Ազգային տնտեսական խորհուրդ (ԱՄՆ)

պետական մարմին
Ստեղծում	25 հունվարի 1993
Հիմնադիր	Բիլ Քլինթոն
Երկիր	Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ
Authority	White House Office
Վերադաս կազմակերպություն	• ԱՄՆ դաշնային կառավարություն; • ԱՄՆ նախագահի գործադիր գրասենյակ; • White House Office
Գլխամասի վայր	Eisenhower Executive Office Building
Աշխատակիցներ	25
Պաշտոնական կայք	link

Ազգային տնտեսական խորհուրդը (անգլ․՝ National Economic Council) հիմնական ֆորումն է, որն օգտագործվում է Միացյալ Նահանգների նախագահի կողմից՝ քաղաքականության մշակման և կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ ներքին և միջազգային տնտեսական քաղաքականության հարցերը քննարկելու համար, և հանդիսանում է Քաղաքականության զարգացման գրասենյակի մի մասը^[1], որը գտնվում է Միացյալ Նահանգների նախագահի գործադիր գրասենյակում^[2]։

1993 թվականի հունվարի 25-ին Ազգային տնտեսական խորհրդի ստեղծումից ի վեր, դրա նպատակն է համակարգել ներքին և միջազգային տնտեսական քաղաքականության կայացման որոշումները, նախագահին խորհուրդներ տալ տնտեսական քաղաքականության վերաբերյալ՝ ներքին և միջազգային տնտեսական քաղաքականության հարցերի առնչությամբ, համաոգործակցել դաշնային կառավարության տարբեր գերատեսչությունների հետ՝ նախագահի հայտարարած նպատակներին համապատասխան քաղաքականություն հաստատելու համար, և հետևել նախագահի տնտեսական օրակարգի իրականացմանը։

Ազգային տնտեսական խորհուրդը տարբերվում է Ներքին քաղաքականության խորհրդից, քանի որ այն քննարկում է տնտեսական քաղաքականության հարցերը, մինչդեռ Ներքին քաղաքականության խորհուրդը կարող է քննարկել այն ամենը, ինչը կապված է ներքին խնդիրների հետ, բացառությամբ տնտեսական քաղաքականության հարցերի։ Այն նաև տարբերվում է Տնտեսական խորհրդատուների խորհրդից, որը Սպիտակ տան համար հետազոտություն է իրականացնում տվյալների, հետազոտությունների և ապացույցների հիման վրա։ Խորհուրդը նաև նախագահի հիմնական թևն է, երբ համակարգում է նրա տնտեսական քաղաքականությունն ու նպատակները տարբեր այլ գերատեսչությունների միջև։

Ազգային տնտեսական խորհուրդը ղեկավարում է նախագահի տնտեսական քաղաքականության գծով օգնականը և Ազգային տնտեսական խորհրդի տնօրենը։ 2023 թվականի փետրվարի 21-ից այդ պաշտոնը զբաղեցնում էր Լաել Բրեյնարդը։

Պատմություն և առաքելություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազգային տնտեսական խորհուրդը^[3] ստեղծվել է 1993 թվականի հունվարի 25-ին՝ Նախագահ Բիլ Քլինթոնի 12835 գործադիր հրամանով՝ պաշտոնապես համակարգելու տնտեսական քաղաքականության մշակման գործընթացը ներքին և միջազգային տնտեսական խնդիրների առնչությամբ, համակարգելու տնտեսական քաղաքականության խորհրդատվությունը նախագահին, ապահովելու, որ տնտեսական քաղաքականության որոշումներն ու ծրագրերը համահունչ լինեն նախագահի հայտարարած նպատակներին, և ապահովելու այդ նպատակների արդյունավետ իրականացումը, և հետևելու նախագահի տնտեսական քաղաքականության օրակարգի իրականացմանը^[4]։ Քլինթոնը Ռոբերտ Ռուբինին նշանակել է նախագահի օգնական տնտեսական քաղաքականության գծով և Ազգային տնտեսական խորհրդի տնօրեն 1993 թվականի հունվարի 25-ին՝ Խորհրդի ստեղծման օրը։ Խորհրդի ստեղծումը կատարել է նաև նախագահ Բիլ Քլինթոնի հիմնական խոստումը` առաջնահերթություն դարձնելու Միացյալ Նահանգների տնտեսությունը^[5]։

