձգվել է մինչև 2015 թվականի դեկտեմբերի 10-ը՝ գրավի դիմաց ազատ արձակելու նրա միջնորդությունը քննելու համար։ Նախագահող դատավորը՝ դատավոր Գաբրիել Կոլավոլեն, հրամայել է EFCC-ին նրան կալանքի տակ պահել մինչև գրավի դիմաց ազատ արձակելու միջնորդության վերաբերյալ իր կողմից որոշում կայացնելը[31]։

2015 թվականի դեկտեմբերի 10-ին EFCC-ի փաստաբան Ռոտիմի Ջեյկոբը հայտարարեց, որ Դոկպեսիին գրավի դիմաց ազատ արձակելը կկրճատի դատարանում գրավի միջնորդության քննարկման ժամկետը։ Դատախազին և պաշտպանական փաստաբանին լսելուց հետո դատավոր Կոլավոլեն հետաձգեց գրավի միջնորդության լսումը մինչև 2015 թվականի դեկտեմբերի 14-ը։ Նրա դեմ առաջադրված վեց կետերով մեղադրանքների լսումները նշանակվեցին փետրվարի 17-ին, փետրվարի 18-ին և մարտի 2-ին, ինչպես նաև 2016 թվականի մարտի 3-ին[32]։

2015 թվականի դեկտեմբերի 14-ին դատավոր Գաբրիել Կոլավոլեն որոշում կայացրեց, որ Դոկպեսիի ազատ կարձակվի 400 միլիոն նայրա գրավի դիմաց՝ երկու երաշխավորներով[33]։ Նույն որոշմամբ առաջին երաշխավորը պետք է լիներ պաշտոնաթող կամ հանրային ծառայության մեջ գործող ղեկավար անձ, իսկ երկրորդ երաշխավորը՝ մասնավոր ներդրող, որը վճարել է վերջին 3 տարվա հարկերը[34]։ Նա պնդել է, որ Դոկպեսին պետք է մնա Կուջեի բանտում այնքան ժամանակ, քանի դեռ չեն կատարվի գրավի դիմաց ազատ արձակման պայմանները։ Նա նաև հրամայել է EFCC-ին՝ հարցաքննության համար 8 ժամ 30 րոպեից ավել չկալանավորել նրան գրավի դիմաց ազատ արձակվելուց հետո[35]։

Նախքան զենքի գնումների պատմությունը, Շեֆ Դոկպեսին և Africa Independent Television-ը մեղադրվում էին կողմնակալության մեջ՝ որոշ հակասական վավերագրական ֆիլմեր՝ ինչպիսին է «Բուրդիլոնի առյուծը», ցուցադրելու համար, որոնք Շեֆ Բոլա Թինուբուն համարում էր զրպարտիչ։ Այս վավերագրական ֆիլմը մի քանի հակասություններ էր առաջացրել, ինչը հանգեցրեց AIT-ի ղեկավար Բոլա Թինուբուի 150 միլիարդ նայրա արժողությամբ զրպարտության հայցին[36]։

2015 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Սոկոտոյի նախկին նահանգապետ Աթահիրու Բաֆարավան ձերբակալվեց և բանտարկվեց EFCC-ի կողմից՝ գնդապետ Դասուկիի նշած զենքի գնման գործարքի հետ կապված։ Նա ձերբակալվեց Դոկպեսիի հետ միասին[37]։ Նախնական ապացույցները ցույց են տվել, որ Աթահիրու Բաֆարավան Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակից ստացել է 4,6 միլիարդ նայրա՝ առանց ֆինանսական գործարքի հստակ հիմնավորման։ Ի պատասխան մեղադրանքի՝ Բաֆարավան հայտարարել է, որ գումար է ստացել Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդականի գրասենյակից հոգևոր նպատակներով[38]։

2015 թվականի դեկտեմբերի 8-ին Բաֆավարայի ընտանիքը նախկին նահանգապետի լրատվամիջոցների օգնական Ալհաջի Յուսուֆ Դինյադիի կողմից ստորագրված հայտարարության մեջ EFCC-ին խորհուրդ է տվել Բաֆավարային և նրա որդուն կալանքի տակ պահելու փոխարեն դատի տալ, եթե նրանց դեմ ապացույցներ լինեն[39]։

