Կուրտ Ալդեր

Կուրտ Ալդեր; գերմ.՝ Kurt Alder
Ծնվել է	հուլիսի 10, 1902[…]; Խոժուվ, Գերմանական կայսրություն
Մահացել է	հունիսի 20, 1958[…] (55 տարեկան); Քյոլն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
Գերեզման	Deutzer Friedhof
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Մասնագիտություն	քիմիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Կյոլնի համալսարան և Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	քիմիա
Անդամակցություն	Լեոպոլդինա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և Վեստֆալիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան և HU Berlin
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
Գիտական ղեկավար	Օտտո Դիլս
Եղել է գիտական ղեկավար	Marcel Bornand?, Dirk Trautmann? և Gerhard Baur?
Պարգևներ	Emil Fischer Medal? և Fresenius Prize?
	Kurt Alder Վիքիպահեստում

Կուրտ Ալդեր (հուլիսի 10, 1902(1902-07-10)^[1]^[2]^[3]^[…], Խոժուվ, Գերմանական կայսրություն - հունիսի 20, 1958(1958-06-20)^[4]^[1]^[2]^[…], Քյոլն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն^[5]), գերմանացի քիմիկոս։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է հուլիսի 7-ին, Քյոնիգսհյուտտեում։ Սովորել է Բեռլինի և Քիլի համալսարաններում։ 1930 –1936 թվականներին քիմիա է դասավանդել Քիլի համալսարանում, 1936 –1940 թթ.-ին ղեկավարել է «Ի. Գ. Ֆարբենինդուստրի» ֆիրմայի գիտահետազոտական բաժինը (Լևերկուզեն)։ 1940 թվականից եղել է Քյոլնի համալսարանի պրոֆեսոր և նույն համալսարանի քիմիայի ինստիտուտի տնօրենը։ 1928 թվականին Օ. Դիլսի հետ հայտնագործել է դիենային սինթեզը և ապա մշակել դրա հիմունքները, որի համար 1950 թվականին (Օ. Դիլսի հետ) արժանացել է նոբելյան մրցանակի։ Ալդերը հետազոտություններ է կատարել նաև ստերեոքիմիայի և պոլիմերացման բնագավառներում։ Ալդերը նոբելյան մրցանակի այն 18 դափնեկիրներից էր, որոնց հրապարակած դեկլարացիան (1955) պահանջում էր միջուկային արհավիրքը կանխելու համար պատերազմը հայտարարել օրենքից դուրս։ Ալդերը մահացել է հունիսի 20-ին, Քյոլնում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Альдер Курт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118644505 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ The Nobel Prize in Chemistry 1950 — Nobel Foundation.
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
↑ https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/emil-fischer-medal.html
↑ https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/fresenius-award.html

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կուրտ Ալդեր» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 150)։

[_5c4a6ce389ee5695-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_0d661088c5bba2d7-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_066de78b8e7c3ab3-3] 3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_7320e52b0c36b9e1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Альдер Курт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_3b1707f0363d12c9-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118644505 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_7cc3a7248c799609-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_d4313b0509d940da-7] The Nobel Prize in Chemistry 1950 — Nobel Foundation.

[_91240182028fc537-8] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.

[_b45634f735dfb27f-9] ttps://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/emil-fischer-medal.html

[_0e434e7ce0bd6e11-10] ttps://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/fresenius-award.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]