Մասնակից:Tatev99/Ավազարկղ18

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
ԱՊՊԱ-ի կնքման փաստաթղթի նմուշ 2021 թվական

Տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի քաղաքացիական պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրություն՝ (կամ պարզապես ԱՊՊԱ) պատասխանատվության ապահովագրության տեսակ, որն առաջացել է ԱՄՆ-ում 1920-ական թվականներին և շատ տարածված է եղել 1940-ից 1950-ական թվականներին Եվրոպայում (իսկ ավելի ուշ՝ մնացած աշխարհի երկրներում)[1], որտեղ ապահովագրության օբյեկտը գույքային շահերն են՝ կապված տրանսպորտային միջոցի սեփականատիրոջ քաղաքացիական պատասխանատվության ռիսկի հետ՝ տրանսպորտային միջոցն օգտագործելիս կյանքին, առողջությանը կամ գույքին պատճառված վնասից բխող պարտավորությունների համար: Ավտոմեքենաների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրությունը բոլոր երկրներում ներդրվել է որպես սոցիալական միջոց, որի նպատակն է ստեղծել տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի պատճառած վնասի փոխհատուցման ֆինանսական երաշխիքներ և որպես ճանապարհային անվտանգության բարելավման ֆինանսական գործիք: Նման ապահովագրությունը գործում է աշխարհի շատ երկրներում, ինչպես նաև անդրազգային պայմանագրերի շրջանակներում, օրինակ՝ «գրին քարտը»:

ԽՍՀՄ-ում այս օրենքի ներդրման գաղափարը քննարկվում էր դեռևս 1960-ական թվականներին, սակայն հետո որոշվեց ձեռնպահ մնալ նման ապահովագրության ներդրումից[2]։ Այդ օրենքի մշակմանը վերադարձ կատարվեց միայն 1993-1994 թվականներին, երբ Պետդումա սկսեցին ներկայացվել համապատասխան օրինագծի տարբեր տարբերակներ[3][4]։ Օրենքի մշակման վերջնական փուլը տեղի է ունեցել 2000-ից 2002 թթվականներին։ 2000 թվականին օրինագիծն առաջին ընթերցմամբ քննարկվել է Պետդումայի կողմից[5]։ ԱՊՊԱ-ն վերջապես Ռուսաստան եկավ 2003 թվականի հուլիսի 1-ին, այն բանից հետո երբ 2002 թվականի ապրիլի 25-ի «Տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի քաղաքացիական պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» թիվ 40-FZ դաշնային օրենքը մտավ ուժի մեջ:

2015 թվականի հուլիսի 1-ից ավտոմեքենաների սեփականատերերը ինտերնետի միջոցով հնարավրություն ստացան ԱՊՊԱ պայմանագրեր կնքել համացանցի միջոցով և տպել դրանք տպիչի միջոցով[6]։ Այս բանաձևը ստորագրել է Դմիտրի Մեդվեդևը, փաստաթղթի տեքստը հրապարակվել է «Ռոսիյսկայա գազետա»-ում[7]։


Ավտոմեքենաների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության պետական ​​կարգավորումն իրականացնում են Ռուսաստանի կառավարությունը, ՌԴ Ֆինանսների նախարարությունը և Ռուսաստանի Բանկը, որը ապահովագրական վերահսկող մարմին է 2013 թվականի սեպտեմբերի 1-ից: 2011 թվականի մարտի 4-ից պետական ​​ապահովագրական վերահսկողությունն իրականացնում է Ֆինանսական շուկաների դաշնային ծառայությունը, 2004 թվականի մարտի 9-ից՝ Ապահովագրական դաշնային ծառայությունը, իսկ ավելի վաղ՝ Ռուսաստանի ֆինանսների նախարարության ապահովագրության վերահսկողության վարչությունը։ Վերահսկողության գործառույթների մի մասը փոխանցվել է «РСА»-ին՝ որպես ԱՊՊԱ ապահովագրողների ապահովագրական բիզնես սուբյեկտների մասնագիտական ​​ասոցիացիա: Նշվում է նաև ապահովադիրների իրավունքների պաշտպանության «РСА»-ի գործառույթը, որի իրականացումը հաճախ քննադատությունների տեղիք է տալիս:

ԱՊՊԱ-ն Հայաստանի Հնարապետությունում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀՀ-ում պարտադիր ԱՊՊԱ-ի մասին օրենքը՝«ՀՕ‐63‐Ն (ՀՀ օրենքը ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պարտադիր ապահովագրության մասին)» ընդունվել է 2010 թվականի մայիսի 18-ին, իսկ ուժի մեջ մտել է 2010 թվականի հունիսի 26-ին[8]։ ԱՊՊԱ գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունները վերահսկվում են և լիցենզիա են ստանում Հայաստանի կենտրոնական բանկի կողմից։

ԱՊՊԱ սուբյեկտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ապահովագրողներ՝ ապահովագրական կազմակերպություններ, որոնք իրավունք ունեն իրականացնել տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի քաղաքացիական պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրություն՝ համաձայն Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդրությամբ սահմանված կարգի և դաշնային գործադիր մարմնի կողմից ապահովագրական գործունեության վերահսկման համար տրված թույլտվության (լիցենզիայի) հիման վրա: Հայաստանի հանրապետության կենտրոնական բանկում գրանցված է 9 ապահովագրական ընկերություն[9]։
  • Ապահովադիրներ՝ անձինք, ովքեր ապահովագրողի հետ կնքել են պարտադիր ապահովագրության պայմանագիր։ Քանի որ ապահովագրության քաղաքականության առկայության և դրա վավերականության նկատմամբ վերահսկողությունը տրամադրվում է տրանսպորտային միջոցների օգտագործման բազմաթիվ փուլերում, ապահովագրական դաշտի ծածկույթն այստեղ մոտ 100% է: Բացառություններ կարող են լինել այն անձինք, ովքեր ժամանակ չեն ունեցել երկարաձգել ապահովագրության պայմանագիրը և խախտողները, ովքեր կեղծել են ապահովագրական պոլիսները:
  • Շահառուներ՝ երրորդ անձինք, ովքեր վնաս են կրել ավտովթարից։
  • Ապահովագրական միջնորդներ՝  գործակալներ և բրոքերներ:
  • Ապահովագրողների բյուրո ​​ասոցիացիա՝ Հայաստանի ավտոապահովագրողների բյուրո (ՀԱԲ), որը տուժած անձանց շահերի պաշտպանությունը,

ԱՊՊԱ համակարգի կայունության և զարգացման ապահովումը իրականացնող կառույց է:

Գները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2023 թվականի մարտի 30-ի ՀՀ կառավարության Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյան հայտնեց այն մասին, որ նույն տարվա ապրիլի 1-ից ՀՀ-ում ԱՊՊԱ սակագները ազատականեցվելու են։ Իր Ելույթի ժամանակ նա նշեց՝ «Ազատականացումը հիմնականում զարգացման հաջորդական փուլն է, որովհետև կարծում ենք, որ արդեն ավտոապահովագրողների բյուրոն թե տեխնիկապես, թե իր կարողությունների տեսանկյունից պատրաստ է ազատական համակարգի անցմանը։ Ավտոսեփականատերերի համար մենք ունենալու ենք իրենց ռիսկերին համարժեք արդար գների ձևավորման համակարգի ներմուծում, որը նախկինում չենք ունեցել: Ազատականացման արդյունքում քաղաքացիներն ավելի լավ կպատկերացնեն իրենց վարքագծի և ԱՊՊԱ պայմանագրի համար վճարվող գումարների միջև եղած կապը»[10]։ ԿԲ նախագահի խոսքով՝ եթե բոլոր ավտոսեփականատերերը ընտրեն իրենց առաջարկվող գներից նվազագույնը, ապա 56%-ի համար գները կնվազեն, 21%-ի համար՝ գրեթե չեն փոխվի, 23%-ի համար՝ կթանկանան[11]։ 2023 թվականի ապրիլի 1-ից որոշումը ուժի մեջ մտավ և ԱՊՊԱ ոլորտում կիրառվող ապահովագրավճարները ազատականացվեցին հնարավորություն տալով յուրաքանչյուր ապահովագրական ընկերությանը՝ հաճախորդներին առաջարկելու սեփական մոդելի հիման վրա գին-որակ համադրությամբ ծառայություններ։ Ապահովագրավճարը հածվարկվում է հետևյալ բանաձևող՝ «Բազային ավահովագրավճար x Բոնուս-Մալուս գործակից x Պայմանագրի ժամկետից կախված կարգավորիչ գործակից», որտեղ բազային ավահովագրավճար հավասար է՝ հիմնական ավահովագրավճար x ռիսկայնության գործակից[12]։

Մինչև 2023 թվականի Ապրիլի 1-ը ԱՊՊԱ պայմանագրի ապահովագրավճարի չափը կախված է եղել հետևյալ գործոններից.