Ըստ Thisday–ի, Բաֆավարայի ընտանիքը ասել է՝

Այսօր լրանում է այն մեկ շաբաթը, երբ Բաֆարավան ձերբակալվել է EFCC–ի կողմից։ Այսօր լրանում է նրա Որդու՝ Սագիր Բաֆարավայի կալանքի տակ գտնվելու երկու շաբաթը։ Ինչու՞ են նրանց ձերբակալել առանց մեղադրանքի։ Եթե EFCC-ն որևէ ապացույց ունի, որ նրանք հանցագործություն են կատարել, պետք է նրանց մեղադրանք առաջադրեն դատարանում։ Մենք հավատում ենք, որ ապացույցների որոնման համար մարդկանց ձերբակալելու դարաշրջանն ավարտվել է։ Մենք կոչ ենք անում EFCC-ին անհապաղ ազատ արձակել նրանց, եթե իրենց դեմ ոչինչ չունեն[40]։

2015 թվականի նոյեմբերի 30-ին դեսպան Բաշիր Յուգուդան՝ ֆինանսների նախկին պետական նախարարը, ձերբակալվեց և բանտարկվեց EFCC-ի կողմից․ նրա անունը ևս նշված էր գնդապետ Դասուկիի կողմից՝ զենքի գնման գործարքի հետ կապված։ Նա ձերբակալվել է Շեֆ Ռայմոնդ Դոկպեսիի, Ալհաջի Աթահիրու Բաֆարավայի և նրա որդու հետ միասին[41]։

Նախնական ապացույցները ցույց են տվել, որ դեսպան Յուգուդան 1,5 միլիարդ նայրա է ստացել Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակից՝ առանց ֆինանսական գործարքի որևէ հիմնավորման։ Գումարը նրա հաշվին է փոխանցվել անհայտ ընկերության միջոցով՝ անհայտ նպատակով[42]։ Ըստ Premium Times-ի՝ «Միջոցները նրան փոխանցվել են անմիջապես NSA-ի գրասենյակից, և նա չի կարողացել բացատրել փոխանցման պատճառը։ Նրա հաշվին փոխանցումները կատարվել են 2014 թվականի դեկտեմբերից մինչև 2015 թվականի մայիսն ընկած ժամանակահատվածում»։ Լրացուցիչ 1,275 միլիարդ նայրա է փոխանցվել նաև նրա հաշվին 2015 թվականին Նիգերիայում ընդհանուր ընտրությունների նախապատրաստման քարոզարշավի ընթացքում, ինչպես նաև 775 միլիոն նայրա է փոխանցվել նրա հաշվին ֆեդերացիայի գլխավոր հաշվապահի գրասենյակից։

2015 թվականի նոյեմբերի 30-ին զենքի գնման գործարքի հետ կապված ձերբակալվեց Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակի նախկին ֆինանսական տնօրեն Շայբու Սեյլիսին[43]։ Հետաքննությունը պարզել է, որ Սեյլիսին Սամբո Դասուկիի հետ համատեղ բանկային հաշիվէ ունեցել։ Thisday–ի հաղորդագրության համաձայն՝ EFCC–ի իրավապահները հայտնել են․ «Մենք հայտնաբերել ենք արտարժույթով մեծ գումար համատեղ հաշվի վրա, որը տնօրիվում է ազգային անվտանգության նախկին խորհրդական, գնդապետ Սամբո Դասուկիի և նրա գրասենյակի տնօրեն՝ ոմն Շուայբու Սեյլիսիի կողմից։ Վերջինիս հարցաքննում են նաև EFCC-ի օպերատիվ աշխատակիցները»։ Սեյլիսիի խոստովանական ցուցմունքները հանգեցրեցին Դասուկիի ձերբակալությանը[44]։