Մինչ Ազգային տնտեսական խորհրդի ստեղծումը, տնտեսական քաղաքականության աշխատակազմը գոյություն ուներ 1960-ականներից։ Նախագահ Լինդոն Բ. Ջոնսոնը ավագ օգնականի հանձնարարել է մշակել և կազմակերպել ներքին քաղաքականությունը, որի մեջ ներառված էր եղել տնտեսական քաղաքականությունը։ 1970 թվականին Նախագահ Ռիչարդ Մ. Նիքսոնը գործադիր հրաման է արձակել, որով ստեղծվել է Քաղաքականության զարգացման գրասենյակը։ Նախագահ Քլինթոնը բաժանել է Ներքին քաղաքականության խորհրդի պարտականությունները Ազգային տնտեսական խորհրդի հետ^[6]։

Խորհուրդը համարվում է նախագահական վարչակազմերի կողմից իրենց ներքին և միջազգային տնտեսական նպատակներին հասնելու կարևոր գործիք։ Ռոբերտ Ռուբինն ասել է, որ խորհրդի ստեղծման նպատակը «գործընթացի խնդիր շտկելն է», և ըստ Ռուբինի, Քլինթոնն ասել է, որ ինքը կարծում է, որ պետք է գտնել «որոշ գործընթացի գործիք», որը կկարողանա կատարել իր դերն ու գործառույթը։ անհրաժեշտ է նախագահի օրակարգն առաջ տանելու և գործակալություններին թույլ տալ քննարկել, համակարգել և լուծել տնտեսական կարևորության հարցերը։ Ռուբինը նշում է մեկ այլ պատճառ, թե ինչու Քլինթոնը ստեղծել է Խորհուրդը, դա է «ինտեգրել ներքին և միջազգային տնտեսական քաղաքականությունը և...ինտեգրել միջազգային տնտեսական քաղաքականությունը և այսպես կոչված արտաքին քաղաքականությունը։ Երկու ներքին և միջազգային ներքին անձնակազմ ունենալու փոխարեն խորհուրդը կխառնի այդ երկուսը»^[7]։

Կառուցվածքը և անդամությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լրացուցիչ անդամներ ավելացվում են Միացյալ Նահանգների նախագահի կողմից, սակայն Ազգային տնտեսական խորհրդի կառուցվածքը և անդամությունը, որը նման է Ազգային անվտանգության խորհրդի կառուցվածքին, հետևյալն է^[8]^[9]․

Միացյալ Նահանգների Ազգային տնտեսական խորհրդի կառուցվածքը և անդամությունը (2024 թվականի մարտի դրությամբ)
Նախագահ	Ջո Բայդեն (Նախագահ)
Տնօրեն	Լաել Բրեյնարդ (նախագահի օգնական տնտեսական քաղաքականության գծով)
Տնօրենի տեղակալներ	Բրենդան Դանահեր (նախագահի օգնականի տեղակալ և փոխտնօրեն, Ազգային տնտեսական խորհուրդ)
	Նավտեյ Դհիլոն (նախագահի օգնականի տեղակալ և փոխտնօրեն, Ազգային տնտեսական խորհուրդ)
	Ջոն Դոնենբերգ (նախագահի օգնականի տեղակալ և փոխտնօրեն, Ազգային տնտեսական խորհուրդ)
	Դանիել Հորնունգ (նախագահի օգնականի տեղակալ և փոխտնօրեն, Ազգային տնտեսական խորհուրդ)
Կանոնավոր ներկաներ	Քամալա Հարիս (Փոխնախագահ) Էնթոնի Բլինքեն (Պետքարտուղար) Ջանեթ Ելեն (Գանձապետարանի քարտուղար) Ջարեդ Բերնշտեյն (Տնտեսական խորհրդատուների խորհրդի նախագահ) Ջինա Ռայմոնդո (Առևտրի քարտուղար) Ջուլի Սու (Աշխատանքի քարտուղարի պաշտոնակատար) Ադրիան Թոդման (Բնակարանային և քաղաքաշինության նախարարի պաշտոնակատար) Փիթ Բուտիջիգ (Տրանսպորտի քարտուղար) Ջենիֆեր Գրանհոլմ (Էներգետիկայի քարտուղար) Խավիեր Բեկերա (Առողջապահության և մարդկային ծառայությունների քարտուղար)
Լրացուցիչ մասնակիցներ	Իզաբելլա Ք. Գուզման (Փոքր բիզնեսի կառավարման ադմինիստրատոր) Մայքլ Ս. Ռեգան (Շրջակա միջավայրի պահպանության գործակալության ադմինիստրատոր) Շալանդա Յանգ (Կառավարման և բյուջեի գրասենյակի տնօրեն) Քեթրին Թայ (ԱՄՆ առևտրային ներկայացուցիչ) Նիրա Տանդեն (Նախագահի ներքին քաղաքականության գծով օգնական) Ջեյք Սալիվան (Նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով օգնական)