  • Նախորդ պայմանագրի ավահովագրավճարից (առկայության դեպքում),
  • Պայմանագրի ժամկետից,
  • Բոնուս-Մալուս դասից:

2023 թվականի Ապրիլի 1-ից սկսած այն կախված է

  • Ավտոմեքենային վերաբերող ցուցանիշներից՝ մակնիշ, տիպար, թափքի տեսակ, շարժիչի հզորություն, արտադրության տարեթիվ, արտադրության երկիր, գրանցման երկիր և այլն,
  • Ապահովադրին վերաբերող ցուցանիշներից՝ տարիք, քաղաքացիություն, վարորդական պատմություն, պատահարների պատմություն և այլն,
  • Պայմանագրի ժամկետից։
Տարեկան առավելագույն սահմանաչափ
Հիմնական ապահովագրավճար 41,000 ՀՀ դրամ (նվազագույնը 35,260)
Բազային ապահովագրավճար 102,500 ՀՀ դրամ


Բոնուս-Մալուս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոնուս–Մալուսն իրենից ներկայացնում է ԱՊՊԱ ոլորտում ապահովագրավճարների զեղչերի և հավելավճարների համակարգ, համաձայն որի` ԱՊՊԱ պայմանագրով սահմանվող ապահովագրավճարը հաշվարկվում է ապահովադրի ապահովագրական պատմության հիման վրա:

Բոնուս-Մալուս համակարգը գործում է 2013 թվականի հունվարի 1-ից և մինչև 2016 թվականի սեպտեմբերի 1-ը հիմնված է եղել Ապահովադիրների և վարորդների ապահովագրական պատմության վրա հիմնված երկգործոնային համակարգի վրա: 2016 թվականի սեպտեմբերի 1-ից ԱՊՊԱ ոլորտում անցում է կատարվել առավել պարզ՝ միայն Ապահովադիրների վրա հիմնված Բոնուս-Մալուս համակարգին[13]:

Կախված ապահովադրի ապահովագրական պատմությունից՝ ապահովադիրը ստանում է բոնուսային կամ մալուսային դաս՝ հայտնվելով համապատասխան ռիսկային խմբում։

Յուրաքանչյուր Բոնուս-Մալուս դասին համապատասխանում է որոշակի գործակից, որի կիրառումն էլ բերում է ապահովագրավճարի փոփոխության։

Բոնուս-Մալուս կիրառումը և ԱՊՊԱ ոլորտում ապահովագրավճարի հաշվարկման մեթոդաբանությունը ներկայացվում է Հայաստանի ավտոապահովագրողների բյուրոյի կողմից կազմված է Հայաստանի Կենտրոնական բանկում գրանցված «Կաննոներ RL 1-001» Ապպա ընդհանու պայմաններոում[14]։

Բոնուս-Մալուս ռիսկային դասի համապատասխան գործակիցներ[15]
ԲՄ խումբ ԲՄ դասը ԲՄ գործակցին համապատասխանող մեծությունը
Բարձր ռիսկային 25 300%
24 300%
23 290%
22 270%
21 250%
20 250%
19 230%
Միջին ռիսկային 18 200%
17 160%
16 150%
15 140%
14 130%
13 125%
12 115%
11 110%
Բազային 10 100%
Ցածր ռիսկային 9 97%
8 94%
7 91%
6 88%
5 85%
4 82%
3 75%
2 65%
1 50%

Դասերի միջև կատարվում են փոփոխությունները կախված պատարահարների թվի և պատահարում մեղավոր ճանաչվելու հետ։ Եթե Դուք ունեք մալուսային դաս և առնվազն 4 տարի անընդմեջ որևէ ապահովագրական պատահար տեղի չի ունեցել, որի արդյունքում Ձեր կամ այն անձի պատճառով, ով վարում էր Ձեր մեքենան/մեքենաները, հատուցում է կատարվել, ապա Ձեր մալուսային դասը զրոյանում է (այսինքն՝ Դուք հայտնվում եք 10-րդ դասում)։ Իսկ եթե գտնվում եք ենթադրենք 10-րդ դասում՝ բազային խմբում, և Ձեր ԱՊՊԱ պայմանագրի շրջանակներում տեղի է ունեցել 1 պատահար, որի արդյունքում ապահովագրական ընկերությունը, հատուցում է կատարել երրորդ անձին 1,800,001-ից ավել ՀՀ դրամ, ապա Դուք ստանում եք մալուս 8 դասի չափով և հայտնվում եք 18-րդ դասում (ապահովագրավճարը ավելանում է 100%-ով)[16]։

Փոխհատուցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոխհատուցումների վճարման գործընթացը կարգավորում է «ՀՕ-63-Ն» օրենքի 8-րդ հոդվածով[17]։ Օրենքում նշված է, որ ԱՊՊԱ պայմանագրով նախատեսված ապահովագրական գումարը մեկ ավտոտրանսպորտային միջոցի հետ կապված մեկ ապահովագրական պատահարի համար չպետք է պակաս լինի[18]՝

  • անձնական վնասների համար՝
    • մեկ ապահովագրական պատահարի համար 33 000 000 ՀՀ դրամ
    • յուրաքանչյուր տուժողի համար` 3 300 000 ՀՀ դրամ
  • գույքային վնասների դեպքում՝
    • մեկ ապահովագրական պատահարի համար 18 000 000 ՀՀ դրամ,
  • յուրաքանչյուր տուժողի համար`1 800 000 ՀՀ դրամ։

Եթե անձնական վնասներ են կրել մեկից ավելի անձիք և վնասների ընդհանուր գումարը գերազանցում է ըստ յուրաքանչյուր ապահովագրական պատահարի համար սահմանված ապահովագրական գումարը, ապա ուրաքանչյուր տուժող կհատուցվի վնասների ընդհանուր գումարում իրեն պատճառված անձնական վնասների չափին համամասնորեն, բայց ոչ ավել, քան 3 300 000 ՀՀ դրամը, իսկ եթե տուժողներից մեկի (մի քանիսի) համար համամասնորեն հաշվարկված գումարը (գումարներից յուրաքանչյուրը) գերազանցում է 3 300 000 ՀՀ դրամը, ապա գերազանցող մասով (մասերով) հատուցվում են մյուս տուժողներին պատճառված վնասները` այդ վնասներին համամասնորեն, բայց ոչ ավել, քան 3 300 000 ՀՀ դրամը[18]։

Անձնական վնասներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անձնական վնասների շարքում ներառվում են`

  • տուժողի առողջության վերականգնման հետ կապված ծախսեր
  • տուժողի առողջությանը պատճառված վնասի հետևանքով կորցրած աշխատավարձ (եկամուտներ)
  • տուժողի մահվան հետ կապված ծախսեր