Հետաքննությունը պարզել է նաև, որ 650 միլիոն նայրա է փոխանցվել Նդուկա Օբայգբենայի հաշվին, որը Arise TV հեռուստաալիքի և Thisday հրատարակչություն սեփականատերն էր։ Նա հերքել է Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդականի գրասենյակից որևէ գումար ստանալը[45]։ 2015 թվականի դեկտեմբերի 12-ին Thisday-ի ղեկավարությունը հերքեց Ազգային անվտանգության նախկին խորհրդականի գրասենյակից զենքի գնման հետ կապված գումար ստանալը։ Ղեկավարությունը, ի պատասխան EFCC-ի 2015 թվականի նոյեմբերի 8-ի հրավերի նամակին, որը ստացվել է EFCC-ի Աբուջայի գրասենյակից 2015 թվականի դեկտեմբերի 8-ին, հայտնել է, որ Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակից ստացված բոլոր միջոցները «վճարումներ են՝ որպես փոխհատուցում հինգշաբթի, ապրիլի 26-ին, Աբուջայում և Կադունայում գտնվող թերթերի գրասենյակներում «Բոկո Հարամի» կողմից ձեռնարկված կրկնակի պայթյունների հետևանքների մեղմացման համար»[46]։

2015 թվականի դեկտեմբերի 14-ին EFCC-ն մեղադրանք առաջադրեց գնդապետ Դասուկիին, Բաֆարավային, Սալիու Աթավոդիին, Դոկպեսին, Յուգուդային, Սեյլիսին, Սագիր Աթահիրուին, Dahaltu Investment Limited-ին, Ամին Բաբա-Կուսային, Նիգերիայի ազգային նավթային կորպորացիայի նախկին գործադիր տնօրենին և նրա ընկերությանը՝ Acacia Holding Limited-ին և Reliance Referral Hospital Limited-ին, դատավոր Հուսեյն Բաբա Յուսուֆին։ Աբուջայի Գերագույն դատարանի նիստը Մայթամայում մեղադրանք առաջադրեց վերջիններիս՝ պետական միջոցների ապօրինի օգտագործման համար[47]։

Մեղադրանքներ և հակընդդեմ մեղադրանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

EFCC-ն բացահայտել է տեղեկություններ այն մասին, թե ինչպես են գումարներն ապօրինի բաշխվել և լվացվել ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց մի քանի մասնավոր բանկային հաշիվներում։ Իշխանությունների կողմից ձեռք բերված ապացույցներն այնքան հստակ և միանշանակ էին, որ հանգեցրին գողացված գումարի վերադարձին քաղաքացիների կողմից, ովքեր պնդում են, որ տեղյակ չեն եղել, որ իրենց փոխանցած գումարը ստացվել է կասկածելի և անօրինական գործողությունների արդյունքում[48]։ Կոմիտեն, որը ստեղծվել է 2011 թվականից 2015 թվականներին Ազգային անվտանգության խորհրդականի գրասենյակի (ONSA) կողմից կնքված պայմանագրերը ստուգելու համար, մեղադրանք է առաջադրել ավելի քան 300 ընկերությունների և հայտնի քաղաքացիների, այդ թվում՝ զինված ուժերի գործող և պաշտոնաթող սպաների[49]։ Նախագահի մամուլի քարտուղարի տարածած հայտարարության մեջ ասվում է, որ ավելի քան 7 միլիարդ նայրա է գանձվել այն ընկերություններից և անհատներից, որոնց մեղադրանք է առաջադրվել, և ևս 41 միլիարդը պետք է վերադարձվի մի քանի ընկերությունների կողմից, որոնց ևս մեղադրանք է առաջադրվել[49]։ Հաղորդվել է նաև, որ մի քանի բարձրաստիճան պաշտոնյաներ հայտարարության հրապարակումից մեկ շաբաթ անց հետ են վերադարձրել 1,4 միլիարդ նայրա։

Այնուամենայնիվ, վերլուծաբանները խիստ քննադատության են ենթարկել «փափուկ վայրէջքը», որը ստացել են զենքի սկանդալի մեղավորները՝ իշխանությունների հետ մեղադրական գործարքների հետևանքով, և EFCC-ի կողմից ենթադրյալ հանցագործներին պատշաճ կերպով պատասխանատվության ենթարկելու անկարողությունը։ Այնուամենայնիվ, շատերը կասկածի տակ են դրել ձերբակալության դրդապատճառները՝ այն անվանելով վհուկների որս Գուդլաք Ջոնաթանի վարչակազմի և նրա պաշտոնյաների դեմ, ընդ որում՝ շատերը շարունակում են հերքել իրենց ներգրավվածությունը զենքի գործարքին։

