Յուրի Գասպարյան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Գասպարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Յուրի Գասպարյան (այլ կիրառումներ)

Յուրի Գասպարյան
Ծնվել է	ապրիլի 17, 1940(1940-04-17) (84 տարեկան) Լենինական, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Մասնագիտություն	տնտեսագետ և սոցիոլոգ
Հաստատություն(ներ)	ՀՀ ԳԱԱ փիլիսոփայության, սոցիոլոգիայի և իրավունքի ինստիտուտ, ՀԱՊՀ և Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան (1964) և Շևչենկոյի անվան համալսարան (1969)
Կոչում	պրոֆեսոր

Յուրի Արսենի Գասպարյան (ապրիլի 17, 1940(1940-04-17), Լենինական, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ՀՊՄՀ սոցիոլոգիայի և սոցիալական աշխատանքի ամբիոնի վարիչ, սոցիոլոգիական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՌԴ հումանիտար գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամ։

Կենսագրություն

Յուրի Գասպարյանը ծնվել է 1940 թվականի ապրիլի 17-ին Լենինական քաղաքում՝ մանկավարժների ընտանիքում։ Հայրը՝ Արսեն Գասպարյանը եղել է մաթեմատիկայի ուսուցիչ հանրակրթական դպրոցում, մայրը՝ Վարդուհի Գասպարյանը եղել է ռուսաց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի հանրակրթական դպրոցում։ 1946 - 1956 թվականներին Յուրի Գասպարյանը սովորել և ավարտել է Լենինականի Վ. Մայակովսկու անվան թիվ 5 միջնակարգ դպրոցը։ Դպրոցական տարիներին մեծ հետաքրքրություն ունենալով ֆիզիկա առարկայի ուսումնասիրման բնագավառում, և գերազանց տիրապետելով ֆիզիկայի տեսական խնդիրների լուծմանը 1955-1956 թվականներին ղեկավարել է Լենինականի քաղաքի միջնակարգ դպրոցներում գերազանց սովորող բարձր դասարանի աշակերտներից բաղկացած ֆիզիկա առարկան ուսումնասիրողների խմբակը։ 1959-1964 թվականներին սովորել է Երևանի Պետական համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետում։ Երկու տարի աշխատել է Առաջարկի և պահանջարկի Համամիութենական գիտահետազոտական ինստիտուտի Հայկական մասնաճյուղում, որպես ավագ գիտաշխատող։ 1966 թվականին ընդունվել է Կիևի Տարաս Շևչենկոյի անվան պետական համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետի ասպիրանտուրան և 1969 թվականին ստացել է տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան։
Կիևի համալսարանում ասպիրանտուրայի տարիներին Յուրի Գասպարյանը, միաժամանակ հեռակա կարգով սովորել և ավարտել է նույն համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը 1970 թվականին ստանալով իրավաբանի որակավորում։ 1973 թվականին նույն համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում ավարտելով հեռակա ասպիրանտուրան՝ ստացել է իրավաբանական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան։

Գործունեություն

Յուրի Գասպարյանը 1970-1990 թվականներին պատասխանատու պաշտոններ է վարել ՀԽՍՀ ներքին գործերի մինիստրության և Հանրապետական ժողովրդական վերահսկողության կոմիտեում։

Դեռ Խորհրդային Միության տարիներին Յուրի Գասպարյանը հրապուրված է եղել սոցիոլոգիայի գիտական գիտելիքների ուսումնասիրությամբ։ Մեծ դժվարություններով ձեռք է բերել սոցիոլոգիային վերաբերող գրականություն և ուսումնասիրել։ Գասպարյանը 1991-1993 թվականներին Սանկտ-Պետերբուրգում և Ռուսաստանում հայտնի գիտնական, փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Կ. Խաբիբուլլինի ղեկավարությամբ հրատարակել է սոցիոլոգիայի գիտության բնագավառում դոկտորանտուրա ընդունվելու համար սահմանված քանակի գիտական աշխատություններ և 1993 թվականին ընդունվել Սանկտ Պետերբուրգի սոցիոլոգիայի ֆակուլտետի դոկտորանտուրա։ 1997 թվականին ավարտելով դոկտորանտուրան, գերազանցությամբ պաշտպանել է իր ատենախոսությունը և ստացել սոցիոլոգիական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան։ Դոկտորական ատենախոսության թեման եղել է. «Ռուսաստանի ընտանիքի ինստիտուտի զարգացման, բարելավման և թարմացման հեռանկարները գալիք ապագայում»։ Կարճ ժամանակում Ռուսաստանում սոցիոլոգիայի գիտության բնագավառում ձեռք բերած նվաճումների համար 2000 թվականից դարձել է Ռուսաստանի Դաշնության երկրների հումանիտար գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամ։ 1998 թվականին Գասպարյանը տեղափոխվել է Հայաստան և մինչև 2001 թվականը աշխատել է ՀՀ ԳԱԱ փիլիսոփայության, սոցիոլոգիայի և իրավունքի ինստիտուտում՝ որպես ավագ գիտաշխատող։ 2001-2004 թվականներին աշխատել է Հայաստանի ճարտարագիտական համալսարանի փիլիսոփայության և սոցիոլոգիայի ամբիոնում՝ որպես պրոֆեսոր։ 2004-2006 թվականներին աշխատել է Երևանի պետական համալսարանի սոցիոլոգիայի ֆակուլտետում որպես Սոցիալական աշխատանքի և սոցիալական տեխնոլոգիաների ամբիոնի վարիչ։ 2006 թվականից աշխատում է Խաչատուր Աբովյանի անվան Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի կրթության հոգեբանության և սոցիոլոգիայի ֆակուլտետի, սոցիոլոգիայի և սոցիալական աշխատանքի ամբիոնի վարիչ։ Յուրի Գասպարյանի գիտական հետաքրքրությունների հիմնական ոլորտներն են ընտանիքի, երիտասարդության, կրթության գիտության, կրոնի, քաղաքական և տնտեսական սոցիոլոգիայի, ինչպես տեսական, այնպես էլ կիրառական հիմնահարցերը։

