Ալեքսանդրա Էլբակյան

Ալեքսանդրա Էլբակյան; ռուս.՝ Александра Асановна Элбакян
	Ալեքսանդրա Էլբակյանը 2010 թվականին Հարվարդի համալսարանում, ԱՄՆ
Ծնվել է	նոյեմբերի 6, 1988 (35 տարեկան); Ալմաթի, Ղազախական ԽՍՀ
Քաղաքացիություն	Ղազախստան
Մասնագիտություն	նյարդակենսաբան, ծրագրավորող, համակարգչային գիտնական և ակտիվիստ
Գործունեության ոլորտ	neural engineering?
Ալմա մատեր	Ղազախստանի Սաթբաևի անվան ազգային տեխնիկական համալսարան (2009), Էկոնոմիկայի բարձրագույն դպրոց (2014), Ֆրայբուրգի համալսարան, Ջորջիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան (2019) և Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի փիլիսոփայության ինստիտուտ (2024)
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու (2024)
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն և ռուսերեն
Պարգևներ	Բնության տարվա 10 մարդիկ և Համակարգչային տեխնիկայի պիոներ
Կայք	engineuring.wordpress.com
Սոցիալական մեդիա	career.habr.com
	Alexandra Elbakyan Վիքիպահեստում

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Էլբակյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ալեքսանդրա Էլբակյան (նոյեմբերի 6, 1988(1988-11-06)^[1], Ալմաթի, Ղազախական ԽՍՀ^[1]), ղազախստանցի գիտաշխատող, ծրագրավորող, Sci-Hub կայքի ստեղծողը^[6]։ Նյու Յորք Թայմսը նրան համեմատել է Էդվարդ Սնոուդենի հետ, քանի որ նա, բնակվելով Ռուսաստանում, խուսափում է ամերիկյան օրենքներից^[7]։ Ars Technica-ն նրան համեմատել է Աարոն Շվարցի հետ^[8]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինչպես ինքն է ասում, նա ունի հայկական, սլավոնական և ասիական ծագում^[9]։

Էլբակյանը բարձրագույն կրթություն ստացել է Աստանայում, որտեղ զարգացրել է համակարգչային ծրագրերը կոտրելու իր հմտությունները։ Մեկ տարի Մոսկվայում աշխատել է համակարգչային անվտանգության բնագավառում։ 2010 թվականին տեղափոխվել է Ֆրայբուրգ և աշխատանքի անցել ուղեղ-համակարգիչ ինտերֆեյս նախագծի վրա, որտեղ սկսել է հետաքրքրվել տրանսհումանիզմով, որից հետո մեկնել է ԱՄՆ-ի Ջորջիա նահանգի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, որպես պրակտիկանտ։

Էլբակյանը Sci-Hub-ը գործարկել է 2011 թվականին, Ղազախստան վերադառնալուց հետո։ Sci-Hub-ը կայք է գիտնականների համար, որտեղ կարելի է բեռնել գրեթե ցանկացած գիտական աշխատություն։ Ալեքսանդրայի ստեղծած կայքն այնպիսի ճանաչում է ձեռք բերել, որ ԱՄՆ-ի Elsevier խոշորագույն գիտական հրատարակչությունը հայց է ներկայացրել կայքին^[10]։

Ներկայումս Էլբակյանը գտնվում է ընդհատակում՝ արտահանձնման ռիսկի պատճառով^[11]։ Համաձայն 2016 թվականի նրա հարցազրույցների` իր նյարդաբանական հետազոտությունները գտնվում են սպասողական վիճակում։ Իր գիտության պատմության մագիստրոսական ծրագիրը հավաքել է անհայտ փոքր մասնավոր համալսարանում։ Նրա ատենախոսությունը նվիրված է գիտական հաղորդակցությանը^[10]։

Nature ամսագիրը Ալեքսանդրա Էլբակյանին ճանաչել է 2016 թվականի ամենաազդեցիկ մարդը գիտության բնագավառում^[12]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Durov P. Aleksandra Elbakjan // VK — 2006.
↑ Александра Элбакян (ռուս.)
↑ ^3,0 ^3,1 Элбакян Александра
↑ Nature's 10 // Nature / M. Skipper — NPG, Springer Science+Business Media, 2016. — Vol. 540, Iss. 7634. — P. 507—515. — 9 p. — ISSN 1476-4687; 0028-0836 — doi:10.1038/540507A — PMID:30905952
↑ https://www.eff.org/press/releases/electronic-frontier-foundation-present-annual-eff-awards-alexandra-asanovna-elbakyan
↑ Dylla, H. Frederick (2016 թ․ մարտի 21). «No need for researchers to break the law to access scientific publications». Physics Today. doi:10.1063/PT.5.2031. ISSN 0031-9228.
↑ Murphy, Kate (2016 թ․ մարտի 12). «Should All Research Papers Be Free?». The New York Times. ISSN 0362-4331. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 28-ին.
↑ Kravets, David (2016 թ․ ապրիլի 3). «A spiritual successor to Aaron Swartz is angering publishers all over again». Ars Technica. Condé Nast.
↑ «Alexandra Elbakyan». Twitter.com. 2016 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
↑ ^10,0 ^10,1 Bohannon, John (2016 թ․ ապրիլի 29). «The frustrated science student behind Sci-Hub». Science. 352. doi:10.1126/science.aaf5675.
↑ Bohannon, John (2016 թ․ ապրիլի 29). «Who's downloading pirated papers? Everyone». Science. 352: 508–512. doi:10.1126/science.aaf5664.
↑ «Nature's 10: Ten people who mattered this year». Վերցված է 2016 Դեկտեմբեր 21-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդրա Էլբակյան» հոդվածին։

[_178b89aef6813c81-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Durov P. Aleksandra Elbakjan // VK — 2006.

[_5d1d7b95048bd14e-2] Александра Элбакян (ռուս.)

[_432b57833b3f3496-3] 3,0 ^3,1 Элбакян Александра

[_e79a3f516e9dfb65-4] Nature's 10 // Nature / M. Skipper — NPG, Springer Science+Business Media, 2016. — Vol. 540, Iss. 7634. — P. 507—515. — 9 p. — ISSN 1476-4687; 0028-0836 — doi:10.1038/540507A — PMID:30905952

[_e6869860d4a440bf-5] ttps://www.eff.org/press/releases/electronic-frontier-foundation-present-annual-eff-awards-alexandra-asanovna-elbakyan

[6] Dylla, H. Frederick (2016 թ․ մարտի 21). «No need for researchers to break the law to access scientific publications». Physics Today. doi:10.1063/PT.5.2031. ISSN 0031-9228.

[7] Murphy, Kate (2016 թ․ մարտի 12). «Should All Research Papers Be Free?». The New York Times. ISSN 0362-4331. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 28-ին.

[8] Kravets, David (2016 թ․ ապրիլի 3). «A spiritual successor to Aaron Swartz is angering publishers all over again». Ars Technica. Condé Nast.

[9] «Alexandra Elbakyan». Twitter.com. 2016 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.

[Bohannon-28-April-2016-10] 10,0 ^10,1 Bohannon, John (2016 թ․ ապրիլի 29). «The frustrated science student behind Sci-Hub». Science. 352. doi:10.1126/science.aaf5675.

[JB-11] Bohannon, John (2016 թ․ ապրիլի 29). «Who's downloading pirated papers? Everyone». Science. 352: 508–512. doi:10.1126/science.aaf5664.

[12] «Nature's 10: Ten people who mattered this year». Վերցված է 2016 Դեկտեմբեր 21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]