Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիան

Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիան; պարս.՝ حسین امیرعبداللهیان
Ծնվել է	ապրիլի 23, 1964
Ծննդավայր	Դամղան, Պահլավական Իրան
Մահացել է	մայիսի 19, 2024 (60 տարեկան)
Մահվան վայր	Bakrabad Rural District, Արևելյան Ադրբեջան
Գերեզման	Shah Abdol-Azim Shrine
Քաղաքացիություն	Պահլավական Իրան և Իրան
Մայրենի լեզու	պարսկերեն
Կրոն	իսլամ
Կրթություն	Թեհրանի համալսարան, Շահիդ Բեհեշտիի համալսարան և School of International Relations?
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ և դիվանագետ
Զբաղեցրած պաշտոններ	Իրանի Արտաքին գործերի նախարար և ambassador of Iran to Bahrain?
	Hossein Amir-Abdollahian Վիքիպահեստում

Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիան (պարս.՝ حسین امیرعبداللهیان, ապրիլի 23, 1964(1964-04-23), Դամղան, Պահլավական Իրան - մայիսի 19, 2024(2024-05-19)^[1], Bakrabad Rural District, Արևելյան Ադրբեջան), իրանցի քաղաքական գործիչ և դիվանագետ, ով զբաղեցրել է Իրանի արտաքին գործերի նախարարը 2021 թվականից մինչև իր մահը՝ 2024 թվականը^[4]^[5]։ Նախկինում՝ 2011-2016 թվականներին եղել է արաբական և աֆրիկյան հարցերով փոխարտգործնախարար^[4]։

Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանը եղել է Իրանի խորհրդարանի խոսնակի միջազգային հարցերով հատուկ օգնականը, Իսլամական խորհրդատվական ժողովի միջազգային հարցերով գլխավոր տնօրենը՝ Ալի Լարիջանիի նախագահությունից մինչև Միջազգային համաժողովի մշտական քարտուղարության գլխավոր քարտուղար Մոհամմադ Բաղեր Ղալիբաֆի նախագահությունը։ Պաղեստինի ինթիֆադայի աջակցության համար, Պաղեստինի ռազմավարական երկխոսության եռամսյակի կառավարիչ տնօրեն^[6]^[7]^[8]։

Ամիր Աբդոլլահիանը նշանակվել է արտաքին գործերի փոխնախարար Ալի Աքբար Սալեհիի օրոք, որը պահպանվել է Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի նախարարության առաջին երեք տարիներին։ եղել է ԱԳՆ միջազգային հարաբերությունների դպրոցի պրոֆեսոր^[9]։

Զարիֆի չհայտարարված հրաժարականից հետո լրատվամիջոցների տարբեր աղբյուրներ ենթադրել են, որ Ամիր Աբդոլլահիանը նախարարի պաշտոնի հավանական թեկնածուն է՝ նշելով նրա սերտ կապը Իրանի խորհրդարանի այն ժամանակվա նախագահ Ալի Լարիջանիի հետ^[10]։

Վաղ տարիք և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամիր-Աբդոլլահիանը ծնվել է 1964 թվականին Դամղանում^[11]։ 6-7 տարեկանում կորցրել է հորը։ Նա ամուսնացել էր 1994 թվականին, ուներ որդի և դուստր։ Ամիր-Աբդոլլահիանը դիվանագիտական հարաբերությունների բակալավրի կոչում է ստացել արտաքին գործերի նախարարության ֆակուլտետից, մագիստրոսի կոչումը՝ միջազգային հարաբերությունների ոլորտում՝ Թեհրանի համալսարանի իրավունքի և քաղաքական գիտությունների ֆակուլտետում, իսկ միջազգային հարաբերությունների դոկտորի աստիճան ՝ Թեհրանի համալսարանից^[10]։

