Microcap բաժնետոմսերի խարդախություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
«Գիշերային քամի վաճառողները» փողոցներում բաժնետոմսեր էին վաճառում Հարավային ծովի ընկերության ժամանակ («Հիմարության հանճարեղ նկարը», 1720)

Microcap բաժնետոմսերի խարդախություն, արժեթղթերի խարդախության ձև՝ կապված microcap ընկերությունների բաժնետոմսերի հետ, որոնք ԱՄՆ-ում սովորաբար սահմանվում են որպես 250 միլիոն դոլարից ցածր շուկայական կապիտալիզացիա ունեցող ընկերություններ։ Նրա տարածվածությունը գնահատվում է տարեկան միլիարդավոր դոլարների չափով[1][2][3]։ Շատ microcap բաժնետոմսերը փեննի բաժնետոմսեր են (հայտնի են որպես մանրադրամի, գրոշի բաժնետոմս), դրանք SEC-ը սահմանում է որպես արժեթուղթ, որը վաճառվում է մեկ բաժնետոմսի համար 5 դոլարից պակաս արժեքով, ցուցակված չէ ազգային բորսայում և չի համապատասխանում այլ հատուկ չափանիշներին[4]։

Microcap բաժնետոմսերի խարդախությունը սովորաբար տեղի է ունենում OTC Bulletin Board-ում և Pink Sheets Electronic Quotation Service-ում վաճառվող բաժնետոմսերում, որոնք սովորաբար չեն համապատասխանում ֆոնդային բորսաներում ցուցակագրվելու պահանջներին։ Որոշ խարդախություններ են տեղի ունենում NASDAQ Small Cap Market-ում վաճառվող բաժնետոմսերի միջև, որն այժմ կոչվում է NASDAQ կապիտալի շուկա[3]։

Microcap խարդախությունը ներառում է ներդրողների խարդախության մի քանի տեսակներ.

  • Pump and dump սխեմաներ, ներառում են կեղծ կամ ապակողմնորոշիչ հայտարարությունների օգտագործումը գովազդային բաժնետոմսերի համար, որոնք «թափվում» են հանրության վրա ուռճացված գներով։ Նման սխեմաները ներառում են հեռավաճառք և ինտերնետ խարդախություններ[1]
  • Chop stocks, որոնք կոպեկներով գնված և դոլարով վաճառվող բաժնետոմսեր են՝ ապահովելով բրոքերներին և բաժնետոմսերի խթանողներին հսկայական շահույթներ։ Բրոքերներին հաճախ վճարվում են «սեղանի տակ» չբացահայտված վճարումներ՝ նման բաժնետոմսերը վաճառելու համար[1][3]։
  • Dump and dilute սխեմաները, որտեղ ընկերությունները բազմիցս թողարկում են բաժնետոմսեր՝ առանց որևէ այլ պատճառի, քան ներդրողների գումարները վերցնելը։ Այս տեսակի սխեմա օգտագործող ընկերությունները հակված են պարբերաբար հակադարձ բաժանելու բաժնետոմսերը։
  • Բրոքերային այլ անբարեխիղճ պրակտիկաներ, ներառյալ «bait-and-switch», չարտոնված առևտուր և «առանց զուտ վաճառքի» քաղաքականությունները, որոնցում հաճախորդներին արգելվում է բաժնետոմսերի վաճառքը[5]։

