Բաքվի հայկական մամուլ
Բաքվի հայկական մամուլը գործել է ավելի քան 100 տարի։
Հայկական մամուլը Բաքվում առաջին անգամ տպագրվել է 1874 թվականին՝ «Հայկական Աշխարհի» պարբերականով։ Այն գրական և մանկավարժական հանդես էր, որն ի սկզբանե լույս է տեսել Թիֆլիսում (Թբիլիսի), այնուհետև 1874 թվականին տեղափոխվել է Շուշի, 1875 թվականին՝ Ելիզավետպոլ (Գանձակ), 1877 թվականին՝ Բաքու, 1879 թվականին՝ Երևան[1]։
1877-1920 թվականներին Բաքվում լույս է տեսել ավելի քան 60 հայկական պատմական թերթ։ Սակայն Բաքվում կային նաև այլ հայկական թերթեր և ամսագրեր, որոնք պատմական չեն համարվում։ Դրանք ներառում են[2][3]՝
- «Հայկական աշխարհ», կրոնական և մանկավարժական, Բաքու, 1877–1878, խմբագիր և հրատարակիչ Ս. Ստեփաննոս
- Արոր, պատկերազարդ օրացույց, Բաքու, 1893–1896, «Արոր» հրատարակչություն
- Սոցիալիստ, սոցիալ-դեմոկրատական հայ աշխատավորական կուսակցության պաշտոնական հանդես, Սոցիալ-դեմոկրատական հայկական կուսակցության հրատարակչություն, 1904–1905 թթ.
- Արշալույս, Բաքու, 1904
- Սոցիալ-դեմոկրատ, տնտեսագիտություն և քաղաքականություն լուսաբանող հասարակական կապերի ամսագիր, Բաքու, 1905, խմբագիրներ Վ. Մարսյան և Լազո
- Բանվորի ձայն, 1906, խմբագիր Ս. Կասյան
- Բարի Լուր, քրիստոնեական թերթ, հայ ավետարանական համայնքի պաշտոնաթերթ, Բաքու, Պարայան և Միրզոյանց հրատարակչություն, 1906–1917, խմբագիր և հրատարակիչ Հ.Ջ.Տարայանց։
- Գրոհ, Բաքու, 1906–1907 թթ
- Թռուցիկ, շաբաթաթերթ, 1906–1907 թթ
- Կիրակնօրյա թերթ, Բաքու, 1906
- կոչ Դևեթ, հայ-ադրբեջանական թերթ, Բաքու, 1906, խմբագիրներ և հրատարակիչներ Տ.Հարությունյանց և Ի.Բ. Աշուրբեկով
- «Բանվորը», հասարակական-տնտեսական-քաղաքական-գրական թերթ, Բաքու, «Երևանցյան» հրատարակչություն, 1907, խմբագիրներ և հրատարակիչներ Հ. Յուզբահսյան և Գ. Փիջիկյան։
- «Մոծակ», երգիծական թերթ, Բաքու, 1907, խմբագիր Խոջամիր Հ
- «Օրեր», բոլշևիկների հասարակական-քաղաքական-գրական պաշտոնաթերթ, Բաքու, 1907, Խմբագիրներ Ս.Կ. Շահումյան, Սուրեն Սպանդարյան, Ս.Կասյան
- Անիվ, Սոցիալական հեղափոխականների գրական-տնտեսական-քաղաքական պաշտոնաթերթ, Բաքու, Ն.Ա.Երևանցյան Հրատարակչություն, 1908, խմբագիր և հրատարակիչ Գ.Աղաջանյան
- Զանգ, գրական–հասարակական–տնտեսական թերթ, Բաքու, Խատիսյան հրատ., 1908–1909, խմբագիր և հրատարակիչ Կ.Խատիսյան
- «Նոր օրեր», քաղաքական-գրական-հասարակական-տնտեսական թերթ, Բաքու, 1908–09, Երևանցյան հրատ., 1908–1909, խմբագիր և հրատարակիչ Ռ.Օհանջանյան
- Շեփոր, գրական-հասարակական-տնտեսական-թերթ, Բաքու, Ն.Ա.Երևանցյան Հրատարակչություն, 1908, Բաքու, խմբագիր և հրատարակիչ Ս.Շահ-Պարոնյան
- Պատանեկան գրադարան, հանդես, Բաքու, Բաքվի հայ մշակութային համայնքի հրատարակչություն, 1908, խմբագիր Կ. Խառատյան։
- Առավոտ, գրական-հասարակական-տնտեսական-քաղաքական թերթ, Բաքու, Ն.Ա.Երևանցյան հրատ., 1909, խմբագիր և հրատարակիչ Ս.Հարությունյան
- Զնդան, գրական-հասարակական-տնտեսական-քաղաքական թերթ, Բաքու, Ն.Ա.Երևանցյան Հրատարակչություն, 1909, խմբագիր և հրատարակիչ Նիկ. Պ.Իզմայելյան
- Ուղի, քաղաքական-հասարակական-տնտեսական թերթ, Բաքու, «Երևանցյան» հրատարակչություն, 1909, խմբագիր և հրատարակիչ Ն.Հ. Քարհանյան
- Թատրոն և Երաժշտություն, թատերական-երաժշտական-գրական-գեղարվեստական պատկերազարդ հանդես, Բաքու, 1910–17, Ս.Թ. Շահբազյան հրատարակչություն, հետագայում՝ Տրուդ, խմբագիր և հրատարակիչ Ա. Մայելյան
- Փարոս, գրական-գեղարվեստական պատկերազարդ շաբաթաթերթ, Բաքու, Երևանցյան հրատ., 1910, խմբագիր և հրատարակիչ Վ. Թումանյան
- Կոչ, գրական-հասարակական-տնտեսական շաբաթաթերթ, Բաքու, Երևանցյան Հրատարակչություն, 1911, խմբագիր և հրատարակիչ Ի.Բ. Միքայելյան
- Նոր Խոսք, գրական-հասարակական-քաղաքական շաբաթաթերթ, Բաքու, Երևանցյան Հրատարակչություն, 1911–1912, խմբագիր Ս.Կ. Շահումյան
- Նոր կյանք, գրական-հասարակական-քաղաքական շաբաթաթերթ, Բաքու, «Երևանցյան» հրատ., 1911–1912, խմբագիր և հրատարակիչ Դ. Տեր-Դանիելյան
- Եռանդ, սոցիալ-հեղափոխական կուսակցության գրական-հասարակական-տնտեսական-քաղաքական պաշտոնական շաբաթաթերթ, Բաքու, Երևանցյան հրատարակչություն, 1912, խմբագիր և հրատարակիչ Վ.Ս. Ղազարյանց
- Կիրակի, քրիստոնեական շաբաթաթերթ, Բաքու, Ա. Ն. Տարաևա և Լ.Դ. Միրզոյանց հրատարակչություն, 1912 թ.