Ելույթ ունենալով Վաշինգտոնում կայացած՝ «Նախագահական ընտրություններ և ժողովրդավարական համախմբում Աֆրիկայում. Նիգերիայի և Տանզանիայի դեպքերի ուսումնասիրություններ» ֆորումում, որը կազմակերպվել է Միջազգային հարաբերությունների ազգային ժողովրդավարական ինստիտուտի և ռազմավարական ու միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի կողմից, Գուդլաք Ջոնաթանը հերքեց EFCC-ի և նրա աշխատակիցների պնդումները, թե ինքը խրախուսել է 2 միլիարդ դոլար արժողությամբ սպառազինությունների գնման պայմանագրի կնքումը։ Նա ասել է՝ «Որտեղի՞ց են այդ փողերը։ Ես 2 միլիարդ դոլար արժողությամբ զենքի գնման պայմանագիր չեմ կնքել։»[50]: Սակայն Նիգերիայի և օտարերկրյա իշխանությունների կողմից հավաքված ապացույցները հստակ ցույց են տալիս, որ նախագահը լիովին ճշմարիտ չէր իր գնահատականներում։ Բացի Նիգերիայի լրատվությունից, որտեղ որոշ կուսակցություններ, մամուլը և սոցիալական լրատվամիջոցներ անտեղի ուռճացրել են թվերը, նախկին նախագահը չի կարողացել պատշաճ կերպով արձագանքել այն ճշգրիտ գումարին (եթե այդպիսիք կան), որը NSA-ին հատկացվել է իր պարտականությունները կատարելու համար։ Չնայած այն հանգամանքին, որ նա խոստովանել է, որ «որոշ խնդիրներ կան», նա պնդել է, որ դրանցից մի քանիսը չափազանցված են[51]։ Նա նաև չի կարողացել հաստատել կամ պատասխանել այն հարցին, թե ինչու և ինչպես իր զգոն վարչակազմի օրոք անվտանգության նախկին խորհրդականը կարողացել է այդքան գումար լվանալ մասնավոր բանկային հաշիվների միջոցով, նույնիսկ եթե դրանք կապված չէին 2 միլիարդ դոլարի հետ, որը նա պնդում էր, որ չի կորել։ Վերլուծաբանները նաև նշել են, որ նախկին նախագահ Ջոնաթանի հայտարարությունը խուսափողական և երկիմաստ էր, քանի որ նման խուսափողական ժխտումը ընկալվում է որպես ճանաչում, այն կարող է մեկնաբանվել այսպես՝ որ Դասուկին փող է գողացել, բայց չի գողացել 2,2 միլիարդ դոլար[51]։

Նախկին նախագահի հայտարարությունից հետո, Կոնգրեսի հասարակայնության հետ կապերի քարտուղար պարոն Ջո Իգբոկվեն մեղադրեց նախկին նախագահին՝ ասելով, որ չպետք է նրան լուրջ վերաբերվել, մինչդեռ PDP-ի նախկին քարտուղարի պաշտոնակատար, Շեֆ Ռեմի Ակիտոյեն ասել է, որ Ջոնաթանը պարզապես արտահայտել է իր կարծիքը, և միևնույն ժամանակ՝ դիմել է անվտանգության ծառայություններին գործը քննելու համար[51]։

Նիգերիայի NBA փաստաբանների ասոցիացիայի երկրորդ փոխնախագահ պարոն Մոնդի Ուբանին առաջարկել է հետևյալը՝ «Ահա, թե ինչու մեզանից ոմանք կարծում են, որ եթե Ջոնաթանի մարդկանցից որևէ մեկը հիշատակվել է հետաքննության ընթացքում, ապա EFCC-ի համար ամենալավն այն է, որ նրան հրավիրեն գալ և օգտակար հայտարարություններ անել։ Քանի որ նա պնդում է, որ Դասուկին հանցագործություն չի կատարել, նրան կարելի է հրավիրել՝ իշխանություններին պատմելու այն ամենը, ինչ նա գիտի»[51]։

Խոստովանական հայտարարություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի քանի ինքնախոստովանական ցուցմունքներ օգնել են զենքի գնման գործարքի հետաքննությանը։ Սեյլիսին, ով Դասուկիի հետ համատեղ բանկային հաշիվ ուներ, պնդում էր, որ Նիգերիայի կենտրոնական բանկից 47 միլիոն դոլար է հանել. գումարը 11 ձեռքի ճամպրուկներով առաքվել է Դասուկիին՝ իր բնակության վայր[52]։

