Դոն Գարսիա Նավառացի (պիես)
Դոն Գարսիա Նավառացի ֆր.՝ Dom Garcie de Navarre ou le Prince jaloux | |
|---|---|
 | |
| Հեղինակ | Մոլիեր |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | heroic comedy? |
| Բնօրինակ լեզու | ֆրանսերեն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1661 |
| Երկիր |  Ֆրանսիա |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1682 |
Դոն Գարսիա Նավառացի (ֆր.՝ Dom Garcie de Navarre ou le Prince Jaloux), Մոլիերի հերոսական կատակերգությունը հինգ գործողությամբ։ Պրեմիերան կայացելէ 1661 թվականի փետրվարի 4-ին, Փարիզի Պոլե Ռոյալ թատրոնում։ Համարվում է Մոլիերի առավել անհաջող գործերից։ Կյանքի օրոք հեղինակի պիեսը չի հրատարակվել։ Առաջին հրատարակությունն իրականացվել է Լանգրաժենում, 1682 թվականին։ Ռուսերեն առաջին թարգմանությունը կատարվել է 1910 թվականին։
Ստեղծման պատմությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1660 թվականին Մոլիերը զրկվում է Պտի Բուրբուն թատրոնում իր գործերը ներկայացնելուց, որովհետը դերասանները աշխատանիքից դուրս էին գալիս, որպեսզի շարունակեին իրենց կարիերան Բուրգունդյան թատրոնում։ Ինքը՝ Մոլիերը, չկոտրվելով փորձում է նորից փորձել իրեն հերոսական կատակերգություններում[1]։ Նոր ներկայացման համար Մոիլերը գրում է նոր Պիես իսպանական որճով։ Այդ գործը նա սկսել էր դեռևս 2 տարի առաջ, օգտագործելով իտալացի Անդրեա Չիկոնի «Արքայազն Ռոդրիգոյի երջանիկ խանդը» գրքի սյուժեն, որը իր հերիթին «Դոն Գարսիա Նավառացի» գրքի նմանակն։
Պրեմիերան կայացել է 1661 թվականի փետրվարի 4-ին, Պալե Ռոյալ թատրունում։
Ներկայացումը լիակատար անհաջողություն է կրում։ Մոլիերը իր հերոսական կատակերգությունը բեմադրել էր Բուրգունդյան հյուրանոցի տարածքում, սակայն միևնույն ժամանակ նա հրաժարվում է դերասանական խաղի այն բարձր ոճից, որով հպարտանում էին Բուրգուդյան հյուրանոցի դերասանները։ Մոլիերի առաջարկած պիեսները, ալեքսադրյան ոտանավոները, մենախոսությունները, միալար ինտրիգները և գործողությունների զարգացման մեջ դինամիկայի բացակայությունը հակասում էին բնական խաղին։ Ներկայացումը ընդամենը 7 ցուցադրություն ունեցավ, հավաքելով ռեկորդային ցածր շահույթ (3-րդ ներկայացումը կայացել է փետրվարի 8-ին՝ հավաքելով 168 լիվր, իսկ վերջին՝ 7-րդ ներկայացումը՝ 70): 1662 թվականի սեպտեմբերի 29-ին «Դոն Գարսիա Նավառացի» ներկայացումը խաղացվել է արքունիքի համար, նույն թվականի հոկտեմբերին երկու անգամ Վերսալում։ Այդ պիեսի հաջորդ ցուցադրությունը տեղի ունեցավ 1871 թվականի փետրվարի 26-ին Կոմեդի Ֆրանսեզ թատրունում։
Գործող անձինք և առաջին կատարողները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դոն Գարսիա Նավառսկի՝ արքայազն, սիրահարված է Էլվիրային
- Էլվիրա՝ արքայադուստր
- Դոն Ալֆոնս՝ արքայազն
- Դոննա Ինեսա՝ իշխանուհի, սիրահարված է Դոնա Սիլվային
- Դոն Մորեգա՝ գերի, ով սիրահարված է Ինեսսային
- Էլիզա՝ Դոնա Էլվիրայի վստահելի մարդ
- Դոն Ալվար՝ Դոնա Գրիսայի վստահելի անձը, ով սիրահարված էր Էլիզային
- Դոն Լոպե՝ Դոնա Գրիսայի վստահելի անձ, սիրահարված Էլիզային
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գործողությունները տեղի են ունենում Աստորգեյում, Իսպանիայի Լեոն քաղաքում։ Արքայազն Դոն Գարսիյա Նավառսկին սիրահարվում է Էլվիարային։ Ամեն անգամ Դոն Գարսիան ուղիներ է փնտրում հանդիպելու Էլվիրայի հետ, որպեսզի խոստովանի իր սերը, բայց ամեն անգամ նրանց հանդիպումները վատ ավարտ են ունենում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ В период странствий по провинции в 1645—1658 гг. труппа Мольера неоднократно играла трагедии, но эти представления не пользовались успехом у публики. Дебют в Париже в 24 октября 1658 г., когда в присутствии короля Людовика XIV был сыгран «Никомед» П.Корнеля, едва не кончился провалом. Тогда репутацию труппы Мольера спас сыгранный сразу после «Никомеда» фарс «Влюблённый доктор»