- Մեր ուղին, գրական-քաղաքական-տնտեսական ժողովածու, Բաքու, Երևանցյան հրատ., 1912, խմբ. Դ. Անանուն
- Բաքվի ձայն, թերթ, Բաքու, Բաքվի քաղաքապետի հրատարակչություն, հրատարակիչ Կ. Խատիսյան
- Լուսադեմին, գրական ժողովածու, Բաքու, Բաքվի թղթի հրատարակչություն, 1913–1914, խմբագիր Ա.Ալշուշյան
- Արև, սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության գրական-հասարակական-քաղաքական պաշտոնաթերթ, «Շահբազյան» հրատարակչություն, 1914–1919 թթ., խմբագիր Թաղյանոսյան
- Գորձ, գրական-գիտա-քաղաքական հանդես, Բաքու, «Վերա» հրատարակչություն, 1917, խմբագիր Կ. Կրասիլնիկյան
- Ծիլ, գրական-գեղարվեստական անթոլոգիա, Բաքու, Երևանցյան հրատ., 1914–1915, խմբագիր և հրատարակիչ Ա. Բարութչյան
- Մեր կյանք, Բաքու, 1914, խմբ. Շահումյան Ստ.
- Նավակ, գրական-հասարակական շաբաթաթերթ, Բաքու, «Արամազդ» հրատարակչություն, 1914 թ.
- Շավիղ, գրական-հասարակական հանդես, Բաքու, Բաքվի հրատարակչություն, 1914 թ.
- Արեգ, գրական-հասարակական-քաղաքական օրաթերթ, Բաքու, «Երևանցյան» հրատարակչություն, խմբագիր և հրատարակիչ Է. Աբովյան
- Նվեր որբերին, Բաքու, 1915
- Աշխատանքի դրոշով, Բաքու, 1917
- Առողջ կյանք, Բաքու 1917, Երևանցյան հրատ., խմբ. Զաքարյան
- Բանվոր, Բաքու, 1917, «Երևանցյան» հրատարակչություն, խմբագիր և հրատարակիչ Գ. Փիջիկյան
- Նոր կյանք, Բաքու, 1917, «Երևանցյան» հրատ., խմբ. Ե. Տեր-Օհանյան
- Հառաջ, հասարակական-քաղաքական օրաթերթ, Բաքու, 1917
- Մեր գործ, Բաքու, 1917, Երևանցյան հրատ., խմբագիր Ա.Ստեփանյան
- Մեր օրեր, սոցիալ-դեմոկրատական պաշտոնաթերթ, Բաքու, 1917
- Սոցիալ դեմոկրատ, Բաքու, 1917
- Վերածնունդ, Բաքու, 1917
- Աշխատավորի ձայն, Բաքու, 1918
- Բանվոր, Զինվոր և Նավաստի պատգամավորների խորհրդի տեղեկատու, Բաքու, 1918 թ.
- Բանվորի խոսք (Բանվորի խոսք), Բաքու, 1918
- Շեփոր, Բաքու, 1918, խմբագիր և հրատարակիչ Է. Պալյան
- Տեղեկատու, Բաքու, 1918
- Երկիր, քաղաքական–հասարակական–գրական թերթ, Բաքու, 1919, խմբագիր Ի Ամիրյան
- Կոմունիստ, Ադրբեջանի կոմունիստական կուսակցության և Բաքվի կոմունայի պաշտոնաթերթ, Բաքու, 1920 թ.
- Տեղեկագիր, Ադրբեջանի Կոմունիստական կուսակցության Կենտկոմի հանդես, Բաքու, 1920–1921 թթ.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Holdings». tert.nla.am.
- ↑ Bedrosyan, Hovhannes (1954–1957). Հայ պարբերական մամուլի բիբլիոգրաֆիա (Bibliography of the Armenian Periodical Press) (3 Volumes) (Armenian). Yerevan: Հայկական ՍՍՌ Պետգրապալատ. էջեր 3 19–327. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 1-ին.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Giragosyan, A. (1970). Bibliography of Armenian Periodical Publications: (1794—1967) (PDF) (Armenian). Yerevan: H. Gosdigyan and H. Silvanyan. էջ 624. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 1-ին.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)