Տուժողի առողջության վերականգման առնչությամբ ծախսերը կապված է տուժողին առաջին բուժօգնության ցուցաբերման, տուժողին բժշկական կամ վերականգնողական հաստատությունները տեղափոխելու, բժշկական կամ վերականգնողական հաստատություններում մնալու, ախտորոշելու, բուժման և առողջության վերականգման հետ կապված միջոցառումներ, բժշկի ցուցումով բուժման շորունակականության ապահովմանն ուղղված միջոցառումների, բժշկի նշանակումով դեղեր ձեռք բերելու, պրոթեզավորման և անվասայլակի, և տեխնիկական այլ միջոցների հետ։ ՀՀ օրենսդրության համաձայն տուժողին հատուցվում է անաշխատունակության ողջ ժամանակահատվածի համար։ Կորցրած աշխատավարձի (եկամուտների) հատուցումը դադարեցվում է, եթե վերականգնվել է նրա աշխատունակությունը կամ սպառվել է ԱՊՊԱ պայմանագրով նախատեսված ապահովագրական գումարը։ Տուժողի մահվան դեպքում հատուցվում է տուժողի մահվան հետևանքով վնասների հատուցման իրավունք ունեցող անձանց կրած վնասները։ Նման հատուցման իրավունք ունեն կերակրողին կորցրած անձիք և տուժողի հուղարկավորության հետ կապված անհրաժեշտ ծախսերը կատարած անձիք[19]։

Գույքին պատճառված վնասներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տուժողի գույքին պատճառված վնասներ են համարվում տուժողի ավտոտրանսպորտային միջոցի վնասվածքը, ոչնչացումը կամ կորուստը և ճանապարհների, դրանց արհեստական կառույցների, կահավորանքի, շինությունների, տուժողին պատկանող այլ գույքի վնասվածքը, ոչնչացումը կամ կորուստը[20]։

Չհատուցվող վնասներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չհատուցվող վնասներն են[21]՝

  • ապահովագրական պատահարի ժամանակ վնաս պատճառած ավտոտրանսպորտային միջոցի սեփականատիրոջը, ապահովադրին և վնաս պատճառած անձին պատճառված անձնական և գույքային վնասները, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նրանց ևս այլ անձանց պատկանող ավտոտրանսպորտային միջոցի օգտագործմամբ այլ անձանց կողմից պատճառվել է վնաս,
  • ապահովագրական պատահարի ժամանակ վնաս պատճառած ավտոտրանսպորտային միջոցի սեփականատիրոջ կամ օրինական հիմքով այն տիրապետող այլ անձի ընտանիքի անդամների գույքին պատճառված վնասները, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նրանց ևս այլ անձանց պատկանող ավտոտրանսպորտային միջոցի օգտագործմամբ այլ անձինք վնաս են պատճառել:
  • հափշտակված կամ առանց հափշտակության նպատակի ապօրինաբար տիրացած ավտոտրանսպորտային միջոցի մեջ գտնվող անձանց պատճառված անձնական և գույքային վնասները, եթե այդ անձինք տեղյակ են եղել, որ ավտոտրանսպորտային միջոցը հափշտակված կամ առանց հափշտակության նպատակի ապօրինաբար տիրացած է եղել, կամ ավտոտրանսպորտային միջոցի մեջ գտնվել են իրենց կամքով,
  • անհաղթահարելի ուժի (ֆորս մաժոր) հետևանքով առաջացած պատահարի արդյունքում պատճառված վնասը,
  • ահաբեկչական, ռազմական գործողությունների, խռովությունների կամ զանգվածային անկարգությունների հետևանքով առաջացած պատահարի արդյունքում պատճառված վնասը,
  • վտանգավոր թափոնների տեղափոխման ժամանակ պատճառված վնասները, եթե դրանք կապված են բացառապես վտանգավոր թափոնների հետ,

տուժողի դիտավորության հետևանքով տվյալ տուժողին պատճառված վնասը,

  • պետական սեփականություն համարվող բուսական կամ կենդանական աշխարհին, օդին, մակերևութային կամ ստորգետնյա ջրերին, ընդերքին պատճառված վնասը,
  • արվեստի գործերին, թանկարժեք զարդերին, քարերին կամ մետաղներին պատճառված վնասը,
  • բեռների փոխադրման պայմանագրով փոխադրվող բեռներին պատճառված վնասը։

Երաշխավորման ֆոնդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երաշխավորման ֆոնդն ԱՊՊԱ մասին օրենքի համաձայն ստեղծված ֆոնդ է, որի կառավարիչն է Հայաստանի ավտոապահագրողների Բյուրոն և որի նպատակն է օրենքով սահմանված դեպքերում Երաշխավորման ֆոնդի միջոցների հաշվին հատուցել տուժած անձանց պատճառված վնասները: Երաշխավորման ֆոնդը գոյանում է Բյուրոյի անդամների կողմից կատարվող միանվագ, պարբերական և լրացուցիչ վճարներից, օրենքով սահմանված այլ ձևերով ներդրված միջոցներից, ինչպես նաև այն ակտիվներից, որոնցում ներդրվել են դրանք, և դրանց կառավարման արդյունքում ստացված եկամուտներից: Երաշխավորման ֆոնդի միջոցները սեփականության իրավունքով պատկանում են Բյուրոյին: Դրանք կարող են օգտագործվել բացառապես Երաշխավորման ֆոնդի համար օրենքով սահմանված նպատակներով և դեպքերում: Այդ դեպքերն են վնաս պատճառած ավտոտրանսպորտային միջոցը կամ դրա վերաբերյալ ԱՊՊԱ պայմանագիր կնքելու պարտականություն ունեցող անձն անհայտ է: Այս դեպքում Բյուրոն Երաշխավորման ֆոնդի միջոցների հաշվին հատուցում է միայն տուժած անձանց պատճառված անձնական վնասները, վնասը պատճառվել է այն ավտոտրանսպորտային միջոցի օգտագործմամբ, որի վերաբերյալ կնքված չէ ԱՊՊԱ պայմանագիր, վնասը պատճառվել է հափշտակված կամ առանց հափշտակության նպատակի ապօրինաբար տիրացած ավտոտրանսպորտային միջոցի օգտագործմամբ և վնաս պատճառած ավտոտրանսպորտային միջոցի վերաբերյալ ԱՊՊԱ պայմանագիր կնքած ապահովագրական ընկերությունը ճանաչվել է անվճարունակ (սնանկ), եթե նա օրենքի համաձայն պարտավոր էր հատուցել պատճառված վնասը:

Երաշխավորման ֆոնդի հաշվին հատուցվող գումարի առավելագույն մեծություններն են`

  • անձնական վնասների դեպքում[17]`
    • մեկ ապահովագրական պատահարի համար 9 000 000 ՀՀ դրամ,
    • յուրաքանչյուր տուժողի համար` 3 000 000 ՀՀ դրամ,
  • գույքային վնասների դեպքում`
    • մեկ ապահովագրական պատահարի համար 1 500 000 ՀՀ դրամ։

ՀՀ ԱՊՊԱ ընկերությունների ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստանի կենտրոնական բանկում գրանցված ԱՊՊԱ ընկերությունների ցանկ[22]
ԸՆկերություն Լիցենզիա
«Այ Էս Ջի» ապահովագրական ՍՊԸ (փաստացի գործունեություն չի ծավալում) ԱՊՈ0049
«Արմենիա Ինշուրաս» ապահովագրական ՍՊԸ ԱՊՈ0002 (0043)
«Էֆես» ԱՓԲԸ ԱՊՈ0012 և ԱՊՎ0005
«Ինգո Արմենիա» ապահովագրական ՓԲԸ ԱՊՈ0005 (0014)
«Լիգա Ինշուրանս» ապահովագրական ՓԲԸ ԱՊՈ 0009
«Հայաստանի արտահանման ապահովագրական գործակալություն» ԱՓԲԸ ԱՊՈ0011
«Նաիրի Ինշուրանս» ապահովագրական ՍՊԸ ԱՊՈ0006
«Ռեգո Ինշուրանս» ԱՓԲԸ ԱՊՈ0010
«Սիլ Ինշուրանս» ապահովագրական ՓԲԸ ԱՊՈ0033