Սեյլիսիի հայտարարության մեջ ասվում է՝

«Ես հիշում եմ, որ 20.11.2014 թվականին NSA-ն, Դասուկին, ինձ հանձնարարեց դիմել CBN-ին և վերցնել 47 միլիոն դոլար կանխիկ գումար, իսկ մնացորդը եվրոյով. այդ ցուցումը կատարվել է, գումարը փոխանցվել է NSA-ին մոտ 11 ձեռքի ճամպրումներով։ Ես հաստատել եմ CBN-ից ստացված գումարը, որը փոխանցվել է Դասուկիի։ Ես ոչ մի ցենտ չեմ շահել։ Միջոցների փոխանցման հայցը ուղարկվել է հատուկ ծառայություններին՝ NSA-ի ներկայացուցիչ Մ. Ս. Դասուկիի ստորագրությամբ՝ CBN-ի ղեկավարի անունով։ Ես տեղյակ չէի մեր CBN հաշվին գումար ստանալու աղբյուրի մասին։ Արտարժույթը, որը ես ստացել եմ CBN-ից, տեղափոխվել է նրա տուն՝ N 13 Ջոն Կադիուսի փողոց, Ասոկորո»[53]։

Դեսպան Յուգուդան հայտարարել է, որ 600 միլիոն նայրա գումար է փոխանցել Ազգային Աշխատանքային Կոմիտեի, Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցության Շփումների և Մոբիլիզացիայի հանձնաժողովի վեց նախագահներին՝ 2015 թվականի ընդհանուր ընտրություններին մասնակցելու համար։ Նրա խոսքով՝ շահառուներն են Երիմա Աբդուլահին, Շեֆ Բոդե Ջորջը, Փիթեր Օդիլին, Ջիմ Նվոբոդոն, Աթահիրու Բաֆարավան և Ահմադու Ալին[54]։ Նա 300 միլիոն նայրա է փոխանցել BAM Properties-ին, որի հաշվի մանրամասները նրան է ուղարկել Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցության նախկին ազգային նախագահ Բելո Խալիրին։ Նա նաև պնդել է, որ 200 միլիոն նայրա է ուղարկել Քեբբի նահանգի նահանգապետի թեկնածու Բելլո Սարկ Յակիին։ Զամֆարայի նախկին նահանգապետ Մահմուդ Շինկաֆին 100 միլիոն նայրա է ստացել[55]։ Բաշիրի խոստովանական հայտարարության մեջ ասվում է՝

