Jump to content

Իշխանուհի Տարականովա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իշխանուհի Տարականովա
Դիմանկար
Ծնվել էմոտ 1753
Մահացել էդեկտեմբերի 15 (26), 1775
Մահվան վայրՊետրոպավլովյան ամրոց, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտությունգահի հավակնորդ և արկածախնդիր
 Princess Tarakanoff Վիքիպահեստում

Իշխանուհի Տարականովա (իրեն հռչակել է իշխանուհի Ելիզավետա Վլադիմիրսկայա, ֆր.՝ princesse de Voldomir, 1745 և 1753 թվականների միջև,  դեկտեմբերի (15) 4 1775, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն), անհայտ անձ, որն իրեն ներկայացրել է որպես կայսրուհի Ելիզավետա Պետրովնայի և Ալեքսեյ Ռազումովսկու դուստր։ 1774 թվականին հայտարարել է իր հավակնությունները գահի նկատմամբ և որոշ ժամանակ աջակցություն գտավ Բարյան կոնֆեդերացիայի կողմնակիցների մոտ։ Առևանգվել է Եկատերինա II-ի հրամանով Լիվոռնոյում Ալեքսեյ Օռլովի կողմից և բերվել Սանկտ Պետերբուրգ։ Նախաքննության ժամանակ իրեն մեղավոր չի ճանաչել և չի բացահայտել իր ծագումը։ Մահացել է կալանավայրում՝ Պետրոպավլովյան ամրոցում։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնակոչ արքայադուստր Վոլոդիմիրսկայան: Մարմարյա հարթաքանդակ՝ ենթադրվում է դեռևս կենդանության օրոք արված դիմաքանդակ[Ն 1]

«Իշխանուհի Տարականովայի» հավաստի ծագումը մինչ օրս անհայտ է։ Հնարավոր է համարվում, որ նա ինքն էլ հստակ չի իմացել։ Հնարավոր է, որ ծնվել է 1745 և 1753 թվականների միջև[Ն 2], ծննդյան վայրի և ծնողների մասին տեղեկությունները բացակայում են[3]։ «Իշխանուհի Տարականովա» անունից նա երբեք չի օգտվել, նրան այդ անունը տվել է ֆրանսիացի դիվանագետ Ժան Անրի Կաստերան (ֆր.՝ Jean-Henri Castéra) իր «Եկատերինա II-ի՝ ռուսական կայսրուհու կյանքը» (ֆր.՝ Vie de Catherine II, impératrice de Russie գրքում, Փարիզ, 1797), իսկ նրանից հետո՝ Հելբիգն ու այ գրողներ։ Այդ անունով է նա կերպավորվում նաև գեղարվեստական գրականության մեջ[4][5]։

Դատելով պահպանված նկարագրություններից՝ «իշխանուհին» նիհարակազմ էր, սլացիկ և սևահեր, իր տեսքով հիշեցնում էր իտալուհու։ Տարբերվելով բացառիկ գեղեցկությամբ (որը չէր փչացնում նույնիսկ ոչ շատ շլությունը) և խելքով, ինչպես նաև ձգտում դեպի անսահման շքեղություն՝ բախտախնդիր կինը միշտ ուներ բազմաթիվ երկրպագուներ, որոնց միջոցներից էլ օգտվում էր՝ հասցնելով նրանց սնանկության, երբեմն էլ՝ բանտ[6]։

Ալեքսեյ Օռլովը, որը հետագայում բռնեց նրան և հասցրեց ինքնակոչին Պետերբուրգ, նրան բնութագրում էր այս կերպ.

Նա կին էր ոչ բարձրահասակ, չոր մարմնով, ոչ սպիտակ, ոչ սև դեմքով, իսկ աչքերը մեծ էին և լայն՝ շագանակագույն երանգով, և հյուսքեր, հոնքեր թխաշեկ, իսկ երեսին կային նաև պեպեններ. խոսում է լավ ֆրանսերեն, գերմաներեն, մի քիչ իտալերեն, բնականաբար անգլերեն. կարելի է մտածել, որ լեհերեն ևս գիտի, բայց ոչ մի կերպ չի արձագանքում. իր մասին համոզում է, որ արաբերեն և պարսկերեն նույնպես լավ է խոսում։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Մեծ իշխան Նիկոլայ Միխայիլովիչի հավաքածուից[1]:
  2. 1775 թվականին՝ հետաքննության ժամանակ, նա ցույց է տվել, որ 23 տարեկան է, բայց հայտնի է նաև, որ 1773 թվականին Տրիրի նախարար կուրֆյուրստ-արքեպիսկոպոսին ուղղված նամակում հայտնում է, որ ծնվել է 1745 թվականին[2]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Брикнер А. История Екатерины Второй. — М.: АСТ, 2002.
  • Alain Decaux Дело княжны Таракановой // Великие загадки истории Княжна Тараканова / пер. И. Алчеева. — М.: Вече, 2004, 2006. — С. 411—434. — 480 с. — (Великие тайны). — 5000 экз. — ISBN 5-9533-0229-0
  • Долгова С. Князь А. М. Голицын и княжна Тараканова // Хозяева и гости усадьбы Вязёмы. — Большие Вязёмы, 1999. — С. 200—205.
  • Долгова С. Судьба архива княжны Таракановой // Памятники культуры. Новые открытия. 2000 / Сост. Т. Б. Князевская. — М., 2001. — С. 7—18. — ISBN 5-02-011746-3
  • Дьяков В. «Княжна Тараканова» по полузабытым архивным источникам // Славяноведение. — 1994. — № 1. — С. 67—79.
  • Курукин И. Княжна Тараканова. — М.: Молодая гвардия, 2011. — 262 [10] с. — (Жизнь замечательных людей: Малая серия: сер. биогр.; вып. 11). — 5000 экз. — ISBN 978-5-235-03405-1
  • Лунинский Э. Княжна Тараканова / Пер. с польск. В. Петручика; Предисл. Г. Балицкого. — М.: ТЕРРА — Книжный клуб, 1998. — (Избранницы судьбы). — ISBN 5-300-02302-7
  • Мельников-Печерский П. И. Княжна Тараканова и принцесса Владимирская // Собрание сочинений: В 6 т. — М.: Правда, 1963. — Т. 6. — (Библиотека «Огонёк»).
  • Панин В. О самозванке, выдававшей себя за дочь императрицы Елизаветы Петровны. По архивным источникам // ЧОИДР. — 1867. — Т. 1. — С. 1—91 (1—61).
  • Панчулидзев С. Самозванка Тараканова. Бумаги о ней из Архива Государственного совета // Русский архив. — 1905. — № 31. — С. 425—443.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշխանուհի Տարականովա» հոդվածին։