Մասնակից:Gohar Piloyan/Ավազարկղ42
Նախկին անվանում | Ռոդեզիայի պահուստային բանկ |
---|---|
Սեփականատեր | 100% պետական սեփականություն[1] |
Օգտագործվում է | Զիմբաբվեի Ոսկի (ԻՍՈ 4217) |
Արժեք | 100 միլիոն դոլար[2] |
Պաշտոնական կայք |
Զիմբաբվեի պահուստային բանկ, Զիմբաբվեի կենտրոնական բանկն է, որի կենտրոնակայանը գտնվում է Հարարայում ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զիմբաբվեի պահուստային բանկի պատմությունը սկսվում է Ռոդեզիայի պահուստային բանկից, որը հիմնադրվել է 1964 թվականի մայիսի 22-ին: Ռոդեզիայի և Նյասալանդի բանկի (1956-1963) 1963 թվականին լուծարվելուց, Ռոդեզիայի և Նյասալանդի ֆեդերացիայի փլուզումից հետո հիմնադրվել է Ռոդեզիայի պահուստային բանկը[3]: 1953 թվականից ի վեր, գործում էր Կենտրոնական Աֆրիկայի արժութային խորհուրդը, որը ստեղծվել է որպես Հարավային Ռոդեզիայի արժութային խորհուրդ: 1938 թվականին ռոդեզիական արժույթը լիովին ապահովված և անվանական արժեքով բրիտանական ֆունտ ստեռլինգի հետ: Տեղական արժույթը, որը Կենտրոնական Աֆրիկայի արժութային վարչությանը հանձնարարվել է մատակարարել Հարավային Ռոդեզիա (գաղութային Զիմբաբվե), Հյուսիսային Ռոդեզիա (գաղութային Զամբիա) և Նյասալենդ (գաղութային Մալավի), ուժի մեջ է մտել 1932 թվականի Հարավային Ռոդեզիայի մետաղադրամների և դրամաշրջանառության մասին օրենքի համաձայն: Ռոդեզիայի պահուստային բանկը (որը դարձավ Զիմբաբվեի պահուստային բանկը 1980 թ- ին անկախացումից հետո) Ռոդեզիայում և Զիմբաբվեում ինքնիշխանության և կառավարության կառուցվածքի տարբեր փոփոխությունների շնորհիվ շարունակում էր գործել և ընդլայնել իր գործունեությունն ու անձնակազմը:
Շենքի հասցե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավելի քան 4 տասնամյակ Զիմբաբվեի պահուստային բանկն աշխատում էր Սամորա Մաչել պողոտայում (նախկին Ջեյմսոն պողոտա) առաջին փողոցի հարևանությամբ գտնվող պահուստային բանկի շենքում: 1980-ականների վերջին տեղի ունեցավ նոր շենքի նախագծման մրցույթ, և հաղթող ճանաչվեց Քլինթոն և Էվանս ընկերության նախագիծը և ճարտարապետները, որոնց ինժեները Մարջ Չաթերթոնն էր: Նրանք նախագծեցին նաև Մալավիի պահուստային բանկի շենքը: Նոր Զիմբաբվեի պահուստային բանկի շենքի շինարարությունը սկսվել է 1993 թվականին և ամբողջությամբ ավարտվել է 1997 թվականին, սակայն պաշտոնապես բացվել է նախագահ Ռոբերտ Մուգաբեի կողմից 1996 թվականի մայիսի 31-ին։ Այն Զիմբաբվեի ամենաբարձր շենքն է՝ 394 ոտնաչափ (120 մ) բարձրությամբ և գետնից 28 հարկանի բարձրությամբ։
Կառուցվածքը և կառավարիչները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զիմբաբվեի պահուստային բանկի մասին օրենքը նախատեսում է տնօրենների խորհուրդ և կառավարիչ: Կառավարիչը, որին օգնում են կառավարչի երեք տեղակալները, պատասխանատու է բանկի ամենօրյա կառավարման և գործառնությունների համար: Ներկայումս կառավարիչը Ջոն Մուշայավանհուն է[4]:
Մարզպետը և նրա երեք տեղակալները նշանակվում են նախագահի կողմից հինգ տարի ժամկետով, որը կարող է երկարաձգվել: Մարզպետը նաև վարչության նախագահն է: Խորհրդի կազմում ընդգրկված են երեք տեղակալներ և առավելագույնը յոթ այլ ոչ գործադիր տնօրեններ, որոնք պետք է ներկայացնեն տնտեսության հիմնական ոլորտները:
Ռոդեզիայի պահուստային բանկի կառավարիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էնթոնի Գրաֆտի-Սմիթ, 1956-1960թթ[5],
- Բի Սի Ջեյ Ռիչարդս, 1960-1964թթ[5],
- Դեսմոնդ Կրոգ, 1976-1980թթ[6]:
Զիմբաբվեի պահուստային բանկի կառավարիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նահանգապետը նշանակվում է Զիմբաբվեի նախագահի կողմից երկու վերականգնվող հնգամյա ժամկետով:
- Դեսմոնդ Կրոգ, 1980-1983, Ռոդեզիայի պահուստային բանկի ժամանակավոր կառավարիչ[6][5],
- Կոմբո Ջեյմս Մոյանա, 1983-1993, տեղակալ 1981թ[5][7],
- Լեոնարդ Ցումբա, 1993թ-հունիս 2003թ[5][8],
- Չարլզ Չիկաուրա, հունիս 2003թ-դեկտեմբեր 2003թ, պաշտոնակատար[5],
- Գեդեոն Գոնո, 2003-2013թթ[5],
- Չարիթի Դլիվայո, 2013-2014թթ, պաշտոնակատար,
- Ջոն Մանգուդյա , 2014թ - 2024թ ապրիլ ամիս,
