Jump to content

Ջորջ Վաշինգտոն

Փոխել հղումները
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջորջ Վաշինգտոն
Փոխնախագահ Ջոն Ադամս
Նախորդող ոչ մի
Հաջորդող Ջոն Ադամս
 
Կուսակցություն՝ Անկուսակցական
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, ագարակապան, քարտեզագիր, geometer, ճարտարագետ, պետական գործիչ, հեղափոխական, գրող և բանակի սպա
Դավանանք Եպիսկոպոսյան եկեղեցի
Ծննդյան օր փետրվարի 22, 1732(1732-02-22)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Վեսթմորլենդ, Վիրջինիա գաղութ, Բրիտանական կայսրություն
Վախճանի օր դեկտեմբերի 14, 1799(1799-12-14)[4][1][5][…] (67 տարեկան)
Վախճանի վայր Ֆեյրֆաքսի շրջան, Վիրջինիա, ԱՄՆ[6][7][8][…]
Թաղված Վաշինգտոնների դամբարան[9][10][11][…]
Դինաստիա Վաշինգտոն ընտանիք
Քաղաքացիություն  Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն և  ԱՄՆ
Հայր Ավգուստին Վաշինգտոն[12]
Մայր Մերի Բոլ Վաշինգտոն[13]
Ամուսին Մարթա Վաշինգտոն[3]
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Ջորջ Վաշինգտնը 1772 թ.
Ջորջ Վաշինգտոնի հրաժեշտի ուղերձը ազգին
Վաշինգտոնի դիմաքանդակը /ձախից՝ առաջինը/ Մաունթ Ռաշմորում
Ջորջ Վաշինգտոնի դիմապատկերը 1 դոլարանոց հուշադրամի վրա
Ջորջի և Մարթայի շիրիմները Վաշինգտոնների ընտանեկան դամբանում

Ջորջ Վաշինգտոն (անգլ.՝ George Washington, փետրվարի 22, 1732(1732-02-22)[1][2][3][…], Վեսթմորլենդ, Վիրջինիա գաղութ, Բրիտանական կայսրություն - դեկտեմբերի 14, 1799(1799-12-14)[4][1][5][…], Ֆեյրֆաքսի շրջան, Վիրջինիա, ԱՄՆ[6][7][8][…]), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների առաջին նախագահ (ապրիլի 30, 1789 - մարտի 4, 1797)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջորջ Վաշինգտոնն անկախության համար պատերազմի ժամանակ Մայրցամաքային բանակի հրամանատարն էր, եղել է ԱՄՆ հիմնադիր հայրերից մեկը։ Նախագահել է երկու ժամկետ և նախագահությունը փոխանցել Ջոն Ադամսին։ Երկու ժամկետից ավելի չառաջադրվելու անվանդույթը պահպանվել է մինչև Ֆրանկլին Դելանո Ռուզվելտի նախագահություն, ով ընտրվել է 3 անգամ։

Ծնվել է ագարակատիրոջ ընտանիքում։ Կրթությունն ստացել է տանը, սիրել է կարդալ։ 11 տարեկանում կորցրել է հորը։ Աշխատել է որպես հողաչափ, մասնակցել է լորդ Ֆերֆաքսի արշավներին։ 1752 թվականին ժառանգել է Մաունթ Վեռնոնի կալվածքը, նույն թվականին կամավորագրվել է աշխարհազորին, մասնակցել ֆրանսիացիների ու հնդկացիների դեմ մարտական գործողություններին, եղել է գերության մեջ։ 1758 թվականին պատշոնաթող է եղել գնդապետի աստիճանով։ 1759 թվականին Վաշինգտոնը ամուսնացել է Մարթա Դենդրիջ Քաստիսի հետ, մեծ եռանդով զբաղվել իր կալվածքի բարեկարգման գործով, դարձել Վիրջինիայի ամենահարուստ հողատերերից մեկը։ 1758-1774 թվականներին նա ընտրվել է Վիրջինիայի Սահմանադիր ժողովի անդամ, որտեղ պայքարել է գաղութատեր երկրի դեմ՝ գաղութների իրավունքների համար՝ բոլոր դեպքերում դատապարտելով բռնի գործողությունները։ Եղել է առաջին Սահմանադիր կոնգրեսի պատվիրակ։ Մեծ Բրիտանիայի հետ զինված բախումներից հետո հրաժարվել է հաշտեցման փորձերից, կապել զենքն ու զրահը, միաձայն ընտրվել Մայրցամաքային /աշխարհազորային/ բանակի գլխավոր հրամանատար։ Վերակազմավորելով, վերադասավորելով զորքերը՝ նա ղեկավարել է դրանց գործողությունները՝ Բոստոնի պաշարումից սկսած (1776) մինչև անգլիական զորքերի անձնատուր լինելը Յորքթաունի մոտ (1781)։ 1783 թվականի նոյեմբերին՝ Փարիզի հաշտության պայմանագրի կնքումից հետո, վայր է դրել իր հրամանատարական լիազորությունները և վերադարձել Մաունթ Վեռնոն։