ԱՊՊԱ-ն Ռուսաստանի Դաշնությունում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՊՊԱ սուբյեկտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ապահովագրողներ՝ ապահովագրական կազմակերպություններ, որոնք իրավունք ունեն իրականացնել տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի քաղաքացիական պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրություն՝ համաձայն Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդրությամբ սահմանված կարգի և դաշնային գործադիր մարմնի կողմից ապահովագրական գործունեության վերահսկման համար տրված թույլտվության (լիցենզիայի) հիման վրա: Հայաստանի հանրապետության կենտրոնական բանկում գրանցված է 9 ապահովագրական ընկերություն[23]։ 2017 թվականի մարտի դրությամբ Ռուսաստանում կար 70 այդպիսի ապահովագրող,[24] բոլորն էլ ապահովագրական ընկերություններ են։ Եվս 150 ընկերություն տարբեր ժամանակներում դուրս է մնացել ԱՊՊԱ համակարգից (ՀՌԱՀ-ից դուրս են մնացաել, կամավոր հրաժարվել են ԱՊՊԱ լիցենզիայից կամ լիցենզիաները ուժը կորցրած են ճանաչվել)[25]։
    • Ապահովադիրներ՝ անձինք, ովքեր ապահովագրողի հետ կնքել են պարտադիր ապահովագրության պայմանագիր։ Քանի որ ապահովագրության քաղաքականության առկայության և դրա վավերականության նկատմամբ վերահսկողությունը տրամադրվում է տրանսպորտային միջոցների օգտագործման բազմաթիվ փուլերում, ապահովագրական դաշտի ծածկույթն այստեղ մոտ 100% է: Բացառություններ կարող են լինել այն անձինք, ովքեր ժամանակ չեն ունեցել երկարաձգել ապահովագրության պայմանագիրը և խախտողները, ովքեր կեղծել են ապահովագրական պոլիսները:
  • Շահառուներ՝ երրորդ անձինք, ովքեր վնաս են կրել ավտովթարից։
  • Ապահովագրական միջնորդներ՝  գործակալներ և բրոքերներ:
  • Ապահովագրողների մասնագիտական ​​ասոցիացիա՝ Ավտոմեքենաների ապահովագրողների Ռուսաստանի միությունը (РСА), որը միջոցներ է կուտակում երաշխիքային պահուստներից և ընթացիկ փոխհատուցման վճարներից ու կատարում փոխհատուցման վճարումներ:

Գները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավտոմեքենաների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության համար ապահովագրության դրույքաչափերը կարգավորվում են Ռուսաստանի Բանկի կողմից (մինչև 2015 թվականը դրանք սահմանվում էին Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության կողմից): Նրանք առաջին անգամ ստեղծվել են Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարության 2003 թվականի մայիսի 7-ի թիվ 264 որոշմամբ: Հետագայում դրանք մի քանի անգամ ճշգրտվեցին, սակայն տրանսպորտային միջոցների մեծ մասի համար հիմնական ապահովագրական դրույքաչափի բացարձակ արժեքը մնաց անփոփոխ: 2009 թվականի մարտին փոխվեցին աճող գործակիցները,[26], 2011 թվականի հուլիսին ընդունվեց Կառավարության թիվ 574 որոշումը,[27]որը հանգեցրեց մի շարք ավտոմեքենաների սեփականատերերի սակագների բարձրացման։ Սակագների փոփոխությունների ևս մեկ փաթեթ ներդրվել է Ռուսաստանի Բանկի 2014 թվականի սեպտեմբերի 19-ի թիվ 3384-У հրահանգով[28] 2014 թվականի հուլիսի 21-ի թիվ 223-ФЗ Դաշնային օրենքի ընդունումից հետո[29]։

Ապահովագրության դրույքաչափը հաշվարկելիս բազային դրույքաչափը բազմապատկվում է ճշգրտման գործակիցների որոշակի փաթեթով: Ապահովագրավճարի վերջնական գումարի վրա ազդում են մեքենայի շարժիչի հզորությունը, տարածաշրջանը, որտեղ ապրում է դրա սեփականատերը (գրանցված է), վարորդների թիվը, նրանց տարիքը, ծառայության տևողությունը, ապահովագրության պատմությունը (նախորդ տարիներին ապահովագրված դեպքերի առկայությունը կամ բացակայությունը): Մինչև 22 տարեկան կամ մինչև 3 տարի վարորդական փորձ ունեցող վարորդների համար սահմանված աճող գործոնները ապահովագրավճարը բարձրացնում են մինչև 80%: «РСА»-ի կայքում ներկայացված հաշվիչի միջոցով կարելի է ստուգել սակագների հաշվարկների ճիշտությունը[30]։

Միշտ չէ, որ կիրառվում է գործակիցների ամբողջական փաթեթը: Օրինակ, արտասահմանում գրանցված տրանսպորտային միջոցների գրանցման վայր մեկնելու և Ռուսաստանում ժամանակավոր օգտագործման համար ապահովագրելիս, օգտագործվում է գործակիցների կրճատված փաթեթ:

Ֆինանսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավտոմեքենաների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության համախառն հավելավճարը բաշխվում է հետևյալ բաժնեմսերով՝

  • զուտ պրեմիում (77 %),
  • ներդրումները երաշխիքային պահուստին (2 %),
  • մուծումներ փոխհատուցման վճարների պահուստում(1 %),
  • ապահովագրության ծախսերը (20%), որը ներառում է գործակալի միջնորդավճար:

ԱՊՊԱ-ն ապահովագրության կարևոր տեսակ է: 2004 թվականին հավաքագրել է բոլոր ապահովագրավճարների 13,1 տոկոսը (բացի պարտադիր բժշկական ապահովագրությունից և պետական ​​սոցիալական ապահովագրությունից), 2009 թվականին՝ 16,7 տոկոս, 2014 թվականին՝ 15,3 տոկոս։ Այն շրջաններում, որտեղ ապահովագրական բիզնեսը թույլ է զարգացած, ԱՊՊԱ-ի մասնաբաժինը զգալիորեն բարձր է ռուսական միջինից (օրինակ, Մագադանի շրջանում, 2014 թվականին այն կազմել է 31,3%)։

Ռուսաստանի ավտոապահովագրողների միության պահուստները 2006 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ կազմում էին 3,632 միլիոն ռուբլի, իսկ 2007 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ՝ 5,343 միլիոն ռուբլի:

Ցուցանիշ, ըստ «РСА»-ի[31] 2003 (հուլիս-դեկտեմբեր) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Պրեմիում, միլիոն ռուբլի 25 349 49 428 54 169 63 805 72 409 80 444 85 888 92 726 106 943 121 266 135 190 150 372 220 200
Վճարումներ, միլիոն ռուբլի 1192 18 522 26 409 31 694 39 297 45 683 48 602 54 392 57 059 62 166 78 193 89 079 121 998
Վճարման հարաբերակցությունը 4,7 % 37,5 % 48,8 % 49,6% 54,3 % 56,8 % 56,6 % 58,7 % 53,4 % 51,3 % 57,8 % 59,2 % 55,4 %
Միջին պրեմիում, ռուբ. 1953 1882 1882 2048
Միջին վճարում, ռուբ. 20 806 20 792 23 153 22 406
Ապահովագրված դեպքերի թիվը, հազ. 95 1025 1205 1483
Կարգավորված ապահովագրական գործերի (վճարների) թիվը, հազ. 57 891 1141 1415
Հաշվարկված դեպքերի մասնաբաժինը 60 % 87 % 95 % 95 %