Pump and dump սխեմաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փեննի բաժնետոմսերը, հատկապես մեկ ցենտի մասով վաճառվողները, շատ վատ են առուվաճառքի ենթարկվում։ Նրանք կարող են դառնալ բաժնետոմսերը խթանողների և մանիպուլյատորների թիրախ[6]։ Այս մանիպուլյատորները սկզբում գնում են մեծ քանակությամբ բաժնետոմսեր, ապա բարձրացնում բաժնետոմսերի գինը կեղծ և ապակողմնորոշիչ դրական հայտարարությունների միջոցով. նրանք հետո վաճառում են իրենց բաժնետոմսերը մեծ շահույթով։ Սա կոչվում է «pump and dump» սխեմա։ Խարդախության ավելի բարդ տարբերակներում անհատները կամ կազմակերպությունները գնում են միլիոնավոր բաժնետոմսեր, այնուհետև օգտագործում են տեղեկագրերի կայքերը, զրուցարանները, ֆոնդային հաղորդագրությունների տախտակները, մամուլի հաղորդագրությունները։ Շատ հաճախ հանցագործը կպնդի, որ ներքին տեղեկատվություն ունի մոտալուտ նորությունների մասին, որպեսզի համոզի ակամա ներդրողին արագ գնել բաժնետոմսերը։ Երբ գնման ճնշումը բարձրացնում է բաժնետոմսի գինը, գնի աճը ավելի շատ մարդկանց է հրապուրում հավատալ և նաև գնել բաժնետոմսեր։ Ի վերջո, «պոմպ» անող մանիպուլյատորները վերջացնում են «դեմփինգով», երբ վաճառում են իրենց ունեցվածքը[7]։

Ինտերնետի և անձնական հաղորդակցման սարքերի ընդլայնվող օգտագործումը հեշտացրել է պեննի ֆոնդային խարդախությունների իրականացումը[8]։ Ուշագրավ օրինակներից է ռեփեր Ֆիֆթի Սենթ-ի կողմից Թվիթթեր-ի օգտագործումը, որը կպչուն բաժնետոմսի (HNHI) գնի կտրուկ աճի պատճառ է դառնում։ Ֆիֆթի Սենթը նախկինում գնել էր ընկերության 30 միլիոն բաժնետոմս, և արդյունքում ստացավ 8,7 միլիոն դոլար շահույթ[9][10][11][12][13][14][15][16][17]։ Գործունեության մեկ այլ օրինակ, որը շրջանցում է օրինական առաջխաղացման և գովազդի սահմանը, LEXG-ի դեպքն է։ Նկարագրված (բայց գուցե գերագնահատված) որպես «բոլոր ժամանակների ամենամեծ բաժնետոմսերի առաջխաղացումը», Lithium Exploration Group-ի շուկայական կապիտալիզացիան հասել է ավելի քան 350 միլիոն դոլարի՝ ուղիղ փոստի ընդարձակ արշավից հետո։ Խթանումը հիմնված էր լիթիումի արտադրության և օգտագործման օրինական աճի վրա՝ միաժամանակ պաշտպանելով Lithium Exploration Group-ի դիրքն այդ ոլորտում։ Համաձայն ընկերության 2010 թվականի դեկտեմբերի 31-ի 10-Q ձևի (ներկայացվել է ուղիղ փոստի առաջխաղացման ամիսների ընթացքում), LEXG-ը լիթիումային ընկերություն էր՝ առանց ակտիվների[18][19]։ Նրա եկամուտներն ու ակտիվներն այն ժամանակ զրոյական էին։ Այնուհետև, ընկերությունը ձեռք բերեց լիթիումի արտադրության/հետախուզման իրավունք և անդրադարձավ մամուլում բարձրացված մտահոգություններին[20][21]։

Փեննի ֆոնդային ընկերությունները հաճախ ցածր իրացվելիություն ունեն։ Ներդրողները կարող են դժվարության հանդիպել իրենց դիրքերը վաճառելիս, երբ գնման ճնշումը թուլանանում է, և մանիպուլյատորները փախչում են։

Chop stocks[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Chop stocks-ը բաժնետոմս է, որը սովորաբար վաճառվում է Nasdaq Stock Market-ում, OTC Bulletin Board կամ Pink Sheets ցուցակման ծառայություններում, գնվում է կոպեկներով և վաճառվում անբարեխիղճ ֆոնդային բրոքերների կողմից մանրածախ հաճախորդներին մեկ բաժնետոմսի համար մի քանի դոլարով[1][3]։