600 միլիոն նայրա դրամական միջոցները նախատեսված էին 2015 թվականի ընտրություններում Շփումների և մոբիլիզացիայի հանձնաժողովների վեց գոտիների նախագահների համար։ Նախագահներն էին Բոդ Ջորջը, Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Երիմա Աբդուլահին, Փիթեր Օդիլին, Աթահիրու Բաֆարավան, Ջիմ Նվոբոդոն. Ահմադու Ալին։ Յուրաքանչյուր նախագահին հանձնվել է 100 միլիոն նայրա գումար։ Ես գումարը տվել եմ պրոֆեսոր Ալկալիի ընկերակցությամբ, ով նախկին նախագահի քաղաքական խորհրդականն էր։ Տարածքային նախագահները ներկայացնում են Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցությունը (PDP): Ես նաև հանձնարարել եմ Jabbama Limited-ին 100 միլիոն փոխանցել Dalhat Limited-ին՝ Աթահիր Բաֆարավայի խնդրանքով։ Հիշում եմ նաև, որ Բելո Սարկին Յակիին այն մարդկանց թվում էր, որոնց այն ժամանակվա NSA-ն հանձնարարել էր ուղարկել 200 միլիոն նայրա։ Նա Քեբբի նահանգի PDP-ի նահանգապետի թեկնածուն էր։ Ես ծանոթ էի Stallion Limited-ի նախագահին, որի երկրորդ անունը չեմ կարող հիշել։ 2014 թվականի դեկտեմբերից մինչև 2015 թվականի հունիս ընկած ժամանակահատվածում, այն ժամանակվա NSA-ի հրահանգով, ես Jabbama Limited-ը ներկայացրեցի ընկերության աշխատակիցներին՝ խորհրդի նախագահի հանձնարարությամբ։ Երբ հաշիվը բացվեց, այն ժամանակվա NSA-ի ցուցումով ժամանակ առ ժամանակ վճարումներ էին կատարվում, մասամբ՝ արտարժույթով կամ փոխանցումներով։ Ես կցանկանայի ավելացնել, որ երևի 2015 թվականի փետրվարին ես Jabbama-ին հանձնարարեցի 300 միլիոն նայրա փոխանցել BAM Properties հաշվին։ Հաշիվը ինձ տրամադրվեց Բելո Խալիրին, որպես այն մարդկանցից մեկը, ում NSA-ի նախկին աշխատակիցը խնդրել էր ինձ գումար փոխանցել։ Ես նաև հիշում եմ, որ Մահմուդ Ալի Շինկաֆիին 100 միլիոն նայրա գումար է ուղարկվել այն ժամանակվա NSA-ի ցուցումով։ Ի լրումն 2015 թվականի նոյեմբերի 30-ի իմ դիմումի, ես մուտքագրեցի 829,800 ԱՄՆ դոլարի գումար (համարժեք է 200 միլիոն նայրայի), որից 600 միլիոնը փոխանցվել է ինձ՝ PDP գոտիավորման հանձնաժողովների վեց նախագահներին բաշխելու համար։ Ես չգիտեմ, թե ով է Dalhatu Investment Limited-ի տնօրենը, բայց Դալհաթու Բաֆարավայի ցուցումով ընկերության հաշվին փոխանցվել են ընդհանուր առմամբ 1,5 միլիարդ նայրա արժողությամբ միջոցներ, որոնք Jabbama Limited-ը ստացել է այն ժամանակվա NSA-ից։ Ես ամեն ջանք կգործադրեմ, որպեսզի վերադարձնեմ PDP-ի վեց գոտու հանձնաժողովների նախագահներին փոխանցված 600 միլիոն նայրա գումարը և կդիմեմ հանձնաժողովին՝ իրենց մեխանիզմներն օգտագործելու՝ տարբեր հաշիվներին փոխանցված գումարի մնացորդին հետևելու համար[56][57]։

Իր հակընդդեմ հայցում Շեֆ Բոդե Ջորջը հերքել է Յուգուդայից 2015 թվականի ընդհանուր ընտրությունների համար ընդհանուր առմամբ 100 միլիոն դոլար ստանալու մեղադրանքը։ Նա Յուգուդայի հայտարարությունն անվանել է «չարամիտ և նենգափոխված»[58]։ Բոդեի հայտարարության մեջ ասվում է՝

"Իմ ուշադրությունը գրավեց մեկ այլ չարամիտ և միտումնավոր խարդախ հայտարարություն այն մասին, որ ես 100 միլիոն նայրա եմ ստացել ֆինանսների նախկին պետական նախարար Բաշիր Յուգուդայից։ Սա ևս մեկ աղաղակող սուտ է, որի մեջ ճշմարտության ոչ մի կաթիլ չկա։ Սա կրկին առցանց թերթի կողմից կազմակերպված Լինչի ամբոխի լրագրության անառակ շարունակությունն է։ Կարևոր փաստն այն է, որ այս տարվա սկզբին, ընտրություններից շատ առաջ, կուսակցությունը ստեղծեց Շփումների և Մոբիլիզացիայի հանձնաժողով յուրաքանչյուր գոտում՝ տարբեր խմբակցություններին հաշտեցնելու և նախընտրական գոտիներում նպատակների ամուր միասնություն ապահովելու համար։ Ես ընտրվել եմ Հարավ-արևմտյան գոտու նախագահ։ Հանձնաժողովը, որը բաղկացած էր կուսակցության 18 բարձրաստիճան անդամներից, որոնք ունեին ակնառու հեղինակություն և օրինակելի առաջնորդություն, առնվազն 10 հանդիպում է անցկացրել Լագոսի իմ գրասենյակում։ Այս մարդիկ եկել էին հարավ-արևմուտքի բոլոր անկյուններից, յուրաքանչյուր նահանգ ներկայացնում էր երեք անդամ։ Նրանք բոլորն էլ լիովին պատրաստ են հաստատել իմ պնդումները։ Այդ քննարկումների կեսին Յուգուդան մոտեցավ ինձ և ասաց, որ կուսակցությունը փոխհատուցելու է կոմիտեի 18 անդամների տրանսպորտի, կեցության և սննդի ծախսերը՝ իրենց կատարած աշխատանքի դիմաց։ Ավելի ուշ կոմիտեն ներկայացրեց կուսակցության քննարկումների հաշվետվությունը, ապա դադարեցրեց իր գործունեությունը։ Այս բոլոր ջանքերի համար Յուգուդան հանձնաժողովին հատկացրեց ընդամենը 30,000 դոլար։ Այդ պահին դա 6 միլիոն նայրայով պակաս էր։ Յուգուդան երբեք չի կարողանա պնդել, որ ինքը 100 միլիոն նայրա Է հատկացրել կոմիտեին։ Սա լրագրող ներկայացող խաբեբաների երևակայության արգասիքն է։ Կրկին՝ փաստերը սուրբ են...[59]