Յուրի Գասպարյանը սոցիոլոգիայի գիտության բնագավառում իր գիտական նվաճումներով ոչ միայն հայտնի է Հայաստանում, այլ նաև Ռուսաստանի Դաշնության և Խորհրդային Միության մյուս երկրներում։ Յուրի Գասպարյանը հեղինակ է շուրջ 250 գիտական աշխատությունների, այդ թվում 120-ից ավելի աշխատություններ, հրատարակվել են Խորհրդային Միության փլուզումից հետո, որից երկու տասնյակից ավելի մենագրություններ, ուսումնական ձեռնարկներ, մեթոդական ցուցումներ 75 հազար ընդհանուր տպաքանակով, հրատարակվել են ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ արտասահմանում։

Ամուսնացած է. ունի չորս արու զավակ և 11 թոռ։

Աշխատությունների ցանկ

• «Молодость. Любовь. Семья», СПб, 1996 г., 260 с.,
• «Институт семьи: Проблемы обновления, развития», СПб, 1997 г.,160 с.,
• «Семья на пороге XXI века», СПб, 1999 г.,320 с.,
• «Семья и церковь как единая система регуляции народных традиции и обычаев», СПб, 2002 г.,212 с.,
• «Հայ Առաքելական եկեղեցին և նրա դերը ընտանիքի ամրապնդման և նոր սերնդի սոցիալականացման գործում», Երևան 2002, 160 էջ։
• «Ժողովրդական ավանդույթները և սովորույթները հայ ընտանիքում», Երևան, 2003, 172 էջ։
• «Ձեռներեցության սոցիոլոգիա», Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան 2006, 216 էջ։
• «Социология предпринимательсва», Учебное пособие, М., 2008 г., 202 с.
• « XIX դարի և XX դարասկզբի արևմտյան սոցիոլոգիայի պատմություն», Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2011, 212 էջ։
• «Ընտանիքը ժամանակակից Հայաստանում (սոցիոլոգիական հիմնախնդիրներ)», Բրոշյուր, Երևան, 1995 թվականին, 45 էջ։
• «Օպտիմալ սոցիոլոգիա», Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2012, 124 էջ։
• «Современная семья и уровень ее состояния (социологические проблемы)», Брошюра, Ереван, 1997 г., 28 с.
  «Нравственные основы любви, брака и семьи (социологические проблемы)», Брошюра, Ереван, 1998 г., 26 с.
• «Проблема взаимосвязи семьи и социального развития в армянской социальной философии 19-ого века», Брошюра, Ереван, 2001 г., 30 с.
• «Традиционная семья в демократической Армении», Брошюра, Ереван, 2002 г., 58 с.
• «Развитие социологической мысли в Армении в IV-VIII веках», Монография, Санкт-Петербург, 2014 г., 236 с.
• «Արտադրական պրակտիկայի կազմակերպման առանձնահատկությունները «Արտադրական սոցիոլոգիա մասնագիտության ուսուցման բնագավառում», Մեթոդական ցուցումներ, Բրոշյուր, Երևան, 2005, 22 էջ։
• «Ավանդական ընտանիքը փոխակերպվող հասարակությունում (սոցիոլոգիական հիմնախնդիրներ)>, Բրոշյուր, Երևան, 2002, 56 էջ։
• «Սոցիոլոգիական մտքի զարգացումը Հայաստանում IV-VIII դարերում», Մենագրություն, Երևան, 2014, 264 էջ։