- Ջոն Մուշայավանհու, ապրիլ 2024թ - առ այսօր[9]:
Հիմնական անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դոկտոր Ջեսիմեն Տ. Չիպիկա, փոխմարզպետ,
- Դոկտոր Իննոկենտի Մատշե, փոխմարզպետ,
- տիկին Qiqi Hungwe, ֆինանսական տնօրեն,
- Դոկտոր Նելսոն Մուպունգա, տնտեսական հետազոտությունների և քաղաքականության տնօրեն,
- Պարոն Ավինանդան Սաբուրի, ֆինանսական շուկաների տնօրեն,
- պարոն Ֆարաի Մասենդու, արտարժույթի վերահսկման տնօրեն,
- Տիկին Վիրջինիա Սիթոլ, բանկի քարտուղար և տնօրեն, գլխավոր խորհրդատու,
- Պարոն Ֆիլիպ Տ. Մադամոմբե, բանկային վերահսկողության տնօրեն,
- Պարոն Կլեոպա Չիկետա, մարդկային ռեսուրսների և կառավարման տնօրեն:
Գործառնություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զիմբաբվեի պահուստային բանկի ամենակարևոր դերը դրամավարկային քաղաքականության մշակումն ու իրականացումն է: Ըստ Զիմբաբվեի պահուստային բանկի կայքի՝ լինելով Զիմբաբվեի թղթադրամների և մետաղադրամների միակ արտադրողը, այն կարգավորում է շրջանառության մեջ գտնվող գումարի չափը: Այնուամենայնիվ, քանի որ ներկայումս ներքին հաշվարկների համար օգտագործվում են մի շարք արտարժույթներ, բանկի կողմից փողի մատակարարումը վերահսկելու հնարավորությունները սահմանափակ են: Զիմբաբվեի պահուստային բանկը զբաղվում է նաև երկրում ոսկու պահպանմամբ, ինչպես նաև այնպիսի թանկարժեք հանքանյութերի գնմամբ և վերամշակմամբ, ինչպիսիք են ադամանդները, ոսկին և արծաթը, իր դուստր ձեռնարկության միջոցով: Զիմբաբվեի պահուստային բանկը հանդես է գալիս որպես կառավարության խորհրդատու՝ կառավարությանը տրամադրելով ամենօրյա բանկային ծառայություններ: Զիմբաբվեի պահուստային բանկը ակտիվորեն խթանում է նաև ֆինանսական ծառայությունների հասանելիության ընդլայնման քաղաքականությունը և հանդիսանում է ֆինանսական ծառայությունների հասանելիության ընդլայնման դաշինքի անդամ[10]:
Համապատասխանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տնտեսական անկայուն պայմանների և գնաճը վերահսկելու անկարողության պատճառով (2008 թ) տնտեսագետներն առաջարկեցին լուծարել Զիմբաբվեի պահուստային բանկը: Որոշ տնտեսագետներ առաջարկել են բարեփոխել Զիմբաբվեի պահուստային բանկը։ 2008 թվականին Զիմբաբվեի խորհրդարանի ստորին պալատում քննարկվել է օրինագիծ, որն ուղղված է Զիմբաբվեի պահուստային բանկի այսպես կոչված քվազիֆիսկալ գործունեության սահմանափակմանը[11]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Weidner, Jan (2017). «The Organisation and Structure of Central Banks» (PDF). Katalog der Deutschen Nationalbibliothek.
- ↑ https://www.chronicle.co.zw/zimbabwe-gets-new-currency-zig-to-restore-stability/
- ↑ 3,0 3,1 «The Bankers' Almanac and Year Book». T. Skinner. April 28, 1966 – via Google Books.
- ↑ «CBZ boss named new RBZ governor». Newzimbabwe.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-09-19-ին. Վերցված է 2016-09-18-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Kararach, George; Otieno, Raphael O. (February 11, 2016). Economic Management in a Hyperinflationary Environment: The Political Economy of Zimbabwe, 1980-2008. Oxford University Press. ISBN 9780191064708 – via Google Books.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Central Banking Directory. Central Banking Publications. April 28, 1993. ISBN 9780951790311 – via Google Books.
- ↑ Langa, Veneranda (27 May 2019). «Kombo Moyana pens 'historic book'». Zimbabwe Situation. Արխիվացված օրիգինալից 27 May 2019-ին.
- ↑ «Zimbabwe's central bank chief resigns». Central Banking. 2 June 2003.
- ↑ «Mushayavanhu appointed new RBZ Governor – The Herald». www.herald.co.zw. Վերցված է 2023-12-20-ին.
- ↑ «AFI members». AFI Global. 2011-10-10. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-20-ին. Վերցված է 2012-02-23-ին.
- ↑ «New Report Recommends Zimbabwe Abolish Its Central Reserve Bank». VoaNews.com. 2008-06-27. Վերցված է 2016-10-06-ին.