Արտաքին գործերի նախարար (2021–2024)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականից ի վեր Իրաքը հյուրընկալել է Սաուդյան Արաբիայի և Իրանի միջև ուղիղ բանակցությունների հինգ փուլ, որոնք խզել էին դիվանագիտական հարաբերությունները 2016 թվականին։ Նախարարների մակարդակով բանակցությունների 6-րդ փուլը կանգ է առել, բայց 2022 թվականի դեկտեմբերին Ամմանում ( Հորդանան ) հանդիպումից հետո Աբդոլլահիանը և Սաուդյան Արաբիայի արտաքին գործերի նախարար Ֆեյսալ բեն Ֆարհան Ալ Սաուդն ազդարարել են, որ երկու երկրներն էլ «բաց կլինեն ավելի շատ երկխոսության համար»^[12]։ 2023 թվականի հունվարին Ֆեյսալը, ելույթ ունենալով Դավոսի Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի ժամանակ, կրկնել է, որ «Էր Ռիադը փորձում է երկխոսություն գտնել Իրանի հետ»^[13]։ Երկու երկրները հայտարարել են հարաբերությունների վերականգնման մասին 2023 թվականի մարտի 10-ին՝ Չինաստանի միջնորդությամբ կնքված գործարքից հետո^[14]։ Դա կարող է հանգեցնել Իրան-Սաուդյան Արաբիա պրոքսի կոնֆլիկտի մեղմացմանը՝ այդպիսով կայունություն հաստատելով Եմենում, Սիրիայում, Իրաքում, Լիբանանում և Բահրեյնում^[15]։

Ամիր-Աբդոլլահիանը 2023 թվականի հուլիսին հանդիպել է Կատարի արտաքին գործերի նախարար Մուհամմեդ բեն Աբդուլազիզ Ալ Խուլեյֆիի հետ։ Նրանք քննարկել են ենթակառուցվածքային ծրագրերի շուրջ համատեղ աշխատանքը^[16]։

2023 թվականի հոկտեմբերի 14-ին ՄԱԿ-ի դիվանագետ Թոր Վեննեսլանդի հետ հանդիպման ժամանակ Աբդոլլահիանը զգուշացրել է, որ Իրանը կարող է միջամտել Իսրայել-Համաս պատերազմին, եթե Իսրայելը ցամաքային ներխուժում կատարի Գազա^[17]։

2023 թվականի հոկտեմբերի 15-ին Աբդոլլահյանը Կատարի Դոհայում հանդիպել է ՀԱՄԱՍ-ի առաջնորդ Իսմայիլ Հանիյեի հետ^[18]։

Ամիր Աբդոլլահիանը արտաքին գործերի նախարարության միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետի հրավիրյալ պրոֆեսոր է եղել^[19]^[20]։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2024 թվականի մայիսի 19-ին Ամիր Աբդոլլահիանին և նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիին տեղափոխող ուղղաթիռը կործանվել է ադրբեջանա-իրանական սահմանին գտնվող Վարզեկան քաղաքի մոտ^[21], երկուսն էլ մահացած են հայտնաբերվել վթարի վայրում^[22]։ Վթարը տեղի է ունեցել Իրանի Արևելյան Ադրբեջան նահանգում եղանակային վատ պայմանների պատճառով^[23]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 هؤلاء هم المسؤولون الذين ماتوا في تحطم مروحية الرئيس الإيراني — aljazeera.com, 2024.
↑ Iran’s new face to the world—Hossein Amir-Abdollahian—is no Zarif — Atlantic Council, 2021.
↑ https://www.atlanticcouncil.org/blogs/iransource/irans-new-face-to-the-world-hossein-amir-abdollahian-is-no-zarif/
↑ ^4,0 ^4,1 «Deputy for Arab-African Affairs». Ministry of Foreign Affairs. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 22-ին.
↑ «'No survivors' found at crash site involving President Ebrahim Raisi, says Iran | Fox News Video». Fox News (ամերիկյան անգլերեն). 2024 թ․ մայիսի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 20-ին.
↑ «Amirabdollahian became the international director general of the parliament and Shaykh al-Islam became Zarif's advisor». 2016 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ «Palestinian Strategic Discourse Quarterly». 2018 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ «Unity is the secret behind the Resistance's victories». 2021 թ․ մայիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ «Introduction to the biography of Dr. Hossein Amirabdollahian». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 16-ին.
↑ ^10,0 ^10,1 «Amir-Abdollahian: The Soft Face of Iran's Hard Power». Middle East Institute. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ «Hacktivists Target Iran's Foreign Ministry, Leak Trove Of Data». Iran International (անգլերեն). 2023 թ․ մայիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 30-ին.
↑ Motamedi, Maziar (2022 թ․ դեկտեմբերի 21). «Saudi Arabia wants dialogue after Jordan meeting: Iran minister». Al Jazeera. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 11-ին.
↑ "Davos 2023: Saudi FM says Riyadh trying to find path to dialogue with Iran" Արխիվացված 30 Մայիս 2023 Wayback Machine Reuters. 17 January 2023.
↑ Gans, Jared (2023 թ․ մարտի 11). «Five things to know about the Iran-Saudi deal brokered by China». The Hill (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 11-ին.
↑ Bishara, Marwan (2023 թ․ մարտի 12). «The Saudi-Iran détente and its regional implications». Al Jazeera. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 14-ին.
↑ «Qatar's foreign minister travels to Iran for talks». 2023 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 25-ին.
↑ «Israel vs Hamas: Iran threatens to intervene if Israel doesn't stop attacking Gaza, says report». WION. 2023 թ․ հոկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
↑ «Iranian Foreign Minister meets with Palestinian Hamas' leader in Doha». Reuters. 2023 թ․ հոկտեմբերի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 17-ին.
↑ «Amirabdollahian became the international director-general of the parliament and Shaykh al-Islam became Zarif's advisor». 2016 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ «Biography of Dr. Hossein Amirabdollahian». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 14-ին.
↑ «Helicopter carrying Iran's president suffers a 'hard landing,' state TV says without further details». AP News (անգլերեն). 2024 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 19-ին.
↑ «State media says Iranian president, foreign minister found dead at helicopter crash site». Voice of America.
↑ «Iran's President Ebrahim Raisi confirmed dead in helicopter crash». Al Jazeera (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 20-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիան» հոդվածին։