Այս պրակտիկան տարբերվում է նրանով, որ բրոքերները գումար են վաստակում ոչ թե բաժնետոմսերը խստորեն գայթակղելով, այլ հիմնականում արժեթղթերը շուկայավարելով իրենց գնման արժեքի նկատմամբ մեծ զեղչով։ Այս պրակտիկայում բրոքերային ընկերությունը սովորաբար ձեռք է բերում բաժնետոմսեր՝ գնելով արժեթղթերի մեծ փաթեթ (սովորաբար խոշոր բաժնետերից, որը կապված չէ հիմնական ընկերության հետ) պայմանագրային գնով, որը շատ ցածր է ընթացիկ շուկայական գնից (ընդհանուր առմամբ 40% -50% ցածր գնանշված առաջարկից/հարցման գնից) կամ այն ձեռք է բերում բաժնետոմսը՝ որպես վճարում խորհրդատվական պայմանագրի համար[3]։

Առարկայական բաժնետոմսերը սովորաբար ունենում են քիչ իրացվելիություն կամ ընդհանրապես բացակայում են մինչև բլոկի գնումը։ Բլոկը գնելուց հետո ֆիրմայի մասնակից բրոքերները բաժնետոմսերը վաճառում են իրենց բրոքերային հաճախորդներին նախկին գնանշված առաջարկի/հարցման գնով, հաճախ տուժած ներդրողներին, որոնք հիմնականում տեղյակ չեն այս գործելակերպից։ Այս մեծ տարբերությունը նախկին գնանշված առաջարկի/հարցման գնի և բաժնետոմսերի բլոկի զեղչված գնի միջև գրեթե միշտ կիսվում է առևտուրը պահանջող ֆիրմայի ֆոնդային միջնորդի հետ։ Այդ իսկ պատճառով ընկերության և բրոքերի համար կա մեծ օգուտ և շահերի բախում այս «սեփական արտադրանքը» վաճառելու համար։

Ընկերությունը տեխնիկապես «ռիսկի տակ» է բաժնետոմսերի փաթեթի հարցում, եթե բաժնետոմսի գինը իջնի այն գնից, որով ձեռք է բերվել բլոկը, ընկերությունը վնաս կկրի Բաժնետոմսերը սովորաբար վաճառվում են մի փոքր ցածր նախկին գերիշխող շուկայական գնի առաջարկից։ Չի պահանջվում, որ այս շահույթի մանրամասները բացահայտվի հաճախորդին, քանի որ տեխնիկապես դա չի համարվում միջնորդավճար։ Երբ արժեթղթերի դիլերը վաճառում է նման գործիքներ իր գույքագրումից, հաճախորդը կստանա առևտրի հաստատում, որում նշվում է, որ գործարքը կատարվել է որպես «առանց ռիսկի հիմնական գումար», որը ինչպես միջնորդավճարները, նույնպես եկամուտ է ընկերության համար, և նման գործելակերպը հաճախ ենթարկվում է չարաշահման։ Առաջարկի գումարից ավել գանձվող վճարները համարվում են միջնորդավճար, և դա պետք է բացահայտվի։ Թեև այս պրակտիկան դեռ օրինական է, Արժեթղթերի շուկայի հանձնաժողովը քննադատում է այն՝կիրառելով տարբեր օրենքներ և մեթոդներ դրա դեմ։

Կազմակերպված հանցավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Microcap խարդախությունը եղել է կազմակերպված հանցավորության եկամտի հիմնական աղբյուրը[22]։ Նյու Յորքի մաֆիայի հինգ ընտանիքներից յուրաքանչյուրի, ինչպես նաև Նյու Ջերսիի ավազակախբերի գործիչները ներգրավվել են ֆոնդային խարդախությունների մեջ։ Ռուսական մաֆիան նույնպես ներգրավված է այս տեսակի բաժնետոմսերի խարդախության մեջ։

Մաֆիայի մասնակցությունը 1990-ական թվականների բաժնետոմսերի խարդախություններին առաջին անգամ բացահայտվել է հետաքննող լրագրող Գարի Վայսի կողմից 1996 թվականի դեկտեմբերին Business Week հոդվածում[23]։ Վայսը գրքում ուսումնասիրել է նաև մաֆիայի Ուոլ Սթրիթի խարդախությունները[24]։