Ավտոմեքենաների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության համար վճարումների հարաբերակցությունը (վճարված վնասների հարաբերակցությունը հավաքագրված ապահովագրավճարներին) ըստ «ФССН»-ի տատանվում է 50-ից 75% (այս տվյալները հաշվի չեն առնում «РСА»-ից փոխհատուցման վճարումները, հաշվի առնելով դրանք, վճարման գործակիցը: հասել է 90%-ի)[32]: Այս ցուցանիշի նկատելի նվազում է գրանցվել 2011 թվականին՝ ապահովագրական նոր սահմանաչափերի և սակագների ներդրումից հետո։

Ապահովագրական հատուցում կատարելու և դրա համապատասխանության մոնիտորինգի կարգը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի սկզբանե ԱՊՊԱ մասին օրենքը նախատեսում էր վճարումների կազմակերպման միայն մեկ տարբերակ՝ տուժողը կապ է հաստատում վնաս պատճառած անձի ապահովագրողի հետ։ Վճարումների նման կազմակերպումը հնարավոր է շնորհիվ այն բանի, որ ԱՊՊԱ ապահովագրողները պետք է ունենան իրենց գրասենյակները կամ ներկայացուցիչները հանրապետության բոլոր մարզերում։

Սակայն ԱՊՊԱ մասին օրենքում 2007 թվականի դեկտեմբերի 1-ի փոփոխությունների համաձայն, վնասների ուղղակի փոխհատուցումը սկսել է կիրառվել 2009 թվականի մարտի 1-ից։ Վճարումների նման կազմակերպման դեպքում ապահովագրված տուժողը կարող է դիմել իր ապահովագրողին վճարումների համար, եթե վնասը պատճառվել է միայն գույքին, և եթե վթարի երկու մասնակիցներն էլ ապահովագրված են ԱՊՊԱ-ով:

2008 թվականի հունիսի 11-ին Պետդուման ընդունեց օրենքը, որով փոփոխություններ կատարվեցին «Տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի քաղաքացիական պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին» դաշնային օրենքի 3-ը հոդվածում, «Ռուսաստանի Դաշնությունում ապահովագրական բիզնեսի կազմակերպման մասին» Ռուսաստանի Դաշնության օրենքում, լրացումներ կատարելու մասին և Ռուսաստանի Դաշնության որոշ օրենսդրական ակտեր անվավեր ճանաչելու մասին դաշնային օրենքի 2-րդ հոդվածում, համաձայն որի հետաձգվել է վնասների ուղղակի փոխհատուցումը, մինչև 2009 թվականի մարտը։

2009 թվականի հոկտեմբերին Ռուսաստանի ավտոապահովագրողների միության նախագահությունը ընդունեց «Կորուստների ուղղակի փոխհատուցման մասին համաձայնագրի» նոր տարբերակը, ըստ որի, 2009 թվականի նոյեմբերի 1-ից վնասների ուղղակի փոխհատուցման կանոնը կիրառվում է ԱՊՊԱ-ի բոլոր պոլիսների վրա, երբ դրանք թողարկվեն (մինչ այդ կանոնը գործում էր միայն 2009 թվականի մարտի 1-ից հետո գնված պոլիսների համար): Սակայն կանոնը չի տարածվում մինչև 2009 թվականի մարտի 1-ը տեղի ունեցած պատահարների վրա։

Նույնիսկ կորուստների ուղղակի փոխհատուցման հնարավորության քննարկման փուլում հայտնաբերվեցին վճարումների նման կազմակերպման հետ կապված խնդիրներ՝

  • տուժողի ապահովագրողի կողմից վճարումների հարկումը և դրանց ապահովագրությունը ճանաչելը,
  • ապահովագրողների միջև հաշվարկների կազմակերպում, երբ նրանց թիվը զգալի է։

2017 թվականի մարտին ուժի մեջ են մտել ԱՊՊԱ մասին օրենքում փոփոխությունները՝ տուժողի տրանսպորտային միջոցին պատճառված վնասի հատուցման առաջնահերթությունը սահմանելով։ Վնասի հատուցման բնական ձևը (բնեղենով պատճառված վնասի հատուցում) ներառում է ԱՊՊԱ ապահովագրողի կողմից տրանսպորտային միջոցի վերականգնման կազմակերպումը: Դաշնային օրենքը սահմանում է վերանորոգման կազմակերպման պահանջները, որոնք, ի թիվս այլ բաների, ներառում են՝ վնասված մեքենայի վերանորոգման ժամկետը (ոչ ավելի, քան 30 աշխատանքային օր տուժողի կողմից մեքենան սպասարկման կետ ներկայացնելու օրվանից), տուժողի համար հասանելիության չափանիշները վնասված մեքենայի վերանորոգման վայրում, մեքենայի արտադրողի երաշխիքային պարտավորությունները պահպանելու պահանջ: Միևնույն ժամանակ, վերանորոգում իրականացնելիս չի թույլատրվում օգտագործված կամ վերանորոգված բաղադրիչների (մասերի, հանգույցների, միավորներ) օգտագործումը: Հակառակ դեպքում կարող է որոշվել ապահովագրողի և տուժողի համաձայնությամբ: Համաձայն Դաշնային օրենքի, մեքենայի տեխնիկական սպասարկումը իրականացվում է սպասարկման կայաններում, որոնց հետ ապահովագրողը կնքել է տեխնիկական սպասարկման պայմանագրեր, և որոնք համապատասխանում են կոնկրետ տուժողի հետ կապված տեխնիկական սպասարկման կազմակերպման պարտադիր ապահովագրության կանոններով սահմանված պահանջներին: Եթե ​​սպասարկման կայաններից ոչ մեկը չի բավարարում նշված պահանջներին, ապա ապահովագրողն իրավունք ունի տուժողին (նրա համաձայնությամբ) ուղղորդել այդպիսի կայաններից մեկը, իսկ համաձայնության բացակայության դեպքում՝ տուժողին փոխհատուցել ապահովագրության վճարի տեսքով։ Ապահովագրողի համաձայնությամբ տուժողն իրավունք ունի ինքնուրույն կազմակերպել իր մեքենայի տեխնիկական սպասարկումը սպասարկման կայանում, որի հետ ապահովագրողը չունի տեխնիկական սպասարկում կազմակերպելու պայմանագիր: Վնասված մեքենայի տեխնիկական սպասարկման աշխատանքների շրջանակի փոփոխությունները, դրա իրականացման ժամկետը և պայմանները պետք է համաձայնեցվեն սպասարկման կայանի կողմից ապահովագրողի և տուժողի հետ: Ավտոմեքենայի վերականգնման վերջնաժամկետը խախտելու համար ապահովագրողը (ի լրումն Ռուսաստանի Բանկի կողմից նրա նկատմամբ այլ պատժամիջոցների հնարավոր կիրառման) յուրաքանչյուր ուշացած օրվա համար տուժողին վճարում է տույժ՝ 0,5%-ի չափով, դաշնային օրենքին համապատասխան որոշված ​​ապահովագրական հատուցման չափը, բայց ոչ ավելի, քան այդպիսի հատուցման չափը: Վնասված տրանսպորտային միջոցի տեխնիկական սպասարկման թերությունների վերացումը, ըստ ապահովագրողի և տուժողի գրավոր համաձայնագրի, կարող է իրականացվել ինչպես բնական, այնպես էլ կանխիկ եղանակով: Ապահովագրողը պատասխանատվություն է կրում սպասարկման կայանի կողմից վերանորոգված մեքենան տուժողին փոխանցելու ժամկետը չկատարելու, ինչպես նաև տուժողի մեքենայի վերականգնման այլ պարտավորությունների խախտման համար: Դաշնային օրենքը սահմանում է այն դեպքերի սպառիչ ցանկը, երբ ապահովագրողը կատարում է ապահովագրական վճար (մասնավորապես՝ մեքենայի ամբողջական կորուստ, տուժողի մահը, ապահովագրողի և տուժողի միջև ապահովագրական հատուցման այս ձևի վերաբերյալ գրավոր համաձայնության առկայությունը, տուժողի մոտ հաշմանդամության առկայությունը, վնասված մեքենայի վերականգնման արժեքը գերազանցում է Դաշնային օրենքով սահմանված ապահովագրական գումարը կամ փոխհատուցման առավելագույն չափը, սահմանված է առանց ոստիկանության ծառայողների մասնակցության դժբախտ պատահարի մասին փաստաթղթերի գրանցման համաձայնագիր): 2017 թվականի սեպտեմբերի 25-ից սկսել է գործել ուղղակի հատուցման սխեման (որով տուժողը կարող է վճարման համար դիմել ոչ թե վթարի մեղավորի ԱՊՊԱ ապահովագրողին, այլ սեփական ապահովագրողին, որի հետ ունի գործող ԱՊՊԱ ապահովագրական պայմանագիր) երկու կամ ավելի մասնակիցների հետ վթարի դեպքում[33][34]։ Ավտոմեքենաների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին օրենքի 12-րդ հոդվածի համաձայն՝ ապահովագրողների կողմից ապահովագրական հատուցում կատարելու կարգի պահպանման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում է Ռուսաստանի Բանկը։