Համադաշնության վերաբերյալ հոդվածներից դժգոհ՝ Վաշինգտոնն ընտրվել է Սահմանադիր ժողովի նախագահ, որը 1787 թվականին մշակել է ԱՄՆ-ի Սահմանադրությունը։ 1789 թվականին Ջորջ Վաշինգտոնը միաձայն ընտրվել է ԱՄՆ-ի առաջին նախագահ։ 1792 թվականին նրան վերընտրել են այդ բարձրագույն պաշտոնում։ Լինելով պետության առաջնորդ՝ աջակցել է Միության ամրապնդմանը, սահմանադրության սկզբունքները կյանքի կոչելուն ու ԱՄՆ-ի մայրաքաղաքի կառուցմանը։ Զբաղվել է իշխանության կենտրոնական մարմինների ու կառավարման համակարգի ձևավորմամբ, ստեղծել նախագահական սահմանակարգի նախադեպերը, խրախուսել տնտեսության զարգացումը։ Վաշինգտոնը սերտ հարաբերություններ է պահպանել Կոնգրեսի հետ։ 1794 թվականին ճնշել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ առաջին ապստամբությունը պետական իշխանության դեմ։ Արտաքին քաղաքականության մեջ նա խուսափում էր եվրոպական երկրների գործերին միջամտելուց։ Հրաժարվել է նախագահական ընտրություններին իր թեկնածությունն առաջադրել երրորդ անգամ, չնայած շարունակում էր հսկայական ժողովրդականություն վայելել, և ժամանակի քաղաքական գործիչների բացարձակ մեծամասնությունը համոզում էր նրան՝ վերընտրվել հանուն պետության և ազգի շահերի։ Հեռանալուց առաջ ազգին դիմել է հրաժեշտի ուղերձով։

Թողնելով նախագահի աթոռը՝ Վաշինգտոնը հաստատվել է Մաունթ Վեռնոնում, հաճախ այցելել կառուցվող մայրաքաղաքը։ Կոնգրեսը Վաշինգտոնին շնորհել է Հայրենյաց Հիմնադիր Հոր տիտղոսը։ Ֆրանսիայի հետ հարաբերությունների սրման ժամանակ՝ 1798 թվականի ամռանը խորհրդանշական կերպով նշանակվել է բանակի գլխավոր հրամանատար։ 1799 թվականի դեկտեմբերի 14-ի լույս 15-ի գիշերը Վաշինգտոնը մահացել է։ Նրան թաղել են դեկտեմբերի 18-ին Մաունթ Վեռոնում։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • The Writings of George Washington. Hg. v. John C. Fitzpatrick, 39 Bde. Washington 1931–1944.

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • George Washington: A Bibliography. Hg. v. Eldo Alexander, William P. Allen, 2 Bde. London 1990.

Հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ֆիլադելֆիայի Անկախության սրահում /քանդակագործ՝ Ջոզեֆ Բեյլի/
    Ֆիլադելֆիայի Անկախության սրահում /քանդակագործ՝ Ջոզեֆ Բեյլի/
  • Վաշինգտոնի առաջին հուշարձանը /Բալթիմոր/
    Վաշինգտոնի առաջին հուշարձանը /Բալթիմոր/
  • Վաշինգտոնի հուշարձանը Վիրջինիայի Կապիտոլիումում /քանդակագործ՝ Ժան Անտուան Հուդոն/
    Վաշինգտոնի հուշարձանը Վիրջինիայի Կապիտոլիումում /քանդակագործ՝ Ժան Անտուան Հուդոն/
  • Lieutenant General George Washington, Washington Circle, Washington, D.C.
    Lieutenant General George Washington, Washington Circle, Washington, D.C.
  • Մաունթ Ռոշմորի դիմաքանդակը
    Մաունթ Ռոշմորի դիմաքանդակը

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://d-nb.info/gnd/11876439X/about/lds / German National Library
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.anb.org/articles/02/02-00332.html
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Lundy D. R. The Peerage
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 McDonald F. Washington, George (1732-1799), first president of the United States // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0200332
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 http://www.timelines.ws/subjects/Wine.HTML
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Вашингтон Джордж // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  9. ↑ https://www.mountvernon.org/the-estate-gardens/location/washington-tomb
  10. ↑ OpenStreetMap(բազմ․) — 2004.
  11. ↑ Geographic Names Information System
  12. ↑ Kindred Britain
  13. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #11876439X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  14. ↑ https://www.amacad.org/sites/default/files/media/document/2019-10/electionIndex1780-1799.pdf