Penny stock կարգավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խարդախության սխեմայի մանիպուլյատորների կարգավորման և սահմանափակման մեթոդներից մեկն էլ այն է, որ թիրախավորվի բաժնետոմսերի այն կատեգորիան, որն առավել հաճախ կապված է սխեմայի հետ։ Այդ նպատակով կոպեկների պաշարները դարձել են հարկադիր կատարման ջանքերի թիրախ։ ԱՄՆ-ում կարգավորիչները սահմանել են փեննի բաժնետոմսը որպես արժեթուղթ, որը պետք է համապատասխանի մի շարք հատուկ ստանդարտների։ Չափանիշները ներառում են գինը, շուկայական կապիտալիզացիան և նվազագույն բաժնետիրական կապիտալը։ Արժեթղթերի ազգային բորսայում վաճառվող արժեթղթերը, անկախ գնից, ազատված են կարգավորող կողմից որպես պեննի բաժնետոմսեր[25], քանի որ ցուցակված արժեթղթերը համարվում են ավելի քիչ խոցելի մանիպուլյացիաների համար[26]։ Այսպիսով, CitiGroup-ը (NYSE:C) և NYSE-ում ցուցակված այլ արժեթղթերը, որոնք 2008-2009 թվականներին շուկայի անկման ժամանակ վաճառվում էին $1,00-ից ցածր, թեև համարվում էին «կոպեկային» արժեթղթեր, տեխնիկապես «փեննի բաժնետոմսեր» չէին։ ԱՄՆ-ում փեննի ֆոնդային առևտուրն այժմ հիմնականում վերահսկվում է կառավարության կողմից սահմանված կանոններով և կանոնակարգերով։

Ջորջիան առաջին նահանգն էր, որը կոդավորեց «փեննի արժեթղթերի մասին» համապարփակ օրենքը։ Պետքարտուղար Մաքս Քլելանդը այս օրենսդրության հիմնական ջատագովն էր[27]։ Ներկայացուցիչ Չեսլի Վ. Մորթոնը, որն այն ժամանակ Ջորջիայի Գլխավոր ասամբլեայի միակ ֆոնդային բրոքերն էր, օրինագծի հիմնական հովանավորն էր պալատում։ Օրենքը, ի վերջո, աջակցություն ստացավ Միացյալ Նահանգներում։

Շրջանային դատարան որոշմամբ[28] այս կանոնադրությունը դարձավ այլ նահանգներում ընդունված օրենքների մոդել։ Դրանից կարճ ժամանակ անց FINRA-ն և SEC-ը համապարփակ վերանայումներ անցկացրեցին իրենց կանոններում՝ կապված կոպեկների պաշարների հետ։ Այս կանոններն արդյունավետ էին փակելու կամ զգալիորեն սահմանափակելու բրոքերների/դիլերների գործունեությունը, ինչպիսիք են Blinder, Robinson & Company-ն, որոնք մասնագիտացած էին փեննի բաժնետոմսերի ոլորտում։

Մեյեր Բլինդերը բանտարկվել է արժեթղթերի խարդախության համար 1992 թվականին՝ իր ընկերության փակվելուց հետո[29]։ Այնուամենայնիվ, հատուկ կանոններով նախատեսված պատժամիջոցները ևս արդյունավետ միջոց չեն պայքարելու չգրանցված խմբերի և անհատների կողմից իրականացվող Penny stock սխեմաների դեմ։

Փեննի ֆոնդային խարդախություն Հնդկաստանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թվականին Հնդկաստանի եկամտահարկի մարմինները բացահայտեցին 1,6 միլիոն դոլար արժողությամբ բաժնետոմսերի խարդախությունը Բանգալորում[30]։ Մումբայում գրոհի է ենթարկվել շուրջ 25 շենք, իսկ Բանգալորում՝ 10: Ռեյդերներից հետո լրացուցիչ հանձնակատարը թիմ է ստեղծել և հետաքննել այս խարդախությունը։ Նրանք հետամուտ են եղել հետաքննությանը և 2008 թվականի դեկտեմբերի 31-ին հրամաններ են արձակել, որոնք, ինչպես ասվում է, ունեն ազգային հետևանքներ։ Թիմը պարզել է, որ առևտրականները կուտակել են կոպեկների պաշարները՝ փողերը լվանալու համար,սա կազմակերպված տնտեսական հանցագործություն է, որը չարաշահել է Հնդկաստանի արժեթղթերի և բորսաների խորհրդի և կոոպերատիվների գրանցման մարմնի դրույթները։ Այս սխեման ընտրված էր կապիտալ շահութահարկը օգտագործելու և չհաշվառված գումարները օրինականացնելու համար։ Ապրիլի 28-ին ֆինանսների նախարարությունը գործը համարել է տարվա լավագույն հետաքննություն և գնահատման կարգ[31][32][33]

Մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Microcap բաժնետոմսերի խարդախությունը ուսումնասիրվել է մի քանի գրքերում և ֆիլմերում.

  • 2003 թվական, Գարի Վայսի Born to Steal («Ծնված գողանալու համար») գիրքը[34] նկարագրում էր 1990-ական թվականների խարդախությունների անդրաշխարհը Լուի Պասկյուտո անունով երիտասարդ բրոքերի աչքերով։ Թեև գիրքը կենտրոնանում է բրոքերային ընկերություններ մաֆիայի ներթափանցման վրա, այն նաև մանրամասն նկարագրում է Microcap խարդախության գործողությունը։
  • License to Steal և The Scorpion and the Frog անանուն գրքերում մանրամասնորեն ուսումնասիրում են այս սխեմաները, սակայն, ի տարբերություն Born to Steal-ի, չեն տրամադրում նկարագրված կոնկրետ ընկերությունների և մարդկանց իրական անունները։
  • Ռոբերտ Հ. Թիլմանի և Մայքլ Լ. Ինդերգաարդի գիրքը, որը կոչվում է Pump and Dump. The Rancid Rules of the New Economy:
  • Boiler Room ֆիլմում կարելի է տեսնել խարդախության սխեմաների հորինված պատմությունը[35]։ Ըստ մամուլի տվյալների՝ ֆիլմի ռեժիսորն ու սցենարիստը կարճ ժամանակով աշխատել է Stratton Oakmont բրոքերային տան համար, որը կարգավորող մարմինները փակել են 1990-ական թվականների վերջին։ Stratton Oakmont-ը ղեկավարում էր Ջորդան Բելֆորը, որը բանտարկվել էր խարդախության համար, և որի հուշերը՝ «Ուոլ Սթրիթի գայլը», Մարտին Սկորսեզեի 2013 թվականի ֆիլմի հիմքն է։
  • HBO-ի հանրահայտ «Սոպրանոները» սերիալի մի քանի դրվագների թեման, որը պատրաստել են Քրիստոֆեր Մոլտիսանտին, Մեթյու Բևիլակուան և Շոն Գիսմոնտը։
  • Law & Order իրավական դրամայի մի դրվագում, որը վերնագրված է «Trade This», պարզվում է, որ հեղինակավոր ֆիրմայի երիտասարդ բրոքերի սպանությունը կապված է նրա ղեկավարի՝ մաֆիայի անդամների կողմից ֆինանսավորվող մի քանի խարդախությունների մասնակցության հետ։ հանցագործ ընտանիք.
  • Law & Order: Dead on the Money համակարգչային խաղում[36] զոհը կին բրոքեր է, որը հետաքննվում էր բիոտեխնոլոգիական ընկերության կասկածելի IPO-ի հետ կապված խարդախության համար։
  • Ջեֆրի Արչերի Not a Penny More, Not a Penny Less գիրք[37]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Gary Weiss, Born to Steal: When the Mafia Hit Wall Street (2003, 0-446-52857-9)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «'Micro-cap Fraud', North American Securities Administrators Association». Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  2. «'Pump-and-Dumps' and Market Manipulations». Securities and Exchange Commission. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Weiss, Gary (1997 թ․ դեկտեմբերի 15). «Investors Beware: Chop Stocks Are on the Rise». Business Week. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  4. «Penny Stock Rules». United States Securities and Exchange Commission. 2008 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
  5. «Microcap Fraud: Underside of the Bull Market» (PDF). Arizona Securities Commission. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  6. SEC (2005 թ․ հունվարի 11). «Pump&Dump.con». U.S. Securities and Exchange Commission. Վերցված է 2006 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  7. FINRA (2012). «Spams and Scams». Financial Industry Regulatory Authority. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 29-ին.
  8. Harry Domash (2000 թ․ հունիսի 12). «Internet Makes Scams Easy». San Francisco Chronicle. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 15-ին.