Փոխհատուցման վճարումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«РСА»-ն փոխհատուցում է վճարում տուժողի կյանքին կամ առողջությանը վնաս պատճառելու դեպքում, եթե ապահովագրական հատուցման վճարումը ԱՊՊԱ ապահովագրողը չի կարող կատարել՝

  • լիցենզիայի ուժը կորցրած ճանաչել, ապահովագրողի նկատմամբ սնանկության վարույթի իրականացումը,
  • անհայտ անձ, որը պատասխանատու է տուժողին պատճառված վնասի համար,
  • վնաս պատճառած անձի հետ ԱՊՊԱ պայմանագրի բացակայությունը։

Նաև ապահովագրողի լիցենզիան ուժը կորցրած ճանաչելու կամ դրա նկատմամբ սնանկության վարույթ կիրառելու հետևանքով տուժողի գույքին վնաս պատճառելու դեպքում:

Փոխհատուցման վճարների առավելագույն չափը նույնն է, ինչ ապահովագրված գումարը ԱՊՊԱ-ով: Դրանք կրճատվում են ապահովագրողի կողմից հասցված և պատճառված վնասի համար պատասխանատու վնասի մասնակի հատուցման չափով:

Միաժամանակ լիցենզիան ուժը կորցրած ճանաչվելու կամ ապահովագրողին սնանկության վարույթ կիրառելու պատճառով փոխհատուցման վճարումները կատարվում են երաշխիքների պահուստի միջոցներից, իսկ մնացածը` ընթացիկ հատուցման վճարների պահուստի միջոցներից:

Փոխհատուցումների չափերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն ԱՊՊԱ մասին օրենքի՝ ապահովագրության այն գումարը, որի սահմաններում ապահովագրողը պարտավոր է յուրաքանչյուր ապահովագրական դեպքի առաջանալու դեպքում տուժածներին հատուցել պատճառված վնասը կազմում է՝

  1. յուրաքանչյուր տուժողի կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասի փոխհատուցման առումով ոչ ավելի, քան 500 հազար ռուբլի (մինչև 2007 թվականի դեկտեմբերի 1-ի թիվ 306-ФЗ դաշնային օրենքի ներդրումը մի քանիսի համար սահմանափակվում էր 240 հազար ռուբլով);
  2. մի քանի տուժողների գույքին պատճառված վնասի փոխհատուցման առումով՝ ոչ ավելի, քան 400 հազար ռուբլի.
  3. մեկ տուժողի գույքին պատճառված վնասի հատուցման առումով՝ ոչ ավելի, քան 400 հազար ռուբլի։

Տվյալ դեպքում տուժողի կյանքին վնաս պատճառելու համար ապահովագրական վճարի չափը կազմում է՝

  1. 135 հազար ռուբլի - տուժողի (տան կերակրողի) մահվան դեպքում վնասի փոխհատուցման իրավունք ունեցող անձանց,
  2. ոչ ավելի, քան 25 հազար ռուբլի այս ծախսերը կատարած անձանց հուղարկավորության ծախսերի փոխհատուցման համար:

Մնացած դեպքերում ապահովագրության վճարի չափը հաշվարկվում է այնպես, ինչպես ապահովագրության այլ տեսակների դեպքում:

2014 թվականի հոկտեմբերի 1-ից առանց ոստիկանության ծառայողների մասնակցության գրանցված ճանապարհատրանսպորտային պատահարների առավելագույն վճարը («Եվրո արձանագրություն») ավելացվել է մինչև 400 հազար ռուբլի՝ չորս շրջանների համար.

Ռուսաստանի Դաշնության այլ շրջաններում «Եվրո արձանագրությամբ» վճարման սահմանաչափը կբարձրանա մինչև 400 հազար ռուբլի մինչ 2019 թվականը։

ԱՊՊԱ բարեփոխում 2014 թվականին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականի հուլիսին Պետդուման ընդունեց օրինագիծ, որը պարունակում էր ԱՊՊԱ մասին օրենքում փոփոխությունների ծավալուն փաթեթ։ Նույն թվականի հուլիսի վերջին օրինագիծը հաստատվեց Դաշնության խորհրդի կողմից, ստորագրվեց նախագահի կողմից և ուժի մեջ մտավ սեպտեմբերի 1-ից[35]։

Հիմնական փոփոխություններն էին՝

  • բոլոր տեսակի կցասայլերի ապահովագրված տրանսպորտային միջոցների ցանկից հեռացումը, բացառությամբ քաղաքացիներին պատկանող մարդատար ավտոմեքենաների կցորդների (նախկինում բոլոր բեռնափոխադրումների համար տրվել է առանձին ԱՊՊԱ քաղաքականություն, փոփոխություններն ուժի մեջ մտնելուց հետո կցասայլի առկայություն, սկսեց նշվել քարշակային մեքենայի համար ԱՊՊԱ քաղաքականության մեջ)։
  • Ավտոմեքենաների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության ապահովագրության սակագների կարգավորման փոխանցումը Ռուսաստանի Բանկ։
  • ԱՊՊԱ պայմանագրի դադարեցման դեպքում ապահովագրավճարը վերադարձնելու կարգի պարզաբանում։
  • առանց ոստիկանության ծառայողների մասնակցության ճանապարհատրանսպորտային պատահարների վերաբերյալ փաստաթղթերի մշակման կարգի հստակեցում («Եվրո արձանագրություն»):

2018 թվականին ԱՊՊԱ մասին օրենքի խմբագրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի հունիսի 1-ից ուժի մեջ են մտել ԱՊՊԱ-ի կողմից օրենքի նոր փոփոխությունները[36][37]։

2017-ից 2018 թվականներին ԱՊՊԱ մասին օրենքում կատարված առանցքային փոփոխություններն էին՝