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Американские президенты : 41 ист. портр. от Д. Вашингтона до Б. Клинтона / Под ред. Ю. Хайдекинга; Пер. с нем. Л. В. Седовой. — Ростов н/Д; М. : Феникс : Зевс, 1997.
  • Анненская А. Н. Георг Вашингтон и война за независимость. — СПб.: Монтвид, ценз. 1899.
  • Богучарский В. Я. Георг Вашингтон и основание Северо-Американских соединённых штатов. — М., 1895.
  • Валуева-Мунт А. П. Джордж Вашингтон / Сост. А. П. Мунт. — СПб., 1880.
  • Гизо, Франсуа. В борьбе за свободу : Очерки из жизни Вашингтона. — СПб., 1907.
  • Ушаков В. А. Джордж Вашингтон: страницы истории. — СПб., 2006.
  • Яковлев Н. Вашингтон. — Ростов н/Д : Феникс, 1997. — 544 с. (ЖЗЛ)
  • Fred Anderson - Crucible of War, Vintage Books, 2001, pages totales = 912, isbn = 978-0375706363| sous-titre = The Seven Years' War and the Fate of Empire in British North America, 1754-1766}}
  • James |nom1 = MacGregor Burns|prénom2 = Sudan |nom2 = Dunn| titre = George Washington| langue =en | éditeur = Times| année = 2004| pages totales = 185}}
  • Marcus | nom1 = Cunliffe | langue =en |titre = George Washington: Man and Monument| année = 1958}}
  • Frank E. | nom1 = Grizzard | langue =en | titre = A Guide to All Things Washington| lieu = Buena Vista et Charlottesville | éditeur = Mariner Publishing | année = 2005| ISBN)0-9768238-0-2}}
  • Joseph J. |nom1 = Ellis| langue=en| titre = His Excellency: George Washington| année = 2004| ISBN=1-4000-4031-0}}
  • John |nom1 = Ferling| langue=en| titre = The First of Men: A Life of George Washington | année = 1989 }}
  • John |nom1 = Ferling| langue=en| titre = Setting the World Ablaze: Washington, Adams, Jefferson, and the American Revolution| année = 2002 | éditeur = Oxford U. Press | ISBN=978-0195150841| pages totales = 392}}
  • James Thomas | nom1 = Flexner | langue = en |titre = Washington: The Indispensable Man | année = 1974 | ISBN=0-316-28616-8}}
  • Douglas S. |nom1 = Freeman| langue = en | titre = George Washington: A Biography| année = 1948-1957}}
  • Don | nom1 = Higginbotham | langue = en | titre = George Washington Reconsidered| éditeur = University Press of Virginia| année = 2001| pages totales = 336}}
  • Douglas Edward | nom1 = Leach| langue=en| titre = Roots of Conflict: British Armed Forces and Colonial Americans, 1677-1763| année = 1986| pages totales = 247| éditeur = The University of North Carolina Press| isbn= 978-0807842584}}
  • John |nom1 = Lloyd | prénom2 = John | nom2 = Mitchinson| langue =en | titre = The Book of General Ignorance| éditeur = Faber & Faber| année = 2006| pages totales = 320 | isbn = 978-0571241392}}
  • Etter| prénom=William M.|postnom1=Ph.D., Irvine Valley College| année=2017|titre= Wodden Teeth Myth|éditeur=Mount Vernon Ladies' Association|url= http://www.mountvernon.org/digital-encyclopedia/article/wooden-teeth-myth/%7Cconsulté le=10 juin 2017}}
  • Forrest | nom1 = McDonald| titre = The Presidency of George Washington| langue =en | année = 1988}}
  • Barbara Bennett | nom1 = Peterson| langue = en |titre = George Washington: America's Moral Exemplar| année = 2005}}
  • William M.S. | nom1 = Rasmussen | prénom2 = Robert S. | nom2 = Tilton| langue = en | titre = George Washington: The Man Behind the Myths| pages totales = 328 | ISBN= 0-8139-1900-2| éditeur = The University Press of Virginia| année = 1999}}
  • John| nom1 = Shy |langue=en| titre= A People Numerous and Armed: Reflections on the Military Struggle for American Independence | pages totales = 376 | isbn = 978-0472064311| éditeur = University of Michigan Press|année = 1990}}
  • Henry | nom1 = Wiencek | langue =en | titre = An Imperfect God: George Washington, His Slaves, and the Creation of America| ISBN= 0-374-17526-8| éditeur = Farrar, Strauss and Giroux| lieu = New York| année = 2003}}
  • George Washington|sous-titre=His Role in the French and Indian Wars|url=http://faculty.marianopolis.edu/c.belanger/quebechistory/encyclopedia/GeorgeWashington-FrenchandIndianWars.htm%7Cauteur=Jean(չաշխատող հղում) Bélanger|date=2005}}

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջորջ Վաշինգտոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջորջ_Վաշինգտոն&oldid=8967629» էջից