Նիգերիայի պաշտպանության նախկին պետնախարար Մուսիլիու Օբանիկորոն իշխանությունների կողմից հարցաքննվելու ժամանակ նաև բացատրել է, թե ինչպես է Էկիտի նահանգի նախկին նահանգապետ Այո Ֆայոզեին հինգ միլիոն դոլար (մոտ 1,8 միլիարդ նայրա) վճարել զենք գնելու համար նախատեսված միջոցներից[48]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Dasukigate». Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 26-ին.
  2. ↑ «EFCC arrests former Minister, others over alleged $2billion arms deal». Premium Times. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  3. ↑ «EXCLUSIVE: Why EFCC arrested Yuguda, Bafarawa, ex-PDP». Premium Times. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  4. ↑ «EFCC May Invite Jonathan For Questioning Over Arms Deal». Naij.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  5. ↑ «$2.1bn Scandal: Dasuki Implicates Ex-Governors, Bode George and». Express Nigeria. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  6. ↑ «Armsgate: EFCC arrests ex-minister, Dasuki's ex-finance chief». The Nation Newspaper. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  7. ↑ «Dasuki Lists Ex-Govs, PDP Chiefs In Arms Scandal». Naij.com.
  8. ↑ «United States District Court» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 14-ին.
  9. ↑ «Bulgaria-Based US Arms Dealer Charged with Brokering Illicit Deal». Balkan Insight (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ մայիսի 21. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 14-ին.
  10. ↑ «$2.9b arms procurement: Buhari orders arrest of Dasuki, others». Vanguard News. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  11. ↑ «Arms Procurement Deal: Buhari Orders Arrest of Dasuki, Others». Thisday News. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  12. ↑ «Buhari orders arrest of Dasuki, others over arms procurement fraud». Daily Post. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  13. ↑ «Arms deals: Buhari orders arrest of Dasuki, others». The Nation Newspaper. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  14. ↑ «Nigeria: U.S.$2 Billion Arms Deal - FG Slams Six-Count Money». allAfrica.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  15. ↑ «Nigerian ex-President Goodluck Jonathan stole». Japan Times. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  16. ↑ «Nigeria orders arrest of ex-adviser over $2bn arms deal». Al Jazeera. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  17. ↑ «ALLEGED $2bn arms deal fraud: EFCC uncovers another N600m». Vanguard news. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  18. ↑ «Buhari Orders Arrest Of Indicted Persons In N2 Trillion Arms». Nigerian Newspaper. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  19. ↑ «Dasuki lied, shunned arms probe panel's invitation –Presidency». African spotlight. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  20. ↑ «Dasuki kicks as Buhari orders arrest, says, "I was never invited to defend myself"». premium Times. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  21. ↑ «SSS wrong in seizing Dasuki's passport, right in searching his». Premium Times. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  22. ↑ «DSS seizes Dasuki's passport, placed under house arrest». The Nation. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  23. ↑ «Former NSA Dasuki's Top Staff, 20 Others Arrested By EFCC Over». Sahara reporters. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  24. ↑ «DSS re-arrests Dasuki, EFCC seizes Dokpesi in arms deal probe». The Guardian. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  25. ↑ «Former national security adviser (NSA), Sambo Dasuki makes». Safari News Nigeria. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  26. ↑ «Ex-NSA – Dasuki confesses, names ex-governors, others in alleged». therenaissanceng.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  27. ↑ «Arms Purchase Scandal: Raymond Dokpesi Arrested». Sahara reporters. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  28. ↑ «Alleged arms deal scandal: EFCC arrests Dokpesi». Vanguard News. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  29. ↑ «$2bn arms deal: FG slams 6-count money laundering charge». Vanguard news. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  30. ↑ «Dokpesi Slammed With Six Counts Of Money». Sahara Reporters. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  31. ↑ «Arms Deal: Dasuki, Dokpesi, Others Bag 43-Count Money». City People Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  32. ↑ «Court Refuses Dokpesi Bail». The Guardian. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  33. ↑ «Court grants Raymond Dokpesi bail». Premium Times Nigeria. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  34. ↑ «JUST IN: Dokpesi Granted Bail On Strict Conditions». Naij.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  35. ↑ «N2.1bn Alleged Fraud: Court Grants Dokpesi Bail». Leadership Newspaper. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  36. ↑ «Lion of Bourdillon: AIT fights back». The Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  37. ↑ «Ex-Finance Minister, Yuguda, Bafarawa's Son, Others Arrested over». Thisday. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  38. ↑ «EFCC Arrests Former Sokoto Governor, Attahiru Bafarawa». Channels TV. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  39. ↑ «Arms Purchase Scandal: EFCC Grabs Attahiru Bafarawa». Sahara reporters. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  40. ↑ «Charge Bafarawa to Court Now, Family Tells EFCC». Thisday. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  41. ↑ «EFCC Arrests Former Minister Of State For Finance Yuguda». Channels TV. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  42. ↑ «Ex-Minister Bashir Yuguda arrested over Dasuki-related fraud». Naij.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  43. ↑ «How Former NSA Dasuki Shared N30b 'Loot' To Anenih, Ayu, PDP». Sahara Reporters. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  44. ↑ «THE ARMS DEAL PROBE: Anti-graft War or Score Settling». Thisday News. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  45. ↑ «Investigators Trace N650m To Thisday Publisher Nduka Obaigbena». Sahara reporters. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  46. ↑ «Why I received N670m from Dasuki, by Nduka Obaigbena, ThisDay Publisher». Vanguard News. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  47. ↑ «EFCC docks Dasuki, Yuguda, others on fresh charges today». Vanguard News. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  48. ↑ 48,0 48,1 «Obanikoro explains how he gave Fayose $5m arms deal». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 25-ին.
  49. ↑ 49,0 49,1 «Buhari's committee "indicts over 300 ONSA contractors, recovers over N7 billion" | Premium Times Nigeria» (բրիտանական անգլերեն). 2016 թ․ մարտի 24. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 25-ին.
  50. ↑ «Jonathan washes hand off arms procurement scandal». Premium Times. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 51,3 «Provide evidence Dasuki didn't steal $2.1b; TUC, others tell Jonathan». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2016 թ․ հոկտեմբերի 26. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 25-ին.
  52. ↑ «How $47m Was Delivered From CBN To Dasuki In 11 Suitcases». Naij.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  53. ↑ «I delivered $47m in 11 suitcases to Dasuki - Ex-director». PM News Nigeria. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  54. ↑ «$2B ARMS: EFCC PROBES BODE GEORGE, ODILI, BELLO». urban reporters. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  55. ↑ «Dasuki Lists Bode George, Odili As Accomplices In Arms Deal Scandal». Naij.com. 2015 թ․ դեկտեմբերի 3. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  56. ↑ «I Gave N600million To Bode George, Peter Odili, Attahiru Bafarawa». Sahara Reporters. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  57. ↑ «EFCC Set To Probe Bode George, Odili Following». Naij.com. 2015 թ․ դեկտեմբերի 4. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  58. ↑ «I didn't collect N100 from Yugudu - Bode George». Nigerian Bulletin. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  59. ↑ «I didn't collect N100 from Yugudu - Bode George». Vanguard News. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=2_միլիարդ_դոլարի_զենքի_վաճառքի_գործարք&oldid=9947139» էջից