  • վնասված մեքենայի ապահովագրական ընկերությունների ներկայացուցիչների կողմից ստուգման ժամկետների ճշգրտում։
  • անկախ փորձաքննության արգելք, որը հաճախ իրականացվում էր կողմերից մեկի օգտին;
  • 5-ից տասը օր ավելացում՝ ապահովագրական ընկերությունների դեմ տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի ցանկացած պահանջի քննարկման առումով։
  • ԱՊՊԱ պայմանագրի գործողության նվազագույն ժամկետը մեկ տարի հասցնելը։
  • թույլ տալ ապահովագրողներին սահմանել ԱՊՊԱ քաղաքականության արժեքը բազային դրույքից 30%-ով ցածր կամ ավելի բարձր (2019 թվականի սեպտեմբերի 1-ից մինչև 2020 թվականի սեպտեմբերի 1-ը)։
  • թույլտվություն ապահովագրողներին ԱՊՊԱ-ի արժեքը սահմանելու Կենտրոնական բանկի հիմնական սակագներից 40%-ով ցածր կամ ավելի բարձր (2020 թվականի սեպտեմբերի 1-ից)։
  • «Եվրոպական արձանագրությամբ» ավտոտրանսպորտային միջոցների պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության շրջանակներում ապահովագրական վճարների սահմանաչափի ավելացում մինչև 100 հազար ռուբլի։
  • ԱՊՊԱ-ով բնական փոխհատուցումների ներդրում[38][39]։

Դրամական փոխհատուցման վճարումը կատարվում է հետևյալ դեպքերում՝

  • սպասարկման կայանի հաշիվը գերազանցում է 400 հազար ռուբլու սահմանաչափը, և ապահովադիրը չի ցանկանում վճարել տարբերությունն իր գրպանից։
  • վերանորոգման ժամկետների խախտման բարձր ռիսկերով (30 օր)։
  • եթե անհնար է վերականգնել վնասված մեքենան։
  • եթե ապահովադրի և ապահովագրողի միջև կան լրացուցիչ գրավոր համաձայնություններ[38][39]։

ԱՊՊԱ սակագների անհատականացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի մայիսի 25-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ստորագրել է ԱՊՊԱ սակագների անհատականացման մասին օրենքը։ Փաստաթուղթը, մասնավորապես, թույլ է տալիս ապահովագրողներին պոլիսի գնի մեջ հաշվի առնել ճանապարհային երթևեկության կանոնների կոպիտ խախտումները, ինչպես նաև զեղչեր տրամադրել ապահովադիրներին՝ հաշվի առնելով նրանց անձնական հատկանիշները։ Նաև, օրենքի համաձայն, COVID-19 կորոնավիրուսային պանդեմիայի համատեքստում 2020 թվականի մարտի 1-ից մինչև սեպտեմբերի 30-ը ԱՊՊԱ-ի նոր պոլիսը կարող է տրվել առանց տեխնիկական զննության։ Փաստաթուղթը Պետդումա է ներկայացրել մի խումբ պատգամավորներ՝ ֆինանսական շուկայի կոմիտեի նախագահ Անատոլի Ակսակովի (Արդար Ռուսաստան) գլխավորությամբ։ ԱՊՊԱ պայմանագրերով ապահովագրավճարների ճիշտ հաշվարկման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում է Ռուսաստանի Բանկը:Կենտրոնական բանկը սահմանում է նաև չափանիշներ, որոնց օգտագործումն անթույլատրելի է[40]։

Բողոքներ ԱՊՊԱ-ի վերաբերյալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՊՊԱ ապահովագրողների գործողությունների վերաբերյալ ապահովադիրներից բողոքներ են ստացվում Ռուսաստանի Բանկի և Ֆինանսական օմբուդսմենի ծառայության կողմից: Ռուսաստանի Բանկը պարբերաբար հրապարակում է ապահովագրողների վարկանիշը՝ հիմնված ապահովադիրների բողոքների մակարդակի վրա: 2022 թվականի արդյունքներով հաջորդ վարկանիշը, ներառյալ ԱՊՊԱ ապահովագրող բոլոր ընկերությունները, հրապարակվել է 2023 թվականի ամռանը[41]։

Ապահովագրողների դասակարգումն ըստ ապահովադիրների բողոքների մակարդակի (2023)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապահովագրական ընկերություն Սպառողների ռիսկի ցուցիչ

(բողոքների թիվը 10000 կնքված պայմանագրերի հաշվով)

«Սպասկիե դարպասներ» 1,54281
«Ռոսգոսստրախ» 0,79014
«Սոգլասիե» 0,72765
«Պարի» 0,68773
«Առմեց» 0,68099
«Ապահովագրական բիզնես խումբ» 0,62292
«ՄԱՔՍ» 0,4079
«Էներգոգրանտ» 0,38754
«Ռենեսանս Ապահովագրութուն» 0,37053
«Սբերբանկ ապահովագրություն» 0,34788
«Ադոնիս» 0,34672
«Թալիսման» 0,30744
«Գելիոս» 0,28947
«Միացյալ ապահովագրական ընկերություն» 0,26611
«Սովկոբանկ ապահովագրություն» 0,25439
«ԲԱՍԿ» 0,25396
«Տինկոֆ սպահովագրություն» 0,24762
«Չուլպան» 0,2222
«ԱլֆաԱպահովագրություն» 0,21439
«ՎՍԿ» 0,18665
«Յուգորյա» 0,16976
«Եվրոինս» 0,1625
«Զետա ապահովագրություն» 0,14956
«Ինգոստրախ» 0,13869
«Աբսալյուտ ապահովագրություն» 0,1382
«21-րդ դար» 0,12496
«Բորովիցյան ապահովագրական հասարակություն» 0,11324
«Սոգազ» 0,08426
«Գայդե» 0,05797
«Ռեսո Երաշխիք» 0,04285
«Աստրո Վոլգա» 0,03777
«Պարիտետ ՍԿ» 0
«Մեդեկսպրես» 0