[_8722b11209a96693-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 هؤلاء هم المسؤولون الذين ماتوا في تحطم مروحية الرئيس الإيراني — aljazeera.com, 2024.

[_d6a895b3aa14c73f-2] Iran’s new face to the world—Hossein Amir-Abdollahian—is no Zarif — Atlantic Council, 2021.

[_871e45dd3d249d9b-3] ttps://www.atlanticcouncil.org/blogs/iransource/irans-new-face-to-the-world-hossein-amir-abdollahian-is-no-zarif/

[mfa-4] 4,0 ^4,1 «Deputy for Arab-African Affairs». Ministry of Foreign Affairs. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 22-ին.

[:1-5] «'No survivors' found at crash site involving President Ebrahim Raisi, says Iran | Fox News Video». Fox News (ամերիկյան անգլերեն). 2024 թ․ մայիսի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 20-ին.

[6] «Amirabdollahian became the international director general of the parliament and Shaykh al-Islam became Zarif's advisor». 2016 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[7] «Palestinian Strategic Discourse Quarterly». 2018 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[8] «Unity is the secret behind the Resistance's victories». 2021 թ․ մայիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[9] «Introduction to the biography of Dr. Hossein Amirabdollahian». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 16-ին.

[mei.edu2-10] 10,0 ^10,1 «Amir-Abdollahian: The Soft Face of Iran's Hard Power». Middle East Institute. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[11] «Hacktivists Target Iran's Foreign Ministry, Leak Trove Of Data». Iran International (անգլերեն). 2023 թ․ մայիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 30-ին.

[12] Motamedi, Maziar (2022 թ․ դեկտեմբերի 21). «Saudi Arabia wants dialogue after Jordan meeting: Iran minister». Al Jazeera. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 11-ին.

[13] "Davos 2023: Saudi FM says Riyadh trying to find path to dialogue with Iran" Արխիվացված 30 Մայիս 2023 Wayback Machine Reuters. 17 January 2023.

[14] Gans, Jared (2023 թ․ մարտի 11). «Five things to know about the Iran-Saudi deal brokered by China». The Hill (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 11-ին.

[15] Bishara, Marwan (2023 թ․ մարտի 12). «The Saudi-Iran détente and its regional implications». Al Jazeera. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 14-ին.

[16] «Qatar's foreign minister travels to Iran for talks». 2023 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 25-ին.

[17] «Israel vs Hamas: Iran threatens to intervene if Israel doesn't stop attacking Gaza, says report». WION. 2023 թ․ հոկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.

[18] «Iranian Foreign Minister meets with Palestinian Hamas' leader in Doha». Reuters. 2023 թ․ հոկտեմբերի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 17-ին.

[19] «Amirabdollahian became the international director-general of the parliament and Shaykh al-Islam became Zarif's advisor». 2016 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[:0-20] «Biography of Dr. Hossein Amirabdollahian». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 14-ին.

[21] «Helicopter carrying Iran's president suffers a 'hard landing,' state TV says without further details». AP News (անգլերեն). 2024 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 19-ին.

[22] «State media says Iranian president, foreign minister found dead at helicopter crash site». Voice of America.

[23] «Iran's President Ebrahim Raisi confirmed dead in helicopter crash». Al Jazeera (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 20-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]