Լոյտաշի կիրճ
| Լոյտաշի կիրճ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | narrow canyon?, գեոտոպ, kolk? և Դիսլոկացիա |
| Երկիր |  Գերմանիա[1] և  Ավստրիա[1] |
| Վարչատարածք | Միթենվալդ |
| Երկարություն | 1000 մետր |
| Լայնություն | 50 մետր |
| ԲԾՄ | 925 մետր[2] |
| Մակերես | 50 000 քառակուսի մետր |
 | |
 | |
Լոյտաշի կիրճ կամ Լոյտաշյան ուրվականների կիրճ ( գերմ.՝ Leutaschklamm կամ Leutascher Geisterklamm ), կիրճ Միտենվալդի և Ունտերլոյտաշի մոտ Գերմանիա-Ավստրիա երկրների Բավարիա-Տիրոլյան սահմանին, որով հոսում է Լոյտաշեր Ախ գետը[3]։ Գտնվում է ծովի մակարդակից 1,136 մ բարձրության վրա[4]։
Այն շատ զառիթափ է և զբոսաշրջիկների համար բաց չի եղել մինչև 2006 թվականը, մինչև Ավստրո-գերմանական միջսահմանային նախագծի շրջանակներում կառուցվել է 1.4 միլիոն եվրո արժողությամբ (ծախսերի 50%-ը հոգացել է ԵՄ) 970 մետր երկարությամբ պողպատե անցուղիներ և կամուրջներ կիրճի երկայնքով[5]։ Զբոսաշրջիկների համար Լոյտաշի կիրճի բացումը եղել է 2006 թվականի մայիսի 24-ին։ Լոյտաշի կիրճը 1650 մետր ընդհանուր երկարությամբ Արևելյան կրաքարային Ալպերի ամենաերկար հասանելի կիրճն է։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որպես զբոսաշրջային նախագիծ, կիրճն ի սկզբանե նախատեսված է եղել որպես ընտանեկան տեսարժան վայր` այսպես կոչված «Ուրվականների կիրճ»` Գեիստերկլամ (Geisterklamm) կամ «Կոբոլդների արահետ»` Կոբոլդպֆադ (Koboldpfad )[6]:
3,2 կմ ընդհանուր երկարությամբ արահետներով կիրճերի մեծ շղթան անցնում է Լոյտաշեր Ախեի տպավորիչ կիրճով։ Միտենվալդի մոտ գտնվող կիրճի ելքի մոտ 200 մ երկարությամբ ջրվեժի արահետը տանում է դեպի Լոյտաշենի ուրվական կիրճը և ավարտվում 23 մ բարձրությամբ ջրվեժի մոտ[7]։ Ճանապարհին հանդիպող ոգիները հետաքրքիր փաստեր են պատմում տեղանքի և նրա բույսերի ու կենդանիների մասին։ Կա նաև առավել հարմարավետ տարբերակ` արգելքներից զերծ, դա 500 մ երկարությամբ կիրճի շրջանն է՝ բյուրեղյա մաքուր Աչեի տեսարանով[7]։
Քայլուղիները հնարավորինս հորիզոնական են և կառուցված են այնպես, որ դրանք հնարավոր լինի անցնել առանց ալպինիստական մագլցման սարքավորումների։ Ցանկացած անհանգստություն, որը կարող է առաջանալ կիրճի անդունդի 50 մետրից ավելի բարձրության վրա գտնվելու պատճառով, ենթադրվում է, որ հակազդված է քայլուղու ամրակառույցներով։
Լոյտաշի կիրճը հիմնականում բաց է ամբողջ տարին, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ առատ ձյուն է տեղում և այն փակվում է։ Կիրճում կա կարճ ճանապարհ դեպի ջրվեժ, որը վճարովի է, բայց կիրճով քայլելն անվճար է։
Արկածային արահետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արկածային արահետի շինարարությունը սկսվել է 2003 թվականին։ Այն մոտ 1,9 կիլոմետր է[8]։
Լեգենդն ասում է, որ կիրճում ապրում են հատուկ արարածներ, այդ թվում՝ գոբլիններ։ Այս թեմայով կառուցված է կրթական արահետ երեխաների համար։ Երեխաների նպատակը գոբլիններին գտնելն ու բացահայտելն է։ Արահետի երկայնքով տեղադրված 40 փայտե վահանակները՝ առասպելների, երկրաբանության, բուսական և կենդանական աշխարհի մասին տեղեկություններով, նախատեսված են տեղեկությունները երեխաներին հասանելի և զվարճալի մատուցելու համար` ըստ նրանց հետաքրքրասիրությունների, ինչպես նաև տեղադրված են լուսարձակող աչքերով ոգիներ և գունավոր, ձայնային խաղեր[9]։ Ցուցանակները գերմաներեն են, բայց կա նաև համառոտ ամփոփում անգլերենով[6]։
Ճանապարհին հանդիպող ոգիները հետաքրքիր փաստեր են պատմում Լոյտաշի կիրճի առեղծվածների և նրա բույսերի ու կենդանիների մասին[7]։ Թեմատիկ ուղիները թարմացվում են նոր նյութերով[7]։
Եղանակային պայմաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աշնանը և ձմռանը բարձր կամուրջների մոտ քամոտ է։ Քանի որ կամրջի հատակը մետաղական ցանցապատ է, այն չի սահում նույնիսկ անձրևի ժամանակ։ Լոյտաշի կիրճի ներսում հատակը կարող է սահել ջրվեժի մոտ։ Բացի ջրվեժ տանող ճանապարհից, կիրճը բաց է հանրության համար ողջ տարին։ Կիրճի երկու հատվածները փակ են հորդառատ անձրևների կամ եղանակային ծայրահեղ դեպքերում։ Ձմռանը ջրվեժի արահետը փակ է, կիրճի ճանապարհը հասանելի է օգոստոսից։
Պատահարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2007 թվականի հուլիսի 7-ին ավելի քան մի քանի հարյուր կիլոգրամ ժայռաբեկոր, որը գտնվում էր զբոսանքի վերևում, հանկարծակի բախվել է պողպատե անցուղուն և մասամբ քանդել այն։ Ոչ ոք չի տուժել, սակայն կիրճը երկու շաբաթով փակվել է վերանորոգման համար։
Պետությունների սահմանագծում գտնվող Էդերկանզել ռեստորան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լեյտաշ կիրճից արևմուտք և վերևում գտնվող լեռնաշղթայի վրա աշխարհագրական և քաղաքական հետաքրքրություն է ներկայացնում Ederkanzel ռեստորանը (1184 մ)։ Այստեղից բացվում է հիանալի տեսարան դեպի 3 հովիտներ (Լոյտաշ, Ֆերխենբախ և Իսարի հովիտներ) և դեպի Վետերշտայն և Կարվենդել լեռնազանգված[10]։
Ռեստորնի սրահները և զուգարանները գտնվում են Գերմանիայի հողի վրա, իսկ ռեստորանի պատշգամբը գտնվում է Ավստրիայի հողի վրա[11]։ Պաշտոնական սահմանաքարը, որը նշում է երկու երկրների միջև սահմանը, գտնվում է շենքի արտաքին պատի վրա գտնվող պատշգամբի դռան մոտ։ Պատշգամբում մատուցվող խմիչքներն ու սնունդն, այնուամենայնիվ, վաճառվում են գերմանական հարկային կանոնակարգերի համաձայն՝ Գարմիշ-Պարտենկիրխենում և Ինսբրուկում պատասխանատու երկու Ֆինանսների նախարարությունների միջև համաձայնությամբ։
2023 թվականի հունիսին Leutasherhof-ը արժանացավ ավստրիական էկոպիտակի և բիզնեսի համար նախատեսված էկոպիտակի»։
Մոտակա այլ կիրճեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գարմիշ-Պարտենկիրխեն շրջանի մյուս նշանավոր կիրճերն են Գերմանիայի ամենաբարձր գագաթի` Ցուգշպիցեի ( 2962 մ) մոտ գտնվող Փարտնախի կիրճը և Գրայնաու - Համերսբախի մոտ գտնվող Հոլենթալ կիրճը (Դժոխքի հովիտ)։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Լոյտաշի կիրճի փայտե կամուրջ (մոտ 1900) -
Լոյտաշի կիրճը (մոտ 1900) -
Լոյտաշի մուտքի մոտ -
Լոյտաշի կիրճը 2017 թվականի օգոստոսին -
-
Մուտք Ավստրիայի Լոյտաշկլամ կիրճ -
Կիրճի ոգի -
Մետաղական ցանցապատ երթուղի -
-
_10.JPG)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 https://www.lfu.bayern.de/gdi/dokumente/geologie/geologieerleben/geotop_pdf/180r035.pdf
- ↑ https://www.umweltatlas.bayern.de/mapapps/resources/reports/geotope/generateBericht.pdf?additionallayerfieldvalue=180R035
- ↑ [http://www.kajaktour.de/leutasch.htm «Leutasch - Tirol / �sterreich»]. www.kajaktour.de. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
{{cite web}}: replacement character in|title=at position 20 (օգնություն) - ↑ «Leutasch in tyrol – A pure idyll in a high alpine valley». www.seefeld.com (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ «Die "Alte Leutaschklamm" und der neu angelegte Leutasch-Mittenwald-Klammsteig». www.allgaeu-ausfluege.de. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ 6,0 6,1 «Leutaschklamm Geisterklamm - Opening hours, parking, trails ...». Trekhunt (անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 14. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Die Leutascher Geisterklamm». www.seefeld.com (գերմաներեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ «LEUTASCHKLAMM». www.leutaschklamm.com. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ «Leutasch Gorge - Alchetron, The Free Social Encyclopedia». Alchetron.com (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ օգոստոսի 18. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ «Herzlich willkommen im Berggasthaus Ederkanzel bei Mittenwald. STARTSEITE Ein herrlicher Ausblick und gut bürgerliche bayerische Küche erwartet Sie». www.ederkanzel.de. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ «Berggasthaus Ederkanzel restaurants, addresses, phone numbers, photos, real user reviews, Ederkanzel 1, 82481 Mittenwald, Bavaria, Germany, Mittenwald restaurant recommendations». TRIP.COM (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լոյտաշի կիրճ» հոդվածին։ |
|