ԱՊՊԱ-ի ներդրմամբ առաջացած սոցիալական լարվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապահովագրության այս տեսակի պարտադիր լինելը բազմաթիվ հակասություններ է առաջացրել հասարակության մեջ: Ամենավառ լրատվական իրադարձությունը, որը ուշադրություն է հրավիրել այս օրենքի հետ անհամաձայնության վրա, Դաշնային օրենքի սահմանադրականությունը ստուգելու դեպքն էր «Տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի քաղաքացիական պատասխանատվության պարտադիր ապահովագրության մասին»՝ կապված Պետական ​​ժողովի՝ Ալթայի Հանրապետության Էլ Կուրուլտայի, Վոլգոգրադի շրջանային դումայի, Ռուսաստանի Դաշնության Պետական ​​դումայի մի խումբ պատգամավորների և քաղաքացի Ս. Ն. Շևցովի ​​բողոքի հետ[42]։ Դիմումատուների հիմնական փաստարկներն են եղել սեփականության և պայմանագրային ազատությունների անթույլատրելի սահմանափակումը, ինչպես նաև այն, որ «պարտադիր ապահովագրության համար վճար..., ունենալով հարկի բոլոր բնութագրերը, հաշվի չի առնվում Ռուսաստանի Դաշնությունում ապրելու արժեքը և, հետևաբար, անհամաչափ ֆինանսական բեռ է քաղաքացիների մեծամասնության՝ տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի համար»: Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրական դատարանը օրենքը ճանաչեց որպես Սահմանադրությանը չհակասող, սակայն նման բանաձևի դեմ հատուկ կարծիք կար։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Моржаретто, Игорь — В 1925 году в штате Массачусетс приняли первый закон об обязательном страховании ответственности владельцев машин. Спустя несколько лет автострахование стало обязательным на всей территории Америки, в Германии такая обязанность прописана с 1933 года. А к концу 1940-х почти во всех европейских странах действовали законы об ОСАГО (2014-01-24). «Автострахование: Дас ист ОСАГО». За рулём. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-02-ին. Վերցված է 2014-04-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  2. ↑ Васин, В. П. § 3.2. История введения Закона об ОСАГО // Страхование транспорта (КАСКО) и автогражданской ответственности (ОСАГО). — Новосибирск: СибАГС, 2008. — 171 с.
  3. ↑ Кругляк, Владимир — Идет 7-й год демонополизации страхования в стране. Принят Закон «О страховании», создан Страховой надзор, зарегистрирован и работает Страховой союз России, действуют около 3000 страховых компаний, очередь желающих получить лицензию не заканчивается (1994-05-12). «Государственный надзор снижает риск клиентов». Финансовые Известия. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-02-ին. Վերցված է 2014-05-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  4. ↑ Гриценко, Игорь — Специалистами Департамента транспорта России и Росстрахнадзора по поручению правительства готовится проект закона об обязательном страховании автогражданской ответственности (1994-05-20). «Жизни пешеходов будут страховаться за счет водителей». Известия. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-02-ին. Վերցված է 2014-05-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  5. ↑ «Обсуждает палата». Думское обозрение (Бюллетень ГосДумы Федерального собрания РФ) — Заместитель председателя Комитета по кредитным организациям и финансовым рынкам Владимир Тарачев представил в первом чтении законопроект «Об обязательном страховании гражданской ответственности владельцев механических транспортных средств», который вводит важный механизм защиты прав граждан, жизни, здоровья, имущества, которым был причинен ущерб в результате ДТП. 2000-03-06. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-11-ին. Վերցված է 2014-05-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  6. ↑ С 1 июля получить полис ОСАГО можно будет через интернет Արխիվացված է Ապրիլ 26, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  7. ↑ Постановление Правительства Российской Федерации от 2 июня 2015 г. N 529 г. Москва «О внесении изменений в постановление Правительства Российской Федерации от 14 сентября 2005 г. № 567» Արխիվացված է Հունիս 7, 2015 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  8. ↑ ՀՀ օրենքը ավտոտրանսպորտային միջոցների օգտագործումից բխող պարտադիր ապահովագրության մասին
  9. ↑ ՀՀ կենտրոնական բանկ, ԱՊՊԱ ընկերությունների ցանկ
  10. ↑ Հայաստանն անցնելու է ԱՊՊԱ ազատականացված սակագների համակարգին
  11. ↑ Ապրիլի 1-ից ԱՊՊԱ ազատականացված սակագների համակարգ կգործի
  12. ↑ ԱՊՊԱ ավահովագրավճարի հաշվարկման մեթոդաբանություն
  13. ↑ Բոնուս-Մալուս դասի նկարագիր
  14. ↑ ԱՊՊԱ ընդհանուր պայմաններ «Կանոններ RL 1-001»
  15. ↑ Բոնուս-Մալուս աղյուսակ
  16. ↑ Ինչպես են փոխվում տրանսպորտային միջոցների ԱՊՊԱ-ի գներն՝ ըստ պատահարների
  17. ↑ 17,0 17,1 ՀՕ-63-Ն» օրենքի 8-րդ հոդված
  18. ↑ 18,0 18,1 փոխհատուցման չափը
  19. ↑ Անձնական վնասների փոխհատուցում
  20. ↑ Գույքին պատճառված վնասներ փոխհատուցում
  21. ↑ ԱՊՊ Ա Չհատուցվող վնասներ
  22. ↑ ԱՊՊԱ ընկերությունների ցանկ
  23. ↑ ՀՀ կենտրոնական բանկ, ԱՊՊԱ ընկերությունների ցանկ
  24. ↑ «Действительные члены РСА». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-13-ին. Վերցված է 2014-05-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  25. ↑ «Компании, вышедшие и исключенные из РСА». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-13-ին. Վերցված է 2014-05-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  26. ↑ Постановление Правительства Российской Федерации от 10 марта 2009 г. № 225 г. «О внесении изменений в страховые тарифы по обязательному страхованию гражданской ответственности владельцев транспортных средств, их структуру и порядок применения страховщиками при определении страховой премии» Արխիվացված է Մարտ 22, 2009 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  27. ↑ О ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ В СТРАХОВЫЕ ТАРИФЫ ПО ОБЯЗАТЕЛЬНОМУ СТРАХОВАНИЮ ГРАЖДАНСКОЙ ОТВЕТСТВЕННОСТИ ВЛАДЕЛЬЦЕВ ТРАНСПОРТНЫХ СРЕДСТВ, ИХ СТРУКТУРУ И ПОРЯДОК ПРИМЕНЕНИЯ СТРАХОВЩИКАМИ ПРИ ОПРЕДЕЛЕНИИ СТРАХОВОЙ ПРЕМИИ Արխիվացված է Մարտ 4, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  28. ↑ Указание Банка России от 19 сентября 2014 г. № 3384-У «О предельных размерах базовых ставок страховых тарифов и коэффициентах страховых тарифов, требованиях к структуре страховых тарифов, а также порядке их применения страховщиками при определении страховой премии по обязательному страхованию гражданской ответственности владельцев транспортных средств».
  29. ↑ Федеральный закон от 21.07.2014 № 223-ФЗ «О внесении изменений в Федеральный закон «Об обязательном страховании гражданской ответственности владельцев транспортных средств» и отдельные законодательные акты Российской Федерации Արխիվացված է Ապրիլ 4, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  30. ↑ Калькулятор ОСАГО Արխիվացված է Սեպտեմբեր 25, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  31. ↑ «Годовой отчёт РСА за 2015 год, стр.28 Страховые премии и выплаты по ОСАГО, 2003–2015 гг» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017-05-17-ին. Վերցված է 2017-04-03-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  32. ↑ ОСАГО — сборы и выплаты по кварталам Արխիվացված է Հունվար 28, 2013 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  33. ↑ «Внесены изменения в закон об ОСАГО». Президент России (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-14-ին. Վերցված է 2017-07-15-ին. {{cite news}}: no-break space character in |title= at position 20 (օգնություն)
  34. ↑ Банк России (2017-08-24). «Натуральное возмещение для автовладельцев по ОСАГО». Վերցված է 2017-08-25-ին.
  35. ↑ «Федеральный закон Российской Федерации от 21 июля 2014 г. № 223-ФЗ «О внесении изменений в Федеральный закон „Об обязательном страховании гражданской ответственности владельцев транспортных средств" и отдельные законодательные акты Российской Федерации»». Российская газета. 2014-07-25. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-29-ին. Վերցված է 2014-07-29-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  36. ↑ Внесены изменения в закон об ОСАГО Արխիվացված է Հոկտեմբեր 11, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  37. ↑ Обзор изменений Федерального закона от 25.04.2002 № 40-ФЗ «Об обязательном страховании гражданской ответственности владельцев транспортных средств».
  38. ↑ 38,0 38,1 «ОСАГО подорожает сильнее, чем ожидалось». vedomosti.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-10-10-ին. Վերցված է 2018-10-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  39. ↑ 39,0 39,1 «Минфин предложил исключить из стоимости ОСАГО два коэффициента». ria.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-10-10-ին. Վերցված է 2018-10-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  40. ↑ «Путин подписал закон о реформе ОСАГО» (ռուսերեն). «Коммерсантъ». 2020-05-25. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-05-25-ին. Վերցված է 2020-05-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  41. ↑ «Информация об относительном количестве жалоб по вопросам ОСАГО, поступивших в отношении страховых организаций за период с 01.01.2022 по 31.12.2022, на 10 000 заключенных договоров». Банк России. 2023-07-25. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-07-27-ին. Վերցված է 2023-07-27-ին. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |subtitle= and |coauthors= (օգնություն); Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  42. ↑ Покорение полиса Արխիվացված է Մարտ 19, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով:, Коммерсант.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Tatev99/Ավազարկղ18&oldid=9966274» էջից