Ազգային տնտեսական խորհրդի տնօրեններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

	Start	End
Ռոբերտ Ռուբին	1993-01-25 Հունվար 25, 1993	1995-01-11 Հունվար 11, 1995	Բիլ Քլինթոն
Լաուրա Թայսոն	1995-02-21 Փետրվար 21, 1995	1996-12-12 Դեկտեմբեր 12, 1996
Ջին Սպերլինգ	1996-12-12 Դեկտեմբեր 12, 1996	2001-01-20 Հունվար 20, 2001
Լարի Լինդսի	2001-01-20 Հունվար 20, 2001	2002-12-12 Դեկտեմբեր 12, 2002	Ջորջ ՈՒ․ Բուշ
Սթիվ Ֆրիդման	2002-12-12 Դեկտեմբեր 12, 2002	2005-01-10 Հունվար 10, 2005
Ալան Հաբարդ	2005-01-10 Հունվար 10, 2005	2007-11-28 Նոյեմբեր 28, 2007
Քիթ Հեննեսի	2007-11-28 Նոյեմբեր 28, 2007	2009-01-20 Հունվար 20, 2009
Լարի Սամերս	2009-01-20 Հունվար 20, 2009	2011-01-20 Հունվար 20, 2011	Բարաք Օբամա
Ջին Սպերլինգ	2011-01-20 Հունվար 20, 2011	2014-03-05 Մարտ 5, 2014
Ջեֆ Զայենց	2014-03-05 Մարտ 5, 2014	2017-01-20 Հունվար 20, 2017
Գարի Կոն	2017-01-20 Հունվար 20, 2017	2018-04-02 Ապրիլ 2, 2018	Դոնալդ Թրամփ
Լարի Կադլոու	2018-04-02 Ապրիլ 2, 2018	2021-01-20 Հունվար 20, 2021	Դոնալդ Թրամփ
Բրայան Դիզ	2021-01-20 Հունվար 20, 2021	2023-02-21 Փետրվար 21, 2023	Ջո Բայդեն
Լաել Բրեյնարդ	2023-02-21 Փետրվար 21, 2023	ներկա	Ջո Բայդեն

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «The National Economic Council | Manufacturing.gov». www.manufacturing.gov. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.
↑ «Federal Register :: Agencies - National Economic Council».
↑ «National Economic Council». The White House (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.
↑ «Should you be the next Larry Summers? | Fortune.com». 2017 թ․ փետրվարի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.
↑ «The National Economic Council: A Work in Progress». PIIE (անգլերեն). 2016 թ․ ապրիլի 21. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.
↑ «Domestic Policy Council». The White House (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.
↑ «The National Economic Council, The White House Transition Project» (PDF).
↑ «National Economic Council Membership, U.S Government Manual».
↑ «The National Economic Council, The White House Transition Project» (PDF).

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Sarah Rosen Wartell. "The White House: National Economic Council." In Change for America: A Progressive Blueprint for the 44th President. Edited by Mark Green and Michele Jolin, pp. 15–22. Washington: The Center for American Progress Action Fund, 2008.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

National Economic Council (Archive)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազգային տնտեսական խորհուրդ (ԱՄՆ)» հոդվածին։

[1] «The National Economic Council | Manufacturing.gov». www.manufacturing.gov. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.

[2] «Federal Register :: Agencies - National Economic Council».

[3] «National Economic Council». The White House (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.

[4] «Should you be the next Larry Summers? | Fortune.com». 2017 թ․ փետրվարի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.

[5] «The National Economic Council: A Work in Progress». PIIE (անգլերեն). 2016 թ․ ապրիլի 21. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.

[6] «Domestic Policy Council». The White House (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 19-ին.

[7] «The National Economic Council, The White House Transition Project» (PDF).

[8] «National Economic Council Membership, U.S Government Manual».

[9] «The National Economic Council, The White House Transition Project» (PDF).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]