Սարգիս Ազատյան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ազատյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Սարգիս Ազատյան
Ծնվել է	փետրվարի 15, 1884(1884-02-15)
Ծննդավայր	Ալպուստան գավառակ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 14/31, 1916
Մահվան վայր	Նազարեթ
Մահվան պատճառ	Ժանտախտ
Կրթություն	Կոստանդնուպոլսի Օսմանյան բժշկական վարժարան Կոստանդնուպոլսի Հայդար փաշա թաղամասի բժշկական համալսարան
Մասնագիտություն	բժիշկ
Աշխատավայր	Դամասկոսի զինվորական հիվանդանոց
Ռազմական ծառայություն	Օսմանյան բանակ
Ամուսին	Հրանուշ

Սարգիս Փանոսի Ազատյան (Փանոսի որդի Սարգիս) (փետրվարի 15, 1884, Ալպուստան գավառակ, Օսմանյան կայսրություն - դեկտեմբերի 14/31, 1916, Նազարեթ), հայ բժիշկ։

Կենսագրություն

Սարգիս Ազատյանը ծնվել է 1884 թ. փետրվարի 15-ին, Հալեպի նահանգի Մարաշի գավառի Ալպուստան գավառակում։ Նախնական կրթությունն ստացել է սբ. Ստեփանոս թաղային վարժարանում։ Ուսումը շարունակել է Մարաշի Ազգային Կեդրոնական վարժարանում։ 1907 թվականին ավարտել է ամերիկացի միսիոներների Տարսոնի (Տարսուս) Սեյնթ Պոլ քոլեջը (St. Paul’s Institute)։ 1907-1910 թվականներին ուսուցչություն է արել Մարաշում։

1909 թվականի օգոստոսի 31-ին ամուսնացել է մանկավարժ, հնչակյան գործիչ Սարգիս Սամվելյանի դստեր՝ սբ. Ստեփանոս թաղային վարժարանի ուսուցչուհի Հրանուշի հետ։ 1910-1912 թվականներին ընտանիքով բնակվել է Դամասկոսում և ուսանել տեղի Օսմանյան բժշկական վարժարանում։ 1912-1916 թվականներին ուսումը շարունակել է Կոստանդնուպոլսի Հայդար փաշա թաղամասի բժշկական համալսարանում։

Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբից, ուսմանը զուգահեռ, օգնական բժիշկ է աշխատել Յըլդըզի և Կոստանդնուպոլիսի հիվանդանոցներում։ 1915 թվականի աշնանը զորակոչվել է օսմանյան բանակ և հարյուրապետի աստիճանով ծառայել Դամասկոսի զինվորական հիվանդանոցում։ Այնուհետև ուղարկվել է Պաղեստինի Նազարեթ քաղաքը՝ որպես թնդանոթաձիգների վաշտի 27-րդ ծանր հրետանավորների գնդի բժշկապետ։

Հիվանդ զինվորներին բուժելու ընթացքում վարակվել է ժանտախտով և 9 օր հետո՝ 1916 թվականի դեկտեմբերի 14/31-ին մահացել Նազարեթում/Երուսաղեմի առաջին կարգի հիվանդանոցում՝ 32 տարեկանում։ Թաղվել է Նազարեթի սբ. Ավետման լատինական եկեղեցուն կից գերեզմանոցում՝ զինվորական մեծ պատիվներով ու նվագախմբի հնչեցրած երաժշտությամբ։

Աղբյուրներ

• Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։

Գրականություն

• «Հայ բժշկութեան տուած զոհերը», ցուցակագրուած վաւերական փաստերով, Կ. Պոլիս, 1919
• Գալուստեան Գրիգոր Հ. «Մարաշ», Նիւ Եորք, 1934
• Պոտուրեան Մկրտիչ «Հայ հանրագիտակ, Պուքրէշ, 1940
• Գալուստեան Գրիգոր Հ. «Մարաշ կամ Գերմանիկ եւ հերոս Զէյթուն», Նիւ Եորք, 1988
• Յարման Արսեն «Հայերը օսմանյան առողջապահության ծառայության մեջ և պատմություն սուրբ Փրկիչ հայոց հիվանդանոցի» (թուրքերեն), Ստամբուլ, 1988
• Սամուէլեան Վահէ «Հայ անցեալը` լուսանկարներով», Ե., 2007