Արսեն Եսայան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Եսայան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
| Արսեն Եսայան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1898[1] |
| Ծննդավայր | Տրապիզոն, Օսմանյան կայսրություն[1] |
| Մահացել է | 1938[1] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Ներսիսյան դպրոց[1] |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ |
| Աշխատավայր | Սովետական Հայաստան[1] |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ[1] |
Արսեն Սեդրակի Եսայան (1898[1], Տրապիզոն, Օսմանյան կայսրություն[1] - 1938[1]), հայ խորհրդային քաղաքական գործիչ, ԽՄԿԿ անդամ (1917)։
Ծնվել է ծառայողի ընտանիքում, որտեղ և ստացել է նախնական կրթությունը։ Այնուհետև սովորել է Ներսիսյան դպրոցում, որն ավարտել է 1919 թվականին։
1917 թվականի Փետրվարյան հեղափոխությունից անմիջապես հետո մի շարք աշակերտների հետ հիմնադրել է Կովկասյան ընդհանուր աշակերտական միության հայկական բաժանմունքը ու նրա տպագիր օրգան «Նոր սերունդ»-ը։
Եղել է Թիֆլիսի «Սպարտակ» կազմակերպության հիմնադիրներից մեկը։
1918 թվականին Եսայանն ընդհատակյա կուսակցական աշխատանք է կատարել Հյուսիսային Կովկասում և Ղրիմում, ապա աշխատել է Բաթումի ընդհատակում, անգլիական օկուպացիայի պայմաններում։
1920 թվականին Եսայանը տեղափոխվել է Հայաստան, նշանակվել է Նոր Բայազետի (այժմ՝ Գավառ) կուսգավկոմի քարտուղար։ 1921 թվականին նշանակվել է Ալեքսանդրապոլի գավառային հեղափոխական կոմիտեի նախագահի տեղակալ և Ալեքսանդրապոլի արտակարգ հանձնաժողովի նախագահ։ 1922-1927 թվականներին եղել է Ալեքսանդրապոլի գավառային գործադիր կոմիտեի նախագահը։
Հովսեփ Տեր-Աստվածատրյանի հետ միասին նա հիմք է դրել և մինչև վերջ գլխավորել Հայաստանի առաջին՝ Շիրակի ջրանցքի (Շիրկանալ) և Կապսի հիդրոկայանի կառուցումը։ Այնուհետև նրա նախաձեռնությամբ հիմնադրվեցին և շարք մտան Անի-Պեմզան, տեքստիլ գործարանը, Արթիկտուֆը և մի շարք այլ արդյունաբերական ձեռնարկություններ։
1927 թվականին Եսայանը տեղափոխվել է Մոսկվա և սովորել Մարքսիզմ-լենինիզմի ինստիտուտում։ 1928 թվականին վերադարձել է Երևան և նշանակվել ջրային տնտեսության վարչության պետ, որից հետո՝ ժողտնտխորհի նախագահ, ժողովրդական կոմիսարների խորհրդի նախագահի տեղակալ։ 1928 թվականին աշխատել է «Խորհրդային Հայաստան» թերթի խմբագրությունում։ Այնուհետև 1931 թվականին նշանակվել է Անդրկովկասյան Ֆեդերացիայի ժողովրդական տնտեսության խորհրդի նախագահի տեղակալ։
1932-33 թվականներին աշխատում է Մոսկվայում՝ որպես Անդրկովկասյան ֆեդերացիայի կառավարության մշտական լիազոր-ներկայացուցիչ։ 1934 թվականին տեղափոխվել է Երևան և գլխավորել Հայաստանի օգնության կոմիտեն (ՀՕԿ)՝ որպես դրա կենտրոնական վարչության նախագահ։
Սկսած 1921 թվականից Արսեն Եսայանն անընդհատ եղել է Հայաստանի կոմկուսի Կենտրոնական կոմիտեի անդամ, Կենտկոմի բյուրոյի անդամ կամ թեկնածու, մշտապես ընտրվել է Հայաստանի և Անդրկովկասի կենտգործկոմների անդամ[2]։
1934 թվականին նշանակվել է ՀԿ(բ)Կ Ախտայի շրջկոմի առաջին քարտուղար։
Եղել է խորհրդային բռնաճնշումների զոհերից։ Ձերբակալվել, ապա 1938 թվականի ապրիլի 19-ին գնդակահարվել է[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ Անմոռաց դեմքեր (Ներսիսյան դպրոցի սաներ), Ե., «Հայաստան», 1965, էջ 43-45։
- ↑ Есаян Арсен Седракович
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 522)։ 
|