  9. Joe Weisenthal (2011 թ․ հունվարի 10). «50 Cent's Tweets Make A Staggering $50 Million In One Day». Business Insider. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  10. Joe Weisenthal (2011 թ․ հունվարի 10). «How To Make $10 Million From Just One Weekend Of Tweeting». Business Insider. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  11. Insiders' Blog (2011 թ․ հունվարի 10). «H & H Imports (HNHI) Jumps After Rapper 50cent Says "Buy"». streetinsider.com. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  12. Chris Barth (2011 թ․ հունվարի 11). «Get Rich Or Die Tweetin'». Forbes. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  13. Kathy Kristof (2011 թ․ հունվարի 18). «What 50 Cent Co. Is Really Selling». CBS MoneyWatch. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 20. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 15-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  14. Kathy Kristof (2011 թ․ հունվարի 11). «50 Cent: Penny Stock Pump & Dump?». CBS MoneyWatch. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  15. Alex Moore (2011 թ․ հունվարի 11). «How Much Will 50 Cent Make if His Penny Stock Hits 50 Cents?». Death and Taxes Media. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  16. Timothy Sykes (2011 թ․ մայիսի 9). «Rapper 50 Cent's Headphones "Sleek By 50" Canceled, H & H Imports, Inc. (HNHI) Stock In Freefall». timothysykes.com. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  17. Timothy Sykes (2011 թ․ մայիսի 9). «H & H Imports, Inc. (HNHI) Stock Price Chart from 11 January 2011 to 9 May 2011». timothysykes.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19-ին.
  18. «Lithium Exploration Group: Beware of Mailmen Bearing Gifts». Seeking Alpha. 2011 թ․ մայիսի 10. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 30-ին.
  19. Gary Weiss (1997 թ․ դեկտեմբերի 15). «Investors Beware». Business Week. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 15-ին.
  20. «Home - The Chairman's Blog». thechairmansblog.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 10-ին.
  21. «Lithium Exploration Group». The New York Times.
  22. «SEC Testimony: Organized Crime on Wall Street (R. Walker)». www.sec.gov. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  23. «"The Mob on Wall Street," by Gary Weiss, Business Week, December 16, 1996». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  24. Born to Steal: When the Mafia Hit Wall Street, Gary Weiss, 2003, Warner Books, 0-446-52857-9
  25. Securities and Exchange Commission (2005 թ․ հուլիսի 8). «Amendments to the Penny Stock Rules» (PDF). Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 10-ին.
  26. «SEC Charges Eight Participants in Penny Stock Manipulation Ring». U.S. Securities and Exchange Commission. 2009 թ․ մայիսի 21.
  27. «Georgia Secretary of State». sos.ga.gov. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 10-ին.
  28. «Georgia Law Won't Hurt Brokers, Judge Rules». Deseret News. 1990 թ․ հուլիսի 11.
  29. Diana B. Henriques (2003 թ․ փետրվարի 16). «Penny-Stock Fraud, From Both Sides Now». New York Times.
  30. «2006 penny stock scam may touch Rs 10000cr». Times of India.
  31. «Cyber Diary». sibichen.in. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 10-ին.
  32. «Times of India Publications». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 10-ին.
  33. «2006 penny stock scam may touch Rs 10000cr». The Times of India. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 12-ին.
  34. *Born to Steal: When the Mafia Hit Wall Street. Warner Books. 2004. ISBN 0-446-61398-3.
  35. * «Microcap բաժնետոմսերի խարդախություն»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  36. https://www.mobygames.com/game/8875/law-order-dead-on-the-money/, Law & Order: Dead on the Money
  37. *Not a Penny More, Not a Penny Less