Ֆերենց Հերցեգ

Ֆերենց Հերցեգ; հունգ.՝ Herczeg Ferenc
Ծննդյան անուն	գերմ.՝ Franz Herzog
Ծնվել է	սեպտեմբերի 22, 1863[…]
Ծննդավայր	Վրշաց, Temes County, Ավստրիական կայսրություն
Վախճանվել է	փետրվարի 24, 1954[…] (90 տարեկան)
Վախճանի վայր	Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն
Գերեզման	Ֆարկաշրետի գերեզմանոց
Մասնագիտություն	գրող, լրագրող, դրամատուրգ, քաղաքական գործիչ և արձակագիր
Լեզու	հունգարերեն
Քաղաքացիություն	Հունգարիա
Կրթություն	Piarist High School, Timișoara?
Ժանրեր	վեպ
Անդամակցություն	Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Պետոֆի հասարակություն, Կիշֆալուդիի միություն և Budapest Association of Journalists?
Կուսակցություն	Liberal Party? և National Party of Work?
	Ferenc Herczeg Վիքիպահեստում

Ֆերենց Հերցեգ (հունգարերեն՝ Ferenc Herczeg, ծնյալ Ֆրանց Հերցոգ (Franz Herzog), սեպտեմբերի 22, 1863(1863-09-22)^[1]^[2]^[3]^[…], Վրշաց, Temes County, Ավստրիական կայսրություն - փետրվարի 24, 1954(1954-02-24)^[1]^[2]^[3]^[…], Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն^[4]), հունգար թատերագիր, վիպասան, ով իր հայրենիքում առաջ է տարել պահպանողական ազգայնականության գաղափարախոսությունը։ Երեք անգամ առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակով պարգևատրման^[6]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1863 թվականի սեպտեմբերի 22-ին, բուրգոմիստրի ընտանիքում։ 1881-ից 1884 թվականներին սովորել է Բուդապեշտի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում։

1890-ական թվականներին դարձել է ժողովրդա-ազգային գաղափարական ուղղության ամենահայտնի գրողներից մեկը Հունգարիայում։ 1894 թվականին հիմնադրել է «Új Idők» («Նոր ժամանակներ») շաբաթաթերթը, որի գլխավոր խմբագիրն է եղել մինչև 1944 թվականը։ 1911—1918 թվականներին խմբագրել է «Magyar Figyelő» («Հունգարացի դիտորդ») ամսագիրը։

1896 թվականին ընտրվել է երկրի խորհրդարանի պատգամավոր, 1899 թվականին՝ Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, 1901 թվականին՝ «Շանդոր Պետեֆի» ընկերության նախագահ։

1925, 1926 և в 1927 թվականներին իր «Կյանքի դարպասները» վեպի համար առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակով պարգևատրման։ Պատմական այդ վեպը պատմում է արքեպիսկոպոս Տամաշ Բակոչի մասին, ով եղել է պապական գահի միակ հունգարազգի հավակնորդը։

Գրողի ուշագրավ ստեղծագործություններից է «Երազային երկիր» վեպը։ Այն պատմում է ամերիկացի մեծահարուստ գործարարի և արկածախնդիր մի հունգարուհու սիրո մասին, որն ավարտվում է խանդի ահեղ տեսարանով ու սպանությամբ՝ Աթենքից Վենետիկ ընթացող զբոսանավի վրա։

Հերցեգի վեպերում հաճախ կրկնվող թեմաներից է հարուստ ժառանգի և նրան իրավազրկել տենչացող եղբոր կամ զարմիկի և կամ այլ ախոյանի բախումը(Huszt of Huszt- 1906 թ., Մագդալենայի երկու կյանքերը- 1917 թ., Հյուսիսային լույսեր- 1930 թ.):

Ընտիր երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Վերևում և ներքևում» — Fenn és lenn (1890)
Mutamur (1892)
«Դյուրկովիչ քույրերը» — A Gyurkovics lányok (1893)
«Ժուժա Շիմոն» — Simon Zsuzsa (1894)
«Սաբոլչի ամուսնությունը» — Szabolcs házassága (1896)
«Հեթանոսներ» — Pogányok (1902)
«Հուստ Հուստի» (1907)
«Երկնագույն աղվեսը»— A kék róka (1917)
«Կյանքի դարպասներ» — Az élet kapuja (1919)
«Հյուսիսափայլ» — Északi fény (1929)
«Մարդիկ, պարոնայք և տերերը» — Emberek, urak és nagyurak (1930)

Երկերի էկրանավորումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոթ քույր, 1915, ԱՄՆ, ռեժիսոր՝ Սիդնի Օլքոթ
A dolovai nábob leánya, 1916, Ավստրո-Հունգարիա, ռեժիսորներ՝ Ենո Յանովիչ և Ալեքսանդր Կորդա
Գնդապետը (Az ezredes), 1917, Ավստրո-Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Միխաել Կուրտից
Erotikon, 1920, Շվեդիա, ռեժիսոր՝ Մաուրից Շտիլլեր
Վեցի քույրը, 1920, Շվեդիա, ռեժիսոր՝ Ջոն Բրունիուս
Ռակոչիի քայլերգը (Rákóczi induló), 1933, Ավստրիա և Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Շտևե Սեկելի
Szenzáció, 1936, Հունգարիա, ռեժիսորներ՝ Շտևե Սեկելի և Վլադիսլավ Վայդա
Հեթանոսներ, 1937, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Էմիլ Մարտոնֆի
Երկնագույն աղվեսը (Der Blaufuchs), 1938, Գերմանիա, ռեժիսոր՝ Վիկտոր Տուրյանսկի
Դյուրկովիչ քույրերը, 1941, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Դ. Ակոշ Համզա
L'ultimo ballo, 1941, Իտալիա, ռեժիսոր՝ Կամիլո Մաստրոչինկե
Յոթ սիրուհի, 1942, ԱՄՆ, ռեժիսորէ Ֆրենկ Բորզագ
Szíriusz, 1942, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Դ. Ակոշ Համզա
A láp virága, 1943, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Դ. Ակոշ Համզա

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

A magyar irodalom története, 4, 6 köt., Bdpst, 1965—1966.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 filmportal.de — 2005.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #121829855 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^5,0 ^5,1 https://library.hungaricana.hu/hu/view/OGYK_Almanach_1910-1918_1/?query=Herczeg%20Ferenc&pg=304&layout=s
↑ «Nomination Database». www.nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 19-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ferenc Herczeg Internet Movie Database կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆերենց Հերցեգ» հոդվածին։

[_fb2cc3f449c3d086-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_9fe4c9f411bf74cc-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_b7877197f1e52479-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 filmportal.de — 2005.

[_932d1ec0d229a0bb-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #121829855 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_3a5e50c2c042add5-5] 5,0 ^5,1 https://library.hungaricana.hu/hu/view/OGYK_Almanach_1910-1918_1/?query=Herczeg%20Ferenc&pg=304&layout=s

[6] «Nomination Database». www.nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 19-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]