Տեսսենդզյուցու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Տեսսենդզյուցու (ճապ.՝ 鉄扇術 «տեսսենի արվեստ»)՝ տեսսեն կոչվող մարտական հովհարի միջոցով կռվելու ճապոնական մարտարվեստ, հայտնի սամուրայների դասին պատկանող կանանց շրջանում՝ ավատատիրական Ճապոնիայում ։

Տեսսենդզյուցուն հիմնված է ամբողջական կամ ծալովի մետաղական հովհարի, որը սովորաբար ունի ութ կամ տասը փայտե կամ երկաթյա ճաղ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հովհարների ծագման մասին ստույգ տեղեկությունները բացակայում են։ Ճապոնական հովհարները, հատկապես բավական մեծ չափսերի, հին ժամանակներում շատ հայտնի էին Ճապոնիայից դուրս, իսկ ամենաառաջին գրանցված հիշատակումը նրանց մասին առկա է Յուրակու կայսեր իշխանության մասին ժամանակագրությունում (457 — 479)[1]: Հովհարներն անձնական օգտագործման համար բաժանվում են երկու խմբերի.

  • կոշտ, որպես կանոն կլորավուն հովհար, երկարավուն բռնակով՝ ուչիվա (ճապ.՝ 団扇), կամ դանսեն (ճապ.՝ 断線);
  • ծալվող հովհար, կառուցվածքով սկավառակների սեկտոր հիշեցնող՝ օգի (ճապ.՝ ), կամ սենսու (ճապ.՝ 扇子)

Ի սկզբանե ծալվող հովհարները շատ հայտնի էին արքունիքում և համարվում էին անձնական հատուկ նշանները, հյատնելով իր տիրոջ կարգի և գրավող դիրքի մասին։ Ավելի ուշ նրանք կատարելագործվեցին իշխանության եկած ռազմական դասի կարիքների համաձայն։ Ռազմական հովհարի նախնին գումբայ-ուչիվան է (ճապ.՝ 軍配団扇)` մեծ կլորավուն հովհար, որը օգտագործում էին տարբեր նշաններ և հրամաններ տալու համար։ Հետագայում հովհարների կազմության մեջ ավելացրին երկաթյա ճաղերը, իսկ եզրերը ամրացրին լաքով, դրանով դարձնելով այն զենք։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Oscar Ratti, Adele Westbrook Secrets of the Samurai: The Martial Arts of Feudal Japan. — Booksales, 1999. — 481 с. — ISBN 978-0785810735